1 Post haec abiit Iesus trans mare Galilaeae, quod est Tiberiadis. | 1 Dopo questo, Gesù andò al di là del mare di Galilea, cioè di Tiberiade; |
2 Etsequebatur eum multitudo magna, quia videbant signa, quae faciebat super his,qui infirmabantur. | 2 e lo seguiva gran folla, perchè vedeva i prodigi fatti da lui sugli infermi. |
3 Subiit autem in montem Iesus et ibi sedebat cum discipulissuis. | 3 Salì pertanto Gesù sopra un monte ed ivi si pose a sedere con i suoi discepoli. |
4 Erat autem proximum Pascha, dies festus Iudaeorum. | 4 Ed era vicina la Pasqua, la solennità dei Giudei. |
5 Cum sublevassetergo oculos Iesus et vidisset quia multitudo magna venit ad eum, dicit adPhilippum: “ Unde ememus panes, ut manducent hi? ”. | 5 Or avendo Gesù alzati gli occhi e vista la gran turba che veniva a lui, disse a Filippo: dove compreremo il pane per sfamar questa gente? |
6 Hoc autem dicebattentans eum; ipse enim sciebat quid esset facturus. | 6 Ma ciò diceva per metterlo alla prova; egli però sapeva quanto stava per fare. |
7 Respondit ei Philippus:“ Ducentorum denariorum panes non sufficiunt eis, ut unusquisque modicum quidaccipiat! ”. | 7 Gli rispose Filippo: Duecento danari di pane non bastano neanche a darne un pezzetto per uno. |
8 Dicit ei unus ex discipulis eius, Andreas frater Simonis Petri: | 8 Gli disse uno dei suoi discepoli, Andrea, fratello di Simon Pietro: |
9 “ Est puer hic, qui habet quinque panes hordeaceos et duos pisces; sed haecquid sunt propter tantos? ”. | 9 C'è qui un ragazzo che ha cinque pani d'orzo e due pesci; ma che è questo per tanta gente?. |
10 Dixit Iesus: “ Facite homines discumbere ”.Erat autem fenum multum in loco. Discubuerunt ergo viri numero quasi quinquemilia. | 10 Ma Gesù disse: Fateli mettere a sedere. C'era lì molta erba. Si misero pertanto a sedere in numero di circa cinquemila. |
11 Accepit ergo panes Iesus et, cum gratias egisset, distribuitdiscumbentibus; similiter et ex piscibus, quantum volebant. | 11 Allora Gesù prese i pani, e rese le grazie, li distribuì alla gente seduta; e così pure fece dei pesci, finché ne vollero. |
12 Ut autem impletisunt, dicit discipulis suis: “ Colligite, quae superaverunt, fragmenta, nequid pereat ”. | 12 E saziati che furono, disse ai suoi discepoli: Raccogliete gli avanzi, chè non vadano a male. |
13 Collegerunt ergo et impleverunt duodecim cophinosfragmentorum ex quinque panibus hordeaceis, quae superfuerunt his, quimanducaverunt.
| 13 Li raccolsero dunque: e riempirono dodici canestri dei pezzi che erano avanzati a coloro che avevan mangiato, di quei cinque pani d'orzo. |
14 Illi ergo homines, cum vidissent quod fecerat signum, dicebant: “ Hic estvere propheta, qui venit in mundum! ”. | 14 Or quegli uomini, visto il prodigio fatto da Gesù, dicevano: Questo è davvero il profeta che deve venire al mondo. |
15 Iesus ergo, cum cognovisset quiaventuri essent, ut raperent eum et facerent eum regem, secessit iterum in montemipse solus.
| 15 Ma Gesù, accortosi che stavano per venire a rapirlo per farlo re, fuggì di nuovo solo sul monte. |
16 Ut autem sero factum est, descenderunt discipuli eius ad mare | 16 Fattasi poi sera, i suoi discepoli scesero al mare, |
17 et, cumascendissent navem, veniebant trans mare in Capharnaum. Et tenebrae iam factaeerant, et nondum venerat ad eos Iesus. | 17 e montati in barca si dirigevano all'altra riva, verso Cafarnao. Ed era già buio; e Gesù non era andato con essi. |
18 Mare autem, vento magno flante,exsurgebat. | 18 Or soffiando gran vento, il mare era agitato. |
19 Cum remigassent ergo quasi stadia viginti quinque aut triginta,vident Iesum ambulantem super mare et proximum navi fieri, et timuerunt. | 19 E come ebbero vogato circa venticinque o trenta stadi, essi videro Gesù che, camminando sulle acque, si accostava alla barca, ed ebbero paura. |
