Scrutatio

Martedi, 7 maggio 2024 - Santa Flavia ( Letture di oggi)

Primo libro dei Maccabei 2


font
BIBBIA RICCIOTTILXX
1 - In quel tempo rifulse Matatia, figlio di Giovanni figlio di Simone, sacerdote della stirpe di Joarib da Gerusalemme. Egli dimorava sul monte di Modin,1 εν ταις ημεραις εκειναις ανεστη ματταθιας υιος ιωαννου του συμεων ιερευς των υιων ιωαριβ απο ιερουσαλημ και εκαθισεν εν μωδειν
2 ed aveva cinque figli: Giovanni, detto Gaddis;2 και αυτω υιοι πεντε ιωαννης ο επικαλουμενος γαδδι
3 Simone, detto Tasi ;3 σιμων ο καλουμενος θασσι
4 Giuda, detto Maccabeo;4 ιουδας ο καλουμενος μακκαβαιος
5 Eleazaro detto Abaron; e Gionata, detto Affus.5 ελεαζαρ ο καλουμενος αυαραν ιωναθης ο καλουμενος απφους
6 Essi vedevano il male che veniva fatto nel popolo di Giuda ed in Gerusalemme.6 και ειδεν τας βλασφημιας τας γινομενας εν ιουδα και εν ιερουσαλημ
7 E disse Matatia: « Me misero! Dovevo io nascere per vedere l’afflizione del popolo mio, e l’abiezione della città santa ed assistervi [senza far niente], mentre vien data in mano a’ nemici?7 και ειπεν οιμμοι ινα τι τουτο εγεννηθην ιδειν το συντριμμα του λαου μου και το συντριμμα της αγιας πολεως και καθισαι εκει εν τω δοθηναι αυτην εν χειρι εχθρων το αγιασμα εν χειρι αλλοτριων
8 Le cose sante son cadute in mano degli stranieri ; il suo tempio è come [la casa d’] un uomo ignobile;8 εγενετο ο ναος αυτης ως ανηρ αδοξος
9 suoi preziosi arredi sono stati portati via; i suoi vecchi son stati trucidati per le piazze, i suoi giovani son caduti sotto la spada dei nemici.9 τα σκευη της δοξης αυτης αιχμαλωτα απηχθη απεκτανθη τα νηπια αυτης εν ταις πλατειαις αυτης οι νεανισκοι αυτης εν ρομφαια εχθρου
10 Qual nazione non si è impossessata nel suo regno, e non ha avuto parte delle sue spoglie?10 ποιον εθνος ουκ εκληρονομησεν βασιλεια και ουκ εκρατησεν των σκυλων αυτης
11 Tutta la sua bellezza è sparita ; da libera, è diventata schiava.11 πας ο κοσμος αυτης αφηρεθη αντι ελευθερας εγενετο εις δουλην
12 Ecco che la nostra santità, la nostra bellezza, la nostra gloria son devastate, e contaminate dalle nazioni.12 και ιδου τα αγια ημων και η καλλονη ημων και η δοξα ημων ηρημωθη και εβεβηλωσαν αυτα τα εθνη
13 A che dunque vivere ancora? ».13 ινα τι ημιν ετι ζωη
14 E Matatia ed i figli suoi si strapparon le vesti, si coprirono di cinzii, e piansero a lungo.14 και διερρηξεν ματταθιας και οι υιοι αυτου τα ιματια αυτων και περιεβαλοντο σακκους και επενθησαν σφοδρα
15 Or giunsero messi del re Antioco, per obbligar quelli che si erano rifugiati nella città di Modin ad immolare, bruciare incensi, e rinnegate la legge di Dio.15 και ηλθον οι παρα του βασιλεως οι καταναγκαζοντες την αποστασιαν εις μωδειν την πολιν ινα θυσιασωσιν
16 Molti d’Israele acconsentirono, e fecero lega con loro; ma Matatia ed i suoi figli stettero saldi.16 και πολλοι απο ισραηλ προς αυτους προσηλθον και ματταθιας και οι υιοι αυτου συνηχθησαν
