1 Gesù, vista la folla salì sul monte e, come fu seduto, gli si accostarono i suoi discepoli. | 1 Videns autem Jesus turbas, ascendit in montem, et cum sedisset, accesserunt ad eum discipuli ejus, |
2 Allora egli incominciò ad ammaestrarli, dicendo: | 2 et aperiens os suum docebat eos dicens : |
3 Beati i poveri di spirito, perchè di essi è il regno dei cieli. | 3 Beati pauperes spiritu : quoniam ipsorum est regnum cælorum. |
4 Beati i mansueti, perchè erediteranno la terra. | 4 Beati mites : quoniam ipsi possidebunt terram. |
5 Beati quelli che piangono, perchè saranno consolati. | 5 Beati qui lugent : quoniam ipsi consolabuntur. |
6 Beati i famelici e i sitibondi di giustizia, perchè saranno saziati. | 6 Beati qui esuriunt et sitiunt justitiam : quoniam ipsi saturabuntur. |
7 Beati i misericordiosi, perchè troveranno misericordia. | 7 Beati misericordes : quoniam ipsi misericordiam consequentur. |
8 Beati i puri di cuore, perchè vedranno Dio. | 8 Beati mundo corde : quoniam ipsi Deum videbunt. |
9 Beati i pacifici, perchè saranno chiamati figli di Dio. | 9 Beati pacifici : quoniam filii Dei vocabuntur. |
10 Beati quelli che son perseguitati per causa della giustizia, perchè di essi è il regno dei cieli. | 10 Beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam : quoniam ipsorum est regnum cælorum. |
11 Beati voi, quando vi oltraggeranno e perseguiteranno e, mentendo, diranno di voi ogni male per cagion mia. | 11 Beati estis cum maledixerint vobis, et persecuti vos fuerint, et dixerint omne malum adversum vos mentientes, propter me : |
12 Rallegratevi ed esultate, perchè grande è la vostra ricompensa nei cieli, chè prima di voi in egual maniera han perseguitato i profeti. | 12 gaudete, et exsultate, quoniam merces vestra copiosa est in cælis. Sic enim persecuti sunt prophetas, qui fuerunt ante vos.
|
13 Voi siete il sale della terra. E se il sale diviene scipito con che si salerà? Non è più buono che ad essere gettato via e calpestato dalla gente. | 13 Vos estis sal terræ. Quod si sal evanuerit, in quo salietur ? ad nihilum valet ultra, nisi ut mittatur foras, et conculcetur ab hominibus. |
14 Voi siete la luce del mondo. Non può rimanere nascosta una città sopra una montagna. | 14 Vos estis lux mundi. Non potest civitas abscondi supra montem posita, |
15 Nè accendon la lucerna e la pongon sotto il moggio, ma sul candeliere, perchè faccia lume a tutti quelli che sono in casa. | 15 neque accendunt lucernam, et ponunt eam sub modio, sed super candelabrum, ut luceat omnibus qui in domo sunt. |
16 Così risplenda la vostra luce davanti agli uomini, affinchè veggano le vostre opere buone e glorifichino il Padre vostro che è nei cieli. | 16 Sic luceat lux vestra coram hominibus : ut videant opera vestra bona, et glorificent Patrem vestrum, qui in cælis est.
|
17 Non crediate che io sia venuto ad abolire la legge o i profeti, non son venuto ad abolire, ma a completare. | 17 Nolite putare quoniam veni solvere legem aut prophetas : non veni solvere, sed adimplere. |
18 In verità vi dico che fino a quando il cielo e la terra non trapassi, non scomparirà dalla legge neppure un iota od un apice finché non sia tutto adempiuto. | 18 Amen quippe dico vobis, donec transeat cælum et terra, jota unum aut unus apex non præteribit a lege, donec omnia fiant. |
19 Chi pertanto violerà uno tra i minimi di questi comandamenti e insegnerà così agli uomini, sarà tenuto minimo nel regno dei cieli; ma colui che avrà operato e insegnato, sarà tenuto grande nel regno dei cieli. | 19 Qui ergo solverit unum de mandatis istis minimis, et docuerit sic homines, minimus vocabitur in regno cælorum : qui autem fecerit et docuerit, hic magnus vocabitur in regno cælorum. |
20 E vi dico: se la vostra giustizia non sarà maggiore di quella degli Scribi e dei Farisei, non entrerete nel regno dei cieli. | 20 Dico enim vobis, quia nisi abundaverit justitia vestra plus quam scribarum et pharisæorum, non intrabitis in regnum cælorum.
|
21 Udiste come fu detto agli antichi: Non uccidere, e chiunque avrà ucciso sarà condannato in giudizio; | 21 Audistis quia dictum est antiquis : Non occides : qui autem occiderit, reus erit judicio. |
22 ma io vi dico: chiunque si adira col suo fratello sarà condannato in giudizio. E chi avrà detto al fratello: « raca » sarà condannato nel Sinedrio. E chi gli avrà detto: « pazzo » sarà condannato al fuoco della Geenna. | 22 Ego autem dico vobis : quia omnis qui irascitur fratri suo, reus erit judicio. Qui autem dixerit fratri suo, raca : reus erit concilio. Qui autem dixerit, fatue : reus erit gehennæ ignis. |
23 Se dunque tu stai per fare la tua offerta all'altare ed ivi ti ricordi che il tuo fratello ha qualcosa contro di te, | 23 Si ergo offers munus tuum ad altare, et ibi recordatus fueris quia frater tuus habet aliquid adversum te : |
24 lascia la tua offerta lì dinanzi all'altare, e va prima a riconciliarti col tuo fratello, e poi torna a fare la tua offerta. | 24 relinque ibi munus tuum ante altare, et vade prius reconciliari fratri tuo : et tunc veniens offeres munus tuum. |
25 Mettiti presto d'accordo col tuo avversario mentre sei con lui per la strada, chè egli non ti consegni al giudice, e questo alle guardie e sii cacciato in prigione. | 25 Esto consentiens adversario tuo cito dum es in via cum eo : ne forte tradat te adversarius judici, et judex tradat te ministro : et in carcerem mittaris. |
26 In verità ti dico: non ne uscirai, finché non avrai pagato l'ultimo spicciolo. | 26 Amen dico tibi, non exies inde, donec reddas novissimum quadrantem.
