1 In illis diebus iterum cum turba multa esset nec haberent, quodmanducarent, convocatis discipulis, ait illis: | 1 וַיְהִי בַּיָּמִים הָהֵם בְּהִקָּבֵץ עַם רָב וְאֵין לָהֶם מַה־יֹּאכֵלוּ וַיִּקְרָא יֵשׁוּעַ אֶל־תַּלְמִידָיו וַיֹּאמֶר אֲלֵיהֶם |
2 “ Misereor super turbam, quiaiam triduo sustinent me nec habent, quod manducent; | 2 נִכְמְרוּ רַחֲמַי עַל־הָעָם כִּי־זֶה שְׁלשֶׁת יָמִים עָמְדוּ עִמָּדִי וְאֵין לָהֶם לֶחֶם לֶאֱכֹל |
3 et si dimisero eos ieiunosin domum suam, deficient in via; et quidam ex eis de longe venerunt ”. | 3 וְהָיָה בְּשַׁלְּחִי אוֹתָם רְעֵבִים לְבָתֵּיהֶם יִתְעַלְּפוּ בַּדָּרֶךְ כִּי־יֵשׁ מֵהֶם אֲשֶׁר בָּאוּ מִמֶּרְחָק |
4 Etresponderunt ei discipuli sui: “ Unde istos poterit quis hic saturare panibusin solitudine? ”. | 4 וַיַּעֲנוּ אֹתוֹ תַּלְמִידָיו מֵאַיִן יוּכַל אִישׁ לְהַשְׂבִּיעַ אֶת־אֵלֶּה פֹּה בַמִּדְבָּר לָחֶם |
5 Et interrogabat eos: “ Quot panes habetis? ”. Quidixerunt: “ Septem ”. | 5 וַיִּשְׁאַל אוֹתָם כַּמָּה כִכְּרוֹת־לֶחֶם יֵשׁ לָכֶם וַיֹּאמְרוּ שֶׁבַע |
6 Et praecipit turbae discumbere supra terram; etaccipiens septem panes, gratias agens fregit et dabat discipulis suis, utapponerent; et apposuerunt turbae. | 6 וַיְצַו אֶת־הָעָם לָשֶׁבֶת לָאָרֶץ וַיִּקַח אֶת־שֶׁבַע כִּכְּרוֹת הַלֶּחֶם וַיְבָרֶךְ וַיִּפְרֹס וַיִּתֵּן אוֹתָם לְתַלְמִידָיו לָשֹוּם לִפְנֵיהֶם וַיָּשִׂימוּ לִפְנֵי הָעָם |
7 Et habebant pisciculos paucos; etbenedicens eos, iussit hos quoque apponi. | 7 וַיְהִי לָהֶם מְעַט דָּגִים קְטַנִּים וַיְבָרֶךְ וַיֹּאמֶר לָשֹוּם לִפְנֵיהֶם גַּם־אֶת־אֵלֶּה |
8 Et manducaverunt et saturati sunt;et sustulerunt, quod superaverat de fragmentis, septem sportas. | 8 וַיֹּאכְלוּ וַיִּשְׂבָּעוּ וַיִּשְׂאוּ מִן־הַפְּתוֹתִים הַנּוֹתָרִים שִׁבְעַת דּוּדִים |
