Siracide 31

NOVA VULGATA	LXX
1 Vigilia divitis tabefacit carnes, et cogitatus illius aufert somnum;	1 αγρυπνια πλουτου εκτηκει σαρκας και η μεριμνα αυτου αφιστα υπνον
2 cogitatus victus avertit somnum, et infirmitas gravis a somno excitat.	2 μεριμνα αγρυπνιας αποστησει νυσταγμον και αρρωστημα βαρυ εκνηψει υπνον
3 Laboravit dives in congregatione substantiae et, si requiescit, replebitur deliciis suis;	3 εκοπιασεν πλουσιος εν συναγωγη χρηματων και εν τη αναπαυσει εμπιμπλαται των τρυφηματων αυτου
4 laboravit pauper in penuria victus et, si requiescit, inops fit.	4 εκοπιασεν πτωχος εν ελαττωσει βιου και εν τη αναπαυσει επιδεης γινεται
5 Qui aurum diligit, non iustificabitur, et, qui insequitur lucrum, in eo oberrabit.	5 ο αγαπων χρυσιον ου δικαιωθησεται και ο διωκων διαφορα εν αυτοις πλανηθησεται
6 Multi dati sunt in ruinam auri gratia, et facta est in facie ipsorum perditio illorum.	6 πολλοι εδοθησαν εις πτωμα χαριν χρυσιου και εγενηθη η απωλεια αυτων κατα προσωπον αυτων
7 Lignum offensionis est aurum sacrificantium; vae illis, qui sectantur illud: et omnis imprudens capietur in illo.	7 ξυλον προσκομματος εστιν τοις ενθουσιαζουσιν αυτω και πας αφρων αλωσεται εν αυτω
8 Beatus dives, qui inventus est sine macula et qui post aurum non abiit nec speravit in pecunia et thesauris.	8 μακαριος πλουσιος ος ευρεθη αμωμος και ος οπισω χρυσιου ουκ επορευθη
9 Quis est hic, et laudabimus eum? Fecit enim mirabilia in populo suo.	9 τις εστιν και μακαριουμεν αυτον εποιησεν γαρ θαυμασια εν λαω αυτου
10 Quis probatus est in illo et perfectus est? Erit illi gloria aeterna. Quis potuit transgredi et non est transgressus, facere mala et non fecit?	10 τις εδοκιμασθη εν αυτω και ετελειωθη και εσται αυτω εις καυχησιν τις εδυνατο παραβηναι και ου παρεβη και ποιησαι κακα και ουκ εποιησεν
11 Ideo stabilita sunt bona illius in Domino, et eleemosynas illius enarrabit omnis ecclesia sanctorum.	11 στερεωθησεται τα αγαθα αυτου και τας ελεημοσυνας αυτου εκδιηγησεται εκκλησια
12 De continentia. Supra mensam magnam sedisti? Non aperias super illam faucem tuam prior.	12 επι τραπεζης μεγαλης εκαθισας μη ανοιξης επ' αυτης φαρυγγα σου και μη ειπης πολλα γε τα επ' αυτης
13 Non dicas: “Multa sunt, quae super illam sunt!”.	13 μνησθητι οτι κακον οφθαλμος πονηρος πονηροτερον οφθαλμου τι εκτισται δια τουτο απο παντος προσωπου δακρυει
14 Memento quoniam malum est oculus nequam; oculum nequam odit Deus.	14 ου εαν επιβλεψη μη εκτεινης χειρα και μη συνθλιβου αυτω εν τρυβλιω
15 Nequius oculo quid creatum est? Ideo ab omni facie lacrimatur.	15 νοει τα του πλησιον εκ σεαυτου και επι παντι πραγματι διανοου
16 Quocumque aspexerit, ne extendas manum tuam prior et invidia contaminatus erubescas;	16 φαγε ως ανθρωπος τα παρακειμενα σοι και μη διαμασω μη μισηθης
17 nec comprimaris cum eo in catino.	17 παυσαι πρωτος χαριν παιδειας και μη απληστευου μηποτε προσκοψης
18 Intellege, quae sunt proximi tui, ex teipso et de omni verbo cogita;	18 και ει ανα μεσον πλειονων εκαθισας προτερος αυτων μη εκτεινης την χειρα σου
