1 Erat autem quidam lan guens Lazarus a Bethania, de castello Mariae etMarthae sororis eius. | 1 C'era un malato, Lazzaro da Betània, il paese di Maria e di sua sorella Marta. |
2 Maria autem erat, quae unxit Dominum unguento etextersit pedes eius capillis suis, cuius frater Lazarus infirmabatur. | 2 Maria era quella che aveva unto il Signore con profumo e gli aveva asciugato i piedi con i capelli; Lazzaro, che era ammalato, era suo fratello. |
3 Miseruntergo sorores ad eum dicentes: “ Domine, ecce, quem amas, infirmatur ”.
| 3 Le due sorelle mandarono a dirgli: "Vedi, Signore, colui che tu ami è ammalato". |
4 Audiens autem Iesus dixit: “ Infirmitas haec non est ad mortem sed progloria Dei, ut glorificetur Filius Dei per eam ”. | 4 Sentito che l'ebbe, Gesù disse: "Questa malattia non è per la morte, ma per la gloria di Dio, affinché per mezzo di essa sia glorificato il Figlio di Dio". |
5 Diligebat autem IesusMartham et sororem eius et Lazarum. | 5 Gesù amava Marta e sua sorella e Lazzaro. |
6 Ut ergo audivit quia infirmabatur, tuncquidem mansit in loco, in quo erat, duobus diebus; | 6 Quando sentì che era ammalato, rimase ancora due giorni nel luogo in cui si trovava. |
7 deinde post hoc dicitdiscipulis: “ Eamus in Iudaeam iterum ”. | 7 Solo dopo dice ai discepoli: "Andiamo di nuovo in Giudea". |
8 Dicunt ei discipuli: “ Rabbi,nunc quaerebant te Iudaei lapidare, et iterum vadis illuc? ”. | 8 Gli dicono i discepoli: "Rabbì, poco fa i Giudei cercavano di lapidarti e tu ritorni là?". |
9 ResponditIesus: “ Nonne duodecim horae sunt diei? Si quis ambulaverit in die, nonoffendit, quia lucem huius mundi videt; | 9 Rispose Gesù: "Non sono dodici le ore del giorno? Se uno cammina di giorno, non inciampa, perché vede la luce di questo mondo. |
10 si quis autem ambulaverit in nocte,offendit, quia lux non est in eo ”. | 10 Ma se cammina di notte, inciampa, perché la luce non è in lui". |
11 Haec ait et post hoc dicit eis: “Lazarus amicus noster dormit, sed vado, ut a somno exsuscitem eum ”. | 11 Detto questo, soggiunse: "Il nostro amico Lazzaro si è addormentato, ma vado a risvegliarlo". |
12 Dixerunt ergo ei discipuli: “ Domine, si dormit, salvus erit ”. | 12 Gli dissero allora i discepoli: "Signore, se è addormentato, si salverà". |
13 Dixeratautem Iesus de morte eius, illi autem putaverunt quia de dormitione somnidiceret. | 13 Gesù però parlava della morte di lui. Essi invece avevano supposto che parlasse del riposo del sonno. |
14 Tunc ergo dixit eis Iesus manifeste: “ Lazarus mortuus est, | 14 Allora Gesù disse loro apertamente: "Lazzaro è morto |
15 etgaudeo propter vos, ut credatis, quoniam non eram ibi; sed eamus ad eum ”. | 15 e godo per voi di non essere stato là, affinché crediate. Ma andiamo da lui!". |