9 Erant autemquasi quattuor milia. Et dimisit eos.
| 9 וְהָאֹכְלִים הָיוּ כְּאַרְבַּעַת אַלְפֵי אִישׁ וַיְשַׁלְּחֵם |
10 Et statim ascendens navem cum discipulis suis venit in partes Dalmanutha. | 10 אָז יָרַד בָּאֳנִיָּה עִם־תַּלְמִידָיו וַיָּבֹא אֶל־גְּלִילוֹת דַּלְמָנוּתָא |
11 Et exierunt pharisaei et coeperunt conquirere cum eo quaerentes ab illo signumde caelo, tentantes eum. | 11 וַיֵּצְאוּ הַפְּרוּשִׁים וַיָּחֵלּוּ לְהִתְוַכַּח אִתּוֹ וַיִּשְׁאֲלוּ מֵעִמּוֹ אוֹת מִן־הַשָּׁמַיִם וְהֵם מְנַסִּים אֹתוֹ |
12 Et ingemiscens spiritu suo ait: “ Quid generatioista quaerit signum? Amen dico vobis: Non dabitur generationi isti signum ”. | 12 וַיֵּאָנַח בְּרוּחוֹ וַיֹּאמַר מָה־הַדּוֹר הַזֶּה מְבַקֶּשׁ־לוֹ אוֹת אָמֵן אֹמֵר אֲנִי לָכֶם אִם־יִנָּתֵן אוֹת לַדּוֹר הַזֶּה |
13 Et dimittens eos, iterum ascendens abiit trans fretum.
| 13 וַיַּעֲזֹב אוֹתָם וַיֵּרֶד בָּאֳנִיָּה וַיָּשָׁב וַיַּעֲבֹר אֶל־עֵבֶר הַיָּם |
14 Et obliti sunt sumere panes et nisi unum panem non habebant secum in navi. | 14 וַיִּשְׁכְּחוּ לָקַחַת אִתָּם לָחֶם וְלֹא־הָיָה לָהֶם בָּאֳנִיָּה בִּלְתִּי אִם־כִּכַּר־לֶחֶם אֶחָת |
15 Et praecipiebat eis dicens: “ Videte, cavete a fermento pharisaeorum etfermento Herodis! ”. | 15 וַיַּזְהֵר אוֹתָם לֵאמֹר רְאוּ הִשָּׁמְרוּ לָכֶם מִשְּׂאֹר הַפְּרוּשִׁים וּמִשְּׂאֹר הוֹרְדוֹס |
16 Et disputabant ad invicem, quia panes non haberent. | 16 וַיַּחְשְׁבוּ וַיֹּאמְרוּ אִישׁ אֶל־רֵעֵהוּ עַל כִּי־לֶחֶם אֵין אִתָּנוּ |
17 Quo cognito, ait illis: “ Quid disputatis, quia panes non habetis? Nondumcognoscitis nec intellegitis? Caecatum habetis cor vestrum? | 17 וַיֵּדַע יֵשׁוּעַ וַיֹּאמֶר לָהֶם מַה־תַּחְשְׁבוּ עַל כִּי־לֶחֶם אֵין לָכֶם הַעוֹד לֹא תַשְׂכִּילוּ וְלֹא תָבִינוּ וְלִבְּכֶם עוֹדֶנּוּ מְטֻמְטָם |
18 Oculos habentesnon videtis, et aures habentes non auditis? Nec recordamini, | 18 עֵינַיִם לָכֶם וְלֹא תִרְאוּ וְאָזְנַיִם לָכֶם וְלֹא תִשְׁמְעוּ וְלֹא תִזְכֹּרוּ |
19 quando quinquepanes fregi in quinque milia, quot cophinos fragmentorum plenos sustulistis? ”.Dicunt ei: “ Duodecim ”. | 19 כַּאֲשֶׁר פָּרַסְתִּי אֶת־חֲמֵשֶׁת כִּכְּרוֹת הַלֶּחֶם לַחֲמֵשֶׁת אַלְפֵי אִישׁ כַּמָּה סַלִּים מְלֵאֵי פְתוֹתִים נְשָׂאתֶם וַיֹּאמְרוּ אֵלָיו שְׁנֵים עָשָׂר |
20 “ Quando illos septem in quattuor milia, quotsportas plenas fragmentorum tulistis? ”. Et dicunt ei: “ Septem ”. | 20 וּבַשֶּׁבַע לְאַרְבַּעַת אַלְפֵי אִישׁ כַּמָּה דוּדִים מְלֵאֵי פְתוֹתִים נְשָׂאתֶם וַיֹּאמְרוּ אֵלָיו שִׁבְעָה |