17 Dissero dunque a Matatia quelli ch’erano stati mandati, dal re Antioco: «In questa città sei tu il primo, più illustre e più grande, con una corona di figli e fratelli;17 και απεκριθησαν οι παρα του βασιλεως και ειπον τω ματταθια λεγοντες αρχων και ενδοξος και μεγας ει εν τη πολει ταυτη και εστηρισμενος υιοις και αδελφοις
18 fatti dunque avanti per il primo, ed obbedisci al comando del re, com’han fatto tutte le nazioni e quelli di Giuda, e quelli che son rimasti in Gerusalemme; tu ed i tuoi figliuoli sarete tra gli amici del re, ed avrai in abbondanza oro ed argento e ricchi doni ».18 νυν προσελθε πρωτος και ποιησον το προσταγμα του βασιλεως ως εποιησαν παντα τα εθνη και οι ανδρες ιουδα και οι καταλειφθεντες εν ιερουσαλημ και εση συ και οι υιοι σου των φιλων του βασιλεως και συ και οι υιοι σου δοξασθησεσθε αργυριω και χρυσιω και αποστολαις πολλαις
19 Rispose Matatia, e disse a gran voce: « Anche se tutte le genti obbedissero al re Antioco, e tutti s'allontanassero dalla legge de' padri loro per fare secondo il comando di lui;19 και απεκριθη ματταθιας και ειπεν φωνη μεγαλη ει παντα τα εθνη τα εν οικω της βασιλειας του βασιλεως ακουουσιν αυτου αποστηναι εκαστος απο λατρειας πατερων αυτου και ηρετισαντο εν ταις εντολαις αυτου
20 io ed i miei figli ed i miei fratelli obbediremo alla legge del padri nostri.20 καγω και οι υιοι μου και οι αδελφοι μου πορευσομεθα εν διαθηκη πατερων ημων
21 Ci guardi Iddio! Non è bene per noi rinnegare la legge ed i comandamenti di Dio.21 ιλεως ημιν καταλιπειν νομον και δικαιωματα
22 Non daremo ascolto alle parole del re Antioco, e non trasgrediremo i comandamenti della legge nostra per sacrificare e seguire le vie degli stranieri ».22 των λογων του βασιλεως ουκ ακουσομεθα παρελθειν την λατρειαν ημων δεξιαν η αριστεραν
23 Aveva appena finito di parlare cosi, ed ecco un giudeo farsi avanti, sotto gli occhi di tutti, per sacrificare agl' Idoli sull'ara posta in Modin secondo il comando del re.23 και ως επαυσατο λαλων τους λογους τουτους προσηλθεν ανηρ ιουδαιος εν οφθαλμοις παντων θυσιασαι επι του βωμου εν μωδειν κατα το προσταγμα του βασιλεως
24 Lo vide Matatia, e ne gemè, e si commossero le sue viscere, ed arse di zelo secondo il precetto della legge. Si fece addosso a quell'uomo, e l'uccise sull’ara;24 και ειδεν ματταθιας και εζηλωσεν και ετρομησαν οι νεφροι αυτου και ανηνεγκεν θυμον κατα το κριμα και δραμων εσφαξεν αυτον επι τον βωμον
25 uccise in quel pari tempo anche il messo del re Antioco che costringeva ai sacrifizii, e rovesciò l'altare,25 και τον ανδρα του βασιλεως τον αναγκαζοντα θυειν απεκτεινεν εν τω καιρω εκεινω και τον βωμον καθειλεν
26 e zelò l'onor della legge, come aveva fatto Finees con Zamri figlio di Saloml.26 και εζηλωσεν τω νομω καθως εποιησεν φινεες τω ζαμβρι υιω σαλωμ
27 Poi gridò Matatia a gran voce per la città, dicendo: « Chiunque ha zelo per la legge, e vuol mantener l'alleanza [con Dio], mi segua ».27 και ανεκραξεν ματταθιας εν τη πολει φωνη μεγαλη λεγων πας ο ζηλων τω νομω και ιστων διαθηκην εξελθετω οπισω μου
