1 Il saggio magistrato renderà giustizia al suo popolo, e il governo dell'uomo assennato sarà stabile. | 1 Mądry władca dobrze swój lud poprowadzi, a rządy rozumnego będą dobrze uporządkowane. |
2 Quale è il capo del popolo, tali i suoi ministri; quale il governatore d'una città, tali i suoi abitanti. | 2 Jaki władca ludu, tacy i jego ministrowie, jaki władca miasta, tacy i jego mieszkańcy. |
3 Un re imprudente rovinerà il suo popolo, e le città saranno ingrandite per la prudenza dei grandi. | 3 Król bez nauki zgubi swój lud, a mądrość władców zbuduje miasto. |
4 Ilgoverno del mondo è nelle mani di Dio, ed Egli a suo tempo farà sorgere il re che ci vuole. | 4 W ręku Pana są rządy na ziemi, w swoim czasie wzbudzi On dla niej odpowiedniego władcę. |
5 La felicità dell'uomo è nelle mani di Dio, ed Egli donerà la sua maestà alla faccia dello scriba. | 5 W ręku Pana spoczywa powodzenie męża, On osobie prawodawcy udziela swej chwały. |
6 Non ricordare le ingiurie ricevute dal prossimo, e non far nulla che sia ingiurioso. | 6 Za każdy zły czyn nie unoś się gniewem na bliźniego i nie czyń nic, co jest dziełem zuchwalstwa. |
7 La superbia è odiata da Dio e dagli uomini, ed è in esecrazione ogni iniquità delle genti. | 7 Pycha jest obmierzła Panu i ludziom, a ciemiężenie [innych] uważają oni za [wielkie] przestępstwo. |
8 L'impero passa da una nazione all'altra a causa delle ingiustizie, delle violenze, degli oltraggi e d'ogni specie d'inganni. | 8 Panowanie przechodzi od narodu do narodu przez krzywdy, bezprawia, pieniądze. |
9 Nulla di più scelerato dell'avaro. Come può insuperbire la terra e la cenere? | 9 Dlaczego pyszni się ziemia i popiół, skoro za życia jeszcze wyrzuca swe wnętrzności? |
10 Niente è più iniquo di colui che ama il danaro: egli infatti mette in vendita anche l'anima sua, giacché da vivo si cava le proprie viscere. | 10 Mała choroba, żartuje lekarz, a kto dziś królem - jutro umiera. |
11 Corta è la vita d'ogni potere. La lunga malattia stanca il medico, | 11 Gdy człowiek życie zakończy, odziedziczy zgniliznę, bestie i robaki. |
12 il medico tronca la corta malattia: così il re oggi vive e domani è morto. | 12 Początkiem pychy człowieka jest odstępstwo od Pana, gdy odstąpił sercem od swego Stworzyciela. |
13 E quando l'uomo è morto avrà, per suo retaggio serpenti, bestie e vermi. | 13 Albowiem początkiem pychy - grzech, a kto się da jej opanować, zalany będzie obrzydliwością. Dlatego Pan zesłał przedziwne kary i takich doszczętnie zatracił. |
14 Il principio della superbia dell'uomo è l'apostasia da Dio: | 14 Pan wywrócił trony władców, a na ich miejscu posadził pokornych. |
15 infatti il suo cuore s'allontana da colui che lo creò; e il primo di tutti i peccati è la superbia. Chi starà attaccato a lei sarà pieno di maledizioni, e alla fine andrà in rovina. | 15 Pan wysuszył korzenie narodów, a na ich miejscu zasadził pobożnych. |
16 Per questo il Signore ha svergognate le riunioni dei malvagi, e li ha distrutti fino allo sterminio. | 16 Pan spustoszył kraje narodów i zniszczył je aż do fundamentów ziemi. |
17 Dio ha gettato a terra i troni dei principi superbi, e al loro posto vi ha fatto sedere i miti. | 17 Wyrwał, zatracił i wymazał na ziemi ich pamięć. |