21 Etdicebat eis: “ Nondum intellegitis? ”.
| 21 וַיֹּאמֶר אֲלֵיהֶם אֵיךְ לֹא תָבִינוּ |
22 Et veniunt Bethsaida. Et adducunt ei caecum et rogant eum, ut illum tangat. | 22 וַיָּבֹא אֶל־בֵּית צָיְדָה וַיָּבִיאוּ אֵלָיו אִישׁ עִוֵּר וַיִּתְחַנְנוּ לוֹ לָגַעַת בּוֹ |
23 Et apprehendens manum caeci eduxit eum extra vicum; et exspuens in oculoseius, impositis manibus ei, interrogabat eum: “ Vides aliquid? ”. | 23 וַיֹּאחֶז בְּיַד הָעִוֵּר וַיּוֹלִיכֵהוּ אֶל־מִחוּץ לַכְּפָר וַיָּרָק בְּעֵינָיו וַיָּשֶׂם אֶת־יָדָיו עָלָיו וַיִּשְׁאָלֵהוּ לֵאמֹר הֲרֹאֶה אַתָּה דָּבָר |
24 Etaspiciens dicebat: “ Video homines, quia velut arbores video ambulantes ”. | 24 וַיַּבֵּט וַיֹּאמֶר אֶרְאֶה אֶת־בְּנֵי הָאָדָם כִּי מִתְהַלְּכִים כְּאִילָנוֹת אֲנִי רֹאֶה |
25 Deinde iterum imposuit manus super oculos eius; et coepit videre etrestitutus est et videbat clare omnia. | 25 וַיּוֹסֶף לָשֹוּם אֶת־יָדָיו עַל־עֵינָיו וַתִּפָּקַחְנָה עֵינָיו וַיֵּרָפֵא וַיַּרְא הַכֹּל הֵיטֵב עַד־לְמֵרָחוֹק |
26 Et misit illum in domum suam dicens:“ Nec in vicum introieris ”.
| 26 וַיְשַׁלְּחֵהוּ אֶל־בֵּיתוֹ לֵאמֹר אַל־תָּבֹא בְּתוֹךְ הַכְּפָר וְאַל־תְּדַבֵּר לְאִישׁ בַּכְּפָר |
27 Et egressus est Iesus et discipuli eius in castella Caesareae Philippi; et invia interrogabat discipulos suos dicens eis: “ Quem me dicunt esse homines?”. | 27 וַיֵּצֵא יֵשׁוּעַ וְתַלְמִידָיו לָלֶכֶת אֶל־כְּפָרֵי קִיסְרִין שֶׁל־פִילִפּוֹס וַיְהִי בַדֶּרֶךְ וַיִּשְׁאַל אֶת־תַּלְמִידָיו וַיֹּאמֶר אֲלֵיהֶם מָה־אֹמְרִים עָלַי הָאֲנָשִׁים מִי־אָנִי |
28 Qui responderunt illi dicentcs: “ Ioannem Baptistam, alii Eliam, aliivero unum de prophetis ”. | 28 וַיַּעֲנוּ וַיֹּאמְרוּ יוֹחָנָן הַמַּטְבִּיל וְיֵשׁ אֹמְרִים אֵלִיָּהוּ וַאֲחֵרִים אֹמְרִים אֶחָד מִן־הַנְּבִיאִים |
29 Et ipse interrogabat eos: “ Vos vero quem medicitis esse? ”. Respondens Petrus ait ei: “ Tu es Christus ”. | 29 וַיִּשְׁאַל אֹתָם לֵאמֹר וְאַתֶּם מַה־תֹּאמְרוּ עָלַי מִי־אָנִי וַיַּעַן פֶּטְרוֹס וַיֹּאמֶר אֵלָיו אַתָּה הוּא הַמָּשִׁיחַ |
