1 - Non invidiare gli uomini cattivie non ambire di star con essi; | 1 υιε μη ζηλωσης κακους ανδρας μηδε επιθυμησης ειναι μετ' αυτων |
2 poichè la loro mente medita rapine, e le loro labbra parlano di inganni. | 2 ψευδη γαρ μελετα η καρδια αυτων και πονους τα χειλη αυτων λαλει |
3 Con la saggezza si edificherà la casa e con la prudenza si assetterà. | 3 μετα σοφιας οικοδομειται οικος και μετα συνεσεως ανορθουται |
4 Con l'industria si riempiranno le stanze di tutta una preziosa e cospicua fortuna. | 4 μετα αισθησεως εμπιμπλαται ταμιεια εκ παντος πλουτου τιμιου και καλου |
5 L'uomo saggio è forte e l'uomo dotto è robusto e vigoroso, | 5 κρεισσων σοφος ισχυρου και ανηρ φρονησιν εχων γεωργιου μεγαλου |
6 poichè secondo un piano si prepara la guerra, e la salvezza sta nella copia dei consigli. | 6 μετα κυβερνησεως γινεται πολεμος βοηθεια δε μετα καρδιας βουλευτικης |
7 La sapienza è troppo alta per lo stolto, egli non aprirà la bocca alla porta. | 7 σοφια και εννοια αγαθη εν πυλαις σοφων σοφοι ουκ εκκλινουσιν εκ στοματος κυριου |
8 Chi pensa al mal fare, sarà chiamato stolto. | 8 αλλα λογιζονται εν συνεδριοις απαιδευτοις συναντα θανατος |
9 Il pensier dello stolto è il peccato, e obbrobrio degli uomini il detrattore. | 9 αποθνησκει δε αφρων εν αμαρτιαις ακαθαρσια δε ανδρι λοιμω εμμολυνθησεται |
10 Se ti lasci abbattere disperando nel giorno dell'angustia, verrà meno la tua fortezza. | 10 εν ημερα κακη και εν ημερα θλιψεως εως αν εκλιπη |
11 Libera coloro che son condotti alla morte e non indugiare a salvare quelli che son trascinati al supplizio. | 11 ρυσαι αγομενους εις θανατον και εκπριου κτεινομενους μη φειση |
12 Ma dirai: «Non bastan le forze». Colui che scruta i cuori egli conosce; e nulla sfugge al custode dell'anima tua, e renderà all'uomo secondo il suo operato. | 12 εαν δε ειπης ουκ οιδα τουτον γινωσκε οτι κυριος καρδιας παντων γινωσκει και ο πλασας πνοην πασιν αυτος οιδεν παντα ος αποδιδωσιν εκαστω κατα τα εργα αυτου |
13 Mangia miele, o figliuolo mio, perchè è buono, un favo è dolcissimo al tuo palato. | 13 φαγε μελι υιε αγαθον γαρ κηριον ινα γλυκανθη σου ο φαρυγξ |
14 Tale all'anima tua la cognizione della sapienza; e quando l'avrai trovata, avrai una speranza nell'avvenire e la tua aspettazione non andrà delusa. | 14 ουτως αισθηση σοφιαν τη ση ψυχη εαν γαρ ευρης εσται καλη η τελευτη σου και ελπις σε ουκ εγκαταλειψει |
15 Non insidiare alla casa del giusto, nè cercar malignitàe non turbare la sua quiete; | 15 μη προσαγαγης ασεβη νομη δικαιων μηδε απατηθης χορτασια κοιλιας |
16 perchè il giusto cascherà sette volte e si rialzerà, ma gli empi precipiteranno nel male. | 16 επτακι γαρ πεσειται ο δικαιος και αναστησεται οι δε ασεβεις ασθενησουσιν εν κακοις |
17 Della caduta del tuo nemico, non te ne rallegrare, e della sua rovina non ti goda il cuore. | 17 εαν πεση ο εχθρος σου μη επιχαρης αυτω εν δε τω υποσκελισματι αυτου μη επαιρου |
18 Chè il Signore non veda e gli dispiaccia, e da lui storni l'ira sua. | 18 οτι οψεται κυριος και ουκ αρεσει αυτω και αποστρεψει τον θυμον αυτου απ' αυτου |
