1 Venuto il mattino, tutti i capi dei sacerdoti e gli anziani del popolo tennero consiglio contro Gesù per farlo morire. | 1 Mane autem facto, consilium inierunt omnes principes sacerdotum et seniores populi adversus Jesum, ut eum morti traderent. |
2 Poi lo misero in catene, lo condussero via e lo consegnarono al governatore Pilato.
| 2 Et vinctum adduxerunt eum, et tradiderunt Pontio Pilato præsidi.
|
3 Allora Giuda – colui che lo tradì –, vedendo che Gesù era stato condannato, preso dal rimorso, riportò le trenta monete d’argento ai capi dei sacerdoti e agli anziani, | 3 Tunc videns Judas, qui eum tradidit, quod damnatus esset, pœnitentia ductus, retulit triginta argenteos principibus sacerdotum, et senioribus, |
4 dicendo: «Ho peccato, perché ho tradito sangue innocente». Ma quelli dissero: «A noi che importa? Pensaci tu!». | 4 dicens : Peccavi, tradens sanguinem justum. At illi dixerunt : Quid ad nos ? tu videris. |
5 Egli allora, gettate le monete d’argento nel tempio, si allontanò e andò a impiccarsi. | 5 Et projectis argenteis in templo, recessit : et abiens laqueo se suspendit. |
6 I capi dei sacerdoti, raccolte le monete, dissero: «Non è lecito metterle nel tesoro, perché sono prezzo di sangue». | 6 Principes autem sacerdotum, acceptis argenteis, dixerunt : Non licet eos mittere in corbonam : quia pretium sanguinis est. |
7 Tenuto consiglio, comprarono con esse il «Campo del vasaio» per la sepoltura degli stranieri. | 7 Consilio autem inito, emerunt ex illis agrum figuli, in sepulturam peregrinorum. |
8 Perciò quel campo fu chiamato «Campo di sangue» fino al giorno d’oggi. | 8 Propter hoc vocatus est ager ille, Haceldama, hoc est, Ager sanguinis, usque in hodiernum diem. |
9 Allora si compì quanto era stato detto per mezzo del profeta Geremia: E presero trenta monete d’argento, il prezzo di colui che a tal prezzo fu valutato dai figli d’Israele, | 9 Tunc impletum est quod dictum est per Jeremiam prophetam, dicentem : Et acceperunt triginta argenteos pretium appretiati, quem appretiaverunt a filiis Israël : |
10 e le diedero per il campo del vasaio, come mi aveva ordinato il Signore.
| 10 et dederunt eos in agrum figuli, sicut constituit mihi Dominus.
|
11 Gesù intanto comparve davanti al governatore, e il governatore lo interrogò dicendo: «Sei tu il re dei Giudei?». Gesù rispose: «Tu lo dici». | 11 Jesus autem stetit ante præsidem, et interrogavit eum præses, dicens : Tu es rex Judæorum ? Dicit illi Jesus : Tu dicis. |
12 E mentre i capi dei sacerdoti e gli anziani lo accusavano, non rispose nulla. | 12 Et cum accusaretur a principibus sacerdotum et senioribus, nihil respondit. |
13 Allora Pilato gli disse: «Non senti quante testimonianze portano contro di te?». | 13 Tunc dicit illi Pilatus : Non audis quanta adversum te dicunt testimonia ? |
14 Ma non gli rispose neanche una parola, tanto che il governatore rimase assai stupito.
| 14 Et non respondit ei ad ullum verbum, ita ut miraretur præses vehementer. |
15 A ogni festa, il governatore era solito rimettere in libertà per la folla un carcerato, a loro scelta. | 15 Per diem autem solemnem consueverat præses populo dimittere unum vinctum, quem voluissent : |
16 In quel momento avevano un carcerato famoso, di nome Barabba. | 16 habebat autem tunc vinctum insignem, qui dicebatur Barabbas. |
17 Perciò, alla gente che si era radunata, Pilato disse: «Chi volete che io rimetta in libertà per voi: Barabba o Gesù, chiamato Cristo?». | 17 Congregatis ergo illis, dixit Pilatus : Quem vultis dimittam vobis : Barabbam, an Jesum, qui dicitur Christus ? |
18 Sapeva bene infatti che glielo avevano consegnato per invidia.
| 18 Sciebat enim quod per invidiam tradidissent eum. |
19 Mentre egli sedeva in tribunale, sua moglie gli mandò a dire: «Non avere a che fare con quel giusto, perché oggi, in sogno, sono stata molto turbata per causa sua».
