1 Et post haec ambulabat Iesus in Galilaeam; non enim volebat in Iudaeamambulare, quia quaerebant eum Iudaei interficere.
| 1 Después de esto, Jesús andaba por Galilea, y no podía andar por Judea, porque los judíos buscaban matarle. |
2 Erat autem in proximo dies festus Iudaeorum, Scenopegia. | 2 Pero se acercaba la fiesta judía de las Tiendas. |
3 Dixerunt ergo adeum fratres eius: “ Transi hinc et vade in Iudaeam, ut et discipuli tuivideant opera tua, quae facis. | 3 Y le dijeron sus hermanos: «Sal de aquí y vete a Judea, para que también tus discípulos vean las obras que haces, |
4 Nemo quippe in occulto quid facit et quaeritipse in palam esse. Si haec facis, manifesta teipsum mundo ”. | 4 pues nadie actúa en secreto cuando quiere ser conocido. Si haces estas cosas, muéstrate al mundo». |
5 Neque enimfratres eius credebant in eum. | 5 Es que ni siquiera sus hermanos creían en él. |
6 Dicit ergo eis Iesus: “ Tempus meum nondumadest, tempus autem vestrum semer est paratum. | 6 Entonces les dice Jesús: «Todavía no ha llegado mi tiempo, en cambio vuestro tiempo siempre está a mano. |
7 Non potest mundus odisse vos;me autem odit, quia ego testimonium perhibeo de illo, quia opera eius mala sunt. | 7 El mundo no puede odiaros; a mí sí me aborrece, porque doy testimonio de que sus obras son perversas. |
8 Vos ascendite ad diem festum; ego non ascendo ad diem festum istum, quia meumtempus nondum impletum est ”. | 8 Subid vosotros a la fiesta; yo no subo a esta fiesta porque aún no se ha cumplido mi tiempo». |
9 Haec autem cum dixisset, ipse mansit inGalilaea.
| 9 Dicho esto, se quedó en Galilea. |
10 Ut autem ascenderunt fratres eius ad diem festum, tunc et ipse ascendit, nonmanifeste sed quasi in occulto. | 10 Pero después que sus hermanos subieron a la fiesta, entonces él también subió no manifiestamente, sino de incógnito. |
11 Iudaei ergo quaerebant eum in die festo etdicebant: “ Ubi est ille? ”. | 11 Los judíos, durante la fiesta, andaban buscándole y decían: «¿Dónde está ése?» |
12 Et murmur multus de eo erat in turba. Aliiquidem dicebant: “ Bonus est! ”; alii autem dicebant: “ Non, sed seducitturbam! ”. | 12 Entre la gente había muchos comentarios acerca de él. Unos decían: «Es bueno». Otros decían: «No, sino que engaña al pueblo». |
13 Nemo tamen palam loquebatur de illo propter metum Iudaeorum.
| 13 Pero nadie hablaba de él abiertamente por miedo a los judíos. |
14 Iam autem die festo mediante, ascendit Iesus in templum et docebat. | 14 Mediada ya la fiesta, subió Jesús al Templo y se puso a enseñar. |
15 Mirabantur ergo Iudaei dicentes: “ Quomodo hic litteras scit, cum nondidicerit? ”. | 15 Los judíos, asombrados, decían: «¿Cómo entiende de letras sin haber estudiado?» |
16 Respondit ergo eis Iesus et dixit: “ Mea doctrina non estmea sed eius, qui misit me. | 16 Jesús les respondió: «Mi doctrina no es mía, sino del que me ha enviado. |
17 Si quis voluerit voluntatem eius facere,cognoscet de doctrina utrum ex Deo sit, an ego a meipso loquar. | 17 Si alguno quiere cumplir su voluntad, verá si mi doctrina es de Dios o hablo yo por mi cuenta. |
18 Qui asemetipso loquitur, gloriam propriam quaerit; qui autem quaerit gloriam eius,qui misit illum, hic verax est, et iniustitia in illo non est. | 18 El que habla por su cuenta, busca su propia gloria; pero el que busca la gloria del que le ha enviado, ese es veraz; y no hay impostura en él. |
19 Nonne Moysesdedit vobis legem? Et nemo ex vobis facit legem. Quid me quaeritis interficere?”. | 19 ¿No es Moisés el que os dio la Ley? Y ninguno de vosotros cumple la Ley. ¿Por qué queréis matarme?» |