16 Dixit ergo Thomas, qui dicitur Didymus, ad condiscipulos: “ Eamus et nos, utmoriamur cum eo! ”.
| 16 Disse allora Tommaso, chiamato Didimo, ai condiscepoli: "Andiamo anche noi a morire con lui". |
17 Venit itaque Iesus et invenit eum quattuor dies iam in monumento habentem. | 17 Quando Gesù arrivò, trovò che Lazzaro stava nella tomba già da quattro giorni. |
18 Erat autem Bethania iuxta Hierosolymam quasi stadiis quindecim. | 18 Betània non è lontana da Gerusalemme se non circa quindici stadi. |
19 Multi autemex Iudaeis venerant ad Martham et Mariam, ut consolarentur eas de fratre. | 19 Ora, molti Giudei si erano recati da Marta e Maria per consolarle del fratello. |
20 Martha ergo ut audivit quia Iesus venit, occurrit illi; Maria autem domisedebat. | 20 Marta, quando sentì che Gesù veniva, gli andò incontro. Maria invece stava seduta in casa. |
21 Dixit ergo Martha ad Iesum: “ Domine, si fuisses hic, frater meusnon esset mortuus! | 21 Marta disse allora a Gesù: "Signore, se tu fossi stato qui, mio fratello non sarebbe morto. |
22 Sed et nunc scio quia, quaecumque poposceris a Deo, dabittibi Deus ”. | 22 Ma anche ora so che qualsiasi cosa tu chieda a Dio, egli te la darà". |
23 Dicit illi Iesus: “ Resurget frater tuus ”. | 23 Le dice Gesù: "Tuo fratello risorgerà". |
24 Dicit eiMartha: “ Scio quia resurget in resurrectione in novissimo die ”. | 24 Gli risponde Marta: "So che risorgerà nella risurrezione all'ultimo giorno". |
25 Dixitei Iesus: “ Ego sum resurrectio et vita. Qui credit in me, etsi mortuusfuerit, vivet; | 25 Le disse Gesù: "Io sono la risurrezione e la vita. Chi crede in me, anche se morisse, vivrà; |
26 et omnis, qui vivit et credit in me, non morietur in aeternum.Credis hoc? ”. | 26 e chiunque vive e crede in me, non morirà mai. Credi tu a ciò?". |
27 Ait illi: “ Utique, Domine; ego credidi quia tu esChristus Filius Dei, qui in mundum venisti ”.
| 27 Gli dice: "Sì, Signore. Io ho creduto che tu sei il Cristo, il Figlio di Dio, quello che deve venire nel mondo". |
28 Et cum haec dixisset, abiit et vocavit Mariam sororem suam silentio dicens:“ Magister adest et vocat te ”. | 28 Detto questo, andò e chiamò sua sorella Maria, dicendole sottovoce: "Il Maestro è qui e ti chiama". |
29 Illa autem ut audivit, surrexit cito etvenit ad eum; | 29 Quella, appena udito ciò, si alzò in fretta e andò da lui. |
30 nondum enim venerat Iesus in castellum, sed erat adhuc in illoloco, ubi occurrerat ei Martha. | 30 Gesù non era arrivato al paese, ma si trovava ancora nel luogo in cui gli era andata incontro Marta. |
31 Iudaei igitur, qui erant cum ea in domo etconsolabantur eam, cum vidissent Mariam quia cito surrexit et exiit, secuti sunteam putantes: “ Vadit ad monumentum, ut ploret ibi ”. | 31 Quando i Giudei, che erano con lei nella casa e la consolavano, videro Maria alzarsi in fretta ed uscire, la seguirono, supponendo che andasse alla tomba per piangervi. |
32 Maria ergo, cumvenisset ubi erat Iesus, videns eum cecidit ad pedes eius dicens ei: “ Domine,si fuisses hic, non esset mortuus frater meus! ”. | 32 Maria, giunta al luogo in cui si trovava Gesù, lo vide e si gettò ai suoi piedi dicendogli: "Signore, se tu fossi stato qui, mio fratello non sarebbe morto". |
33 Iesus ergo, ut vidit eamplorantem et Iudaeos, qui venerant cum ea, plorantes, fremuit spiritu etturbavit seipsum | 33 Gesù allora, come la vide piangere e piangere anche i Giudei venuti con lei, fremette interiormente e si turbò; |
34 et dixit: “ Ubi posuistis eum? ”. Dicunt ei: “ Domine,veni et vide ”. | 34 poi disse: "Dove l'avete posto?". Gli dicono: "Signore, vieni e vedi". |