| 19 Sedente autem illo pro tribunali, misit ad eum uxor ejus, dicens : Nihil tibi, et justo illi : multa enim passa sum hodie per visum propter eum. |
20 Ma i capi dei sacerdoti e gli anziani persuasero la folla a chiedere Barabba e a far morire Gesù. | 20 Principes autem sacerdotum et seniores persuaserunt populis ut peterent Barabbam, Jesum vero perderent. |
21 Allora il governatore domandò loro: «Di questi due, chi volete che io rimetta in libertà per voi?». Quelli risposero: «Barabba!». | 21 Respondens autem præses, ait illis : Quem vultis vobis de duobus dimitti ? At illi dixerunt : Barabbam. |
22 Chiese loro Pilato: «Ma allora, che farò di Gesù, chiamato Cristo?». Tutti risposero: «Sia crocifisso!». | 22 Dicit illis Pilatus : Quid igitur faciam de Jesu, qui dicitur Christus ? |
23 Ed egli disse: «Ma che male ha fatto?». Essi allora gridavano più forte: «Sia crocifisso!».
| 23 Dicunt omnes : Crucifigatur. Ait illis præses : Quid enim mali fecit ? At illi magis clamabant dicentes : Crucifigatur. |
24 Pilato, visto che non otteneva nulla, anzi che il tumulto aumentava, prese dell’acqua e si lavò le mani davanti alla folla, dicendo: «Non sono responsabile di questo sangue. Pensateci voi!». | 24 Videns autem Pilatus quia nihil proficeret, sed magis tumultus fieret : accepta aqua, lavit manus coram populo, dicens : Innocens ego sum a sanguine justi hujus : vos videritis. |
25 E tutto il popolo rispose: «Il suo sangue ricada su di noi e sui nostri figli». | 25 Et respondens universus populus, dixit : Sanguis ejus super nos, et super filios nostros. |
26 Allora rimise in libertà per loro Barabba e, dopo aver fatto flagellare Gesù, lo consegnò perché fosse crocifisso.
| 26 Tunc dimisit illis Barabbam : Jesum autem flagellatum tradidit eis ut crucifigeretur.
|
27 Allora i soldati del governatore condussero Gesù nel pretorio e gli radunarono attorno tutta la truppa. | 27 Tunc milites præsidis suscipientes Jesum in prætorium, congregaverunt ad eum universam cohortem : |
28 Lo spogliarono, gli fecero indossare un mantello scarlatto, | 28 et exuentes eum, chlamydem coccineam circumdederunt ei, |
29 intrecciarono una corona di spine, gliela posero sul capo e gli misero una canna nella mano destra. Poi, inginocchiandosi davanti a lui, lo deridevano: «Salve, re dei Giudei!». | 29 et plectentes coronam de spinis, posuerunt super caput ejus, et arundinem in dextera ejus. Et genu flexo ante eum, illudebant ei, dicentes : Ave rex Judæorum. |
30 Sputandogli addosso, gli tolsero di mano la canna e lo percuotevano sul capo. | 30 Et exspuentes in eum, acceperunt arundinem, et percutiebant caput ejus. |
31 Dopo averlo deriso, lo spogliarono del mantello e gli rimisero le sue vesti, poi lo condussero via per crocifiggerlo.
| 31 Et postquam illuserunt ei, exuerunt eum chlamyde, et induerunt eum vestimentis ejus, et duxerunt eum ut crucifigerent.