30 Etcomminatus est eis, ne cui dicerent de illo.
| 30 וַיְצַו אֹתָם בִּגְעָרָה לְבִלְתִּי דַבֵּר־עָלָיו לְאִישׁ |
31 Et coepit docere illos: “ Oportet Filium hominis multa pati et reprobari asenioribus et a summis sacerdotibus et scribis et occidi et post tres diesresurgere ”; | 31 וַיָּחֶל לְלַמְּדָם כִּי צָרִיךְ בֶּן־הָאָדָם לֵעָנוֹת הַרְבֵּה וְיִמָּאֵס עַל־יְדֵי הַזְּקֵנִים וְהַכֹּהֲנִים הַגְּדוֹלִים וְהַסּוֹפְרִים וְיוּמַת וּמִקְצֵה שְׁלשֶׁת יָמִים קוֹם יָקוּם |
32 et palam verbum loquebatur. Et apprehendens eum Petrus coepitincrepare eum. | 32 וְהוּא בְגָלוּי דִּבֶּר אֶת־הַדָּבָר הַזֶּה וַיִּקָּחֵהוּ פֶטְרוֹס וַיָּחֶל לִגְעָר־בּוֹ |
33 Qui conversus et videns discipulos suos comminatus est Petroet dicit: “ Vade retro me, Satana, quoniam non sapis, quae Dei sunt, sed quaesunt hominum ”.
| 33 וַיִּפֶן אַחֲרָיו וַיַּבֵּט אֶל־תַּלְמִידָיו וַיִּגְעַר בְּפֶטְרוֹס לֵאמֹר סוּר מֵעַל פָּנַי הַשָּׂטָן כִּי אֵין לִבְּךָ לְדִבְרֵי הָאֱלֹהִים כִּי אִם־לְדִבְרֵי הָאָדָם |
34 Et convocata turba cum discipulis suis, dixit eis: “ Si quis vult post mesequi, deneget semetipsum et tollat crucem suam et sequatur me. | 34 וַיִּקְרָא אֶל־הָעָם וְאֶל־תַּלְמִידָיו וַיֹּאמֶר אֲלֵיהֶם הֶחָפֵץ לָלֶכֶת אַחֲרַי יְכַחֵשׁ בְּנַפְשׁוֹ וְיִשָּׂא אֶת־צְלָבוֹ וְיֵלֵךְ אַחֲרָי |
35 Qui enimvoluerit animam suam salvam facere, perdet eam; qui autem perdiderit animam suampropter me et evangelium, salvam eam faciet. | 35 כִּי כָּל־אֲשֶׁר יַחְפֹּץ לְהוֹשִׁיעַ אֶת־נַפְשׁוֹ תֹּאבַד נַפְשׁוֹ מִמֶּנּוּ וְכֹל אֲשֶׁר תֹּאבַד לוֹ נַפְשׁוֹ לְמַעֲנִי וּלְמַעַן הַבְּשׂוֹרָה הוּא יוֹשִׁיעֶנָּה |
36 Quid enim prodest homini, silucretur mundum totum et detrimentum faciat animae suae? | 36 כִּי מַה־יּוֹעִיל לְאָדָם כִּי־יִקְנֶה אֶת־כָּל־הָעוֹלָם וְנִשְׁחֲתָה נַפְשׁוֹ |
37 Quid enim dabit homocommutationem pro anima sua? | 37 אוֹ מַה־יִּתֵּן אִישׁ פִּדְיוֹן נַפְשׁוֹ |
38 Qui enim me confusus fuerit et mea verba ingeneratione ista adultera et peccatrice, et Filius hominis confundetur eum, cumvenerit in gloria Patris sui cum angelis sanctis ”.
| 38 כִּי כָל־אִישׁ אֲשֶׁר־הָיִיתִי אֲנִי וּדְבָרַי לוֹ לְחֶרְפָּה בַּדּוֹר הַנֹּאֵף וְהַחוֹטֵא הַזֶּה אַף־הוּא יִהְיֶה לְחֶרְפָּה לְבֶן־הָאָדָם בְּבוֹאוֹ בִּכְבוֹד אָבִיו עִם־הַמַּלְאָכִים הַקְּדוֹשִׁים |