1 Ut ergo cognovit Iesus quia audierunt pharisaei quia Iesus pluresdiscipulos facit et baptizat quam Ioannes | 1 Cuando Jesús se enteró de que los fariseos habían oído decir que él tenía más discípulos y bautizaba más que Juan |
2 — quamquam Iesus ipse nonbaptizaret sed discipuli eius — | 2 –en realidad él no bautizaba, sino sus discípulos– |
3 reliquit Iudaeam et abiit iterum inGalilaeam. | 3 dejó la Judea y volvió a Galilea. |
4 Oportebat autem eum transire per Samariam. | 4 Para eso tenía que atravesar Samaría. |
5 Venit ergo incivitatem Samariae, quae dicitur Sichar, iuxta praedium, quod dedit Iacob Iosephfilio suo; | 5 Llegó a una ciudad de Samaría llamada Sicar, cerca de las tierras que Jacob había dado a su hijo José. |
6 erat autem ibi fons Iacob. Iesus ergo fatigatus ex itinere sedebatsic super fontem; hora erat quasi sexta. | 6 Allí se encuentra el pozo de Jacob. Jesús, fatigado del camino, se había sentado junto al pozo. Era la hora del mediodía. |
7 Venit mulier de Samaria haurireaquam. Dicit ei Iesus: “ Da mihi bibere ”; | 7 Una mujer de Samaría fue a sacar agua, y Jesús le dijo: «Dame de beber». |
8 discipuli enim eius abierant incivitatem, ut cibos emerent. | 8 Sus discípulos habían ido a la ciudad a comprar alimentos. |
9 Dicit ergo ei mulier illa Samaritana: “ Quomodotu, Iudaeus cum sis, bibere a me poscis, quae sum mulier Samaritana? ”. Nonenim coutuntur Iudaei Samaritanis. | 9 La samaritana le respondió: «¡Cómo! ¿Tú, que eres judío, me pides de beber a mí, que soy samaritana?». Los judíos, en efecto, no se trataban con los samaritanos. |
10 Respondit Iesus et dixit ei: “ Si sciresdonum Dei, et quis est, qui dicit tibi: “Da mihi bibere”, tu forsitanpetisses ab eo, et dedisset tibi aquam vivam ”.
| 10 Jesús le respondió: «Si conocieras el don de Dios y quién es el que te dice: «Dame de beber», tú misma se lo hubieras pedido, y él te habría dado agua viva». |
11 Dicit ei mulier: “ Domine, neque in quo haurias habes, et puteus altus est;unde ergo habes aquam vivam? | 11 «Señor, le dijo ella, no tienes nada para sacar el agua y el pozo es profundo. ¿De dónde sacas esa agua viva? |
12 Numquid tu maior es patre nostro Iacob, quidedit nobis puteum, et ipse ex eo bibit et filii eius et pecora eius? ”. | 12 ¿Eres acaso más grande que nuestro padre Jacob, que nos ha dado este pozo, donde él bebió, lo mismo que sus hijos y sus animales?». |
13 Respondit Iesus et dixit ei: “ Omnis, qui bibit ex aqua hac, sitiet iterum; | 13 Jesús le respondió: «El que beba de esta agua tendrá nuevamente sed, |
14 qui autem biberit ex aqua, quam ego dabo ei, non sitiet in aeternum; sed aqua,quam dabo ei, fiet in eo fons aquae salientis in vitam aeternam ”. | 14 pero el que beba del agua que yo le daré, nunca más volverá a tener sed. El agua que yo le daré se convertirá en él en manantial que brotará hasta la Vida eterna». |
15 Dicit adeum mulier: “ Domine, da mihi hanc aquam, ut non sitiam neque veniam huchaurire ”. | 15 «Señor, le dijo la mujer, dame de esa agua para que no tenga más sed y no necesite venir hasta aquí a sacarla». |
16 Dicit ei: “ Vade, voca virum tuum et veni huc ”. | 16 Jesús le respondió: «Ve, llama a tu marido y vuelve aquí». |
17 Respondit mulier et dixit ei: “ Non habeo virum ”. Dicit ei Iesus: “ Benedixisti: “Non habeo virum”; | 17 La mujer respondió: «No tengo marido». Jesús continuó: «Tienes razón al decir que no tienes marido, |
18 quinque enim viros habuisti, et nunc, quemhabes, non est tuus vir. Hoc vere dixisti ”.