19 Non gareggiare coi malvagi, nè farti emulo degli empi; | 19 μη χαιρε επι κακοποιοις μηδε ζηλου αμαρτωλους |
20 perchè i cattivi non hanno speranza nella vita avvenire e la lampada degli empi si estinguerà. | 20 ου γαρ μη γενηται εκγονα πονηρων λαμπτηρ δε ασεβων σβεσθησεται |
21 Temi, o figliuol mio, Iddio e il re e non t'immischiare coi detrattori; | 21 φοβου τον θεον υιε και βασιλεα και μηθετερω αυτων απειθησης |
22 perchè d'improvviso sopraggiungerà da essi lo sterminio e i castighi d'entrambi chi li può sapere? | 22 εξαιφνης γαρ τεισονται τους ασεβεις τας δε τιμωριας αμφοτερων τις γνωσεται [22α] λογον φυλασσομενος υιος απωλειας εκτος εσται δεχομενος δε εδεξατο αυτον [22β] μηδεν ψευδος απο γλωσσης βασιλει λεγεσθω και ουδεν ψευδος απο γλωσσης αυτου ου μη εξελθη [22χ] μαχαιρα γλωσσα βασιλεως και ου σαρκινη ος δ' αν παραδοθη συντριβησεται [22δ] εαν γαρ οξυνθη ο θυμος αυτου συν νευροις ανθρωπους αναλισκει [22ε] και οστα ανθρωπων κατατρωγει και συγκαιει ωσπερ φλοξ ωστε αβρωτα ειναι νεοσσοις αετων |
23 Anche queste [sentenze] sono dei sapienti. Fare eccezione di persone in giustizia, non va bene. | 23 ταυτα δε λεγω υμιν τοις σοφοις επιγινωσκειν αιδεισθαι προσωπον εν κρισει ου καλον |
24 Quelli che dicono all'empio: «Tu sei giusto», i popoli li malediranno e li detesteranno le genti. | 24 ο ειπων τον ασεβη δικαιος εστιν επικαταρατος λαοις εσται και μισητος εις εθνη |
25 Quelli che lo castigano saranno lodati, e sopra loro scenderanno benedizioni. | 25 οι δε ελεγχοντες βελτιους φανουνται επ' αυτους δε ηξει ευλογια αγαθη |
26 Bacia sulle labbra chi risponde a proposito. | 26 χειλη δε φιλησουσιν αποκρινομενα λογους αγαθους |
27 Assesta le faccende di fuori, accudisci con cura la tua campagna, per poter poi metter su casa. | 27 ετοιμαζε εις την εξοδον τα εργα σου και παρασκευαζου εις τον αγρον και πορευου κατοπισθεν μου και ανοικοδομησεις τον οικον σου |
28 Non testimoniare senza motivo contro il tuo prossimo, e non sedurre alcuno con le tue labbra. | 28 μη ισθι ψευδης μαρτυς επι σον πολιτην μηδε πλατυνου σοις χειλεσιν |
29 Non dire: «Com'egli fece a me, così io farò a lui, renderò ad ognuno il fatto suo». | 29 μη ειπης ον τροπον εχρησατο μοι χρησομαι αυτω τεισομαι δε αυτον α με ηδικησεν |
30 Son passato pel campo del pigro e per la vigna dell'insensato, | 30 ωσπερ γεωργιον ανηρ αφρων και ωσπερ αμπελων ανθρωπος ενδεης φρενων |
31 ed ecco tutto era pieno d'ortiche e le spine avevano ricoperto la superficie e la chiusa di pietre era crollata. | 31 εαν αφης αυτον χερσωθησεται και χορτομανησει ολος και γινεται εκλελειμμενος οι δε φραγμοι των λιθων αυτου κατασκαπτονται |
32 Com'ebbi visto, vi posi mente e da tale esempio presi lezione. | 32 υστερον εγω μετενοησα επεβλεψα του εκλεξασθαι παιδειαν |
33 E dissi: «Un poco dormirai, un poco sonnecchierai, un po' starai colle mani in mano per riposarti. | 33 ολιγον νυσταζω ολιγον δε καθυπνω ολιγον δε εναγκαλιζομαι χερσιν στηθη |
34 E ti sopraggiungerà, come corridore, la povertà e la miseria, come una staffetta». | 34 εαν δε τουτο ποιης ηξει προπορευομενη η πενια σου και η ενδεια σου ωσπερ αγαθος δρομευς |