Proverbi 30

NOVA VULGATA	LXX
1 Verba Agur filii Iaces ex Massa. Oraculum hominis ad Itiel, ad Itiel et Ucal.	1 φευγει ασεβης μηδενος διωκοντος δικαιος δε ωσπερ λεων πεποιθεν
2 Quoniam stultissimus sum virorum, et sapientia hominum non est mecum;	2 δι' αμαρτιας ασεβων κρισεις εγειρονται ανηρ δε πανουργος κατασβεσει αυτας
3 et non didici sapientiam et scientiam sanctorum non novi.	3 ανδρειος εν ασεβειαις συκοφαντει πτωχους ωσπερ υετος λαβρος και ανωφελης
4 Quis ascendit in caelum atque descendit? Quis continuit spiritum in manibus suis? Quis colligavit aquas quasi in vestimento? Quis statuit omnes terminos terrae? Quod nomen est eius, et quod nomen filii eius, si nosti?	4 ουτως οι εγκαταλειποντες τον νομον εγκωμιαζουσιν ασεβειαν οι δε αγαπωντες τον νομον περιβαλλουσιν εαυτοις τειχος
5 Omnis sermo Dei probatus clipeus est sperantibus in eum.	5 ανδρες κακοι ου νοησουσιν κριμα οι δε ζητουντες τον κυριον συνησουσιν εν παντι
6 Ne addas quidquam verbis illius: et arguaris inveniarisque mendax.	6 κρεισσων πτωχος πορευομενος εν αληθεια πλουσιου ψευδους
7 Duo rogavi te, ne deneges mihi, antequam moriar:	7 φυλασσει νομον υιος συνετος ος δε ποιμαινει ασωτιαν ατιμαζει πατερα
8 vanitatem et verba mendacia longe fac a me, mendicitatem et divitias ne dederis mihi, tribue tantum victum demensum mihi,	8 ο πληθυνων τον πλουτον αυτου μετα τοκων και πλεονασμων τω ελεωντι πτωχους συναγει αυτον
9 ne forte satiatus illiciar ad negandum et dicam: “ Quis est Dominus? ” aut egestate compulsus furer et periurem nomen Dei mei.	9 ο εκκλινων το ους αυτου του μη εισακουσαι νομου και αυτος την προσευχην αυτου εβδελυκται
10 Ne calumnieris servum ad dominum suum, ne forte maledicat tibi, et puniaris.	10 ος πλανα ευθεις εν οδω κακη εις διαφθοραν αυτος εμπεσειται οι δε ανομοι διελευσονται αγαθα και ουκ εισελευσονται εις αυτα
11 Generatio, quae patri suo maledicit et quae matri suae non benedicit.	11 σοφος παρ' εαυτω ανηρ πλουσιος πενης δε νοημων καταγνωσεται αυτου
12 Generatio, quae sibi munda videtur et non est lota a sordibus suis.	12 δια βοηθειαν δικαιων πολλη γινεται δοξα εν δε τοποις ασεβων αλισκονται ανθρωποι
13 Generatio, cuius oculi quam excelsi sunt, et palpebrae eius in alta surrectae!	13 ο επικαλυπτων ασεβειαν εαυτου ουκ ευοδωθησεται ο δε εξηγουμενος ελεγχους αγαπηθησεται
14 Generatio, quae pro dentibus gladios habet, et cultri molares eius, ut comedat inopes de terra et pauperes ex hominibus.	14 μακαριος ανηρ ος καταπτησσει παντα δι' ευλαβειαν ο δε σκληρος την καρδιαν εμπεσειται κακοις
15 Sanguisugae duae sunt filiae: “ Affer, affer! ”. Tria sunt insaturabilia, et quattuor, quae numquam dicunt: “ Sufficit! ”:	15 λεων πεινων και λυκος διψων ος τυραννει πτωχος ων εθνους πενιχρου
16 infernus et venter sterilis, terra, quae non satiatur aqua, ignis, qui numquam dicit: “ Sufficit! ”.	16 βασιλευς ενδεης προσοδων μεγας συκοφαντης ο δε μισων αδικιαν μακρον χρονον ζησεται
17 Oculum, qui subsannat patrem et qui despicit obsequium matris suae, effodiant eum corvi de torrente, et comedant eum filii aquilae.	17 ανδρα τον εν αιτια φονου ο εγγυωμενος φυγας εσται και ουκ εν ασφαλεια [17α] παιδευε υιον και αγαπησει σε και δωσει κοσμον τη ση ψυχη ου μη υπακουσης εθνει παρανομω
18 Tria sunt nimis difficilia mihi, et quattuor penitus ignoro:	18 ο πορευομενος δικαιως βεβοηθηται ο δε σκολιαις οδοις πορευομενος εμπλακησεται
19 viam aquilae in caelo, viam colubri super petram, viam navis in medio mari et viam viri in adulescentula.	19 ο εργαζομενος την εαυτου γην πλησθησεται αρτων ο δε διωκων σχολην πλησθησεται πενιας
20 Talis est et via mulieris adulterae, quae comedit et tergens os suum dicit: “ Non sum operata malum ”.	20 ανηρ αξιοπιστος πολλα ευλογηθησεται ο δε κακος ουκ ατιμωρητος εσται
21 Per tria movetur terra, et quattuor non potest sustinere:	21 ος ουκ αισχυνεται προσωπα δικαιων ουκ αγαθος ο τοιουτος ψωμου αρτου αποδωσεται ανδρα
22 per servum, cum regnaverit, per stultum, cum saturatus fuerit cibo,	22 σπευδει πλουτειν ανηρ βασκανος και ουκ οιδεν οτι ελεημων κρατησει αυτου
23 per odiosam mulierem, cum in matrimonio fuerit assumpta, et per ancillam, cum fuerit heres dominae suae.	23 ο ελεγχων ανθρωπου οδους χαριτας εξει μαλλον του γλωσσοχαριτουντος
24 Quattuor sunt minima terrae, et ipsa sunt sapientiora sapientibus:	24 ος αποβαλλεται πατερα η μητερα και δοκει μη αμαρτανειν ουτος κοινωνος εστιν ανδρος ασεβους
25 formicae populus infirmus, quae praeparant in messe cibum sibi;	25 απληστος ανηρ κρινει εικη ος δε πεποιθεν επι κυριον εν επιμελεια εσται
26 hyraces plebs invalida, qui collocant in petra cubile suum;	26 ος πεποιθεν θρασεια καρδια ο τοιουτος αφρων ος δε πορευεται σοφια σωθησεται
27 regem locusta non habet et egreditur universa per turmas suas;	27 ος διδωσιν πτωχοις ουκ ενδεηθησεται ος δε αποστρεφει τον οφθαλμον αυτου εν πολλη απορια εσται
28 stellio manibus nititur et moratur in aedibus regis.	28 εν τοποις ασεβων στενουσι δικαιοι εν δε τη εκεινων απωλεια πληθυνθησονται δικαιοι
29 Tria sunt, quae bene gradiuntur, et quattuor, quae incedunt feliciter:
30 leo fortissimus bestiarum ad nullius pavebit occursum,
31 gallus succinctus lumbos et aries et rex, qui secum habet exercitum.
32 Si stultum te praebuisti, postquam elevatus es in sublime, et si considerasti, ori impone manum.
33 Qui enim fortiter premit lac, exprimit butyrum, et, qui vehementer emungit nares, elicit sanguinem, et, qui provocat iras, producit discordias.