Scrutatio

Martedi, 7 maggio 2024 - Santa Flavia ( Letture di oggi)

Siracide 37


font
BIBBIA RICCIOTTINOVA VULGATA
1 Ogni amico dice: «Anch'io ho stretto amicizia [con lui] »; ma c'è l'amico ch'è amico solo di nome. Non è ella una tristezza sino alla morte,1 Omnis amicus dicet: “ Et ego amicitiam copulavi! ”;
sed est amicus solo nomine amicus.
Nonne tristitia appropinquans usque ad mortem:
2 [quando] un compagno e amico si volta a inimicizia?2 sodalis et amicus ad inimicitiam conversus?
3 O idea scellerata! donde sbucasti tu a coprir la terra di malizia e d'inganno?3 O praesumptio nequissima, unde creata es
cooperire aridam malitia et dolositate illius?
4 Il compagno [egoista] se la gode con l'amico nell'allegria, e al tempo della tribolazione si fa avversario.4 Sodalis amico coniucundatur in oblectationibus
et in tempore tribulationis adversarius erit;
5 Il compagno [egoista] si travaglia con l'amico per la [propria] pancia, e in faccia al nemico imbraccia lo scudo [a sua propria difesa].5 sodalis amico condolet causa ventris
et contra hostem accipiet scutum.
6 Non dimenticare in cuor tuo il tuo amico, e non ti scordar di lui nella tua opulenza.6 Non obliviscaris amici tui in animo tuo
et non immemor sis illius in opibus tuis.
7 Non ti consigliare con colui che t'insidia, e ai gelosi di te nascondi il [tuo] disegno.7 Noli consiliari cum eo, qui tibi insidiatur,
et a zelantibus te absconde consilium.
8 Ogni consigliere spaccia consigli, ma c'è chi consiglia nel proprio interesse.8 Omnis consiliarius prodit consilium,
sed est consiliarius pro semetipso.
9 Sta' in guardia verso il consigliere, e cerca di saper prima qual è il suo bisogno, poiché a se stesso egli penserà;9 A consiliario serva animam tuam
et prius scito quae sit illius necessitas
­ et ipse enim animo suo cogitabit ­
10 affinchè egli non pianti un piuolo in terra, e ti dica:10 ne forte mittat super te sortem
et dicat tibi:
11 «Buona è la tua via», e si metta di faccia a veder ciò che ti accadrà.11 “ Bona est via tua ”
et stet e contrario videre quid tibi eveniat.
12 Con l'uomo irreligioso tratta di santità, e con l'ingiusto di giustizia! [Non ti consigliare] con una donna a proposito della sua rivale, e con un pusillanime a proposito di guerra, con un commerciante sur uno scambio, e col compratore sulla vendita, con un invidioso circa la riconoscenza,12 Noli consiliari cum invido
et a zelante te consilium absconde;
nec cum muliere de ea, quae ei aemulatur,
cum timido de bello,
cum negotiatore de traiecticio,
cum emptore de venditione,
cum viro livido de gratiis agendis,
13 e con uno spietato circa la benignità, con un disonesto sull'onestà, con un neghittoso sur un lavoro qualsiasi,13 cum impio de pietate,
cum inhonesto de honestate,
cum operario otioso de omni opere,
14 con l'operaio fissato per un anno sul da compiersi nell'anno e col servo pigro sul molto lavoro: non t'appoggiare a costoro per nessun consiglio.14 cum mercennario annuali de consummatione anni,
cum servo pigro de multa operatione:
non attendas his in omni consilio.
15 Ma frequenta l'uomo pio, chiunque tu conosca timorato di Dio;15 Sed cum viro timorato assiduus esto,
quemcumque cognoveris observantem mandata,
16 la cui anima è secondo l'anima tua, e che, se barcollerai nelle tenebre, prenderà parte alle tue pene.16 cuius anima est secundum animam tuam,
et qui, cum titubaveris in tenebris, condolebit tibi.
17 E tienti a ciò che il cuore ti consiglia, che non c'è nessuno più fedele di lui:17 Et consilium cordis statue tecum;
non est enim tibi aliud fidelius illo.
18 l'anima d'un uomo pio dice talvolta il vero, meglio che sette sentinelle poste sur un'altura a spiare,18 Anima viri enuntiat aliquando vera
quam septem circumspectores sedentes in excelso ad speculandum.
19 E prega inoltre l'Altissimo, che diriga sicuramente la tua via.19 Et in his omnibus deprecare Altissimum,
ut dirigat in veritate viam tuam.
20 Principio d'ogni opera sia la riflessione, e ad ogni azione vada innanzi il ponderato consiglio.20 Ante omnia opera verbum verax praecedat te,
et ante omnem actum consilium stabile.
21 Una malvagia parola muta lì cuore, da che nascono quattro cose: il bene e il male, la vita e la morte; e dominatrice di esse è costantemente la lingua. C'è l'uomo scaltro, maestro di molti, ma ch'è inutile a se stesso.21 Radix consiliorum cor,
ex quo partes quattuor oriuntur:
bonum et malum, vita et mors;
et dominatrix illorum est assidua lingua.
22 L'uomo sperimentato istruisce molti, ed è piacevole a se stesso.22 Est vir peritus multorum eruditor
et animae suae inutilis est.
23 [C'è] chi vuol fare il saccente nel parlare, [ed] è odioso: sarà privo d'ogni cosa, [anche del pane].23 Est qui sophistice loquitur et odibilis est;
in omni cibo voluptatis defraudabitur.
24 Il Signore non gli ha concesso d'esser gradito, perchè privo d'ogni sapienza.24 Non est illi data a Domino gratia:
omni enim sapientia defraudatus est.
25 C'è il sapiente ch'è sapiente a suo proprio vantaggio e i frutti del suo sapere son lodevoli.25 Est sapiens animae suae sapiens,
et fructus sensus illius super corpus suum.
26 L'uomo sapiente istruisce il suo popolo, e i frutti del suo sapere sono sicuri.26 Vir sapiens plebem suam erudit,
et fructus sensus illius fideles sunt.
27 L'uomo sapiente sarà ricolmo di benedizioni, e quanti lo vedono lo chiameran beato.27 Vir sapiens implebitur benedictionibus,
et omnes videntes illum beatum dicent.
28 La vita dell'uomo è un certo numero di giorni, ma i giorni d'Israele son senza numero.28 Vita viri in numero dierum;
dies autem Israel innumerabiles sunt.
29 Il sapiente si acquista onore [e fiducia] presso il popolo, e il suo nome vivrà in eterno.29 Sapiens in populo hereditabit honorem,
et nomen illius erit vivens in aeternum.
30 Figliuolo, durante la tua vita saggia l'anima tua, e s'è malvagia non le dar potere.30 Fili, in vita tua tenta animam tuam
et vide si quid obnoxium ei est: non des illi.
31 Perchè non tutto conviene a tutti, e non ogni anima trova in ogni cosa soddisfazione.31 Non enim omnia omnibus expediunt,
et non omni animae omne genus placet.
32 a Non esser -ingordo mai nel banchettare, e non ti gettare su ogni vivanda.32 Noli avidus esse in omni epulatione
et non te effundas super omnem escam.
33 Perchè i molti cibi cagionano gravezza, e l'insaziabilità conduce sino alla colica.33 In multis enim escis erit infirmitas,
et aviditas appropinquabit usque ad choleram.
34 Per intemperanza molti perirono, ma chi s'astiene [dagli eccessi], prolunga la vita.34 Propter crapulam multi obierunt;
qui autem abstinens est, adiciet vitam.