Scrutatio

Martedi, 30 aprile 2024 - San Pio V ( Letture di oggi)

Primo libro dei Maccabei 16


font
BIBBIA TINTORINOVA VULGATA
1 Or Giovanni partì da Gazara e riferì a Simone, suo padre, quanto Cendebeo faceva contro il loro popolo.1 Et ascendit Ioannes de Ga zaris et nuntiavit Simoni pa tri suo, quaefecit Cendebaeus.
2 Allora Simone, chiamati a sè i due figli maggiori, Giuda e Giovanni, disse loro: « Io, i miei fratelli e la casa di mio padre abbiamo debellati i nemici d'Israele dalla nostra giovinezza fino a questo giorno, e abbiamo avuto la sorte di liberare più volte il popolo.2 Et vocavit Simon duos filios seniores, Iudam et Ioannem, etait illis: “ Ego et fratres mei et domus patris mei expugnavimus hostes Israelab adulescentia usque in hunc diem, et prosperatum est in manibus nostrisliberare Israel saepius.
3 Ora io son vecchio; ma siate voi in luogo mio e dei miei fratelli: andate a combattere per la nostra nazione, e sia con voi l'aiuto del cielo.3 Nunc autem senui, vos autem in misericordiasufficientes estis in annis; estote loco meo et fratris mei et egressi pugnatepro gente nostra; auxilium vero de caelo vobiscum sit ”.
4 E scelse dal paese venti mila combattenti e dei cavalieri, i quali marciarono contro Cendebeo e pernottarono a Modin.4 Et elegit deregione viginti milia virorum belligeratorum et equites; et profecti sunt adCendebaeum et dormierunt in Modin
5 E partiti la mattina, si avanzarono per la pianura, ed ecco venire contro di loro un numeroso esercito di fanti e di cavalli, e un torrente li divideva da loro.5 et surrexerunt mane et abierunt in campum.Et ecce exercitus copiosus in obviam illis peditum et equitum, et fluviustorrens erat inter medium ipsorum.
6 E (Giovanni) colla sua gente pose il campo di faccia a loro, e vedendo che il popolo aveva paura a passare il torrente, lo passò per il primo; veduto ciò, i suoi lo passarono dietro a lui.6 Et admovit castra contra faciem eorum ipseet populus eius et vidit populum trepidantem ad transfretandum torrentem; ettransfretavit primus, et viderunt eum viri et transierunt post eum.
7 Divise l'esercito in due, mise i cavalieri in mezzo ai fanti, essendo oltremodo numerosa la cavalleria dei nemici.7 Et divisitpopulum, et equites in medio peditum; erat autem equitatus adversariorumcopiosus nimis.
8 Diedero fiato alle trombe sacre, e Cendebeo col suo esercito fu messo in fuga: molti di essi perirono uccisi, il resto si rifugiò nella fortezza.8 Et exclamaverunt tubis, et in fugam conversus est Cendebaeuset castra eius, et ceciderunt ex eis multi vulnerati; residui autem inmunitionem fugerunt.
9 Allora restò ferito Giuda, fratello di Giovanni; ma Giovanni li inseguì fino a Cedron, che (Cendebeo) aveva edificata.9 Tunc vulneratus est Iudas frater Ioannis; Ioannes auteminsecutus est eos, donec venit Cedron, quam aedificavit.
10 E quelli fuggirono fino alle torri che erano nella campagna d'Azoto: egli le diede alle fiamme: dei nemici morirono due mila uomini; ed egli tornò in pace in Giudea.10 Et fugerunt usque adturres, quae erant in agris Azoti, et succendit eas igni; et ceciderunt ex illisduo milia virorum. Et reversus est in Iudaeam in pace.
11 Or Tolomeo, figlio di Abobo, che era stato fatto governatore della pianura di Gerico, aveva molto oro e argento,11 Et Ptolemaeus filius Abubi constitutus erat dux in campo Iericho et habebatargentum et aurum multum;
