1 Videns autem turbas, ascendit in montem; et cum sedisset, ac cesserunt adeum discipuli eius; | 1 Videns autem Jesus turbas, ascendit in montem, et cum sedisset, accesserunt ad eum discipuli ejus, |
2 et aperiens os suum docebat eos dicens:
| 2 et aperiens os suum docebat eos dicens : |
3 “ Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum caelorum.
| 3 Beati pauperes spiritu : quoniam ipsorum est regnum cælorum. |
4 Beati, qui lugent, quoniam ipsi consolabuntur.
| 4 Beati mites : quoniam ipsi possidebunt terram. |
5 Beati mites, quoniam ipsi possidebunt terram.
| 5 Beati qui lugent : quoniam ipsi consolabuntur. |
6 Beati, qui esuriunt et sitiunt iustitiam, quoniam ipsi saturabuntur.
| 6 Beati qui esuriunt et sitiunt justitiam : quoniam ipsi saturabuntur. |
7 Beati misericordes, quia ipsi misericordiam consequentur.
| 7 Beati misericordes : quoniam ipsi misericordiam consequentur. |
8 Beati mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt.
| 8 Beati mundo corde : quoniam ipsi Deum videbunt. |
9 Beati pacifici, quoniam filii Dei vocabuntur.
| 9 Beati pacifici : quoniam filii Dei vocabuntur. |
10 Beati, qui persecutionem patiuntur propter iustitiam, quoniam ipsorum estregnum caelorum.
| 10 Beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam : quoniam ipsorum est regnum cælorum. |
11 Beati estis cum maledixerint vobis et persecuti vos fuerint et dixerint omnemalum adversum vos, mentientes, propter me. | 11 Beati estis cum maledixerint vobis, et persecuti vos fuerint, et dixerint omne malum adversum vos mentientes, propter me : |
12 Gaudete et exsultate, quoniammerces vestra copiosa est in caelis; sic enim persecuti sunt prophetas, quifuerunt ante vos.
| 12 gaudete, et exsultate, quoniam merces vestra copiosa est in cælis. Sic enim persecuti sunt prophetas, qui fuerunt ante vos.
|
13 Vos estis sal terrae; quod si sal evanuerit, in quo salietur? Ad nihilumvalet ultra, nisi ut mittatur foras et conculcetur ab hominibus.
| 13 Vos estis sal terræ. Quod si sal evanuerit, in quo salietur ? ad nihilum valet ultra, nisi ut mittatur foras, et conculcetur ab hominibus. |
14 Vos estis lux mundi. Non potest civitas abscondi supra montem posita; | 14 Vos estis lux mundi. Non potest civitas abscondi supra montem posita, |
15 neque accendunt lucernam et ponunt eam sub modio, sed super candelabrum, utluceat omnibus, qui in domo sunt. | 15 neque accendunt lucernam, et ponunt eam sub modio, sed super candelabrum, ut luceat omnibus qui in domo sunt. |
16 Sic luceat lux vestra coram hominibus, utvideant vestra bona opera et glorificent Patrem vestrum, qui in caelis est.
| 16 Sic luceat lux vestra coram hominibus : ut videant opera vestra bona, et glorificent Patrem vestrum, qui in cælis est.
|
17 Nolite putare quoniam veni solvere Legem aut Prophetas; non veni solvere, sedadimplere. | 17 Nolite putare quoniam veni solvere legem aut prophetas : non veni solvere, sed adimplere. |
18 Amen quippe dico vobis: Donec transeat caelum et terra, iota unumaut unus apex non praeteribit a Lege, donec omnia fiant. | 18 Amen quippe dico vobis, donec transeat cælum et terra, jota unum aut unus apex non præteribit a lege, donec omnia fiant. |
19 Qui ergo solveritunum de mandatis istis minimis et docuerit sic homines, minimus vocabitur inregno caelorum; qui autem fecerit et docuerit, hic magnus vocabitur in regnocaelorum.
| 19 Qui ergo solverit unum de mandatis istis minimis, et docuerit sic homines, minimus vocabitur in regno cælorum : qui autem fecerit et docuerit, hic magnus vocabitur in regno cælorum. |
20 Dico enim vobis: Nisi abundaverit iustitia vestra plus quam scribarum etpharisaeorum, non intrabitis in regnum caelorum.
| 20 Dico enim vobis, quia nisi abundaverit justitia vestra plus quam scribarum et pharisæorum, non intrabitis in regnum cælorum.
|
21 Audistis quia dictum est antiquis: “Non occides; qui autem occiderit, reuserit iudicio”. | 21 Audistis quia dictum est antiquis : Non occides : qui autem occiderit, reus erit judicio. |
22 Ego autem dico vobis: Omnis, qui irascitur fratri suo, reuserit iudicio; qui autem dixerit fratri suo: “Racha”, reus erit concilio; quiautem dixerit: “Fatue”, reus erit gehennae ignis. | 22 Ego autem dico vobis : quia omnis qui irascitur fratri suo, reus erit judicio. Qui autem dixerit fratri suo, raca : reus erit concilio. Qui autem dixerit, fatue : reus erit gehennæ ignis. |
23 Si ergo offeres munustuum ad altare, et ibi recordatus fueris quia frater tuus habet aliquid adversumte, | 23 Si ergo offers munus tuum ad altare, et ibi recordatus fueris quia frater tuus habet aliquid adversum te : |
24 relinque ibi munus tuum ante altare et vade, prius, reconciliare fratrituo et tunc veniens offer munus tuum. | 24 relinque ibi munus tuum ante altare, et vade prius reconciliari fratri tuo : et tunc veniens offeres munus tuum. |
25 Esto consentiens adversario tuo cito,dum es in via cum eo, ne forte tradat te adversarius iudici, et iudex tradat teministro, et in carcerem mittaris. | 25 Esto consentiens adversario tuo cito dum es in via cum eo : ne forte tradat te adversarius judici, et judex tradat te ministro : et in carcerem mittaris. |
26 Amen dico tibi: Non exies inde, donecreddas novissimum quadrantem.
| 26 Amen dico tibi, non exies inde, donec reddas novissimum quadrantem.