20 Respondit turba: “ Daemonium habes! Quis te quaerit interficere? ”. | 20 Respondió la gente: «Tienes un demonio. ¿Quién quiere matarte?» |
21 Respondit Iesus et dixit eis: “ Unum opus feci, et omnes miramini. | 21 Jesús les respondió: «Una sola obra he hecho y todos os maravilláis. |
22 Propterea Moyses dedit vobis circumcisionem — non quia ex Moyse est sed expatribus — et in sabbato circumciditis hominem. | 22 Moisés os dio la circuncisión (no que provenga de Moisés, sino de los patriarcas) y vosotros circuncidáis a uno en sábado. |
23 Si circumcisionem accipithomo in sabbato, ut non solvatur lex Moysis, mihi indignamini, quia totumhominem sanum feci in sabbato? | 23 Si se circuncida a un hombre en sábado, para no quebrantar la Ley de Moisés, ¿os irritáis contra mí porque he curado a un hombre entero en sábado? |
24 Nolite iudicare secundum faciem, sed iustumiudicium iudicate ”.
| 24 No juzguéis según la apariencia. Juzgad con juicio justo». |
25 Dicebant ergo quidam ex Hierosolymitis: “ Nonne hic est, quem quaeruntinterficere? | 25 Decían algunos de los de Jerusalén: «¿No es a ése a quien quieren matar? |
26 Et ecce palam loquitur, et nihil ei dicunt. Numquid verecognoverunt principes quia hic est Christus? | 26 Mirad cómo habla con toda libertad y no le dicen nada. ¿Habrán reconocido de veras las autoridades que este es el Cristo? |
27 Sed hunc scimus unde sit,Christus autem cum venerit, nemo scit unde sit ”. | 27 Pero éste sabemos de dónde es, mientras que, cuando venga el Cristo, nadie sabrá de dónde es». |
28 Clamavit ergo docens intemplo Iesus et dicens: “ Et me scitis et unde sim scitis. Et a meipso nonveni, sed est verus, qui misit me, quem vos non scitis. | 28 Gritó, pues, Jesús, enseñando en el Templo y diciendo: «Me conocéis a mí y sabéis de dónde soy. Pero yo no he venido por mi cuenta; sino que verdaderamente me envía el que me envía; pero vosotros no le conocéis. |
29 Ego scio eum, quia abipso sum, et ipse me misit ”. | 29 Yo le conozco, porque vengo de él y él es el que me ha enviado». |
30 Quaerebant ergo eum apprehendere, et nemomisit in illum manus, quia nondum venerat hora eius. | 30 Querían, pues, detenerle, pero nadie le echó mano, porque todavía no había llegado su hora. |
31 De turba autem multicrediderunt in eum et dicebant: “ Christus cum venerit, numquid plura signafaciet quam quae hic fecit? ”.
| 31 Y muchos entre la gente creyeron en él y decían: «Cuando venga el Cristo, ¿hará más señales que las que ha hecho éste?» |
32 Audierunt pharisaei turbam murmurantem de illo haec et miserunt pontifices etpharisaei ministros, ut apprehenderent eum. | 32 Se enteraron los fariseos que la gente hacía estos comentarios acerca de él y enviaron guardias para detenerle. |
33 Dixit ergo Iesus: “ Adhucmodicum tempus vobiscum sum et vado ad eum, qui misit me. | 33 Entonces él dijo: «Todavía un poco de tiempo estaré con vosotros, y me voy al que me ha enviado. |
34 Quaeretis me et noninvenietis; et ubi sum ego, vos non potestis venire ”. | 34 Me buscaréis y no me encontraréis; y adonde yo esté, vosotros no podéis venir». |
35 Dixerunt ergo Iudaeiad seipsos: “ Quo hic iturus est, quia nos non inveniemus eum? Numquid indispersionem Graecorum iturus est et docturus Graecos? | 35 Se decían entre sí los judíos: «¿A dónde se irá éste que nosotros no le podamos encontrar? ¿Se irá a los que viven dispersos entre los griegos para enseñar a los griegos? |