12 ed era genero del sommo sacerdote.12 erat enim gener summi sacerdotis.
13 Levatosi in superbia, voleva farsi padrone del paese, e tramava per levare dal mondo Simone e i suoi figli.13 Et exaltatumest cor eius, et volebat obtinere regionem et cogitabat dolum adversus Simonemet filios eius, ut tolleret eos.
14 Simone, andando a visitare le città della Giudea, per procurarne il bene, arrivò a Gerico col suo figlio Matatia e con Giuda, l'anno centosettantasette, l'undecimo mese detto Sabat.14 Simon autem perambulans civitates, quaeerant in regione, et sollicitudinem gerens earum descendit in Iericho ipse etMatthathias et Iudas filii eius, anno centesimo septuagesimo septimo, menseundecimo, hic est mensis Sabath.
15 Il figlio di Abobo li accolse con inganno in un castello edificato da lui e chiamato Doc; fece loro un gran convito, e pose gente in agguato.15 Et suscepit eos filius Abubi inmunitiunculam, quae vocatur Doc, cum dolo, quam aedificavit; et fecit eisconvivium magnum et abscondit illic viros.
16 Quando Simone ebbe bevuto del vino coi suoi figli, Tolomeo si alzò colla sua gente che presero le armi, entrarono nella sala del convito ed uccisero lui, i due suoi figlioli e alcuni dei suoi servi.16 Et, cum inebriatus esset Simon etfilii eius, surrexit Ptolemaeus cum suis et sumpserunt arma sua et intraveruntin convivium et occiderunt eum et duos filios eius et quosdam pueros eius.
17 Tolomeo fece un gran tradimento contro Israele e rese male per bene,17 Etfecit deceptionem magnam et reddidit mala pro bonis.
18 e poi scrisse l'accaduto al re, mandando a pregarlo d'inviargli in aiuto l'esercito, per mettere nelle sue mani la nazione, le città e tributi.18 Et scripsit haecPtolemaeus et misit regi, ut mitteret ei exercitum in auxilium et traderet eicivitates et regionem.
19 Ne mandò altri a Gazara a uccidere Giovanni; e scrisse ai tribuni dei soldati che andassero da lui, che avrebbe loro dato argento, oro e doni.19 Et misit alios in Gazaram tollere Ioannem; et tribunismisit epistulas, ut venirent ad se, et daret eis argentum et aurum et dona.
20 Ne mandò altri ad occupare Gerusalemme e il monte del tempio.20 Et alios misit occupare Ierusalem et montem templi.
21 Ma un uomo corse innanzi a Gazara, ad annunziare a Giovanni la morte del padre e dei fratelli, e che Tolomeo mandava gente a uccidere anche lui.21 Et praecurrens quidamnuntiavit Ioanni in Gazara quia periit pater eius et fratres eius et quia: “Misit te quoque interfici ”.
22 Sentita la notizia, Giovanni fu oltremodo costernato, e poi, presi gli uomini andati ad ucciderlo, li fece morire, avendo ben conosciuto che eran venuti per ammazzarlo.22 Ut audivit autem, vehementer expavit etcomprehendit viros, qui venerant perdere eum, et occidit eos; cognovit enim quiaquaerebant eum perdere.
23 Il rimanente della storia di Giovanni, le sue guerre, le imprese gloriose condotte da lui valorosamente, le mura da lui restaurate, e tutte le sue gesta,23 Et cetera sermonum Ioannis et bellorum eius et bonarum virtutum, quibusfortiter gessit, et aedificii murorum, quos exstruxit, et rerum gestarum eius,
24 questo è scritto nel diario del suo sacerdozio, dal tempo in cui fu fatto principe dei sacerdoti, dopo suo padre.24 ecce haec scripta sunt in libro dierum sacerdotii eius, ex quo factus estprinceps sacerdotum post patrem suum.