|
27 Avete udito come fu detto agli antichi: Non commettere adulterio. | 27 Audistis quia dictum est antiquis : Non mœchaberis. |
28 Ma io vi dico: chiunque avrà guardato una donna per concupiscenza, nel suo cuore ha già commesso adulterio su di lei. | 28 Ego autem dico vobis : quia omnis qui viderit mulierem ad concupiscendum eam, jam mœchatus est eam in corde suo. |
29 Ora se il tuo occhio destro ti è di scandalo, cavalo e gettalo via da te: è meglio per te che perisca uno dei tuoi membri, piuttosto che tutto il tuo corpo sia gettato nell'inferno. | 29 Quod si oculus tuus dexter scandalizat te, erue eum, et projice abs te : expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpus tuum mittatur in gehennam. |
30 E se la tua mano destra ti è di scandalo, mozzala e gettala via da te, certo è meglio per te che perisca uno dei tuoi membri, piuttosto che ti vada tutto il corpo nell'inferno. | 30 Et si dextra manus tua scandalizat te, abscide eam, et projice abs te : expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpus tuum eat in gehennam. |
31 E' stato pur detto: Chiunque rimanda la propria moglie, le dia il libello del ripudio; | 31 Dictum est autem : Quicumque dimiserit uxorem suam, det ei libellum repudii. |
32 ma io vi dico: chi manda via la sua moglie, eccetto il caso di fornicazione, l'espone all'adulterio; e chi sposa la ripudiata commette adulterio. | 32 Ego autem dico vobis : quia omnis qui dimiserit uxorem suam, excepta fornicationis causa, facit eam mœchari : et qui dimissam duxerit, adulterat.
|
33 Avete pure udito che fu detto agli antichi: Non spergiurare: mantieni invece i tuoi giuramenti al Signore. | 33 Iterum audistis quia dictum est antiquis : Non perjurabis : reddes autem Domino juramenta tua. |
34 Io però vi dico: non giurate mai, nè per il cielo, che è trono di Dio, | 34 Ego autem dico vobis, non jurare omnino, neque per cælum, quia thronus Dei est : |
35 nè per la terra, che è sgabello dei suoi piedi, nè per Gerusalemme, che è la città del gran re. | 35 neque per terram, quia scabellum est pedum ejus : neque per Jerosolymam, quia civitas est magni regis : |
36 Non giurare neppure per la tua testa, perchè non puoi far bianco o nero un sol capello. | 36 neque per caput tuum juraveris, quia non potes unum capillum album facere, aut nigrum. |
37 Ma sia il vostro parlare: sì, sì, no, no; chè il di più vien dal maligno. | 37 Sit autem sermo vester, est, est : non, non : quod autem his abundantius est, a malo est.
|
38 Avete udito che è stato detto: Occhio per occhio, dente per dente. | 38 Audistis quia dictum est : Oculum pro oculo, et dentem pro dente. |
39 Ma io vi dico di non resistere al malvagio, anzi, a chi ti percuote nella guancia destra, porgigli anche l'altra; | 39 Ego autem dico vobis, non resistere malo : sed si quis te percusserit in dexteram maxillam tuam, præbe illi et alteram : |
40 e a chi vuol moverti lite per toglierti la tunica, cedigli anche il mantello. | 40 et ei, qui vult tecum judicio contendere, et tunicam tuam tollere, dimitte ei et pallium : |
41 E se uno ti angarierà per un miglio, va' con lui per altri due. | 41 et quicumque te angariaverit mille passus, vade cum illo et alia duo. |
42 Da' a chi ti chiede, e non voltare le spalle a chi desidera da te in prestito. | 42 Qui petit a te, da ei : et volenti mutuari a te, ne avertaris.
|
43 Avete udito che fu detto: Amerai il tuo prossimo ed odierai il tuo nemico. | 43 Audistis quia dictum est : Diliges proximum tuum, et odio habebis inimicum tuum. |
44 Ma io vi dico: amate i vostri nemici; fate del bene a coloro che vi odiano, e pregate per coloro che vi perseguitano e vi calunniano, | 44 Ego autem dico vobis : diligite inimicos vestros, benefacite his qui oderunt vos, et orate pro persequentibus et calumniantibus vos : |
45 affinchè siate figli del Padre vostro che è nei cieli; il quale fa sorgere il sole sui buoni e sui cattivi e fa piovere sui giusti e sugl'ingiusti. | 45 ut sitis filii Patris vestri, qui in cælis est : qui solem suum oriri facit super bonos et malos : et pluit super justos et injustos. |
46 Chè se amate chi vi ama, quale premio ne avrete? Non fanno altrettanto anche i pubblicani? | 46 Si enim diligitis eos qui vos diligunt, quam mercedem habebitis ? nonne et publicani hoc faciunt ? |
47 E se salutate soltanto i vostri fratelli, che fate di speciale? Non fanno altrettanto i Gentili? | 47 Et si salutaveritis fratres vestros tantum, quid amplius facitis ? nonne et ethnici hoc faciunt ? |
48 Siate adunque perfetti come è perfetto il Padre vostro celeste. | 48 Estote ergo vos perfecti, sicut et Pater vester cælestis perfectus est. |