18 Dio ha fatto seccare le radici delle nazioni superbe, e al loro posto ha piantate le umili. | 18 Nie dla ludzi stworzona jest pycha ani szalony gniew dla zrodzonych z niewiasty. |
19 Dio ha distrutte le terre delle nazioni, le ha rovinate sin dai fondamenti, | 19 Jakie pokolenie jest poważne? Pokolenie człowieka. Jakie pokolenie jest szanowane? Bojące się Pana. Jakie pokolenie jest wzgardzone? Pokolenie człowieka. Jakie pokolenie jest wzgardzone? Przekraczające przykazania. |
20 Ne ha fatte seccare molte, ne ha dispersi gli abitanti, ha fatto sparire dal mondo la loro memoria. | 20 Wśród braci jest poważany ich zwierzchnik, a w oczach Pana - są ci, którzy się Go boją. |
21 Dio ha fatto sparire il ricordo dei superbi ed ha lasciata la memoria degli umili di spirito. | 21 Początkiem dobrego przyjęcia jest bojaźń Pańska, a początkiem odrzucenia jest zatwardziałość i pycha. |
22 Non fu creata per gli uomini la superbia, nè l'iracondia per i nati di donna. | 22 Czy to bogaty, czy godzien sławy, czy biedny - chlubą ich bojaźń Pana. |
23 La razza degli uomini che teme Dio sarà onorata, e disonorata sarà quella razza che trasgredisce i comandamenti del Signore. | 23 Nie jest słuszną rzeczą odmawiać czci ubogiemu, ale mądremu, i nie godzi się szanować człowieka grzesznego. |
24 Tra i fratelli è onorato il loro capo, ma agli occhi del Signore quelli che lo temono. | 24 Zwierzchnik, sędzia, władca są poważani, ale żaden z nich nie jest większy od tego, który się boi Pana. |
25 La gloria dei ricchi, dei grandi e dei poveri è il timor di Dio. | 25 Słudze mądremu służyć będą wolni, a ten, który posiada wiedzę, nie będzie narzekał. |
26 Guardati dal disprezzare il giusto povero e dal fare grande stima del peccatore ricco. | 26 Nie szukaj wymówek, gdy masz spełnić swój obowiązek, i nie przechwalaj się, gdy przyszedł czas twego poniżenia. |
27 I grandi, i magistrati, i potenti sono in onore, ma nessuno è più grande di colui che teme Dio. | 27 Lepszy jest ten, który pracuje, a opływa we wszystko, niż ten, co przechadza się poważany, a nie ma chleba. |
28 Al servo sapiente serviranno gli uomini liberi; l'uomo prudente e disciplinato non mormorerà, se corretto, e l'ignorante non sarà onorato. | 28 Synu, ze skromnością dbaj o cześć dla swej osoby i oceniaj siebie w sposób należyty. |
29 Non pensare troppo altamente di te quando devi fare un lavoro, e non stare a vedere nel tempo del bisogno. | 29 Tego, kto wykracza przeciw samemu sobie, któż usprawiedliwi, i któż będzie poważał tego, kto hańbi swe życie? |
30 Val più colui che lavora e abbonda di tutto, che uno che si vanta e manca di pane. | 30 Ubogi będzie poważany z powodu swej wiedzy, a bogaty dzięki swej zamożności. |
31 Figliolo, colla mansuetudine conserva la tua anima, e rendile onore secondo il suo merito. | 31 Ten, kto jest poważanym w ubóstwie, o ileż bardziej nim będzie w bogactwie, a kto jest bez czci w bogactwie, o ileż bardziej będzie nim w ubóstwie. |
32 Chi giustificherà colui che pecca contro l'anima, propria? Chi onorerà colui che disonora la sua anima? | |
33 Il povero è onorato per la sua istruzione e il suo timore, e v'è anche l'uomo onorato per le sue ricchezze. | |
34 Ma chi è glorioso nella povertà, quanto più sarebbe nelle ricchezze? Colui che si gloria delle ricchezze tema la povertà. | |