20 Illeautem dicit eis: “ Ego sum, nolite timere! ”. | 20 Ma egli disse loro: Son io, non temete. |
21 Volebant ergo accipere eumin navem, et statim fuit navis ad terram, in quam ibant.
| 21 Vollero prenderlo nella barca; e subito la barca toccò terra là dove erano diretti. |
22 Altera die turba, quae stabat trans mare, vidit quia navicula alia non eratibi, nisi una, et quia non introisset cum discipulis suis Iesus in navem, sedsoli discipuli eius abiissent; | 22 Il giorno dopo, la gente rimasta di là dal mare osservò che non c'era altro che una barca, e Gesù non era entrato in quella coi suoi discepoli, ma che i discepoli soli erano partiti. |
23 aliae supervenerunt naves a Tiberiade iuxtalocum, ubi manducaverant panem, gratias agente Domino. | 23 Giunte poi altre barche da Tiberiade presso al luogo dove avevano mangiato quel pane, dopo che il Signore ebbe reso le grazie, |
24 Cum ergo vidissetturba quia Iesus non esset ibi neque discipuli eius, ascenderunt ipsi naviculaset venerunt Capharnaum quaerentes Iesum. | 24 la gente visto che lì non vi era nè Gesù nè i suoi discepoli, montò anch'essa nelle barche e andò a Cafarnao in cerca di Gesù. |
25 Et cum invenissent eum trans mare,dixerunt ei: “ Rabbi, quando huc venisti? ”.
| 25 E avendolo trovato di là del mare, gli dissero: Maestro, quando sei venuto qua? |
26 Respondit eis Iesus et dixit: “ Amen, amen dico vobis: Quaeritis me, nonquia vidistis signa, sed quia manducastis ex panibus et saturati estis. | 26 E Gesù prese a dir loro: In verità, in verità vi dico: voi cercate di me non per i miracoli che avete veduti, ma perchè avete mangiato di quei pani e ve ne siete saziati. |
27 Operamini non cibum, qui perit, sed cibum, qui permanet in vitam aeternam, quemFilius hominis vobis dabit; hunc enim Pater signavit Deus! ”. | 27 Cercate di procurarvi non il cibo che perisce, ma quello che dura per la vita eterna, e che il Figlio dell'uomo darà. Chè su lui il Padre Dio ha impresso il suo sigillo. |
28 Dixerunt ergoad eum: “ Quid faciemus, ut operemur opera Dei? ”. | 28 Allora gli dissero: Che dobbiamo fare per praticare le opere di Dio? |
29 Respondit Iesus etdixit eis: “ Hoc est opus Dei, ut credatis in eum, quem misit ille ”.
| 29 Gesù rispose loro: Questa è l'opera di Dio: che crediate in colui che egli ha mandato. |
30 Dixerunt ergo ei: “ Quod ergo tu facis signum, ut videamus et credamustibi? Quid operaris? | 30 gli dissero allora: Che miracolo fai tu dunque affinchè vediamo e ti crediamo? Che fai tu? |
31 Patres nostri manna manducaverunt in deserto, sicutscriptum est: “Panem de caelo dedit eis manducare” ”. | 31 I nostri padri mangiarono la manna del deserto, come sta scritto: Diede loro a mangiar pane venuto dal cielo. |
32 Dixit ergo eisIesus: “ Amen, amen dico vobis: Non Moyses dedit vobis panem de caelo, sedPater meus dat vobis panem de caelo verum; | 32 E Gesù rispose loro: In verità, in verità vi dico: Non Mosè vi diede il pane del cielo, ma il Padre mio vi dà il vero pane del cielo; |
33 panis enim Dei est, qui descenditde caelo et dat vitam mundo ”. | 33 chè pane di Dio è quello che discende dal cielo e dà al mondo la vita. |
34 Dixerunt ergo ad eum: “ Domine, semper danobis panem hunc ”. | 34 Gli risposero: Signore, dacci sempre di codesto pane. |
35 Dixit eis Iesus: “ Ego sum panis vitae. Qui venit adme, non esuriet; et, qui credit in me, non sitiet umquam. | 35 E Gesù disse loro: Io sono il pane di vita: chi viene a me non avrà mai fame; e chi crede in me non avrà mai più sete. |
36 Sed dixi vobis,quia et vidistis me et non creditis. | 36 Ma io ve l'ho detto, che m'avete veduto, eppure non credete. |
37 Omne, quod dat mihi Pater, ad me veniet;et eum, qui venit ad me, non eiciam foras, | 37 Tutto quanto il Padre mi dà, verrà a me, nè io scaccerò chi a me viene: |
38 quia descendi de caelo, non utfaciam voluntatem meam sed voluntatem eius, qui misit me. | 38 perchè son disceso dal cielo non per fare la mia volontà, ma quella di colui che mi ha mandato. |
39 Haec est autemvoluntas eius, qui misit me, ut omne, quod dedit mihi, non perdam ex eo, sedresuscitem illud in novissimo die. | 39 E la volontà del Padre che mi ha mandato è questa: ch'io mi perda nemmeno uno di quelli che mi ha dato, ma che li risuscito nell'ultimo giorno. |
40 Haec est enim voluntas Patris mei, utomnis, qui videt Filium et credit in eum, habeat vitam aeternam; et resuscitaboego eum in novissimo die ”.
