1 Di lì a due giorni era la pasqua e gli azzimi, ed i sommi sacerdoti e gli Scribi cercavano il modo di prendere Gesù con inganno ed ucciderlo. | 1 Erat autem Pascha et Azy ma post biduum. Et quaerebant summi sacerdoteset scribae, quomodo eum dolo tenerent et occiderent; |
2 Ma dicevano: Non di festa, che non avvenga tumulto nel popolo. | 2 dicebant enim: “ Non indie festo, ne forte tumultus fieret populi ”.
|
3 Or mentre egli si trovava in Befania in casa di Simone il lebbroso, ed era a tavola, venne una donna con un alabastro d'unguento prezioso, di nardo schietto e, rotto l'alabastro, glielo versò sulla tosta. | 3 Et cum esset Bethaniae in domo Simonis leprosi et recumberet, venit mulierhabens alabastrum unguenti nardi puri pretiosi; fracto alabastro, effudit supercaput eius. |
4 E alcuni, indignati, cominciarono a dire: A che tanto scialacquo d'unguento? | 4 Erant autem quidam indigne ferentes intra semetipsos: “ Ut quidperditio ista unguenti facta est? |
5 chè potevasi quest'unguento vendere a più di trecento danari da distribuirsi ai poveri: e fremevan contro di lei. | 5 Poterat enim unguentum istud veniri plusquam trecentis denariis et dari pauperibus ”. Et fremebant in eam.
|
6 Ma Gesù disse: Lasciatela fare; perchè la rimproverate? Ha fatto una buona azione verso di me, | 6 Iesus autem dixit: “ Sinite eam; quid illi molesti estis? Bonum opus operataest in me. |
7 chè i poveri li avete sempre con voi o potete far loro del bene quanto vorrete, me però non avrete sempre. | 7 Semper enim pauperes habetis vobiscum et, cum volueritis, potestisillis bene facere; me autem non semper habetis. |
8 Ha fatto quanto poteva, ungendo anticipatamente il mio corpo per la sepoltura. | 8 Quod habuit, operata est:praevenit ungere corpus meum in sepulturam. |
9 Vi dico in verità, che in tutto il mondo, ovunque sarà predicato questo Vangelo, si racconterà in sua ricordanza quanto essa ha fatto. | 9 Amen autem dico vobis: Ubicumquepraedicatum fuerit evangelium in universum mundum, et, quod fecit haec,narrabitur in memoriam eius ”.
|
10 E Giuda Iscariote, uno dei dodici, andò dai capi dei sacerdoti per consegnarlo in loro potere. | 10 Et Iudas Iscarioth, unus de Duodecim, abiit ad summos sacerdotes, ut prodereteum illis. |
11 E quelli, uditolo, si rallegrarono e gli promisero del danaro. E cercava l'occasione opportuna di tradirlo. | 11 Qui audientes gavisi sunt et promiserunt ei pecuniam se daturos.Et quaerebat quomodo illum opportune traderet.
|
12 Or il primo giorno degli azzimi quando immolavan la pasqua, i suoi discepoli gli dicono: Dove vuoi che andiamo ad apparecchiarti per mangiare la pasqua? | 12 Et primo die Azymorum, quando Pascha immolabant, dicunt ei discipuli eius:“ Quo vis eamus et paremus, ut manduces Pascha? ”.
|
13 Ed egli invia due dei suoi discepoli dicendo loro: Andate in città, e vi verrà incontro un uomo con una brocca d'acqua seguitelo | 13 Et mittit duos ex discipulis suis et dicit eis: “ Ite in civitatem, etoccurret vobis homo lagoenam aquae baiulans; sequimini eum |
14 e, dove entrerà, dite al padrone di casa: Il Maestro dice: dov'è la mia sala per mangiare la pasqua coi miei discepoli? | 14 et, quocumqueintroierit, dicite domino domus: “Magister dicit: Ubi est refectio mea, ubiPascha cum discipulis meis manducem?”. |
15 Ed egli vi farà vedere un gran cenacolo già pronto; lì apparecchiato per noi. | 15 Et ipse vobis demonstrabit cenaculumgrande stratum paratum; et illic parate nobis ”. |
16 I suoi discepoli andarono e, giunti in città, trovarono come egli aveva loro detto, e apparecchiarono la pasqua. | 16 Et abierunt discipuli etvenerunt in civitatem et invenerunt, sicut dixerat illis, et paraverunt Pascha.
