1 Erat autem quidam lan guens Lazarus a Bethania, de castello Mariae etMarthae sororis eius. | 1 ויהי איש חולה לעזר שמו מבית היני כפר מרים ומרתא אחותה |
2 Maria autem erat, quae unxit Dominum unguento etextersit pedes eius capillis suis, cuius frater Lazarus infirmabatur. | 2 היא מרים אשר משחה את האדון בשמן המר ותנגב את רגליו בשערותיה ועתה לעזר אחיה חלה |
3 Miseruntergo sorores ad eum dicentes: “ Domine, ecce, quem amas, infirmatur ”.
| 3 ותשלחנה אחיותיו אליו לאמר אדני הנה זה אשר אהבת חלה הוא |
4 Audiens autem Iesus dixit: “ Infirmitas haec non est ad mortem sed progloria Dei, ut glorificetur Filius Dei per eam ”. | 4 וישמע ישוע ויאמר זאת המחלה איננה למות כי אם לכבוד האלהים למען יכבד בה בן האלהים |
5 Diligebat autem IesusMartham et sororem eius et Lazarum. | 5 וישוע אהב את מרתא ואת אחותה ואת לעזר |
6 Ut ergo audivit quia infirmabatur, tuncquidem mansit in loco, in quo erat, duobus diebus; | 6 ויהי כשמעו כי חלה ויתמהמה וישב יומים במקום אשר הוא שם |
7 deinde post hoc dicitdiscipulis: “ Eamus in Iudaeam iterum ”. | 7 מאחרי כן אמר לתלמידיו לכו ונשובה לארץ יהודה |
8 Dicunt ei discipuli: “ Rabbi,nunc quaerebant te Iudaei lapidare, et iterum vadis illuc? ”. | 8 ויאמרו אליו תלמידיו רבי עתה זה בקשו היהודים לסקלך ואתה תשוב שמה |
9 ResponditIesus: “ Nonne duodecim horae sunt diei? Si quis ambulaverit in die, nonoffendit, quia lucem huius mundi videt; | 9 ויען ישוע הלא שתים עשרה שעות ליום איש כי ילך ביום לא יכשל כי יראה אור העולם הזה |
10 si quis autem ambulaverit in nocte,offendit, quia lux non est in eo ”. | 10 אבל ההלך בלילה יכשל כי האור אין בו |
11 Haec ait et post hoc dicit eis: “Lazarus amicus noster dormit, sed vado, ut a somno exsuscitem eum ”. | 11 כזאת דבר ואחרי כן אמר אליהם לעזר ידידנו ישן הוא ואנכי הלך למען אעירנו |
12 Dixerunt ergo ei discipuli: “ Domine, si dormit, salvus erit ”. | 12 ויאמרו תלמידיו אדני אם ישן הוא יושע |
13 Dixeratautem Iesus de morte eius, illi autem putaverunt quia de dormitione somnidiceret. | 13 וישוע דבר על מותו והמה חשבו כי על מנוחת השנה דבר |
14 Tunc ergo dixit eis Iesus manifeste: “ Lazarus mortuus est, | 14 אז גלה ישוע את אזנם ויאמר אליהם לעזר מת |
15 etgaudeo propter vos, ut credatis, quoniam non eram ibi; sed eamus ad eum ”. | 15 ושמח אני בגללכם כי לא הייתי שם למען תאמינו ועתה נסעה ונלכה אליו |