| 18 porque has tenido cinco y el que ahora tienes no es tu marido; en eso has dicho la verdad». |
19 Dicit ei mulier: “ Domine, video quia propheta es tu. | 19 La mujer le dijo: «Señor, veo que eres un profeta. |
20 Patres nostri inmonte hoc adoraverunt, et vos dicitis quia in Hierosolymis est locus, ubiadorare oportet ”. | 20 Nuestros padres adoraron en esta montaña, y ustedes dicen que es en Jerusalén donde se debe adorar». |
21 Dicit ei Iesus: “ Crede mihi, mulier, quia venit hora,quando neque in monte hoc neque in Hierosolymis adorabitis Patrem. | 21 Jesús le respondió: «Créeme, mujer, llega la hora en que ni en esta montaña ni en Jerusalén se adorará al Padre. |
22 Vosadoratis, quod nescitis; nos adoramus, quod scimus, quia salus ex Iudaeis est. | 22 Ustedes adoran lo que no conocen; nosotros adoramos lo que conocemos, porque la salvación viene de los judíos. |
23 Sed venit hora, et nunc est, quando veri adoratores adorabunt Patrem inSpiritu et veritate; nam et Pater tales quaerit, qui adorent eum. | 23 Pero la hora se acerca, y ya ha llegado, en que los verdaderos adoradores adorarán al Padre en espíritu y en verdad, porque esos son los adoradores que quiere el Padre. |
24 Spiritusest Deus, et eos, qui adorant eum, in Spiritu et veritate oportet adorare ”. | 24 Dios es espíritu, y los que lo adoran deben hacerlo en espíritu y en verdad». |
25 Dicit ei mulier: “ Scio quia Messias venit — qui dicitur Christus C; cumvenerit ille, nobis annuntiabit omnia ”. | 25 La mujer le dijo: «Yo sé que el Mesías, llamado Cristo, debe venir. Cuando él venga, nos anunciará todo». |
26 Dicit ei Iesus: “ Ego sum, quiloquor tecum ”.
| 26 Jesús le respondió: «Soy yo, el que habla contigo». |
27 Et continuo venerunt discipuli eius et mirabantur quia cum muliereloquebatur; nemo tamen dixit: “ Quid quaeris aut quid loqueris cum ea? ”. | 27 En ese momento llegaron sus discípulos y quedaron sorprendidos al verlo hablar con una mujer. Sin embargo, ninguno le preguntó: «¿Qué quieres de ella?» o «¿Por qué hablas con ella?». |
28 Reliquit ergo hydriam suam mulier et abiit in civitatem et dicit illishominibus: | 28 La mujer, dejando allí su cántaro, corrió a la ciudad y dijo a la gente: |
29 “ Venite, videte hominem, qui dixit mihi omnia, quaecumque feci;numquid ipse est Christus? ”. | 29 «Vengan a ver a un hombre que me ha dicho todo lo que hice. ¿No será el Mesías?». |
30 Exierunt de civitate et veniebant ad eum.
| 30 Salieron entonces de la ciudad y fueron a su encuentro. |
31 Interea rogabant eum discipuli dicentes: “ Rabbi, manduca ”. | 31 Mientras tanto, los discípulos le insistían a Jesús, diciendo: «Come, Maestro». |
32 Illeautem dixit eis: “ Ego cibum habeo manducare, quem vos nescitis ”. | 32 Pero él les dijo: «Yo tengo para comer un alimento que ustedes no conocen». |
33 Dicebant ergo discipuli ad invicem: “ Numquid aliquis attulit ei manducare?”. | 33 Los discípulos se preguntaban entre sí: «¿Alguien le habrá traído de comer?». |
34 Dicit eis Iesus: “ Meus cibus est, ut faciam voluntatem eius, quimisit me, et ut perficiam opus eius. | 34 Jesús les respondió: «Mi comida es hacer la voluntad de aquel que me envió y llevar a cabo su obra. |
35 Nonne vos dicitis: “Adhuc quattuormenses sunt, et messis venit”? Ecce dico vobis: Levate oculos vestros etvidete regiones, quia albae sunt ad messem! Iam | 35 Ustedes dicen que aún faltan cuatro meses para la cosecha. Pero yo les digo: Levanten los ojos y miren los campos: ya están madurando para la siega. |
36 qui metit, mercedem accipitet congregat fructum in vitam aeternam, ut et qui seminat, simul gaudeat et quimetit. | 36 Ya el segador recibe su salario y recoge el grano para la Vida eterna; así el que siembra y el que cosecha comparten una misma alegría. |
37 In hoc enim est verbum verum: Alius est qui seminat, et alius est quimetit. | 37 Porque en esto se cumple el proverbio: «Uno siembra y otro cosecha». |