19 utere quasi homo frugi his, quae tibi apponuntur, ne, cum manducas multum, odio habearis.	19 ως ικανον ανθρωπω πεπαιδευμενω το ολιγον και επι της κοιτης αυτου ουκ ασθμαινει
20 Cessa prior disciplinae causa et noli nimius esse, ne forte offendas.	20 υπνος υγιειας επι εντερω μετριω ανεστη πρωι και η ψυχη αυτου μετ' αυτου πονος αγρυπνιας και χολερας και στροφος μετα ανδρος απληστου
21 Et, si in medio multorum sedisti, prior illis ne extendas manum tuam nec prior poscas bibere.	21 και ει εβιασθης εν εδεσμασιν αναστα εμεσον πορρω και αναπαυση
22 Quam sufficiens est homini erudito vinum exiguum! Et in dormiendo non laborabis ab illo et non senties dolorem.	22 ακουσον μου τεκνον και μη εξουδενησης με και επ' εσχατων ευρησεις τους λογους μου εν πασι τοις εργοις σου γινου εντρεχης και παν αρρωστημα ου μη σοι απαντηση
23 Vigilia, cholera et tortura ventris viro infrunito;	23 λαμπρον επ' αρτοις ευλογησει χειλη και η μαρτυρια της καλλονης αυτου πιστη
24 somnus sanitatis in homine parco: dormiet usque mane, et anima illius cum ipso delectabitur.	24 πονηρω επ' αρτω διαγογγυσει πολις και η μαρτυρια της πονηριας αυτου ακριβης
25 Et, si coactus fueris in edendo multum, surge e medio, evome, et refrigerabit te, et non adduces corpori tuo infirmitatem.	25 εν οινω μη ανδριζου πολλους γαρ απωλεσεν ο οινος
26 Audi me, fili, et ne spernas me et in novissimo invenies verba mea.	26 καμινος δοκιμαζει στομωμα εν βαφη ουτως οινος καρδιας εν μαχη υπερηφανων
27 In omnibus operibus tuis esto modestus, et omnis infirmitas non occurret tibi.	27 εφισον ζωης οινος ανθρωποις εαν πινης αυτον εν μετρω αυτου τις ζωη ελασσουμενω οινω και αυτος εκτισται εις ευφροσυνην ανθρωποις
28 Splendidum in panibus benedicent labia multorum, et testimonium bonitatis illius fidele;	28 αγαλλιαμα καρδιας και ευφροσυνη ψυχης οινος πινομενος εν καιρω αυταρκης
29 nequissimo in pane murmurabit civitas, et testimonium nequitiae illius verum est.	29 πικρια ψυχης οινος πινομενος πολυς εν ερεθισμω και αντιπτωματι
30 In vino noli provocare; multos enim exterminavit vinum.	30 πληθυνει μεθη θυμον αφρονος εις προσκομμα ελαττων ισχυν και προσποιων τραυματα
31 Fornax probat aciem ferri in intinctione: sic vinum in lite corda superborum.	31 εν συμποσιω οινου μη ελεγξης τον πλησιον και μη εξουθενησης αυτον εν ευφροσυνη αυτου λογον ονειδισμου μη ειπης αυτω και μη αυτον θλιψης εν απαιτησει
32 Quasi vita hominibus vinum, si bibas illud moderate.
33 Quae est vita ei, qui minuitur vino?
34 Quid defraudat vitam? Mors.
35 Vinum in iucunditatem creatum est et non in ebrietatem, ab initio.
36 Exsultatio animae et gaudium et voluptas cordis vinum moderate potatum in tempore;
37 sanitas est animae et corpori sobrius potus.
38 Vinum multum potatum irritationem et iram et ruinas multas facit.
39 Amaritudo animae vinum multum potatum in irritatione et ruina.
40 Ebrietas multiplicat animositatem imprudentis in offensionem, minorans virtutem et faciens vulnera.
41 In convivio vini non arguas proximum et non despicias eum in iucunditate illius;
42 verba improperii non dicas illi et non premas illum in repetendo.