1 τους εμους λογους υιε φοβηθητι και δεξαμενος αυτους μετανοει ταδε λεγει ο ανηρ τοις πιστευουσιν θεω και παυομαι | 1 Voici encore des proverbes de Salomon, qui ont été transcrits par les gens d’Ézékias, roi de Juda. |
2 αφρονεστατος γαρ ειμι παντων ανθρωπων και φρονησις ανθρωπων ουκ εστιν εν εμοι | 2 La gloire de Dieu, c’est de cacher les choses, et la gloire des rois, de les clarifier. |
3 θεος δεδιδαχεν με σοφιαν και γνωσιν αγιων εγνωκα | 3 Vois la hauteur du ciel et la profondeur de la terre: la pensée des rois est tout aussi insondable. |
4 τις ανεβη εις τον ουρανον και κατεβη τις συνηγαγεν ανεμους εν κολπω τις συνεστρεψεν υδωρ εν ιματιω τις εκρατησεν παντων των ακρων της γης τι ονομα αυτω η τι ονομα τοις τεκνοις αυτου ινα γνως | 4 Retire les scories de l’argent, l’orfèvre en fera sortir un vase; |
5 παντες λογοι θεου πεπυρωμενοι υπερασπιζει δε αυτος των ευλαβουμενων αυτον | 5 retire le méchant de la présence du roi, et son trône s’affermira par la justice. |
6 μη προσθης τοις λογοις αυτου ινα μη ελεγξη σε και ψευδης γενη | 6 Ne fais pas l’important devant le roi, ne te mets pas au milieu des grands; |
7 δυο αιτουμαι παρα σου μη αφελης μου χαριν προ του αποθανειν με | 7 mieux vaut qu’on te dise: “Monte ici!” que de te voir rabaissé en présence du prince. |
8 ματαιον λογον και ψευδη μακραν μου ποιησον πλουτον δε και πενιαν μη μοι δως συνταξον δε μοι τα δεοντα και τα αυταρκη | 8 Si tu as vu quelque chose, n’accuse pas trop vite; que feras-tu ensuite si ton adversaire te contredit? |
9 ινα μη πλησθεις ψευδης γενωμαι και ειπω τις με ορα η πενηθεις κλεψω και ομοσω το ονομα του θεου | 9 Défends ta cause contre ton adversaire, mais sans révéler les secrets d’autrui, |
10 μη παραδως οικετην εις χειρας δεσποτου μηποτε καταρασηται σε και αφανισθης | 10 quiconque l’apprendrait t’en ferait le reproche, et tu y perdrais ta réputation. |
11 εκγονον κακον πατερα καταραται την δε μητερα ουκ ευλογει | 11 Des pommes d’or enchâssées dans l’argent, c’est la parole qu’on a dite à propos; |
12 εκγονον κακον δικαιον εαυτον κρινει την δε εξοδον αυτου ουκ απενιψεν | 12 l’anneau d’or d’un collier de vermeil, c’est la sage réprimande faite à qui peut l’entendre. |
13 εκγονον κακον υψηλους οφθαλμους εχει τοις δε βλεφαροις αυτου επαιρεται | 13 Une fraîcheur de neige par un jour d’été, tel est le messager fidèle pour celui qui l’envoie: quel réconfort pour son maître! |
14 εκγονον κακον μαχαιρας τους οδοντας εχει και τας μυλας τομιδας ωστε αναλισκειν και κατεσθιειν τους ταπεινους απο της γης και τους πενητας αυτων εξ ανθρωπων | 14 Vent et nuages sans pluie, tel est le vantard avec ses promesses illusoires. |
15 τη βδελλη τρεις θυγατερες ησαν αγαπησει αγαπωμεναι και αι τρεις αυται ουκ ενεπιμπλασαν αυτην και η τεταρτη ουκ ηρκεσθη ειπειν ικανον | 15 Avec de la persévérance on peut convaincre un juge; la langue, si douce, peut briser un os. |