| 40 E' la volontà del Padre che mi ha mandato si è che chiunque conosce il Figlio e crede in lui, abbia la vita eterna, ed io lo risusciterò nell'ultimo giorno. |
41 Murmurabant ergo Iudaei de illo, quia dixisset: “ Ego sum panis, qui decaelo descendi ”, | 41 I Giudei adunque mormoravano di lui perchè aveva detto: Io sono il pane disceso dal cielo. |
42 et dicebant: “ Nonne hic est Iesus filius Ioseph, cuiusnos novimus patrem et matrem? Quomodo dicit nunc: “De caelo descendi”? ”.
| 42 E dicevano: Non è costui Gesù, figlio di Giuseppe, del quale conosciamo il padre e la madre? Come fa ora a dire: Son disceso dal cielo? |
43 Respondit Iesus et dixit eis: “ Nolite murmurare in invicem. | 43 Gesù rispose loro: Non mormorate tra voi. |
44 Nemo potestvenire ad me, nisi Pater, qui misit me, traxerit eum; et ego resuscitabo eum innovissimo die. | 44 Nessuno può venire a me se non lo attiri il Padre che mi ha mandato, ed io lo risusciterò nell'ultimo giorno. |
45 Est scriptum in Prophetis: “Et erunt omnes docibiles Dei “.Omnis, qui audivit a Patre et didicit, venit ad me. | 45 Sta scritto nei profeti: Saran tutti ammaestrati da Dio. Chiunque pertanto ha udito ed ha imparato dal Padre viene a me. |
46 Non quia Patrem viditquisquam, nisi is qui est a Deo, hic vidit Patrem. | 46 Non già che alcuno abbia veduto il Padre, eccetto colui che è da Dio: questi ha veduto il Padre. |
47 Amen, amen dico vobis: Quicredit, habet vitam aeternam.
| 47 In verità, in verità vi dico: chi crede in me ha la vita eterna, |
48 Ego sum panis vitae. | 48 Io sono il pane della vita. |
49 Patres vestri manducaverunt in deserto manna etmortui sunt. | 49 I padri vostri mangiarono nel deserto la manna e morirono. |
50 Hic est panis de caelo descendens, ut, si quis ex ipsomanducaverit, non moriatur. | 50 Questo è il pane disceso dal cielo, tale che chi ne mangia non muore. |
51 Ego sum panis vivus, qui de caelo descendi. Siquis manducaverit ex hoc pane, vivet in aeternum; panis autem, quem ego dabo,caro mea est pro mundi vita ”.