28 E fuggi egli ed i figli suoi per i monti, lasciando tutto quel che avevano in città.28 και εφυγεν αυτος και οι υιοι αυτου εις τα ορη και εγκατελιπον οσα ειχον εν τη πολει
29 Allora, molti che amavano la legge e la giustizia andarono nel deserto;29 τοτε κατεβησαν πολλοι ζητουντες δικαιοσυνην και κριμα εις την ερημον καθισαι εκει
30 e vi si stabilirono, essi, i loro figli, le mogli, ed i bestiami, per fuggire i mali che su loro si riversavano.30 αυτοι και οι υιοι αυτων και αι γυναικες αυτων και τα κτηνη αυτων οτι εσκληρυνθη επ' αυτους τα κακα
31 E fu annunziato al ministri del re, ed all'esercito che era in Gerusalemme città di David come alcuni uomini, dopo avere sprezzato il comando del re, si erano rifugiati nei nascondigli del deserto, e molti li avevan seguiti.31 και ανηγγελη τοις ανδρασιν του βασιλεως και ταις δυναμεσιν αι ησαν εν ιερουσαλημ πολει δαυιδ οτι κατεβησαν ανδρες οιτινες διεσκεδασαν την εντολην του βασιλεως εις τους κρυφους εν τη ερημω
32 Subito marciarono contro a loro, e si prepararono a dar loro battaglia, un giorno di sabato.32 και εδραμον οπισω αυτων πολλοι και κατελαβοντο αυτους και παρενεβαλον επ' αυτους και συνεστησαντο προς αυτους πολεμον εν τη ημερα των σαββατων
33 E dissero loro: « Volete resistere ancora? Uscite, e fate secondo l’ordine del re Antioco ed avrete salva la vita».33 και ειπον προς αυτους εως του νυν εξελθοντες ποιησατε κατα τον λογον του βασιλεως και ζησεσθε
34 Ma quelli risposero: « Non usciremo, nè faremo la volontà del re violando il giorno di sabato ».34 και ειπον ουκ εξελευσομεθα ουδε ποιησομεν τον λογον του βασιλεως βεβηλωσαι την ημεραν των σαββατων
35 Allora gli altri attaccaron battaglia assalendoli ;35 και εταχυναν επ' αυτους πολεμον
36 ma quelli non si difesero, e non scagliarono pure una pietra contro di loro, nè vollero chiudere gli aditi a' loro nascondigli,36 και ουκ απεκριθησαν αυτοις ουδε λιθον ενετιναξαν αυτοις ουδε ενεφραξαν τους κρυφους
37 dlcendo: « Moriamo tutti nella nostra fedeltà, ed il cielo e la terra saran testimoni che ingiustamente ci avete fatti morire ».37 λεγοντες αποθανωμεν παντες εν τη απλοτητι ημων μαρτυρει εφ' ημας ο ουρανος και η γη οτι ακριτως απολλυτε ημας
38 Li assalirono dunque in giorno di sabato, e quelli morirono, essi, le mogli, i figli e gli animali, sino a mille persone.38 και ανεστησαν επ' αυτους εν πολεμω τοις σαββασιν και απεθανον αυτοι και αι γυναικες αυτων και τα τεκνα αυτων και τα κτηνη αυτων εως χιλιων ψυχων ανθρωπων
39 Quando Matatia ed i suoi amici seppero ciò, li piansero molto,39 και εγνω ματταθιας και οι φιλοι αυτου και επενθησαν επ' αυτους σφοδρα
40 e si dissero uno all'altro: «Se tutti faremo come han fatto questi nostri fratelli, e non cl batteremo col pagani per difendere le nostre vite e le nostre leggi, quelli faran presto a sterminarci di sulla terra».40 και ειπεν ανηρ τω πλησιον αυτου εαν παντες ποιησωμεν ως οι αδελφοι ημων εποιησαν και μη πολεμησωμεν προς τα εθνη υπερ της ψυχης ημων και των δικαιωματων ημων νυν ταχιον ολεθρευσουσιν ημας απο της γης
