1 αιρετωτερον ονομα καλον η πλουτος πολυς υπερ δε αργυριον και χρυσιον χαρις αγαθη | 1 Un nome famoso val più di molta ricchezza e la reputazione più dell'argento e l'oro. |
2 πλουσιος και πτωχος συνηντησαν αλληλοις αμφοτερους δε ο κυριος εποιησεν | 2 Il ricco e il povero s'incontrano insieme: il Signore li ha fatti entrambi. |
3 πανουργος ιδων πονηρον τιμωρουμενον κραταιως αυτος παιδευεται οι δε αφρονες παρελθοντες εζημιωθησαν | 3 L'uomo assennato vede la disgrazia e si mette al riparo; i semplici vi passano accanto e ci cascano. |
4 γενεα σοφιας φοβος κυριου και πλουτος και δοξα και ζωη | 4 Frutto dell'umiltà è il timor del Signore, la ricchezza, la gloria e la vita. |
5 τριβολοι και παγιδες εν οδοις σκολιαις ο δε φυλασσων την εαυτου ψυχην αφεξεται αυτων | 5 Spine e lacci sulla strada del perverso; chi ha cura di sé ne sta lontano. |
6 - | 6 Istruisci il giovane sulla via da seguire; anche da vecchio non se ne allontanerà. |
7 πλουσιοι πτωχων αρξουσιν και οικεται ιδιοις δεσποταις δανιουσιν | 7 Il ricco domina sui poveri e il debitore è schiavo del creditore. |
8 ο σπειρων φαυλα θερισει κακα πληγην δε εργων αυτου συντελεσει [8α] ανδρα ιλαρον και δοτην ευλογει ο θεος ματαιοτητα δε εργων αυτου συντελεσει | 8 Chi semina iniquità raccoglie disgrazia e la verga della sua collera colpisce lui stesso. |
9 ο ελεων πτωχον αυτος διατραφησεται των γαρ εαυτου αρτων εδωκεν τω πτωχω [9α] νικην και τιμην περιποιειται ο δωρα δους την μεντοι ψυχην αφαιρειται των κεκτημενων | 9 L'occhio benevolo sarà benedetto, perché ha dato del suo pane al povero. |
10 εκβαλε εκ συνεδριου λοιμον και συνεξελευσεται αυτω νεικος οταν γαρ καθιση εν συνεδριω παντας ατιμαζει | 10 Scaccia il beffardo e la discordia se ne andrà e cesseranno lite e insulto. |
11 αγαπα κυριος οσιας καρδιας δεκτοι δε αυτω παντες αμωμοι χειλεσιν ποιμαινει βασιλευς | 11 Chi ama la purezza di cuore e ha la grazia sulle labbra, il re è suo amico. |
12 οι δε οφθαλμοι κυριου διατηρουσιν αισθησιν φαυλιζει δε λογους παρανομος | 12 Gli occhi del Signore proteggono la scienza, ma egli confonde le parole del bugiardo. |
13 προφασιζεται και λεγει οκνηρος λεων εν ταις οδοις εν δε ταις πλατειαις φονευται | 13 Dice il pigro: "C'è il leone fuori! Sulla strada sarò sbranato!". |
14 βοθρος βαθυς στομα παρανομου ο δε μισηθεις υπο κυριου εμπεσειται εις αυτον [14α] εισιν οδοι κακαι ενωπιον ανδρος και ουκ αγαπα του αποστρεψαι απ' αυτων αποστρεφειν δε δει απο οδου σκολιας και κακης | 14 Fossa profonda è la bocca della donna altrui; colui che il Signore riprova vi cadrà. |
15 ανοια εξηπται καρδιας νεου ραβδος δε και παιδεια μακραν απ' αυτου | 15 La stoltezza è legata al cuor del giovane: la verga del castigo lo allontana da lei. |
16 ο συκοφαντων πενητα πολλα ποιει τα εαυτου διδωσιν δε πλουσιω επ' ελασσονι | 16 Chi opprime il povero lo fa ricco; chi dà al ricco, solamente impoverisce. |
17 λογοις σοφων παραβαλλε σον ους και ακουε εμον λογον την δε σην καρδιαν επιστησον ινα γνως οτι καλοι εισιν | 17 Tendi l'orecchio e ascolta le parole dei sapienti, applica il tuo cuore perché tu le comprenda! |
18 και εαν εμβαλης αυτους εις την καρδιαν σου ευφρανουσιν σε αμα επι σοις χειλεσιν | 18 Son deliziose se le custodisci nel tuo seno, se resteranno insieme sopra le tue labbra. |
19 ινα σου γενηται επι κυριον η ελπις και γνωριση σοι την οδον αυτου | 19 Affinché sia il Signore la tua fiducia, voglio istruirti oggi intorno alla tua via. |
20 και συ δε απογραψαι αυτα σεαυτω τρισσως εις βουλην και γνωσιν επι το πλατος της καρδιας σου | 20 Non ho scritto per te trenta parole, riguardanti consigli e conoscenza, |
21 διδασκω ουν σε αληθη λογον και γνωσιν αγαθην υπακουειν του αποκρινεσθαι λογους αληθειας τοις προβαλλομενοις σοι | 21 perché tu possa far conoscere la verità, rispondere a coloro che ti interrogano? |
22 μη αποβιαζου πενητα πτωχος γαρ εστιν και μη ατιμασης ασθενη εν πυλαις | 22 Non spogliare il povero, perché è povero e non opprimere alla porta l'infelice, |
23 ο γαρ κυριος κρινει αυτου την κρισιν και ρυση σην ασυλον ψυχην | 23 perché il Signore difenderà la loro causa e rapirà la vita ai loro aggressori. |
24 μη ισθι εταιρος ανδρι θυμωδει φιλω δε οργιλω μη συναυλιζου | 24 Non diventare amico di un infuriato e non frequentare l'iracondo, |
25 μηποτε μαθης των οδων αυτου και λαβης βροχους τη ση ψυχη | 25 perché tu non impari i suoi costumi e non ci trovi un laccio alla tua vita. |
26 μη διδου σεαυτον εις εγγυην αισχυνομενος προσωπον | 26 Non essere di quelli che offrono la destra, che si fanno garanti per i debiti: |
27 εαν γαρ μη εχης ποθεν αποτεισης λημψονται το στρωμα το υπο τας πλευρας σου | 27 se tu non hai da rendere, ti toglieranno anche il letto di sotto. |
28 μη μεταιρε ορια αιωνια α εθεντο οι πατερες σου | 28 Non spostare il vecchio confine che posero i tuoi padri. |
29 ορατικον ανδρα και οξυν εν τοις εργοις αυτου βασιλευσι δει παρεσταναι και μη παρεσταναι ανδρασι νωθροις | 29 Tu vedi un uomo svelto al suo lavoro? Starà alla presenza dei sovrani. Non starà più davanti a gente oscura. |