36 Quis est hic sermo,quem dixit: “Quaeretis me et non invenietis” et: “Ubi sum ego, vos nonpotestis venire”? ”.
| 36 ¿Qué es eso que ha dicho: “Me buscaréis y no me encontraréis”, y “adonde yo esté, vosotros no podéis venir”?» |
37 In novissimo autem die magno festivitatis stabat Iesus et clamavit dicens:“ Si quis sitit, veniat ad me et bibat, | 37 El último día de la fiesta, el más solemne, Jesús puesto en pie, gritó: «Si alguno tiene sed, venga a mí, y beba |
38 qui credit in me. Sicut dixitScriptura, flumina de ventre eius fluent aquae vivae ”. | 38 el que crea en mí», como dice la Escritura: De su seno correrán ríos de agua viva. |
39 Hoc autem dixit deSpiritu, quem accepturi erant qui crediderant in eum. Nondum enim erat Spiritus,quia Iesus nondum fuerat glorificatus.
| 39 Esto lo deciá refiriéndose al Espíritu que iban a recibir los que creyeran en él. Porque aún no había Espíritu, pues todavía Jesús no había sido glorificado. |
40 Ex illa ergo turba, cum audissent hos sermones, dicebant: “ Hic est verepropheta! ”; | 40 Muchos entre la gente, que le habían oído estas palabras, decían: «Este es verdaderamente el profeta». |
41 alii dicebant: “ Hic est Christus! ”; quidam autemdicebant: “ Numquid a Galilaea Christus venit? | 41 Otros decían: «Este es el Cristo». Pero otros replicaban: «¿Acaso va a venir de Galilea el Cristo? |
42 Nonne Scriptura dixit: “Exsemine David et de Bethlehem castello, ubi erat David, venit Christus”? ”. | 42 ¿No dice la Escritura que el Cristo vendrá de la descendencia de David y de Belén, el pueblo de donde era David?» |
43 Dissensio itaque facta est in turba propter eum.
| 43 Se originó, pues, una disensión entre la gente por causa de él. |
44 Quidam autem ex ipsis volebant apprehendere eum, sed nemo misit super illummanus. | 44 Algunos de ellos querían detenerle, pero nadie le echó mano. |
45 Venerunt ergo ministri ad pontifices et pharisaeos; et dixerunt eisilli: “ Quare non adduxistis eum? ”. | 45 Los guardias volvieron donde los sumos sacerdotes y los fariseos. Estos les dijeron: «¿Por qué no le habéis traído?» |
46 Responderunt ministri: “ Numquamsic locutus est homo ”. | 46 Respondieron los guardias: «Jamás un hombre ha hablado como habla ese hombre». |
47 Responderunt ergo eis pharisaei: “ Numquid et vosseducti estis? | 47 Los fariseos les respondieron: «¿Vosotros también os habéis dejado embaucar? |
48 Numquid aliquis ex principibus credidit in eum aut expharisaeis? | 48 ¿Acaso ha creído en él algún magistrado o algún fariseo? |
49 Sed turba haec, quae non novit legem, maledicti sunt! ”. | 49 Pero esa gente que no conoce la Ley son unos malditos». |
50 Dicit Nicodemus ad eos, ille qui venit ad eum antea, qui unus erat ex ipsis: | 50 Les dice Nicodemo, que era uno de ellos, el que había ido anteriormente donde Jesús: |
51 “ Numquid lex nostra iudicat hominem, nisi audierit ab ipso prius etcognoverit quid faciat? ”. | 51 «¿Acaso nuestra Ley juzga a un hombre sin haberle antes oído y sin saber lo que hace?» |
52 Responderunt et dixerunt ei: “ Numquid et tuex Galilaea es? Scrutare et vide quia propheta a Galilaea non surgit! ”. | 52 Ellos le respondieron: «¿También tú eres de Galilea? Indaga y verás que de Galilea no sale ningún profeta». |
53 Etreversi sunt unusquisque in domum suam.
| 53 Y se volvieron cada uno a su casa. |