|
17 E, fattosi sera, egli vi andò coi dodici. | 17 Et vespere facto, venit cum Duodecim. |
18 E mentre erano a tavola e mangiavano, Gesù disse: In verità vi dico che uno di voi mi tradirà, chi mangia meco. | 18 Et discumbentibus eis etmanducantibus, ait Iesus: “ Amen dico vobis: Unus ex vobis me tradet, quimanducat mecum ”. |
19 Allora essi incominciarono a rattristarsi e a dirgli ad uno ad uno: | 19 Coeperunt contristari et dicere ei singillatim: “Numquid ego? ”. |
20 Son forse io? Ed egli rispose loro: Uno dei dodici che intinge meco la mano nel piatto. | 20 Qui ait illis: “ Unus ex Duodecim, qui intingit mecum incatino. |
21 Il Figlio dell'uomo se ne va, come di lui sta scritto, ma guai a quell'uomo per cui esso è tradito. Era meglio per tal uomo non essere mai nato. | 21 Nam Filius quidem hominis vadit, sicut scriptum est de eo. Vae autemhomini illi, per quem Filius hominis traditur! Bonum est ei, si non esset natushomo ille ”.
|
22 E mentre erano a tavola e mangiavano, Gesù prese del pane: e, benedettolo, lo spezzò e lo diede loro, dicendo: Prendete, questo è il mio corpo. | 22 Et manducantibus illis, accepit panem et benedicens fregit et dedit eis etait: “ Sumite: hoc est corpus meum ”. |
23 E preso il calice e rese le grazie, lo diede ad essi, e ne bevvero tutti. | 23 Et accepto calice, gratias agensdedit eis; et biberunt ex illo omnes. |
24 E disse loro: Questo è il mio sangue, del nuovo testamento, il quale sarà sparso per molti. | 24 Et ait illis: “ Hic est sanguis meusnovi testamenti, qui pro multis effunditur. |
25 In verità vi dico: non berrò più di questo succo di vite fino al giorno in cui lo berrò nuovo nel regno di Dio. | 25 Amen dico vobis: Iam non bibam degenimine vitis usque in diem illum, cum illud bibam novum in regno Dei ”.
|
26 E detto l'inno, andarono al monte degli Olivi. | 26 Et hymno dicto, exierunt in montem Olivarum. |
27 E Gesù disse loro: Tutti patirete scandalo per cagion mia in questa notte; poiché sta scritto: Percuoterò il pastore e le pecore saranno disperse. | 27 Et ait eis Iesus: “ Omnesscandalizabimini, quia scriptum est: “Percutiam pastorem, et dispergentur oves”.
|
28 Ma, risuscitato che sia, vi precederò in Galilea. | 28 Sed posteaquam resurrexero, praecedam vos in Galilaeam ”. |
29 Ma Pietro gli disse: Se anche tutti si scandalizzeranno, per tua cagiono, io mai. | 29 Petrus autemait ei: “ Et si omnes scandalizati fuerint, sed non ego ”. |
30 E Gesù a lui: In verità ti dico, oggi, in questa notte, prima che il gallo canti per la seconda volta, mi rinnegherai per tre volte. | 30 Et ait illiIesus: “ Amen dico tibi: Tu hodie, in nocte hac, priusquam bis gallus vocemdederit, ter me es negaturus ”. |
31 Ma egli con più veemenza dichiarava: Dovessi anche morir con te, non ti rinnegherò. E lo stesso dicevano gli altri. | 31 At ille amplius loquebatur: “ Et sioportuerit me commori tibi, non te negabo ”. Similiter autem et omnesdicebant.