|
27 Audistis quia dictum est: "Non moechaberis". | 27 Audistis quia dictum est antiquis : Non mœchaberis. |
28 Ego autem dicovobis: Omnis, qui viderit mulierem ad concupiscendum eam, iam moechatus est eamin corde suo. | 28 Ego autem dico vobis : quia omnis qui viderit mulierem ad concupiscendum eam, jam mœchatus est eam in corde suo. |
29 Quod si oculus tuus dexter scandalizat te, erue eum et proiceabs te; expedit enim tibi, ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpustuum mittatur in gehennam. | 29 Quod si oculus tuus dexter scandalizat te, erue eum, et projice abs te : expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpus tuum mittatur in gehennam. |
30 Et si dextera manus tua scandalizat te, abscideeam et proice abs te; expedit enim tibi, ut pereat unum membrorum tuorum, quamtotum corpus tuum abeat in gehennam.
| 30 Et si dextra manus tua scandalizat te, abscide eam, et projice abs te : expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpus tuum eat in gehennam. |
31 Dictum est autem: “Quicumque dimiserit uxorem suam, det illi libellumrepudii”. | 31 Dictum est autem : Quicumque dimiserit uxorem suam, det ei libellum repudii. |
32 Ego autem dico vobis: Omnis, qui dimiserit uxorem suam, exceptafornicationis causa, facit eam moechari; et, qui dimissam duxerit, adulterat.
| 32 Ego autem dico vobis : quia omnis qui dimiserit uxorem suam, excepta fornicationis causa, facit eam mœchari : et qui dimissam duxerit, adulterat.
|
33 Iterum audistis quia dictum est antiquis: "Non periurabis; reddes autemDomino iuramenta tua". | 33 Iterum audistis quia dictum est antiquis : Non perjurabis : reddes autem Domino juramenta tua. |
34 Ego autem dico vobis: Non iurare omnino, nequeper caelum, quia thronus Dei est, | 34 Ego autem dico vobis, non jurare omnino, neque per cælum, quia thronus Dei est : |
35 neque per terram, quia scabellum est pedumeius, neque per Hierosolymam, quia civitas est magni Regis; | 35 neque per terram, quia scabellum est pedum ejus : neque per Jerosolymam, quia civitas est magni regis : |
36 neque per caputtuum iuraveris, quia non potes unum capillum album facere aut nigrum. | 36 neque per caput tuum juraveris, quia non potes unum capillum album facere, aut nigrum. |
37 Sitautem sermo vester: “Est, est”, “Non, non”; quod autem his abundantiusest, a Malo est.
| 37 Sit autem sermo vester, est, est : non, non : quod autem his abundantius est, a malo est.
|
38 Audistis quia dictum est: "Oculum pro oculo et dentem pro dente". | 38 Audistis quia dictum est : Oculum pro oculo, et dentem pro dente. |
39 Ego autem dico vobis: Non resistere malo; sed si quis te percusserit indextera maxilla tua, praebe illi et alteram; | 39 Ego autem dico vobis, non resistere malo : sed si quis te percusserit in dexteram maxillam tuam, præbe illi et alteram : |
40 et ei, qui vult tecum iudiciocontendere et tunicam tuam tollere, remitte ei et pallium; | 40 et ei, qui vult tecum judicio contendere, et tunicam tuam tollere, dimitte ei et pallium : |
41 et quicumque teangariaverit mille passus, vade cum illo duo. | 41 et quicumque te angariaverit mille passus, vade cum illo et alia duo. |
42 Qui petit a te, da ei; etvolenti mutuari a te, ne avertaris.
| 42 Qui petit a te, da ei : et volenti mutuari a te, ne avertaris.
|
43 Audistis quia dictum est: "Diliges proximum tuum et odio habebisinimicum tuum". | 43 Audistis quia dictum est : Diliges proximum tuum, et odio habebis inimicum tuum. |
44 Ego autem dico vobis: Diligite inimicos vestros et oratepro persequentibus vos, | 44 Ego autem dico vobis : diligite inimicos vestros, benefacite his qui oderunt vos, et orate pro persequentibus et calumniantibus vos : |
45 ut sitis filii Patris vestri, qui in caelis est, quiasolem suum oriri facit super malos et bonos et pluit super iustos et iniustos. | 45 ut sitis filii Patris vestri, qui in cælis est : qui solem suum oriri facit super bonos et malos : et pluit super justos et injustos. |
46 Si enim dilexeritis eos, qui vos diligunt, quam mercedem habetis? Nonne etpublicani hoc faciunt? | 46 Si enim diligitis eos qui vos diligunt, quam mercedem habebitis ? nonne et publicani hoc faciunt ? |
47 Et si salutaveritis fratres vestros tantum, quidamplius facitis? Nonne et ethnici hoc faciunt? | 47 Et si salutaveritis fratres vestros tantum, quid amplius facitis ? nonne et ethnici hoc faciunt ? |
48 Estote ergo vos perfecti,sicut Pater vester caelestis perfectus est.
| 48 Estote ergo vos perfecti, sicut et Pater vester cælestis perfectus est. |