Scrutatio

Domenica, 28 aprile 2024 - San Luigi Maria Grignion da Montfort ( Letture di oggi)

Primo libro dei Maccabei 12


font
BIBBIA CEI 2008NOVA VULGATA
1 Giònata, vedendo che le circostanze gli erano propizie, scelse alcuni uomini e li inviò a Roma per ristabilire e rinnovare l’amicizia con i Romani.1 Et vidit Ionathas quia tem pus eum adiuvat; et elegit vi ros et misitRomam statuere et renovare cum eis amicitiam;
2 Anche presso gli Spartani e in altre località inviò lettere sullo stesso argomento.2 et ad Spartiatas et ad alia locamisit epistulas secundum eadem.
3 Partirono dunque per Roma, entrarono nel Senato e dissero: «Giònata, sommo sacerdote, e la nazione dei Giudei ci hanno inviati a rinnovare l’amicizia e l’alleanza con loro come prima».3 Et abierunt Romam et intraverunt curiam etdixerunt: “Ionathas summus sacerdos et gens Iudaeorum miserunt nos renovareamicitiam et societatem secundum pristinum”.
4 E i Romani diedero loro delle lettere per le autorità dei vari luoghi, perché favorissero il loro ritorno pacifico in Giudea.
4 Et dederunt illis epistulas adipsos per loca, ut deducerent eos in terram Iudae cum pace.
5 Questa è invece la copia della lettera che Giònata scrisse agli Spartani:
5 Et hoc estexemplum epistularum, quas scripsit Ionathas Spartiatis:
6 «Giònata, sommo sacerdote, e il consiglio degli anziani della nazione, i sacerdoti e il resto del popolo dei Giudei, agli Spartani, loro fratelli, salute!6 “ Ionathas summussacerdos et seniores gentis et sacerdotes et reliquus populus IudaeorumSpartiatis fratribus salutem.
7 Già in passato era stata spedita una lettera a Onia, sommo sacerdote, da parte di Areo, che regnava fra di voi, con l’attestazione che siete nostri fratelli, come risulta dalla copia annessa.7 Iampridem missae erant epistulae ad Oniam summumsacerdotem ab Ario, qui regnabat apud vos, quoniam estis fratres nostri, sicutrescriptum continet, quod subiectum est.
8 Onia aveva accolto con onore l’inviato e aveva accettato la lettera, nella quale erano dichiarazioni di alleanza e di amicizia.8 Et suscepit Onias virum, qui missusfuerat, cum honore; et accepit epistulas, in quibus significabatur de societateet amicitia.
9 Noi dunque, pur non avendone bisogno, avendo a conforto le scritture sacre che sono nelle nostre mani,9 Nos igitur, cum nullo horum indigeremus, exhortationem habentessanctos libros, qui sunt in manibus nostris,
10 ci siamo indotti a questa missione per rinnovare la fratellanza e l’amicizia con voi, in modo da non diventare per voi degli estranei; molti anni infatti sono passati da quando mandaste messaggeri a noi.10 tentavimus mittere ad vosrenovare fraternitatem et amicitiam, ne forte alieni efficiamur a vobis; multaenim tempora transierunt, ex quo misistis ad nos.
11 Noi dunque fedelmente, in tutte le feste e negli altri giorni prescritti, ci ricordiamo di voi nei sacrifici che offriamo e nelle nostre invocazioni, com’è doveroso e conveniente ricordarsi dei fratelli.11 Nos ergo in omni temporesine intermissione in diebus sollemnibus et ceteris, quibus oportet, memoressumus vestri in sacrificiis, quae offerimus, et in obsecrationibus, sicut fasest et decet meminisse fratrum.
12 Ci rallegriamo della vostra gloria.12 Laetamur itaque de gloria vestra.
13 Noi invece siamo stati stretti da tante oppressioni e molte guerre: ci hanno combattuto i re dei paesi vicini,13 Nosautem circumdederunt multae tribulationes et multa proelia; et impugnaverunt nosreges, qui sunt in circuitu nostro.
