Secondo libro dei Maccabei 13

BIBBIA RICCIOTTI	LXX
1 - L’anno centoquarantanove. Giuda seppe che Antioco Eupatore veniva contro la Giudea con gran gente,	1 τω δε ενατω και τεσσαρακοστω και εκατοστω ετει προσεπεσεν τοις περι τον ιουδαν αντιοχον τον ευπατορα παραγενεσθαι συν πληθεσιν επι την ιουδαιαν
2 e con lui Lisia suo tutore e preposto a’ suoi affari, che aveva seco centodiecimila fanti, cinquemila cavalieri, ventidue elefanti, e trecento carri con falci.	2 και συν αυτω λυσιαν τον επιτροπον και επι των πραγματων εκαστον εχοντα δυναμιν ελληνικην πεζων μυριαδας ενδεκα και ιππεων πεντακισχιλιους τριακοσιους και ελεφαντας εικοσι δυο αρματα δε δρεπανηφορα τριακοσια
3 Si era unito a loro anche Menelao, e con molti Inganni s'insinuava presso Antioco, non per la salvezza della patria, ma con ia speranza di riavere il principato.	3 συνεμειξεν δε αυτοις και μενελαος και παρεκαλει μετα πολλης ειρωνειας τον αντιοχον ουκ επι σωτηρια της πατριδος οιομενος δε επι της αρχης κατασταθησεσθαι
4 Ma il Re dei re suscitò contro quel peccatore il malanimo di Antioco, il quale, suggerendogli Lisia che era Menelao la causa di tutt’i mali comandò che fosse preso e messo a morte secondo il costume di quel luogo.	4 ο δε βασιλευς των βασιλεων εξηγειρεν τον θυμον του αντιοχου επι τον αλιτηριον και λυσιου υποδειξαντος τουτον αιτιον ειναι παντων των κακων προσεταξεν ως εθος εστιν εν τω τοπω προσαπολεσαι αγαγοντας εις βεροιαν
5 Era ivi una torre alta cinquanta cubiti, avente da ogni parte un ammasso di cenere, e che dava su un precipizio.	5 εστιν δε εν τω τοπω πυργος πεντηκοντα πηχεων πληρης σποδου ουτος δε οργανον ειχεν περιφερες παντοθεν αποκρημνον εις την σποδον
6 Di lassù fece gettare nella cenere il sacrilego, tutti dandogli la spinta per farlo perire.	6 ενταυθα τον ιεροσυλιας ενοχον η και τινων αλλων κακων υπεροχην πεποιημενον απαντες προσωθουσιν εις ολεθρον
7 Per tal legge dovè morire il prevaricatore della legge Menelao, senza aver sepoltura ;	7 τοιουτω μορω τον παρανομον συνεβη θανειν μηδε της γης τυχοντα μενελαον
8 e fu giusta ; perchè, avendo commessi tanti delitti contro L’altare di Dio, del quale era santo il fuoco e la cenere, fu egli stesso condannato a morir nella cenere.	8 πανυ δικαιως επει γαρ συνετελεσατο πολλα περι τον βωμον αμαρτηματα ου το πυρ αγνον ην και η σποδος εν σποδω τον θανατον εκομισατο
9 Ma il re d’animo superbo. veniva per mostrarsi verso i Giudei più perverso del padre suo.	9 τοις δε φρονημασιν ο βασιλευς βεβαρβαρωμενος ηρχετο τα χειριστα των επι του πατρος αυτου γεγονοτων ενδειξομενος τοις ιουδαιοις
10 Ciò saputo, [Giuda] comandò al popolo che notte e giorno invocassero il Signore affinchè, come sempre, così li aiutasse ora,	10 μεταλαβων δε ιουδας ταυτα παρηγγειλεν τω πληθει δι' ημερας και νυκτος επικαλεισθαι τον κυριον ει ποτε και αλλοτε και νυν επιβοηθειν τοις του νομου και πατριδος και ιερου αγιου στερεισθαι μελλουσιν
11 che correvano pericolo di perder la legge, la patria ed il tempio santo; e non permettesse che il popolo, il quale ora appena un poco aveva respirato, fosse di nuovo soggetto a nazioni bestemmiatrici.	11 και τον αρτι βραχεως ανεψυχοτα λαον μη εασαι τοις δυσφημοις εθνεσιν υποχειριους γενεσθαι
12 Tutti insieme dunque così facendo, ed invocando dal Signore misericordia con pianti e digiuni, prostrati per tre giorni continui, li esortò Giuda a tenersi pronti.	12 παντων δε το αυτο ποιησαντων ομου και καταξιωσαντων τον ελεημονα κυριον μετα κλαυθμου και νηστειων και προπτωσεως επι ημερας τρεις αδιαλειπτως παρακαλεσας αυτους ο ιουδας εκελευσεν παραγινεσθαι
13 Egli poi con gli anziani pensò d’uscir a battaglia, e rimettendo in mano al Signore l’esito degli eventi, prima che il re movesse il suo esercito verso la Giudea, e conquistasse la città.	13 καθ' εαυτον δε συν τοις πρεσβυτεροις γενομενος εβουλευσατο πριν εισβαλειν του βασιλεως το στρατευμα εις την ιουδαιαν και γενεσθαι της πολεως εγκρατεις εξελθοντας κριναι τα πραγματα τη του θεου βοηθεια
