Ecclesiasticus 31

¹ Vigilia divitis tabefacit carnes,
et cogitatus illius aufert somnum;

² cogitatus victus avertit somnum,
et infirmitas gravis a somno excitat.

³ Laboravit dives in congregatione substantiae
et, si requiescit, replebitur deliciis suis;

⁴ laboravit pauper in penuria victus
et, si requiescit, inops fit.

⁵ Qui aurum diligit, non iustificabitur,
et, qui insequitur lucrum, in eo oberrabit.

⁶ Multi dati sunt in ruinam auri gratia,
et facta est in facie ipsorum perditio illorum.

⁷ Lignum offensionis est aurum sacrificantium;
vae illis, qui sectantur illud:
et omnis imprudens capietur in illo.

⁸ Beatus dives, qui inventus est sine macula
et qui post aurum non abiit
nec speravit in pecunia et thesauris.

⁹ Quis est hic, et laudabimus eum?
Fecit enim mirabilia in populo suo.

¹⁰ Quis probatus est in illo et perfectus est?
Erit illi gloria aeterna.
Quis potuit transgredi et non est transgressus,
facere mala et non fecit?

¹¹ Ideo stabilita sunt bona illius in Domino,
et eleemosynas illius enarrabit omnis ecclesia sanctorum.

¹² De continentia.
Supra mensam magnam sedisti?
Non aperias super illam faucem tuam prior.

¹³ Non dicas: “Multa sunt, quae super illam sunt!”.

¹⁴ Memento quoniam malum est oculus nequam;
oculum nequam odit Deus.

¹⁵ Nequius oculo quid creatum est?
Ideo ab omni facie lacrimatur.

¹⁶ Quocumque aspexerit, ne extendas manum tuam prior
et invidia contaminatus erubescas;

¹⁷ nec comprimaris cum eo in catino.

¹⁸ Intellege, quae sunt proximi tui, ex teipso
et de omni verbo cogita;

¹⁹ utere quasi homo frugi his, quae tibi apponuntur,
ne, cum manducas multum, odio habearis.

²⁰ Cessa prior disciplinae causa
et noli nimius esse, ne forte offendas.

²¹ Et, si in medio multorum sedisti,
prior illis ne extendas manum tuam nec prior poscas bibere.

²² Quam sufficiens est homini erudito vinum exiguum!
Et in dormiendo non laborabis ab illo et non senties dolorem.

²³ Vigilia, cholera et tortura ventris viro infrunito;

²⁴ somnus sanitatis in homine parco:
dormiet usque mane, et anima illius cum ipso delectabitur.

²⁵ Et, si coactus fueris in edendo multum,
surge e medio, evome, et refrigerabit te,
et non adduces corpori tuo infirmitatem.

²⁶ Audi me, fili, et ne spernas me
et in novissimo invenies verba mea.

²⁷ In omnibus operibus tuis esto modestus,
et omnis infirmitas non occurret tibi.

²⁸ Splendidum in panibus benedicent labia multorum,
et testimonium bonitatis illius fidele;

²⁹ nequissimo in pane murmurabit civitas,
et testimonium nequitiae illius verum est.

³⁰ In vino noli provocare;
multos enim exterminavit vinum.

³¹ Fornax probat aciem ferri in intinctione:
sic vinum in lite corda superborum.

³² Quasi vita hominibus vinum,
si bibas illud moderate.

³³ Quae est vita ei, qui minuitur vino?

³⁴ Quid defraudat vitam? Mors.

³⁵ Vinum in iucunditatem creatum est
et non in ebrietatem, ab initio.

³⁶ Exsultatio animae et gaudium et voluptas cordis
vinum moderate potatum in tempore;

³⁷ sanitas est animae et corpori sobrius potus.

³⁸ Vinum multum potatum irritationem
et iram et ruinas multas facit.

³⁹ Amaritudo animae vinum multum potatum
in irritatione et ruina.

⁴⁰ Ebrietas multiplicat animositatem imprudentis in offensionem,
minorans virtutem et faciens vulnera.

⁴¹ In convivio vini non arguas proximum
et non despicias eum in iucunditate illius;

⁴² verba improperii non dicas illi
et non premas illum in repetendo.