38 Ego misi vos metere, quod vos non laborastis; alii laboraverunt, etvos in laborem eorum introistis ”.
| 38 Y o los envié a cosechar adonde ustedes no han trabajado; otros han trabajado, y ustedes recogen el fruto de sus esfuerzos». |
39 Ex civitate autem illa multi crediderunt in eum Samaritanorum propter verbummulieris testimonium perhibentis: “ Dixit mihi omnia, quaecumque feci! ”. | 39 Muchos samaritanos de esta ciudad habían creído en él por la palabra de la mujer, que atestiguaba: «Me ha dicho todo lo que hice». |
40 Cum venissent ergo ad illum Samaritani, rogaverunt eum, ut apud ipsos maneret;et mansit ibi duos dies. | 40 Por eso, cuando los samaritanos se acercaron a Jesús, le rogaban que se quedara con ellos, y él permaneció allí dos días. |
41 Et multo plures crediderunt propter sermonem eius; | 41 Muchos más creyeron en él, a causa de su palabra. |
42 et mulieri dicebant: “ Iam non propter tuam loquelam credimus; ipsi enimaudivimus et scimus quia hic est vere Salvator mundi! ”.
| 42 Y decían a la mujer: «Ya no creemos por lo que tú has dicho; nosotros mismos lo hemos oído y sabemos que él es verdaderamente el Salvador del mundo». |
43 Post duos autem dies exiit inde in Galilaeam; | 43 Transcurridos los dos días, Jesús partió hacia Galilea. |
44 ipse enim Iesus testimoniumperhibuit, quia propheta in sua patria honorem non habet. | 44 El mismo había declarado que un profeta no goza de prestigio en su propio pueblo. |
45 Cum ergo venissetin Galilaeam, exceperunt eum Galilaei, cum omnia vidissent, quae feceratHierosolymis in die festo; et ipsi enim venerant in diem festum.
| 45 Pero cuando llegó, los galileos lo recibieron bien, porque habían visto todo lo que había hecho en Jerusalén durante la Pascua; ellos también, en efecto, habían ido a la fiesta. |
46 Venit ergo iterum in Cana Galilaeae, ubi fecit aquam vinum. Et erat quidamregius, cuius filius infirmabatur Capharnaum; | 46 Y fue otra vez a Caná de Galilea, donde había convertido el agua en vino. Había allí un funcionario real, que tenía su hijo enfermo en Cafarnaúm. |
47 hic, cum audisset quia Iesusadvenerit a Iudaea in Galilaeam, abiit ad eum et rogabat, ut descenderet etsanaret filium eius; incipiebat enim mori. | 47 Cuando supo que Jesús había llegado de Judea y se encontraba en Galilea, fue a verlo y le suplicó que bajara a curar a su hijo moribundo. |
48 Dixit ergo Iesus ad eum: “ Nisisigna et prodigia videritis, non credetis ”. | 48 Jesús le dijo: «Si no ven signos y prodigios, ustedes no creen». |
49 Dicit ad eum regius: “Domine, descende priusquam moriatur puer meus ”. | 49 El funcionario le respondió: «Señor, baja antes que mi hijo se muera». |
50 Dicit ei Iesus: “ Vade.Filius tuus vivit ”. Credidit homo sermoni, quem dixit ei Iesus, et ibat. | 50 «Vuelve a tu casa, tu hijo vive», le dijo Jesús. El hombre creyó en la palabra que Jesús le había dicho y se puso en camino. |
51 Iam autem eo descendente, servi eius occurrerunt ei dicentes quia puer eiusvivit. | 51 Mientras descendía, le salieron al encuentro sus servidores y la anunciaron que su hijo vivía. |
52 Interrogabat ergo horam ab eis, in qua melius habuerit. Dixerunt ergoei: “ Heri hora septima reliquit eum febris ”. | 52 El les preguntó a qué hora se había sentido mejor. «Ayer, a la una de la tarde, se le fue la fiebre», le respondieron. |
53 Cognovit ergo pater quiailla hora erat, in qua dixit ei Iesus: “ Filius tuus vivit ”, et 53 El padre recordó que era la misma hora en que Jesús le había dicho: «Tu hijo vive». Y entonces creyó él y toda su familia. |
54 Hoc iterum secundum signum fecit Iesus,cum venisset a Iudaea in Galilaeam.54 Este fue el segundo signo que hizo Jesús cuando volvió de Judea a Galilea. |