Scrutatio

Martedi, 30 aprile 2024 - San Pio V ( Letture di oggi)

Eclesiástico/Ben Sirá 37


font
BIBLIANOVA VULGATA
1 Todo amigo dice: «También yo soy tu amigo»,
pero hay amigo que lo es sólo de nombre.
1 Omnis amicus dicet: “ Et ego amicitiam copulavi! ”;
sed est amicus solo nomine amicus.
Nonne tristitia appropinquans usque ad mortem:
2 ¿No es para uno una mortal tristeza
un compañero o amigo trocado en enemigo?
2 sodalis et amicus ad inimicitiam conversus?
3 ¡Oh intención perversa! ¿de dónde saliste
para cubrir la tierra de engaño?
3 O praesumptio nequissima, unde creata es
cooperire aridam malitia et dolositate illius?
4 El compañero disfruta en el contento del amigo,
pero al tiempo de tribulación se volverá contra él.
4 Sodalis amico coniucundatur in oblectationibus
et in tempore tribulationis adversarius erit;
5 El compañero compadece al amigo por interés,
y cuando llega el combate embraza el escudo.
5 sodalis amico condolet causa ventris
et contra hostem accipiet scutum.
6 No te olvides de tu amigo en tu alma,
ni pierdas su recuerdo cuando seas rico.
6 Non obliviscaris amici tui in animo tuo
et non immemor sis illius in opibus tuis.
7 Todo consejero da consejos,
pero hay quien aconseja en su interés.
7 Noli consiliari cum eo, qui tibi insidiatur,
et a zelantibus te absconde consilium.
8 Del consejero guarda tu alma,
conoce primero qué necesita
- porque en su propio interés dará consejo -,
no sea que eche sobre ti la suerte,
8 Omnis consiliarius prodit consilium,
sed est consiliarius pro semetipso.
9 y te diga: «Bueno es tu camino»,
quedándose enfrente para ver qué te sucede.
9 A consiliario serva animam tuam
et prius scito quae sit illius necessitas
­ et ipse enim animo suo cogitabit ­
10 No te aconsejes del que te mira con desprecio,
y de los que te envidian oculta tu consejo;
10 ne forte mittat super te sortem
et dicat tibi:
11 ni te aconsejes con mujer sobre su rival,
con cobarde acerca la guerra,
con negociante respecto del comercio,
con comprador sobre la venta,
con envidioso sobre la gratitud,
con despiadado sobre la generosidad,
con perezoso sobre cualquier trabajo,
con temporero sobre el término de una obra,
con siervo ocioso sobre un trabajo grande:
no cuentes con éstos para ningún consejo.
11 “ Bona est via tua ”
et stet e contrario videre quid tibi eveniat.
12 Sino recurre siempre a un hombre piadoso,
de quien sabes bien que guarda los mandamientos,
cuya alma es según tu alma,
y que, si caes, sufrirá contigo.
12 Noli consiliari cum invido
et a zelante te consilium absconde;
nec cum muliere de ea, quae ei aemulatur,
cum timido de bello,
cum negotiatore de traiecticio,
cum emptore de venditione,
cum viro livido de gratiis agendis,
13 Y mantén firme el consejo de tu corazón,
que nadie es para ti más fiel que él.
13 cum impio de pietate,
cum inhonesto de honestate,
cum operario otioso de omni opere,
14 Pues el alma del hombre puede a veces advertir
más que siete vigías sentados en lo alto para vigilar.
14 cum mercennario annuali de consummatione anni,
cum servo pigro de multa operatione:
non attendas his in omni consilio.
15 Y por encima de todo esto suplica al Altísimo,
para que enderece tu camino en la verdad.
15 Sed cum viro timorato assiduus esto,
quemcumque cognoveris observantem mandata,
16 Principio de toda obra es la palabra,
y antes de toda acción está el consejo.
16 cuius anima est secundum animam tuam,
et qui, cum titubaveris in tenebris, condolebit tibi.
17 Raíz de los pensamientos es el corazón,
de él salen cuatro ramas:
17 Et consilium cordis statue tecum;
non est enim tibi aliud fidelius illo.
18 bien y mal, vida y muerte,
mas la que siempre los domina es la lengua.
18 Anima viri enuntiat aliquando vera
quam septem circumspectores sedentes in excelso ad speculandum.
19 Hay hombre diestro que adoctrina a muchos,
y para sí mismo es un inútil.
19 Et in his omnibus deprecare Altissimum,
ut dirigat in veritate viam tuam.
20 Hay quien se hace el sabio en palabras y es aborrecido,
y que acabará sin tener qué comer.
20 Ante omnia opera verbum verax praecedat te,
et ante omnem actum consilium stabile.
21 Pues no se le dio la gracia que viene del Señor,
porque estaba vacío de toda sabiduría.
21 Radix consiliorum cor,
ex quo partes quattuor oriuntur:
bonum et malum, vita et mors;
et dominatrix illorum est assidua lingua.
22 Hay quien para sí mismo es sabio,
y los frutos de su inteligencia son, según él, dignos
de fe.
22 Est vir peritus multorum eruditor
et animae suae inutilis est.
23 El varón sabio enseña a su pueblo,
y los frutos de su inteligencia son dignos de fe.
23 Est qui sophistice loquitur et odibilis est;
in omni cibo voluptatis defraudabitur.
24 El varón sabio es colmado de bendiciones,
y le llaman feliz todos los que le ven.
24 Non est illi data a Domino gratia:
omni enim sapientia defraudatus est.
25 La vida del hombre tiene días contados,
mas los días de Israel no tienen número.
25 Est sapiens animae suae sapiens,
et fructus sensus illius super corpus suum.
26 El sabio en su pueblo se gana la confianza,
y su nombre vivirá por los siglos.
26 Vir sapiens plebem suam erudit,
et fructus sensus illius fideles sunt.
27 Hijo, en tu vida prueba tu alma,
ve lo que es malo para ella y no se los des.
27 Vir sapiens implebitur benedictionibus,
et omnes videntes illum beatum dicent.
28 Pues no a todos les conviene todo,
y no a todo el mundo le gusta lo mismo.
28 Vita viri in numero dierum;
dies autem Israel innumerabiles sunt.
29 No seas insaciable de todo placer,
y no te abalances sobre la comida,
29 Sapiens in populo hereditabit honorem,
et nomen illius erit vivens in aeternum.
30 porque en el exceso de alimento hay enfermedad,
y la intemperancia acaba en cólicos.
30 Fili, in vita tua tenta animam tuam
et vide si quid obnoxium ei est: non des illi.
31 Por intemperancia han muerto muchos,
pero el que se vigila prolongará su vida.
31 Non enim omnia omnibus expediunt,
et non omni animae omne genus placet.
32 Noli avidus esse in omni epulatione
et non te effundas super omnem escam.
33 In multis enim escis erit infirmitas,
et aviditas appropinquabit usque ad choleram.
34 Propter crapulam multi obierunt;
qui autem abstinens est, adiciet vitam.