14 ma non abbiamo voluto disturbare né voi né gli altri nostri alleati e amici in queste lotte;14 Noluimus ergo vobis molesti esse etceteris sociis et amicis nostris in his proeliis;
15 abbiamo infatti dal Cielo un valido aiuto, per il quale siamo stati liberati dai nostri nemici, mentre essi sono stati umiliati.15 habemus enim de caeloauxilium, quod nos adiuvat, et liberati sumus nos ab inimicis nostris, ethumiliati sunt inimici nostri.
16 Ora abbiamo designato Numenio, figlio di Antioco, e Antìpatro, figlio di Giasone, e li abbiamo inviati presso i Romani a rinnovare la precedente amicizia e alleanza con loro.16 Elegimus itaque Numenium Antiochi filium etAntipatrem Iasonis filium et misimus ad Romanos renovare cum eis amicitiam etsocietatem pristinam;
17 Abbiamo quindi dato loro disposizioni di passare anche da voi, per salutarvi e consegnarvi la nostra lettera, riguardante la ripresa dei nostri rapporti e la nostra fratellanza.17 mandavimus itaque eis, ut veniant etiam ad vos etsalutent vos et reddant vobis epistulas nostras de innovatione et fraternitatenostra.
18 Voi dunque farete cosa ottima, comunicandoci una risposta al riguardo».
18 Et nunc bene facietis respondentes nobis ad haec ”.
19 E questa è la copia della lettera che essi avevano inviato a Onia:
19 Et hoc est rescriptum epistularum, quas miserunt Oniae:
20 «Areo, re degli Spartani, a Onia, grande sacerdote, salute!20 “ Arius rexSpartiatarum Oniae sacerdoti magno salutem.
21 Si è trovato in una scrittura, riguardante gli Spartani e i Giudei, che essi sono fratelli e che discendono dalla stirpe di Abramo.21 Inventum est in scriptura deSpartiatis et Iudaeis quoniam sunt fratres et quod sunt de genere Abraham.
22 Ora, dal momento che siamo venuti a conoscenza di questo fatto, ci farete cosa gradita, scrivendoci sui vostri sentimenti di amicizia.22 Etnunc, ex quo haec cognovimus, bene facietis scribentes nobis de pace vestra.
23 Noi intanto vi rispondiamo: “Il vostro bestiame e i vostri averi ci appartengono e i nostri appartengono a voi”. Abbiamo quindi ordinato che vi sia riferito in questo senso».
23 Sed et nos rescribimus vobis. Pecora vestra et possessiones vestrae nostraesunt; et, quae nostra, vestra sunt. Mandamus itaque, ut annuntient vobissecundum haec ”.
24 Giònata ebbe notizia che i generali di Demetrio erano ritornati con forze più numerose di prima, per ritentare la guerra contro di lui.24 Et audivit Ionathas quoniam regressi sunt principes Demetrii cum exercitumulto supra quam prius pugnare adversus eum.
25 Egli si mosse da Gerusalemme e andò loro incontro nella regione di Amat, perché non volle dare loro il tempo di penetrare nella sua regione.25 Et exiit ab Ierusalem etoccurrit eis in Amathitem regionem; non enim dedit eis spatium, ut ingrederenturregionem eius.
26 Mandò nel loro campo delle spie, le quali tornarono annunciando che essi stavano disponendosi per dare loro l’assalto di notte.26 Et misit speculatores in castra eorum, et reversirenuntiaverunt ei quod ita constituunt supervenire illis nocte.
27 Quando fu il tramonto, Giònata comandò ai suoi di vegliare tutta la notte e di stare con le armi pronte per la battaglia, e dispose sentinelle intorno al campo.27 Cumoccidisset autem sol, praecepit Ionathas suis vigilare et esse in armis paratosad pugnam tota nocte; et emisit custodes per circuitum castrorum.