41 Perciò In quel giorno fecero questo patto: « Venga chiunque ad assalirai in giorno di sabato, e noi combatteremo con lui, e non morremo tutti come son morti i nostri fratelli nelle caverne ».41 και εβουλευσαντο τη ημερα εκεινη λεγοντες πας ανθρωπος ος εαν ελθη εφ' ημας εις πολεμον τη ημερα των σαββατων πολεμησωμεν κατεναντι αυτου και ου μη αποθανωμεν παντες καθως απεθανον οι αδελφοι ημων εν τοις κρυφοις
42 Allora ad essi s'aggiunse il partito degli Asidei, del forti in Israele, pronti a difesa della legge.42 τοτε συνηχθησαν προς αυτους συναγωγη ασιδαιων ισχυροι δυναμει απο ισραηλ πας ο εκουσιαζομενος τω νομω
43 E tutti quelli che fuggivano le ingruenti calamità s'uniron con loro, e ne accrebbero le forze.43 και παντες οι φυγαδευοντες απο των κακων προσετεθησαν αυτοις και εγενοντο αυτοις εις στηριγμα
44 Messo Insieme un esercito, colpirono con ira i peccatori, e gl'iniqui con indignazione, e quelli che scamparono si salvarono con la fuga presso le genti.44 και συνεστησαντο δυναμιν και επαταξαν αμαρτωλους εν οργη αυτων και ανδρας ανομους εν θυμω αυτων και οι λοιποι εφυγον εις τα εθνη σωθηναι
45 E Matatia ed i suol amici andarono attorno, a distrugger le are,45 και εκυκλωσεν ματταθιας και οι φιλοι αυτου και καθειλον τους βωμους
46 a circoncidere i fanciulli non circoncisi, quanti ne trovarono ne' confini d'Israele, con gran fermezza ;46 και περιετεμον τα παιδαρια τα απεριτμητα οσα ευρον εν οριοις ισραηλ εν ισχυι
47 e perseguitavano i prepotenti, tutto riuscendo loro felicemente,47 και εδιωξαν τους υιους της υπερηφανιας και κατευοδωθη το εργον εν χειρι αυτων
48 riscattando la legge dalle mani del gentili e del re, e non lasciarono prosperare il peccatore.48 και αντελαβοντο του νομου εκ χειρος των εθνων και των βασιλεων και ουκ εδωκαν κερας τω αμαρτωλω
49 Poi, si avvicinò per Matatia il tempo di morire, e disse a' suoi figli: « Ora, prevale la superbia, ed è tempo di castigo, di ruina, di collera e d'indignazione.49 και ηγγισαν αι ημεραι ματταθιου αποθανειν και ειπεν τοις υιοις αυτου νυν εστηρισθη υπερηφανια και ελεγμος και καιρος καταστροφης και οργη θυμου
50 Perciò, figliuoli, siate zelanti della legge, date la vita per l’alleanza de’ padri vostri [con Dio] ;50 νυν τεκνα ζηλωσατε τω νομω και δοτε τας ψυχας υμων υπερ διαθηκης πατερων ημων
51 ricordate le opere che i padri vostri fecero a' loro tempi, e ne ricaverete gran gloria, e fama eterna.51 και μνησθητε τα εργα των πατερων α εποιησαν εν ταις γενεαις αυτων και δεξασθε δοξαν μεγαλην και ονομα αιωνιον
52 Abramo, nella sua gran prova, non si mostrò egli fedele, e gli fu ciò imputato a giustizia?52 αβρααμ ουχι εν πειρασμω ευρεθη πιστος και ελογισθη αυτω εις δικαιοσυνην
53 Giuseppe, nel tempo della sua angoscia, serbò fede ai comandamenti, e divenne signore dell'Egitto.53 ιωσηφ εν καιρω στενοχωριας αυτου εφυλαξεν εντολην και εγενετο κυριος αιγυπτου
