Scrutatio

Sabato, 27 aprile 2024 - Santa Zita ( Letture di oggi)

Proverbi 30


font
NOVA VULGATABIBLIA
1 Verba Agur filii Iaces ex Massa.
Oraculum hominis ad Itiel,
ad Itiel et Ucal.
1 Palabras de Agur, hijo de Yaqué, de Massá. Oráculo de este
hombre para Itiel, para Itiel y para Ukal.
2 Quoniam stultissimus sum virorum,
et sapientia hominum non est mecum;
2 ¡Soy el más estúpido de los hombres!
No tengo inteligencia humana.
3 et non didici sapientiam
et scientiam sanctorum non novi.
3 No he aprendido la sabiduría,
¿y voy a conocer la ciencia de los santos?
4 Quis ascendit in caelum atque descendit?
Quis continuit spiritum in manibus suis?
Quis colligavit aquas quasi in vestimento?
Quis statuit omnes terminos terrae?
Quod nomen est eius, et quod nomen filii eius, si nosti?
4 ¿Quién subió a los cielos y volvió a bajar?
¿quién ha recogido viento en sus palmas?
¿quién retuvo las aguas en su manto?
¿quién estableció los linderos de la tierra?
¿Cuál es su nombre
y el nombre de su hijo, si es que lo sabes?
5 Omnis sermo Dei probatus
clipeus est sperantibus in eum.
5 Probadas son todas las palabras de Dios;
él es un escudo para cuantos a él se acogen.
6 Ne addas quidquam verbis illius:
et arguaris inveniarisque mendax.
6 No añadas nada a sus palabras,
no sea que te reprenda
y pases por mentiroso.
7 Duo rogavi te,
ne deneges mihi, antequam moriar:
7 Dos cosas te pido.
no me las rehúses antes de mi muerte:
8 vanitatem et verba mendacia longe fac a me,
mendicitatem et divitias ne dederis mihi,
tribue tantum victum demensum mihi,
8 Aleja de mí la mentira y la palabra engañosa;
no me des pobreza ni riqueza,
déjame gustar mi bocado de pan,
9 ne forte satiatus illiciar ad negandum
et dicam: “ Quis est Dominus? ”
aut egestate compulsus furer
et periurem nomen Dei mei.
9 no sea que llegue a hartarme y reniegue,
y diga: «¿Quién es Yahveh?».
o no sea que, siendo pobre, me dé al robo,
e injurie el nombre de mi Dios.
10 Ne calumnieris servum ad dominum suum,
ne forte maledicat tibi, et puniaris.
10 No calumnies a un siervo ante su amo
no sea que te maldiga y tengas que pagar la pena.
11 Generatio, quae patri suo maledicit
et quae matri suae non benedicit.
11 Hay gente que maldice a su padre,
y a su madre no bendice,
12 Generatio, quae sibi munda videtur
et non est lota a sordibus suis.
12 gente que se cree pura
y no está limpia de su mancha,
13 Generatio, cuius oculi quam excelsi sunt,
et palpebrae eius in alta surrectae!
13 ¡gente de qué altivos ojos,
cuyos párpados se alzan!;
14 Generatio, quae pro dentibus gladios habet,
et cultri molares eius,
ut comedat inopes de terra
et pauperes ex hominibus.
14 gente cuyos dientes son espadas,
y sus mandíbulas cuchillos,
para devorar a los desvalidos echándolos del país
y a los pobres de entre los hombres.
15 Sanguisugae duae sunt filiae:
“ Affer, affer! ”.
Tria sunt insaturabilia,
et quattuor, quae numquam dicunt: “ Sufficit! ”:
15 La sanguijuela tiene dos hijas: «¡Daca, daca!»
Hay tres cosas insaciables
y cuatro que no dicen: «¡Basta!»
16 infernus et venter sterilis,
terra, quae non satiatur aqua,
ignis, qui numquam dicit: “ Sufficit! ”.
16 El seol, el seno estéril,
la tierra que no se sacia de agua,
y el fuego que no dice: «¡Basta!»
17 Oculum, qui subsannat patrem
et qui despicit obsequium matris suae,
effodiant eum corvi de torrente,
et comedant eum filii aquilae.
17 Al ojo que se ríe del padre
y desprecia la obediencia de una madre,
lo picotearán los cuervos del torrente,
los aguiluchos lo devorarán.
18 Tria sunt nimis difficilia mihi,
et quattuor penitus ignoro:
18 Tres cosas hay que me desbordan
y cuatro que no conozco:
19 viam aquilae in caelo,
viam colubri super petram,
viam navis in medio mari
et viam viri in adulescentula.
19 el camino del águila en el cielo,
el camino de la serpiente por la roca,
el camino del navío en alta mar,
el camino del hombre en la doncella.
20 Talis est et via mulieris adulterae,
quae comedit et tergens os suum dicit:
“ Non sum operata malum ”.
20 Este es el camino de la mujer adúltera:
come, se limpia la boca y dice:
«¡No he hecho nada de malo ¡»
21 Per tria movetur terra,
et quattuor non potest sustinere:
21 Por tres cosas tiembla la tierra
y cuatro no puede soportar:
22 per servum, cum regnaverit,
per stultum, cum saturatus fuerit cibo,
22 Por esclavo que llega a rey,
por idiota que se ahíta de comer,
23 per odiosam mulierem, cum in matrimonio fuerit assumpta,
et per ancillam, cum fuerit heres dominae suae.
23 por mujer odiada que se casa,
por esclava que hereda a su señora.
24 Quattuor sunt minima terrae,
et ipsa sunt sapientiora sapientibus:
24 Hay cuatro seres los más pequeños de la tierra,
pero que son más sabios que los sabios:
25 formicae populus infirmus,
quae praeparant in messe cibum sibi;
25 las hormigas - multitud sin fuerza -
que preparan en verano su alimento;
26 hyraces plebs invalida,
qui collocant in petra cubile suum;
26 los damanes - multitud sin poder -,
que ponen sus casas en la roca;
27 regem locusta non habet
et egreditur universa per turmas suas;
27 las langostas, que sin tener rey,
salen todas en orden;
28 stellio manibus nititur
et moratur in aedibus regis.
28 el lagarto, al que se agarra con la mano
y está en los palacios de los reyes.
29 Tria sunt, quae bene gradiuntur,
et quattuor, quae incedunt feliciter:
29 Hay tres cosas de paso gallardo
y cuatro de elegante marcha:
30 leo fortissimus bestiarum
ad nullius pavebit occursum,
30 el león - fuerte entre los animales -,
que ante nada retrocede,
31 gallus succinctus lumbos et aries
et rex, qui secum habet exercitum.
31 el esbelto gallo o el macho cabrío,
y el rey que arenga a su pueblo.
32 Si stultum te praebuisti, postquam elevatus es in sublime,
et si considerasti, ori impone manum.
32 Si hiciste el necio, envalentonándote,
y has reflexionado, pon mano en boca,
33 Qui enim fortiter premit lac, exprimit butyrum,
et, qui vehementer emungit nares, elicit sanguinem,
et, qui provocat iras, producit discordias.
33 pues apretando la leche se saca mantequilla
apretando la nariz se saca sangre
y apretando la ira, se saca querella.