| 51 Io sono il pane vivo disceso dal cielo. |
52 Litigabant ergo Iudaei ad invicem dicentes: “ Quomodo potest hic nobiscarnem suam dare ad manducandum? ”. | 52 Se uno mangia di questo pane vive in eterno e il pane che io darò è la mia carne per la vita del mondo. |
53 Dixit ergo eis Iesus: “ Amen, amendico vobis: Nisi manducaveritis carnem Filii hominis et biberitis eiussanguinem, non habetis vitam in vobismetipsis. | 53 Altercavano perciò tra loro i Giudei, dicendo: Come può mai costui darci a mangiare la sua carne? |
54 Qui manducat meam carnem etbibit meum sanguinem, habet vitam aeternam; et ego resuscitabo eum in novissimodie. | 54 Ma Gesù disse loro: In verità, in verità. vi dico: se non mangerete la carne del Figlio dell'uomo e non berrete il suo sangue, non avrete in voi la vita. |
55 Caro enim mea verus est cibus, et sanguis meus verus est potus. | 55 Chi mangia la mia carne e beve il mio sangue, ha la vita eterna ed io lo risusciterò nell'ultimo giorno. |
56 Quimanducat meam carnem et bibit meum sanguinem, in me manet, et ego in illo. | 56 Perché la mia carne è veramente cibo e il mio sangue è veramente bevanda. |
57 Sicut misit me vivens Pater, et ego vivo propter Patrem; et, qui manducat me, etipse vivet propter me. | 57 Chi mangia la mia carne e beve il mio sangue rimare in me ed io in lui. |
58 Hic est panis, qui de caelo descendit, non sicutmanducaverunt patres et mortui sunt; qui manducat hunc panem, vivet in aeternum”. | 58 Come il Padre vivente mi inviò ed io vivo per il Padre, così chi mangia me, vivrà anch'egli per me. |
59 Haec dixit in synagoga docens in Capharnaum. | 59 Questo è il pane disceso dal cielo; e non sarà come la manna che i vostri padri mangiarono e morirono. Chi mangia di questo pane vivrà in eterno. |
60 Multi ergo audientes exdiscipulis eius dixerunt: “ Durus est hic sermo! Quis potest eum audire? ”. | 60 Queste cose disse Gesù, insegnando nella sinagoga di Cafarnao. |
61 Sciens autem Iesus apud semetipsum quia murmurarent de hoc discipuli eius,dixit eis: “ Hoc vos scandalizat? | 61 Or molti dei suoi discepoli, uditele che ebbero, dissero: Questo linguaggio è duro e chi lo può ascoltare? |
62 Si ergo videritis Filium hominisascendentem, ubi erat prius? | 62 Ma Gesù conoscendo dentro di sè che i suoi discepoli di questo mormoravano, disse loro: Ciò vi scandalizza? |
63 Spiritus est, qui vivificat, caro non prodestquidquam; verba, quae ego locutus sum vobis, Spiritus sunt et vita sunt. | 63 e se vedeste il Figlio dell'uomo ascendere dove era già prima? |
64 Sedsunt quidam ex vobis, qui non credunt ”. Sciebat enim ab initio Iesus, quiessent non credentes, et quis traditurus esset eum. | 64 E' lo spirito quello che vivifica, la carne non giova a nulla: le parole che io vi dico sono spirito e vita. |
65 Et dicebat: “ Proptereadixi vobis: Nemo potest venire ad me, nisi fuerit ei datum a Patre ”.
| 65 Ma ci son tra voi alcuni che non credono. Infatti Gesù fin da principio sapeva chi fossero i non credenti e quale il traditore. |
66 Ex hoc multi discipulorum eius abierunt retro et iam non cum illo ambulabant. | 66 Ed aggiungeva: Per questo v'ho detto che nessuno può venire a me, se non gli è concesso dal Padre mio. |
67 Dixit ergo Iesus ad Duodecim: “ Numquid et vos vultis abire? ”. | 67 D'allora molti dei suoi discepoli si ritrassero e non andavano più con lui. |
68 Respondit ei Simon Petrus: “ Domine, ad quem ibimus? Verba vitae aeternaehabes; | 68 Perciò Gesù disse ai dodici: Volete andarvene anche voi? |
69 et nos credidimus et cognovimus quia tu es Sanctus Dei ”. | 69 Simon Pietro gli rispose: Signore, da chi andremo? Tu hai parole di vita eterna, |
70 Respondit eis Iesus: “ Nonne ego vos Duodecim elegi? Et ex vobis unus Diabolusest ”. | 70 e noi abbiamo creduto e conosciuto che tu sei il Cristo Figlio di Dio. |
71 Dicebat autem Iudam Simonis Iscariotis; hic enim erat tradituruseum, cum esset unus ex Duodecim.
| 71 Gesù rispose, loro: Non sono stato forse io che ho eletto voi dodici? Eppure uno di voi è un diavolo. |
| 72 Or egli alludeva a Giuda di Simone Iscariote; questi infatti benché fosse uno dei dodici stava per tradirlo. |