|
32 Mentre uscivano, incontrarono un uomo di Cirene, chiamato Simone, e lo costrinsero a portare la sua croce.
| 32 Exeuntes autem invenerunt hominem Cyrenæum, nomine Simonem : hunc angariaverunt ut tolleret crucem ejus. |
33 Giunti al luogo detto Gòlgota, che significa «Luogo del cranio», | 33 Et venerunt in locum qui dicitur Golgotha, quod est Calvariæ locus. |
34 gli diedero da bere vino mescolato con fiele. Egli lo assaggiò, ma non ne volle bere. | 34 Et dederunt ei vinum bibere cum felle mistum. Et cum gustasset, noluit bibere. |
35 Dopo averlo crocifisso, si divisero le sue vesti, tirandole a sorte. | 35 Postquam autem crucifixerunt eum, diviserunt vestimenta ejus, sortem mittentes : ut impleretur quod dictum est per prophetam dicentem : Diviserunt sibi vestimenta mea, et super vestem meam miserunt sortem. |
36 Poi, seduti, gli facevano la guardia. | 36 Et sedentes servabant eum. |
37 Al di sopra del suo capo posero il motivo scritto della sua condanna: «Costui è Gesù, il re dei Giudei». | 37 Et imposuerunt super caput ejus causam ipsius scriptam : Hic est Jesus rex Judæorum. |
38 Insieme a lui vennero crocifissi due ladroni, uno a destra e uno a sinistra.
| 38 Tunc crucifixi sunt cum eo duo latrones : unus a dextris, et unus a sinistris. |
39 Quelli che passavano di lì lo insultavano, scuotendo il capo | 39 Prætereuntes autem blasphemabant eum moventes capita sua, |
40 e dicendo: «Tu, che distruggi il tempio e in tre giorni lo ricostruisci, salva te stesso, se tu sei Figlio di Dio, e scendi dalla croce!». | 40 et dicentes : Vah ! qui destruis templum Dei, et in triduo illud reædificas : salva temetipsum : si Filius Dei es, descende de cruce. |
41 Così anche i capi dei sacerdoti, con gli scribi e gli anziani, facendosi beffe di lui dicevano: | 41 Similiter et principes sacerdotum illudentes cum scribis et senioribus dicebant : |
42 «Ha salvato altri e non può salvare se stesso! È il re d’Israele; scenda ora dalla croce e crederemo in lui. | 42 Alios salvos fecit, seipsum non potest salvum facere : si rex Israël est, descendat nunc de cruce, et credimus ei : |
43 Ha confidato in Dio; lo liberi lui, ora, se gli vuol bene. Ha detto infatti: “Sono Figlio di Dio”!». | 43 confidit in Deo : liberet nunc, si vult eum : dixit enim : Quia Filius Dei sum. |
44 Anche i ladroni crocifissi con lui lo insultavano allo stesso modo.
| 44 Idipsum autem et latrones, qui crucifixi erant cum eo, improperabant ei.
|
45 A mezzogiorno si fece buio su tutta la terra, fino alle tre del pomeriggio. | 45 A sexta autem hora tenebræ factæ sunt super universam terram usque ad horam nonam. |
46 Verso le tre, Gesù gridò a gran voce: «Elì, Elì, lemà sabactàni?», che significa: «Dio mio, Dio mio, perché mi hai abbandonato?». | 46 Et circa horam nonam clamavit Jesus voce magna, dicens : Eli, Eli, lamma sabacthani ? hoc est : Deus meus, Deus meus, ut quid dereliquisti me ? |
47 Udendo questo, alcuni dei presenti dicevano: «Costui chiama Elia». | 47 Quidam autem illic stantes, et audientes, dicebant : Eliam vocat iste. |
48 E subito uno di loro corse a prendere una spugna, la inzuppò di aceto, la fissò su una canna e gli dava da bere. | 48 Et continuo currens unus ex eis, acceptam spongiam implevit aceto, et imposuit arundini, et dabat ei bibere. |
49 Gli altri dicevano: «Lascia! Vediamo se viene Elia a salvarlo!». | 49 Ceteri vero dicebant : Sine, videamus an veniat Elias liberans eum. |
50 Ma Gesù di nuovo gridò a gran voce ed emise lo spirito.
| 50 Jesus autem iterum clamans voce magna, emisit spiritum.