16 αδης και ερως γυναικος και ταρταρος και γη ουκ εμπιπλαμενη υδατος και υδωρ και πυρ ου μη ειπωσιν αρκει | 16 As-tu trouvé du miel? Manges-en avec modération. N’exagère pas, tu le vomirais. |
17 οφθαλμον καταγελωντα πατρος και ατιμαζοντα γηρας μητρος εκκοψαισαν αυτον κορακες εκ των φαραγγων και καταφαγοισαν αυτον νεοσσοι αετων | 17 Ne va pas trop chez ton prochain: il pourrait s’en fatiguer et te prendre en grippe. |
18 τρια δε εστιν αδυνατα μοι νοησαι και το τεταρτον ουκ επιγινωσκω | 18 Un gourdin, une épée, une flèche acérée: tel est l’homme qui parle faussement de son prochain. |
19 ιχνη αετου πετομενου και οδους οφεως επι πετρας και τριβους νηος ποντοπορουσης και οδους ανδρος εν νεοτητι | 19 Une dent cariée, un pied foulé: tel est l’appui d’un hypocrite, le jour où tout va mal. |
20 τοιαυτη οδος γυναικος μοιχαλιδος η οταν πραξη απονιψαμενη ουδεν φησιν πεπραχεναι ατοπον | 20 Prendras-tu leur manteau en un jour d’hiver, verseras-tu du vinaigre sur leur plaie? Ne chante pas un air gai devant ceux qui souffrent. |
21 δια τριων σειεται η γη το δε τεταρτον ου δυναται φερειν | 21 Si ton ennemi a faim, donne-lui à manger; s’il a soif, donne-lui à boire! |
22 εαν οικετης βασιλευση και αφρων πλησθη σιτιων | 22 C’est la façon d’amasser des braises sur sa tête, et Yahvé t’en récompensera. |
23 και οικετις εαν εκβαλη την εαυτης κυριαν και μισητη γυνη εαν τυχη ανδρος αγαθου | 23 Le vent du nord enfante la pluie, et les sous-entendus hypocrites des visages en colère. |
24 τεσσαρα δε εστιν ελαχιστα επι της γης ταυτα δε εστιν σοφωτερα των σοφων | 24 Mieux vaut rester dans un coin de grenier que de partager sa maison avec une femme querelleuse. |
25 οι μυρμηκες οις μη εστιν ισχυς και ετοιμαζονται θερους την τροφην | 25 De l’eau fraîche pour une gorge assoiffée: telle est une bonne nouvelle qui arrive de loin. |
26 και οι χοιρογρυλλιοι εθνος ουκ ισχυρον οι εποιησαντο εν πετραις τους εαυτων οικους | 26 Une fontaine souillée, une source corrompue: tel est l’homme honnête qui cède à la pression du méchant. |
27 αβασιλευτον εστιν η ακρις και εκστρατευει αφ' ενος κελευσματος ευτακτως | 27 Manger trop de miel ne réussit pas: attention aux honneurs! |
28 και καλαβωτης χερσιν ερειδομενος και ευαλωτος ων κατοικει εν οχυρωμασιν βασιλεως | 28 Une ville ouverte, sans remparts, tel est l’homme qui ne contrôle pas ses esprits. |
29 τρια δε εστιν α ευοδως πορευεται και το τεταρτον ο καλως διαβαινει | |
30 σκυμνος λεοντος ισχυροτερος κτηνων ος ουκ αποστρεφεται ουδε καταπτησσει κτηνος | |
31 και αλεκτωρ εμπεριπατων θηλειαις ευψυχος και τραγος ηγουμενος αιπολιου και βασιλευς δημηγορων εν εθνει | |
32 εαν προη σεαυτον εις ευφροσυνην και εκτεινης την χειρα σου μετα μαχης ατιμασθηση | |
33 αμελγε γαλα και εσται βουτυρον εαν δε εκπιεζης μυκτηρας εξελευσεται αιμα εαν δε εξελκης λογους εξελευσονται κρισεις και μαχαι | |