28 Ma anche gli avversari seppero che Giònata e i suoi uomini stavano pronti per la battaglia; furon presi da timore, si persero d’animo, accesero fuochi nel loro campo e fuggirono.28 Etaudierunt adversarii quod paratus est Ionathas cum suis in bellum, et timueruntet formidaverunt in corde suo et accenderunt focos in castris suis.
29 Giònata e i suoi uomini non si accorsero di nulla fino al mattino, perché continuavano a vedere il bagliore dei fuochi.29 Ionathasautem et, qui cum eo erant, non cognoverunt usque mane; videbant enim luminariaardentia.
30 Giònata allora si diede a inseguirli, ma non poté raggiungerli, perché avevano passato il fiume Elèutero.30 Et insecutus est eos Ionathas et non comprehendit eos; transierantenim flumen Eleutherum.
31 Giònata allora piegò sugli Arabi chiamati Zabadei, li assalì e si impadronì delle loro spoglie.31 Et divertit Ionathas ad Arabas, qui vocanturZabadaei, et percussit eos et accepit spolia eorum.
32 Poi ripartì e andò a Damasco, e si diede a percorrere tutto il paese.32 Et iunxit et venitDamascum et perambulabat omnem regionem illam.
33 Anche Simone fece una spedizione, marciando fino ad Àscalon e ai vicini posti di guarnigione, poi piegò su Giaffa e la conquistò:33 Simon autem exiit et venitusque ad Ascalonem et ad proxima praesidia et declinavit in Ioppen et occupaviteam;
34 aveva sentito infatti che avevano intenzione di consegnare la fortezza ai partigiani di Demetrio; perciò vi pose una guarnigione per presidiarla.
34 audivit enim quod vellent praesidium tradere partibus Demetrii, etposuit ibi custodes, ut custodirent eam.
35 Quando Giònata fu di ritorno, radunò in assemblea gli anziani del popolo e deliberò con loro di costruire fortezze in Giudea,35 Et reversus est Ionathas et convocavit seniores populi et cogitavit cum eisaedificare praesidia in Iudaea
36 di sopraelevare le mura di Gerusalemme e di alzare una grande barriera tra la città e la Cittadella per separare questa dalla città, affinché fosse isolata, così che non potessero più né comperare né vendere.36 et altius extollere muros Ierusalem etexaltare altitudinem magnam inter medium arcis et civitatis, ut separaret eam acivitate, ut esset ipsa singulariter, ut neque emant neque vendant.
37 Si organizzarono dunque per ricostruire la città e, poiché era rovinata parte del muro sul torrente dal lato orientale, Giònata allestì il cosiddetto Cafenatà.
37 Etconvenerunt, ut aedificarent civitatem; et cecidit de muro, qui erat supertorrentem a subsolano, et reparavit eum, qui vocatur Chaphenatha.
38 Simone a sua volta ricostruì Adidà nella Sefela, fortificandola e applicandovi porte e sbarre.
38 Et Simonaedificavit Adida in Sephela et munivit eam et imposuit portas et seras.
39 Intanto Trifone cercava di diventare re dell’Asia, cingere la corona e stendere la mano contro il re Antioco,39 Et quaesivit Tryphon regnare Asiae et imponere sibi diadema et extenderemanum in Antiochum regem.
40 ma sospettava che Giònata glielo impedisse e, nel caso, gli muovesse guerra. Perciò cercava di averlo nelle mani e di eliminarlo; si mosse dunque e venne a Bet-Sean.40 Et veritus est, ne forte non permitteret eumIonathas et ne forte pugnaret adversus eum, et quaerebat comprehendere eum etoccidere et exsurgens abiit in Bethsan.
41 Giònata gli uscì incontro con quarantamila uomini scelti e inquadrati e venne a Bet-Sean.41 Et exivit Ionathas obviam illi cumquadraginta milibus virorum electorum in proelium et venit Bethsan.