|
51 Ed ecco, il velo del tempio si squarciò in due, da cima a fondo, la terra tremò, le rocce si spezzarono, | 51 Et ecce velum templi scissum est in duas partes a summo usque deorsum : et terra mota est, et petræ scissæ sunt, |
52 i sepolcri si aprirono e molti corpi di santi, che erano morti, risuscitarono. | 52 et monumenta aperta sunt : et multa corpora sanctorum, qui dormierant, surrexerunt. |
53 Uscendo dai sepolcri, dopo la sua risurrezione, entrarono nella città santa e apparvero a molti.
| 53 Et exeuntes de monumentis post resurrectionem ejus, venerunt in sanctam civitatem, et apparuerunt multis. |
54 Il centurione, e quelli che con lui facevano la guardia a Gesù, alla vista del terremoto e di quello che succedeva, furono presi da grande timore e dicevano: «Davvero costui era Figlio di Dio!».
| 54 Centurio autem, et qui cum eo erant, custodientes Jesum, viso terræmotu, et his quæ fiebant, timuerunt valde, dicentes : Vere Filius Dei erat iste.
|
55 Vi erano là anche molte donne, che osservavano da lontano; esse avevano seguito Gesù dalla Galilea per servirlo. | 55 Erant autem ibi mulieres multæ a longe, quæ secutæ erant Jesum a Galilæa, ministrantes ei : |
56 Tra queste c’erano Maria di Màgdala, Maria madre di Giacomo e di Giuseppe, e la madre dei figli di Zebedeo.
| 56 inter quas erat Maria Magdalene, et Maria Jacobi, et Joseph mater, et mater filiorum Zebedæi. |
57 Venuta la sera, giunse un uomo ricco, di Arimatea, chiamato Giuseppe; anche lui era diventato discepolo di Gesù. | 57 Cum autem sero factum esset, venit quidam homo dives ab Arimathæa, nomine Joseph, qui et ipse discipulus erat Jesu : |
58 Questi si presentò a Pilato e chiese il corpo di Gesù. Pilato allora ordinò che gli fosse consegnato. | 58 hic accessit ad Pilatum, et petiit corpus Jesu. Tunc Pilatus jussit reddi corpus. |
59 Giuseppe prese il corpo, lo avvolse in un lenzuolo pulito | 59 Et accepto corpore, Joseph involvit illud in sindone munda, |
60 e lo depose nel suo sepolcro nuovo, che si era fatto scavare nella roccia; rotolata poi una grande pietra all’entrata del sepolcro, se ne andò. | 60 et posuit illud in monumento suo novo, quod exciderat in petra. Et advolvit saxum magnum ad ostium monumenti, et abiit. |
61 Lì, sedute di fronte alla tomba, c’erano Maria di Màgdala e l’altra Maria.
| 61 Erant autem ibi Maria Magdalene, et altera Maria, sedentes contra sepulchrum.
|
62 Il giorno seguente, quello dopo la Parasceve, si riunirono presso Pilato i capi dei sacerdoti e i farisei, | 62 Altera autem die, quæ est post Parasceven, convenerunt principes sacerdotum et pharisæi ad Pilatum, |
63 dicendo: «Signore, ci siamo ricordati che quell’impostore, mentre era vivo, disse: “Dopo tre giorni risorgerò”. | 63 dicentes : Domine, recordati sumus, quia seductor ille dixit adhuc vivens : Post tres dies resurgam. |
64 Ordina dunque che la tomba venga vigilata fino al terzo giorno, perché non arrivino i suoi discepoli, lo rubino e poi dicano al popolo: “È risorto dai morti”. Così quest’ultima impostura sarebbe peggiore della prima!». | 64 Jube ergo custodiri sepulchrum usque in diem tertium : ne forte veniant discipuli ejus, et furentur eum, et dicant plebi : Surrexit a mortuis : et erit novissimus error pejor priore. |
65 Pilato disse loro: «Avete le guardie: andate e assicurate la sorveglianza come meglio credete». | 65 Ait illis Pilatus : Habetis custodiam, ite, custodite sicut scitis. |
66 Essi andarono e, per rendere sicura la tomba, sigillarono la pietra e vi lasciarono le guardie. | 66 Illi autem abeuntes, munierunt sepulchrum, signantes lapidem, cum custodibus. |