54 Finees nostro padre, per aver zelato l’onore di Dio, ebbe per patto il sacerdozio perpetuo.54 φινεες ο πατηρ ημων εν τω ζηλωσαι ζηλον ελαβεν διαθηκην ιερωσυνης αιωνιας
55 Giosuè, adempiendo l’ordine [di Dio] fu fatto condottiero d'Israele.55 ιησους εν τω πληρωσαι λογον εγενετο κριτης εν ισραηλ
56 Caleb, attestando il vero dinanzi all’assemblea, ricevè in premio un’eredità.56 χαλεβ εν τω μαρτυρασθαι εν τη εκκλησια ελαβεν γης κληρονομιαν
57 Davide per la sua pietà, s’acquistò un trono nel secoli.57 δαυιδ εν τω ελεει αυτου εκληρονομησεν θρονον βασιλειας εις αιωνας
58 Elia, zelante dell’onor della legge, fu accolto in cielo.58 ηλιας εν τω ζηλωσαι ζηλον νομου ανελημφθη εις τον ουρανον
59 Anania, Azaria e Misael, fedeli, furon liberati di tra le fiamme.59 ανανιας αζαριας μισαηλ πιστευσαντες εσωθησαν εκ φλογος
60 Daniele, per la sua rettitudine, fu liberato dalle zanne dei leoni.60 δανιηλ εν τη απλοτητι αυτου ερρυσθη εκ στοματος λεοντων
61 E così ripensate, generazione per generazione, [e vedrete] che tutti quelli che sperano in Dio non vengon mal meno.61 και ουτως εννοηθητε κατα γενεαν και γενεαν οτι παντες οι ελπιζοντες επ' αυτον ουκ ασθενησουσιν
62 E non temete le parole d’un uomo peccatore, poiché la sua gloria non è che sterco e putredine;62 και απο λογων ανδρος αμαρτωλου μη φοβηθητε οτι η δοξα αυτου εις κοπρια και εις σκωληκας
63 oggi è esaltato, e domani più non si trova, perchè sarà ritornato in polvere, ed i suoi pensieri andranno dispersi.63 σημερον επαρθησεται και αυριον ου μη ευρεθη οτι επεστρεψεν εις τον χουν αυτου και ο διαλογισμος αυτου απολειται
64 Voi dunque, figliuoli, state forti, ed agite virilmente a prò della legge, perchè per essa voi diverrete gloriosi.64 τεκνα ανδριζεσθε και ισχυσατε εν τω νομω οτι εν αυτω δοξασθησεσθε
65 Ed ecco, io so che Simone vostro fratello è uomo di senno; ascoltatelo sempre, e vi farà da padre.65 και ιδου συμεων ο αδελφος υμων οιδα οτι ανηρ βουλης εστιν αυτου ακουετε πασας τας ημερας αυτος εσται υμων πατηρ
66 Giuda Maccabeo poi, forte e valente sino da giovane, sia capo del vostro esercito, e condurrà egli il popolo alla guerra.66 και ιουδας μακκαβαιος ισχυρος δυναμει εκ νεοτητος αυτου αυτος εσται υμιν αρχων στρατιας και πολεμησει πολεμον λαων
67 Chiamate a seguirvi tutti gli osservanti della legge; fate vendetta del vostro popolo,67 και υμεις προσαξετε προς υμας παντας τους ποιητας του νομου και εκδικησατε εκδικησιν του λαου υμων
68 date ai Gentili quel che si meritano, e state attenti a’ precetti della legge ».68 ανταποδοτε ανταποδομα τοις εθνεσιν και προσεχετε εις προσταγμα του νομου
69 Indi li benedisse, e poi andò a riunirsi co’ padri suoi.69 και ευλογησεν αυτους και προσετεθη προς τους πατερας αυτου
70 Morì l’anno centoquarantasei, e dai suoi figli fu deposto sul sepolcro dei padri suoi in Modin, e tutto Israele lo pianse amaramente.70 και απεθανεν εν τω εκτω και τεσσαρακοστω και εκατοστω ετει και εταφη εν ταφοις πατερων αυτου εν μωδειν και εκοψαντο αυτον πας ισραηλ κοπετον μεγαν