16 Dixit ergo Thomas, qui dicitur Didymus, ad condiscipulos: “ Eamus et nos, utmoriamur cum eo! ”.
| 16 ויאמר תומא הנקרא דידומוס אל התלמידים חבריו נלכה גם אנחנו למען נמות עמו |
17 Venit itaque Iesus et invenit eum quattuor dies iam in monumento habentem. | 17 ויבא ישוע וימצאהו זה ארבעה ימים שכב בקבר |
18 Erat autem Bethania iuxta Hierosolymam quasi stadiis quindecim. | 18 ובית היני היה קרוב לירושלים כדרך חמש עשרה ריס |
19 Multi autemex Iudaeis venerant ad Martham et Mariam, ut consolarentur eas de fratre. | 19 ורבים מן היהודים באו בית מרתא ומרים לנחם אתהן על אחיהן |
20 Martha ergo ut audivit quia Iesus venit, occurrit illi; Maria autem domisedebat. | 20 ויהי כשמע מרתא כי ישוע בא ותצא לקרתו ומרים יושבת בבית |
21 Dixit ergo Martha ad Iesum: “ Domine, si fuisses hic, frater meusnon esset mortuus! | 21 ותאמר מרתא אל ישוע אדני אלו היית פה כי אז לא מת אחי |
22 Sed et nunc scio quia, quaecumque poposceris a Deo, dabittibi Deus ”. | 22 וגם עתה ידעתי כי כל אשר תשאל מאת אלהים יתן לך אלהים |
23 Dicit illi Iesus: “ Resurget frater tuus ”. | 23 ויאמר אליה ישוע קום יקום אחיך |
24 Dicit eiMartha: “ Scio quia resurget in resurrectione in novissimo die ”. | 24 ותאמר אליו מרתא ידעתי כי יקום בתקומה ביום האחרון |
25 Dixitei Iesus: “ Ego sum resurrectio et vita. Qui credit in me, etsi mortuusfuerit, vivet; | 25 ויאמר אליה ישוע אנכי התקומה והחיים המאמין בי יחיה גם כי ימות |
26 et omnis, qui vivit et credit in me, non morietur in aeternum.Credis hoc? ”. | 26 וכל החי אשר יאמין בי לא ימות לעולם התאמיני זאת |
27 Ait illi: “ Utique, Domine; ego credidi quia tu esChristus Filius Dei, qui in mundum venisti ”.
| 27 ותאמר אליו כן אדני האמנתי כי אתה המשיח בן האלהים הבא לעולם |
28 Et cum haec dixisset, abiit et vocavit Mariam sororem suam silentio dicens:“ Magister adest et vocat te ”. | 28 ויהי אחר דברה זאת ותלך ותקרא למרים אחותה בסתר לאמר הנה המורה פה וקרא לך |
29 Illa autem ut audivit, surrexit cito etvenit ad eum; | 29 היא שמעה ותמהר לקום ותבא אליו |
30 nondum enim venerat Iesus in castellum, sed erat adhuc in illoloco, ubi occurrerat ei Martha. | 30 וישוע טרם יבא אל הכפר כי עודנו עמד במקום אשר פגשתו שם מרתא |
31 Iudaei igitur, qui erant cum ea in domo etconsolabantur eam, cum vidissent Mariam quia cito surrexit et exiit, secuti sunteam putantes: “ Vadit ad monumentum, ut ploret ibi ”. | 31 והיהודים אשר באו אל ביתה לנחמה כראותם את מרים כי קמה פתאם ותצא הלכו אחריה באמרם כי הלכה לה אל הקבר לבכות שמה |
32 Maria ergo, cumvenisset ubi erat Iesus, videns eum cecidit ad pedes eius dicens ei: “ Domine,si fuisses hic, non esset mortuus frater meus! ”. | 32 ותבא מרים אל המקום אשר ישוע עמד שם ותרא אתו ותפל לרגליו ותאמר לו אדני אלו היית פה כי אז לא מת אחי |
33 Iesus ergo, ut vidit eamplorantem et Iudaeos, qui venerant cum ea, plorantes, fremuit spiritu etturbavit seipsum | 33 ויהי כראות ישוע אתה בכיה וגם היהודים אשר באו אתה בכים ותזעם רוחו ויהי מרעיד |
34 et dixit: “ Ubi posuistis eum? ”. Dicunt ei: “ Domine,veni et vide ”. | 34 ויאמר איפה שמתם אתו ויאמרו אליו אדני בא וראה |
