1 οι εμοι λογοι ειρηνται υπο θεου βασιλεως χρηματισμος ον επαιδευσεν η μητηρ αυτου | 1 Like snow in summer, or rain in harvest, honor for a fool is out of place. |
2 τι τεκνον τηρησεις τι ρησεις θεου πρωτογενες σοι λεγω υιε τι τεκνον εμης κοιλιας τι τεκνον εμων ευχων | 2 Like the sparrow in its flitting, like the swallow in its flight, a curse uncalled-for arrives nowhere. |
3 μη δως γυναιξι σον πλουτον και τον σον νουν και βιον εις υστεροβουλιαν | 3 The whip for the horse, the bridle for the ass, and the rod for the back of fools. |
4 μετα βουλης παντα ποιει μετα βουλης οινοποτει οι δυνασται θυμωδεις εισιν οινον δε μη πινετωσαν | 4 Answer not the fool according to his folly, lest you too become like him. |
5 ινα μη πιοντες επιλαθωνται της σοφιας και ορθα κριναι ου μη δυνωνται τους ασθενεις | 5 Answer the fool according to his folly, lest he become wise in his own eyes. |
6 διδοτε μεθην τοις εν λυπαις και οινον πινειν τοις εν οδυναις | 6 He cuts off his feet, he drinks down violence, who sends messages by a fool. |
7 ινα επιλαθωνται της πενιας και των πονων μη μνησθωσιν ετι | 7 A proverb in the mouth of a fool hangs limp, like crippled legs. |
8 ανοιγε σον στομα λογω θεου και κρινε παντας υγιως | 8 Like one who entangles the stone in the sling is he who gives honor to a fool. |
9 ανοιγε σον στομα και κρινε δικαιως διακρινε δε πενητα και ασθενη | 9 Like a thorn stick brandished by the hand of a drunkard is a proverb in the mouth of fools. |
10 γυναικα ανδρειαν τις ευρησει τιμιωτερα δε εστιν λιθων πολυτελων η τοιαυτη | 10 Like an archer wounding all who pass by is he who hires a drunken fool. |
11 θαρσει επ' αυτη η καρδια του ανδρος αυτης η τοιαυτη καλων σκυλων ουκ απορησει | 11 As the dog returns to his vomit, so the fool repeats his folly. |
12 ενεργει γαρ τω ανδρι αγαθα παντα τον βιον | 12 You see a man wise in his own eyes? There is more hope for a fool than for him. |
13 μηρυομενη ερια και λινον εποιησεν ευχρηστον ταις χερσιν αυτης | 13 The sluggard says, "There is a lion in the street, a lion in the middle of the square!" |
14 εγενετο ωσει ναυς εμπορευομενη μακροθεν συναγει δε αυτη τον βιον | 14 The door turns on its hinges, the sluggard, on his bed! |
15 και ανισταται εκ νυκτων και εδωκεν βρωματα τω οικω και εργα ταις θεραπαιναις | 15 The sluggard loses his hand in the dish; he is too weary to lift it to his mouth. |
16 θεωρησασα γεωργιον επριατο απο δε καρπων χειρων αυτης κατεφυτευσεν κτημα | 16 The sluggard imagines himself wiser than seven men who answer with good sense. |
17 αναζωσαμενη ισχυρως την οσφυν αυτης ηρεισεν τους βραχιονας αυτης εις εργον | 17 Like the man who seizes a passing dog by the ears is he who meddles in a quarrel not his own. |
18 εγευσατο οτι καλον εστιν το εργαζεσθαι και ουκ αποσβεννυται ολην την νυκτα ο λυχνος αυτης | 18 Like a crazed archer scattering firebrands and deadly arrows |
19 τους πηχεις αυτης εκτεινει επι τα συμφεροντα τας δε χειρας αυτης ερειδει εις ατρακτον | 19 Is the man who deceives his neighbor, and then says, "I was only joking." |
20 χειρας δε αυτης διηνοιξεν πενητι καρπον δε εξετεινεν πτωχω | 20 For lack of wood, the fire dies out; and when there is no talebearer, strife subsides. |
21 ου φροντιζει των εν οικω ο ανηρ αυτης οταν που χρονιζη παντες γαρ οι παρ' αυτης ενδιδυσκονται | 21 What a bellows is to live coals, what wood is to fire, such is a contentious man in enkindling strife. |
22 δισσας χλαινας εποιησεν τω ανδρι αυτης εκ δε βυσσου και πορφυρας εαυτη ενδυματα | 22 The words of a talebearer are like dainty morsels that sink into one's inmost being. |
23 περιβλεπτος δε γινεται εν πυλαις ο ανηρ αυτης ηνικα αν καθιση εν συνεδριω μετα των γεροντων κατοικων της γης | 23 Like a glazed finish on earthenware are smooth lips with a wicked heart. |
24 σινδονας εποιησεν και απεδοτο περιζωματα δε τοις χαναναιοις | 24 With his lips an enemy pretends, but in his inmost being he maintains deceit; |
25 στομα αυτης διηνοιξεν προσεχοντως και εννομως και ταξιν εστειλατο τη γλωσση αυτης | 25 When he speaks graciously, trust him not, for seven abominations are in his heart. |
26 ισχυν και ευπρεπειαν ενεδυσατο και ευφρανθη εν ημεραις εσχαταις | 26 A man may conceal hatred under dissimulation, but his malice will be revealed in the assembly. |
27 στεγναι διατριβαι οικων αυτης σιτα δε οκνηρα ουκ εφαγεν | 27 He who digs a pit falls into it; and a stone comes back upon him who rolls it. |
28 το στομα δε ανοιγει σοφως και νομοθεσμως η δε ελεημοσυνη αυτης ανεστησεν τα τεκνα αυτης και επλουτησαν και ο ανηρ αυτης ηνεσεν αυτην | 28 The lying tongue is its owner's enemy, and the flattering mouth works ruin. |
29 πολλαι θυγατερες εκτησαντο πλουτον πολλαι εποιησαν δυνατα συ δε υπερκεισαι και υπερηρας πασας | |
30 ψευδεις αρεσκειαι και ματαιον καλλος γυναικος γυνη γαρ συνετη ευλογειται φοβον δε κυριου αυτη αινειτω | |
31 δοτε αυτη απο καρπων χειρων αυτης και αινεισθω εν πυλαις ο ανηρ αυτης . | |