Scrutatio

Sabato, 4 maggio 2024 - San Ciriaco ( Letture di oggi)

Eclesiástico/Ben Sirá 31


font
BIBLIANOVA VULGATA
1 El insomnio por la riqueza consume las carnes,
las preocupaciones que trae ahuyentan el sueño.
1 Vigilia divitis tabefacit carnes,
et cogitatus illius aufert somnum;
2 Las preocupaciones del día impiden dormir,
la enfermedad grave quita el sueño.
2 cogitatus victus avertit somnum,
et infirmitas gravis a somno excitat.
3 Se afana el rico por juntar riquezas,
y cuando descansa, se hastía de sus placeres.
3 Laboravit dives in congregatione substantiae
et, si requiescit, replebitur deliciis suis;
4 Se afana el pobre por falta de sustento,
y cuando descansa, se acaba en la indigencia.
4 laboravit pauper in penuria victus
et, si requiescit, inops fit.
5 El que ama el oro no se verá justificado,
el que anda tras el lucro se extraviará en él.
5 Qui aurum diligit, non iustificabitur,
et, qui insequitur lucrum, in eo oberrabit.
6 Muchos se arruinaron por causa del oro,
su perdición la tenían delante.
6 Multi dati sunt in ruinam auri gratia,
et facta est in facie ipsorum perditio illorum.
7 Es leño de tropiezo para los que le ofrecen sacrificios,
y todo insensato queda preso en él.
7 Lignum offensionis est aurum sacrificantium;
vae illis, qui sectantur illud:
et omnis imprudens capietur in illo.
8 Feliz el rico que fue hallado intachable,
que tras el oro no se fue.
8 Beatus dives, qui inventus est sine macula
et qui post aurum non abiit
nec speravit in pecunia et thesauris.
9 ¿Quién es, y le felicitaremos?,
pues obró maravillas en su pueblo.
9 Quis est hic, et laudabimus eum?
Fecit enim mirabilia in populo suo.
10 ¿Quién sufrió esta prueba y fue hallado perfecto?
será para él motivo de gloria.
¿Quién pudo prevaricar y no prevaricó,
hacer mal y no lo hizo?
10 Quis probatus est in illo et perfectus est?
Erit illi gloria aeterna.
Quis potuit transgredi et non est transgressus,
facere mala et non fecit?
11 Sus bienes se consolidarán,
y la asamblea hablará de sus bondades.
11 Ideo stabilita sunt bona illius in Domino,
et eleemosynas illius enarrabit omnis ecclesia sanctorum.
12 ¿En mesa suntuosa te has sentado?,
no abras hacia ella tus fauces,
no digas: «¡Qué de cosas hay aquí!»
12 De continentia.
Supra mensam magnam sedisti?
Non aperias super illam faucem tuam prior.
13 Recuerda que es cosa mala tener un ojo ávido,
¿qué ha sido creado peor que el ojo?
por eso, por cualquier cosa llora.
13 Non dicas: “Multa sunt, quae super illam sunt!”.
14 Donde mire tu huésped no extiendas tú la mano,
y no te eches sobre el plato al tiempo que él.
14 Memento quoniam malum est oculus nequam;
oculum nequam odit Deus.
15 Juzga al prójimo como a ti mismo,
y en todo asunto actúa con reflexión.
15 Nequius oculo quid creatum est?
Ideo ab omni facie lacrimatur.
16 Come como hombre bien educado lo que tienes delante,
no te muestres glotón, para no hacerte odioso.
16 Quocumque aspexerit, ne extendas manum tuam prior
et invidia contaminatus erubescas;
17 Termina el primero por educación,
no seas insaciable, y no tendrás tropiezo.
17 nec comprimaris cum eo in catino.
18 Si en medio de muchos te has sentado a la mesa,
no alargues tu mano antes que ellos.
18 Intellege, quae sunt proximi tui, ex teipso
et de omni verbo cogita;
19 ¡Qué poco le basta a un hombre bien educado!,
y luego en el lecho no resuella.
19 utere quasi homo frugi his, quae tibi apponuntur,
ne, cum manducas multum, odio habearis.
20 A vientre moderado, sueño saludable,
se levanta temprano y es dueño de sí.
Insomnio, vómitos y cólicos
le esperan al hombre insaciable.
20 Cessa prior disciplinae causa
et noli nimius esse, ne forte offendas.
21 Si te viste obligado a comer demasiado,
levántate, vomítalo lejos, y quedarás tranquilo.
21 Et, si in medio multorum sedisti,
prior illis ne extendas manum tuam nec prior poscas bibere.
22 Oyeme, hijo, y no me desprecies,
al fin comprenderás mis palabras.
En todo lo que hagas sé moderado,
y no te vendrá enfermedad alguna.
22 Quam sufficiens est homini erudito vinum exiguum!
Et in dormiendo non laborabis ab illo et non senties dolorem.
23 Al espléndido en las comidas le bendicen los labios,
el testimonio de su munificencia es firme.
23 Vigilia, cholera et tortura ventris viro infrunito;
24 Al mezquino en la comida le murmura la ciudad,
el testimonio de su mezquindad es minucioso.
24 somnus sanitatis in homine parco:
dormiet usque mane, et anima illius cum ipso delectabitur.
25 Con el vino no te hagas el valiente,
porque a muchos ha perdido el vino.
25 Et, si coactus fueris in edendo multum,
surge e medio, evome, et refrigerabit te,
et non adduces corpori tuo infirmitatem.
26 El horno prueba el temple del acero,
así el vino a los corazones en disputa de orgullosos.
26 Audi me, fili, et ne spernas me
et in novissimo invenies verba mea.
27 Como la vida es el vino para el hombre,
si lo bebes con medida.
¿Qué es la vida a quien le falta el vino,
que ha sido creado para contento de los hombres?
27 In omnibus operibus tuis esto modestus,
et omnis infirmitas non occurret tibi.
28 Regocijo del corazón y contento del alma
es el vino bebido a tiempo y con medida.
28 Splendidum in panibus benedicent labia multorum,
et testimonium bonitatis illius fidele;
29 Amargura del alma, el vino bebido con exceso
por provocación o desafío.
29 nequissimo in pane murmurabit civitas,
et testimonium nequitiae illius verum est.
30 La embriaguez acrecienta el furor del insensato hasta su
caída,
disminuye la fuerza y provoca las heridas.
30 In vino noli provocare;
multos enim exterminavit vinum.
31 En banquete no reproches a tu prójimo,
no le desprecies cuando está contento,
palabra injuriosa no le digas
ni le molestes reclamándole dinero.
31 Fornax probat aciem ferri in intinctione:
sic vinum in lite corda superborum.
32 Quasi vita hominibus vinum,
si bibas illud moderate.
33 Quae est vita ei, qui minuitur vino?
34 Quid defraudat vitam? Mors.
35 Vinum in iucunditatem creatum est
et non in ebrietatem, ab initio.
36 Exsultatio animae et gaudium et voluptas cordis
vinum moderate potatum in tempore;
37 sanitas est animae et corpori sobrius potus.
38 Vinum multum potatum irritationem
et iram et ruinas multas facit.
39 Amaritudo animae vinum multum potatum
in irritatione et ruina.
40 Ebrietas multiplicat animositatem imprudentis in offensionem,
minorans virtutem et faciens vulnera.
41 In convivio vini non arguas proximum
et non despicias eum in iucunditate illius;
42 verba improperii non dicas illi
et non premas illum in repetendo.