35 Lacrimatus est Iesus. | 35 ויבך ישוע |
36 Dicebant ergo Iudaei: “ Eccequomodo amabat eum! ”. | 36 ויאמרו היהודים הנה מה גדלה אהבתו אתו |
37 Quidam autem dixerunt ex ipsis: “ Non poterat hic,qui aperuit oculos caeci, facere, ut et hic non moreretur? ”.
| 37 ומקצתם אמרו הפקח עיני העור הלא יכל לעשות שגם זה לא ימות |
38 Iesus ergo rursum fremens in semetipso, venit ad monumentum; erat autemspelunca, et lapis superpositus erat ei. | 38 ויוסף עוד ישוע להזעם ברוחו ויבא אל הקבר והוא מערה ואבן על מבואה |
39 Ait Iesus: “ Tollite lapidem! ”.Dicit ei Martha, soror eius, qui mortuus fuerat: “ Domine, iam foetet;quatriduanus enim est! ”. | 39 ויאמר ישוע שאו את האבן מעליה ותאמר אליו מרתא אחות המת אדני הנה כבר באש כי ארבעה ימים לו |
40 Dicit ei Iesus: “ Nonne dixi tibi quoniam, sicredideris, videbis gloriam Dei? ”. | 40 ויאמר אליה ישוע הלא אמרתי לך כי אם תאמיני תחזי את כבוד האלהים |
41 Tulerunt ergo lapidem. Iesus autem,elevatis sursum oculis, dixit: “ Pater, gratias ago tibi quoniam audisti me. | 41 וישאו את האבן אשר המת הושם שם וישוע נשא את עיניו למרום ויאמר אודך אבי כי עניתני |
42 Ego autem sciebam quia semper me audis, sed propter populum, qui circumstat,dixi, ut credant quia tu me misisti ”. | 42 ואני ידעתי כי בכל עת תענני אולם בעבור העם הזה אשר סביבותי דברתי למען יאמינו בי כי אתה שלחתני |
43 Et haec cum dixisset, voce magnaclamavit: “ Lazare, veni foras! ”. | 43 ויהי ככלותו לדבר ויקרא בקול גדול לעזר קום צא |
44 Prodiit, qui fuerat mortuus, ligatuspedes et manus institis; et facies illius sudario erat ligata. Dicit Iesus eis:“ Solvite eum et sinite eum abire ”. | 44 ויצא המת וידיו ורגליו כרוכת בתכריכין ופיו לוטים בסודר ויאמר אליהם ישוע התירו אתו וילך לדרכו |
45 Multi ergo ex Iudaeis, qui venerantad Mariam et viderant, quae fecit, crediderunt in eum; | 45 ורבים מן היהודים אשר באו אל מרים בראותם את אשר עשה ישוע האמינו בו |
46 quidam autem ex ipsisabierunt ad pharisaeos et dixerunt eis, quae fecit Iesus. | 46 ומקצתם הלכו אל הפרושים ויגידו להם את אשר עשה ישוע |
47 Collegerunt ergopontifices et pharisaei concilium et dicebant: “ Quid facimus, quia hic homomulta signa facit? | 47 אז יקהילו הכהנים הגדולים והפרושים את הסנהדרין ויאמרו מה נעשה כי האיש הלזה עשה אתות הרבה |
48 Si dimittimus eum sic, omnes credent in eum, et venientRomani et tollent nostrum et locum et gentem! ”. | 48 אם נניח לו לעשות כלם יאמינו בו ובאו הרומיים ולקחו גם את אדמתנו וגם את עמנו |
49 Unus autem ex ipsis,Caiphas, cum esset pontifex anni illius, dixit eis: “ Vos nescitis quidquam | 49 ואחד מהם קיפא שמו והוא כהן גדול בשנה ההיא אמר אליהם הן לא תדעו מאומה |
50 nec cogitatis quia expedit vobis, ut unus moriatur homo pro populo, et non totagens pereat! ”. | 50 אף לא תתבוננו כי טוב לנו מות איש אחד בעד הגוי מאבד העם כלו |
51 Hoc autem a semetipso non dixit; sed, cum esset pontifexanni illius, prophetavit quia Iesus moriturus erat pro gente | 51 וזאת לא דבר מלבו כי אם בהיותו כהן גדול בשנה ההיא נבא כי ישוע ימות בעד העם |
52 et non tantumpro gente, sed et ut filios Dei, qui erant dispersi, congregaret in unum. | 52 ולא בעד העם לבד כי אם לקבץ גם את בני אלהים המפזרים והיו לאחדים |
53 Abillo ergo die cogitaverunt, ut interficerent eum.
| 53 ויועצו יחדו להמיתו מהיום ההוא והלאה |
54 Iesus ergo iam non in palam ambulabat apud Iudaeos, sed abiit inde inregionem iuxta desertum, in civitatem, quae dicitur Ephraim, et ibi morabaturcum discipulis.
| 54 על כן לא התהלך ישוע עוד בתוך היהודים בגלוי כי אם סר משם לארץ הקרובה אל המדבר אל עיר עפרים ויגר שם עם תלמידיו |
55 Proximum autem erat Pascha Iudaeorum, et ascenderunt multi Hierosolymam deregione ante Pascha, ut sanctificarent seipsos. | 55 ויקרבו ימי הפסח ליהודים ועם רב עלו מן הארץ ירושלימה לפני הפסח למען יטהרו |
56 Quaerebant ergo Iesum etcolloquebantur ad invicem in templo stantes: “ Quid videtur vobis? Numquidveniet ad diem festum? ”. | 56 ויבקשו את ישוע ובעמדם בבית המקדש נדברו לאמר מה תחשבו הכי לא יבוא אל החג |
57 Dederant autem pontifices et pharisaei mandatum,ut, si quis cognoverit, ubi sit, indicet, ut apprehendant eum.
| 57 והכהנים הגדולים והפרושים גזרו גזרה אשר אם ידע איש את מקומו יודיענו למען יתפשהו |