42 Trifone, vedendo che era venuto con un numeroso esercito, si guardò bene dal mettergli le mani addosso.42 Et viditTryphon quia venit cum exercitu multo et extendere in eum manus timuit
43 Anzi lo ricevette con molti onori, lo presentò a tutti i suoi amici, gli offrì doni e ordinò ai suoi amici e alle sue truppe di obbedirgli come a lui stesso.43 etexcepit eum cum honore et commendavit eum omnibus amicis suis et dedit ei muneraet praecepit exercitibus suis, ut oboedirent ei sicut sibi.
44 Disse a Giònata: «Perché mai hai disturbato tutta questa gente, non essendoci guerra tra noi?44 Et dixitIonathae: “ Ut quid vexasti universum populum, cum bellum nobis non sit?
45 Su, rimandali alle loro case; scegliti pochi uomini che ti accompagnino e vieni con me a Tolemàide. Io te la consegnerò insieme con le altre fortezze e il resto dell’esercito e tutti i funzionari, poi tornerò indietro e partirò: sono venuto appunto per questo».45 Etnunc remitte eos in domos suas. Elige autem tibi viros paucos, qui tecum sint,et veni mecum Ptolemaidam, et tradam eam tibi et reliqua praesidia et reliquumexercitum et universos praepositos negotiis et conversus abibo; propterea enimveni ”.
46 Giònata si fidò di lui, fece quanto aveva detto e rimandò le truppe che tornarono nella Giudea.46 Et credidit ei et fecit, sicut dixit, et dimisit exercitum, etabierunt in terram Iudae.
47 Trattenne con sé tremila uomini, di cui duemila li lasciò in Galilea e mille andarono con lui.47 Retinuit autem secum tria milia virorum, ex quibusremisit in Galilaeam duo milia; mille autem venerunt cum eo.
48 Ma appena Giònata fu entrato in Tolemàide, i cittadini chiusero le porte, lo catturarono e passarono a fil di spada quanti erano entrati con lui.48 Ut autemintravit Ptolemaidam Ionathas, clauserunt portas Ptolemenses et comprehenderunteum; et omnes, qui cum eo intraverant, gladio interfecerunt.
49 Trifone mandò poi truppe e cavalleria in Galilea e nella grande pianura per sterminare tutti gli uomini di Giònata.49 Et misit Tryphonexercitum et equites in Galilaeam et in campum magnum, ut perderent omnes sociosIonathae.
50 Ma costoro, avendo saputo che era stato catturato e che era ormai perduto insieme a quelli che erano con lui, incoraggiatisi l’un l’altro, si presentarono inquadrati, pronti alla battaglia.50 At illi, cum cognovissent quia comprehensus est Ionathas et periit,et omnes, qui cum eo erant, hortati sunt semetipsos et ibant conglobati paratiin proelium.
51 Gli inseguitori li videro decisi a difendere la loro vita e tornarono indietro.51 Et videntes hi, qui insecuti fuerant, quia pro anima res estillis, reversi sunt;
52 Così tutti giunsero senza molestie in Giudea; piansero per Giònata e per quelli della sua scorta e furono presi da grande timore. Tutto Israele si immerse in un lutto profondo.52 illi autem venerunt omnes cum pace in terram Iudae etplanxerunt Ionathan et eos, qui cum ipso fuerant, et timuerunt valde; et luxitIsrael luctu magno.
53 Tutte le nazioni intorno a loro cercarono subito di sterminarli, dicendo appunto: «Non hanno più né capo né sostegno: scendiamo ora in guerra contro di loro e così cancelleremo dagli uomini il loro ricordo».53 Et quaesierunt omnes gentes, quae erant in circuitueorum, conterere eos; dixerunt enim:
54 “Non habent principem et adiuvantem;nunc ergo expugnemus illos et tollamus de hominibus memoriam eorum ”.