|
32 Poi vennero in un podere detto Getsemani; e disse ai suoi discepoli: Fermatevi qui finché sto a pregare. | 32 Et veniunt in praedium, cui nomen Gethsemani; et ait discipulis suis: “Sedete hic, donec orem ”. |
33 E prese con sé Pietro, Giacomo e Giovanni. E cominciò a dar segni di spavento e di tedio. | 33 Et assumit Petrum et Iacobum et Ioannem secum etcoepit pavere et taedere; |
34 E disse loro: L'anima mia è triste fino alla morte, rimanete qui e vegliate. | 34 et ait illis: “ Tristis est anima mea usque admortem; sustinete hic et vigilate ”. |
35 E inoltratosi un poco, si prostrò per terra e pregò che, se fosse possibile, da lui s'allontanasse quell'ora. | 35 Et cum processisset paululum,procidebat super terram et orabat, ut, si fieri posset, transiret ab eo hora; |
36 E diceva: Abba, Padre, tutto ti è possibile; allontana da me questo calice, però non quello che voglio io, ma quello che tu vuoi. | 36 et dicebat: “ Abba, Pater! Omnia tibi possibilia sunt. Transfer calicem hunc ame; sed non quod ego volo, sed quod tu ”. |
37 E tornato a loro li trovò addormentati. E disse a Pietro: Simone dormi? Non sei stato capace di vegliare neppure un'ora? | 37 Et venit et invenit eosdormientes; et ait Petro: “ Simon, dormis? Non potuisti una hora vigilare? |
38 Vigilate e pregate per non cadere in tentazione; lo spirito sì, è pronto; ma la carne è debole. | 38 Vigilate et orate, ut non intretis in tentationem; spiritus quidem promptus,caro vero infirma ”. |
39 E andò di nuovo a pregare, dicendo le stesse parole. | 39 Et iterum abiens oravit, eundem sermonem dicens. |
40 E tornato, li trovò ancora addormentati, che cascavano dal sonno, e non sapevano cosa rispondergli. | 40 Etveniens denuo invenit eos dormientes; erant enim oculi illorum ingravati, etignorabant quid responderent ei. |
41 Ritornò la terza volta e disse loro: Dormite? pure e riposatevi. Basta! L'ora è giunta, ecco il Figlio dell'uomo sarà dato in mano dei peccatori. | 41 Et venit tertio et ait illis: “ Dormiteiam et requiescite? Sufficit, venit hora: ecce traditur Filius hominis in manuspeccatorum. |
42 Alzatevi, andiamo: ecco, chi mi tradisce è vicino. | 42 Surgite, eamus; ecce, qui me tradit, prope est ”.
|
43 E mentre ancora parlava, giunse Giuda Iscariote, uno dei dodici, e con lui gran turba armata di spade e di bastoni, mandata dai sommi sacerdoti, dagli Scribi e dagli anziani. | 43 Et confestim, adhuc eo loquente, venit Iudas unus ex Duodecim, et cum illoturba cum gladiis et lignis a summis sacerdotibus et scribis et senioribus. |
44 Or il traditore aveva loro dato questo segno: Chi bacierò è lui: pigliatelo e portatelo via con precauzione. | 44 Dederat autem traditor eius signum eis dicens: “ Quemcumque osculatus fuero,ipse est; tenete eum et ducite caute ”. |
45 E come arrivò, subito accostatosi a lui, disse: Salute, Maestro. E lo baciò. | 45 Et cum venisset, statim accedens adeum ait: “ Rabbi ”; et osculatus est eum. |
46 E gli altri gli misero le mani addosso e lo catturarono. | 46 At illi manus iniecerunt in eumet tenuerunt eum. |
47 Ma uno dei presenti, sfoderata la spada, ferì un servo del sommo sacerdote? e gli staccò un orecchio. | 47 Unus autem quidam de circumstantibus educens gladiumpercussit servum summi sacerdotis et amputavit illi auriculam. |
48 E Gesù rivoltosi a loro disse: Come fossi un ladrone, siete venuti a prendermi con spade e bastoni? | 48 Et respondensIesus ait illis: “ Tamquam ad latronem existis cum gladiis et ligniscomprehendere me? |
49 Tutti i giorni ero con voi nel tempio ad insegnare e non mi arrestaste. Ma si devono adempire le Scritture. | 49 Cotidie eram apud vos in templo docens, et non metenuistis; sed adimpleantur Scripturae ”.
|
50 Allora i discepoli di lui, abbandonatolo, fuggirono tutti. | 50 Et relinquentes eum omnes fugerunt. |
51 Ma un giovanetto seguiva Gesù coperto di una veste di lino sulla nuda carne e lo presero. | 51 Et adulescens quidam sequebatur eumamictus sindone super nudo, et tenent eum; |