14 Riconoscendo dunque la somma del potere in Dio creatore d’ogni cosa, ed esortati i suoi a combatter da valorosi e resistere alla morte per le leggi, il tempio, la città, la patria ed i cittadini, fermò l’esercito presso Modin.	14 δους δε την επιτροπην τω κτιστη του κοσμου παρακαλεσας τους συν αυτω γενναιως αγωνισασθαι μεχρι θανατου περι νομων ιερου πολεως πατριδος πολιτειας περι δε μωδειν εποιησατο την στρατοπεδειαν
15 E data a’ suoi per parola d’ordine « La vittoria di Dio », scelti i più forti tra i giovani, assalito di notte il quartiere del re, uccise negli accampamenti quattromila uomini, ed il più grosso degli elefanti con quelli che vi stavano sopra;	15 αναδους δε τοις περι αυτον συνθημα θεου νικην μετα νεανισκων αριστων κεκριμενων επιβαλων νυκτωρ επι την βασιλικην αυλην την παρεμβολην ανειλεν εις ανδρας δισχιλιους και τον πρωτευοντα των ελεφαντων συν τω κατ' οικιαν οντι συνεκεντησεν
16 e riempito il campo nemico di immenso spavento e di confusione, riuscito tutto bene, se ne tornarono.	16 και το τελος την παρεμβολην δεους και ταραχης επληρωσαν και εξελυσαν ευημερουντες
17 Questo fu al primo schiarirsi del giorno, con l’aiuto e protezione del Signore.	17 υποφαινουσης δε ηδη της ημερας τουτο εγεγονει δια την επαρηγουσαν αυτω του κυριου σκεπην
18 Ma il re, avuto tal saggio dell’audacia de’ Giudei, cercava di vincere con l’astuzia la difficoltà delle posizioni.	18 ο δε βασιλευς ειληφως γευμα της των ιουδαιων ευτολμιας κατεπειρασεν δια μεθοδων τους τοπους
19 Strinse il campo intorno a Betsura, piazza forte del Giudei; ma veniva respinto, tornava all’assalto, rimaneva al di sotto.	19 και επι βαιθσουρα φρουριον οχυρον των ιουδαιων προσηγεν ετροπουτο προσεκρουεν ηλαττονουτο
20 A quelli poi che v’eran rinchiusi, Giuda mandava il necessario.	20 τοις δε ενδον ιουδας τα δεοντα εισεπεμψεν
21 Ma fu svelato il segreto ai nemici da uno deireserclto giudeo, un certo Hodoco, il quale fu scoperto, preso ed imprigionato.	21 προσηγγειλεν δε τα μυστηρια τοις πολεμιοις ροδοκος εκ της ιουδαικης ταξεως ανεζητηθη και κατελημφθη και κατεκλεισθη
22 Di poi il re aprì trattative con quelli ch’erano in Betsura, offrì pace, la ricevè, se n’andò,	22 εδευτερολογησεν ο βασιλευς τοις εν βαιθσουροις δεξιαν εδωκεν ελαβεν απηει προσεβαλεν τοις περι τον ιουδαν ηττων εγενετο
23 venne alle mani con Giuda, restò sconfitto. Ma quando seppe esserglisl ribellato in Antiochia Filippo, che era rimasto alia testa degli affari, costernato nell’animo si umiliò a supplicar i Giudei, fece loro giuramento di tutto quello che a loro parve giusto; e fatta la pace, offrì un sacrifizio, rese onori al tempio e vi lasciò suol doni;	23 μετελαβεν απονενοησθαι τον φιλιππον εν αντιοχεια τον απολελειμμενον επι των πραγματων συνεχυθη τους ιουδαιους παρεκαλεσεν υπεταγη και ωμοσεν επι πασι τοις δικαιοις συνελυθη και θυσιαν προσηγαγεν ετιμησεν τον νεω και τον τοπον εφιλανθρωπησεν
24 abbracciò il Maccabeo e lo fece condottiero e principe da Tolemaide sino ai Gerreni.	24 και τον μακκαβαιον απεδεξατο κατελιπεν στρατηγον απο πτολεμαιδος εως των γερρηνων ηγεμονιδην
25 Ma quando venne in Tolemaide, quelli abitanti sopportavano a malincuore il patto d’amicizia [coi Giudei], e sdegnati tentavano romperlo.	25 ηλθεν εις πτολεμαιδα εδυσφορουν περι των συνθηκων οι πτολεμαεις εδειναζον γαρ υπερ ων ηθελησαν αθετειν τας διασταλσεις
26 Allora Lisia salì alla tribuna, espose i motivi, e sedò il popolo; poi tornò in Antiochia. Così dunque andò la venuta e il ritorno del re.	26 προσηλθεν επι το βημα λυσιας απελογησατο ενδεχομενως συνεπεισεν κατεπραυνεν ευμενεις εποιησεν ανεζευξεν εις αντιοχειαν ουτω τα του βασιλεως της εφοδου και της αναζυγης εχωρησεν