35 Lacrimatus est Iesus. | 35 Gesù pianse. |
36 Dicebant ergo Iudaei: “ Eccequomodo amabat eum! ”. | 36 Dicevano allora i Giudei: "Vedi come l'amava!". |
37 Quidam autem dixerunt ex ipsis: “ Non poterat hic,qui aperuit oculos caeci, facere, ut et hic non moreretur? ”.
| 37 Ma alcuni di essi dissero: "Non poteva costui, che ha aperto gli occhi del cieco, fare che questi non morisse?". |
38 Iesus ergo rursum fremens in semetipso, venit ad monumentum; erat autemspelunca, et lapis superpositus erat ei. | 38 Scosso nuovamente da un fremito in se stesso, Gesù viene al sepolcro. Era una grotta e vi era stata posta una pietra. |
39 Ait Iesus: “ Tollite lapidem! ”.Dicit ei Martha, soror eius, qui mortuus fuerat: “ Domine, iam foetet;quatriduanus enim est! ”. | 39 Dice Gesù: "Levate la pietra". Gli dice Marta, la sorella del morto: "Signore, già puzza... è di quattro giorni...". |
40 Dicit ei Iesus: “ Nonne dixi tibi quoniam, sicredideris, videbis gloriam Dei? ”. | 40 Le dice Gesù: "Non ti ho detto che, se credi, vedrai la gloria di Dio?". |
41 Tulerunt ergo lapidem. Iesus autem,elevatis sursum oculis, dixit: “ Pater, gratias ago tibi quoniam audisti me. | 41 Levarono dunque la pietra. Gesù alzò gli occhi e disse: "Padre, ti ringrazio di avermi ascoltato. |
42 Ego autem sciebam quia semper me audis, sed propter populum, qui circumstat,dixi, ut credant quia tu me misisti ”. | 42 Sapevo bene che tu sempre mi ascolti. Ma l'ho detto per la gente che sta attorno, affinché credano che tu mi hai mandato". |
43 Et haec cum dixisset, voce magnaclamavit: “ Lazare, veni foras! ”. | 43 Detto questo, gridò a gran voce: "Lazzaro, vieni fuori!". |
44 Prodiit, qui fuerat mortuus, ligatuspedes et manus institis; et facies illius sudario erat ligata. Dicit Iesus eis:“ Solvite eum et sinite eum abire ”. | 44 Uscì fuori il morto, legato piedi e mani con bende e la sua faccia era avvolta con un sudario. Gesù dice loro: "Scioglietelo e lasciatelo andare". |
45 Multi ergo ex Iudaeis, qui venerantad Mariam et viderant, quae fecit, crediderunt in eum; | 45 Molti dei Giudei, che erano andati da Maria e avevano visto ciò che aveva fatto, credettero in lui. |
46 quidam autem ex ipsisabierunt ad pharisaeos et dixerunt eis, quae fecit Iesus. | 46 Alcuni di essi, invece, andarono dai farisei e raccontarono loro ciò che aveva fatto Gesù. |
47 Collegerunt ergopontifices et pharisaei concilium et dicebant: “ Quid facimus, quia hic homomulta signa facit? | 47 Allora i sacerdoti-capi e i farisei convocarono il sinedrio e dicevano: "Che cosa facciamo? Quest'uomo compie molti segni! |
48 Si dimittimus eum sic, omnes credent in eum, et venientRomani et tollent nostrum et locum et gentem! ”. | 48 Se lo lasciamo continuare così, tutti crederanno in lui, verranno i Romani e distruggeranno il luogo e la nazione". |
49 Unus autem ex ipsis,Caiphas, cum esset pontifex anni illius, dixit eis: “ Vos nescitis quidquam | 49 Ma uno di loro, Caifa, che era sommo sacerdote in quell'anno, disse loro: "Voi non capite niente, |
50 nec cogitatis quia expedit vobis, ut unus moriatur homo pro populo, et non totagens pereat! ”. | 50 né vi rendete conto che è più vantaggioso per voi che muoia un solo uomo per il popolo e non perisca tutta intera la nazione". |
51 Hoc autem a semetipso non dixit; sed, cum esset pontifexanni illius, prophetavit quia Iesus moriturus erat pro gente | 51 Questo però non lo disse da se stesso, ma, essendo sommo sacerdote in quell'anno, profetizzò che Gesù stava per morire per la nazione, |
52 et non tantumpro gente, sed et ut filios Dei, qui erant dispersi, congregaret in unum. | 52 e non per la nazione soltanto, ma anche per radunare insieme nell'unità i figli dispersi di Dio. |
53 Abillo ergo die cogitaverunt, ut interficerent eum.
| 53 Da quel giorno dunque decisero di farlo morire. |
54 Iesus ergo iam non in palam ambulabat apud Iudaeos, sed abiit inde inregionem iuxta desertum, in civitatem, quae dicitur Ephraim, et ibi morabaturcum discipulis.
| 54 Per questo Gesù non si mostrava più in pubblico fra i Giudei, ma se ne andò da lì, in una regione vicina al deserto, in una città chiamata E'fraim, e lì rimase con i suoi discepoli. |
55 Proximum autem erat Pascha Iudaeorum, et ascenderunt multi Hierosolymam deregione ante Pascha, ut sanctificarent seipsos. | 55 Era prossima la Pasqua dei Giudei e salirono molti a Gerusalemme dal paese prima della Pasqua per purificarsi. |
56 Quaerebant ergo Iesum etcolloquebantur ad invicem in templo stantes: “ Quid videtur vobis? Numquidveniet ad diem festum? ”. | 56 Cercavano Gesù e dicevano fra loro, stando nel tempio: "Che ne dite? Non verrà alla festa?". |
57 Dederant autem pontifices et pharisaei mandatum,ut, si quis cognoverit, ubi sit, indicet, ut apprehendant eum.
| 57 Ma i sacerdoti-capi e i farisei avevano impartito l'ordine che se qualcuno sapeva dove si trovava, lo denunciasse, così che lo potessero arrestare. |