52 Ma lui lasciata andare la veste, nudo se ne fuggì da loro. | 52 at ille, reiecta sindone, nudusprofugit.
|
53 E condussero Gesù dal sommo sacerdote, e vi si radunarono tutti i sacerdoti e gli Scribi e gli anziani. | 53 Et adduxerunt Iesum ad summum sacerdotem; et conveniunt omnes summisacerdotes et seniores et scribae. |
54 Pietro lo seguì da lontano fm dentro il cortile del sommo sacerdote; e seduto coi servi al fuoco, si scaldava. | 54 Et Petrus a longe secutus est eum usqueintro in atrium summi sacerdotis et sedebat cum ministris et calefaciebat se adignem. |
55 Intanto i sommi sacerdoti e tutto il Sinedrio cercavano testimonianze contro Gesù, per farlo morire; nè le trovavano. | 55 Summi vero sacerdotes et omne concilium quaerebant adversus Iesumtestimonium, ut eum morte afficerent, nec inveniebant. |
56 Molti però deponevano il falso contro di lui, ma non concordavano le loro deposizioni. | 56 Multi enim testimoniumfalsum dicebant adversus eum, et convenientia testimonia non erant. |
57 Ed alcuni, alzatisi, attestarono il falso contro di lui, dicendo: | 57 Et quidamsurgentes falsum testimonium ferebant adversus eum dicentes: |
58 Lo abbiamo sentito dire: Io distruggerò questo tempio fatto colle mani, e in tre giorni ne riedificherò un altro non fatto colle mani. | 58 “ Nosaudivimus eum dicentem: “Ego dissolvam templum hoc manu factum et intratriduum aliud non manu factum aedificabo” ”. |
59 Ma la loro testimonianza non era concorde. | 59 Et ne ita quidem convenienserat testimonium illorum. |
60 E alzatosi in mezzo il sommo sacerdote, domandò a Gesù: Niente rispondi a quanto da essi contro di te è testimoniato? | 60 Et exsurgens summus sacerdos in medium interrogavitIesum dicens: “ Non respondes quidquam ad ea, quae isti testantur adversum te?”. |
61 Ma egli tacque e nulla rispose. Da capo il sommo sacerdote lo interrogò e gli disse: Sei tu il Cristo, Figlio di Dio benedetto? | 61 Ille autem tacebat et nihil respondit. Rursum summus sacerdosinterrogabat eum et dicit ei: “ Tu es Christus filius Benedicti? ”. |
62 E Gesù rispose: Sì, lo sono; e vedrete il Figlio dell'uomo assiso alla destra della potenza di Dio venire sulle nubi del cielo. | 62 Iesusautem dixit: “ Ego sum, et videbitis Filium hominis a dextris sedentemVirtutis et venientem cum nubibus caeli ”.
|
63 E il sommo sacerdote, stracciatesi le vesti, esclamò: Che bisogno abbiamo più di testimoni? | 63 Summus autem sacerdos scindens vestimenta sua ait: “ Quid adhuc necessariisunt nobis testes? |
64 Avete sentita la bestemmia? Che ve ne pare? E tutti lo condannarono come reo di morte. | 64 Audistis blasphemiam. Quid vobis videtur? ”. Qui omnescondemnaverunt eum esse reum mortis.
|
65 E alcuni presero a sputargli addosso e velargli la faccia e a schiaffeggiarlo, dicendogli: Indovina. E i servi gli davano delle percosse. | 65 Et coeperunt quidam conspuere eum et velare faciem eius et colaphis eumcaedere et dicere ei: “ Prophetiza ”; et ministri alapis eum caedebant.
|
66 Or mentre Pietro era giù nel cortile, capitò lì una serva del sommo sacerdote, | 66 Et cum esset Petrus in atrio deorsum, venit una ex ancillis summi sacerdotis |
67 e visto Pietro a scaldarsi, disse, dopo averlo squadrato: Anche tu eri con Gesù Nazareno. | 67 et, cum vidisset Petrum calefacientem se, aspiciens illum ait: “ Et tu cumhoc Nazareno, Iesu, eras! ”. |
68 Ma egli negò, dicendo: Nè lo conosco, nè so che cosa tu voglia dire. E uscì fuori davanti all'atrio e un gallo cantò. | 68 At ille negavit dicens: “ Neque scio nequenovi quid tu dicas! ”. Et exiit foras ante atrium, et gallus cantavit. |
69 Ma la serva, veduto di nuovo, cominciò a dire agli astanti: Costui è di quelli. | 69 Etancilla, cum vidisset illum, rursus coepit dicere circumstantibus: “ Hic exillis est! ”. |
70 E Pietro di nuovo negò. Ma di lì a poco i circostanti dissero un'altra volta a Pietro: Di sicuro, tu devi essere di quelli; difatti sei Galileo. | 70 At ille iterum negabat. Et post pusillum rursus, quiastabant, dicebant Petro: “ Vere ex illis es, nam et Galilaeus es ”. |
71 Ed egli allora cominciò ad imprecarsi e a giurare: Non conosco l'uomo di cui parlate. | 71 Illeautem coepit anathematizare et iurare: “ Nescio hominem istum, quem dicitis!”. |
72 E subito il gallo cantò per la seconda volta. Allora Pietro si ricordò della parola che gli aveva detta Gesù: Prima che il gallo canti la seconda volta, tu mi rinnegherai per tre volte. E si mise a piangere. | 72 Et statim iterum gallus cantavit; et recordatus est Petrus verbi, sicutdixerat ei Iesus: “ Priusquam gallus cantet bis, ter me negabis ”. Et coepitflere.
|