1 οι εμοι λογοι ειρηνται υπο θεου βασιλεως χρηματισμος ον επαιδευσεν η μητηρ αυτου | 1 Como nieve en verano y lluvia en la cosecha, así de mal le sienta la gloria al insensato. |
2 τι τεκνον τηρησεις τι ρησεις θεου πρωτογενες σοι λεγω υιε τι τεκνον εμης κοιλιας τι τεκνον εμων ευχων | 2 Como revolotea el pájaro y vuela la golondrina, así no alcanza una maldición gratuita. |
3 μη δως γυναιξι σον πλουτον και τον σον νουν και βιον εις υστεροβουλιαν | 3 El látigo para el caballo, el freno para el asno, y la vara para las espaldas del insensato. |
4 μετα βουλης παντα ποιει μετα βουλης οινοποτει οι δυνασται θυμωδεις εισιν οινον δε μη πινετωσαν | 4 No respondas al insensato según su necedad, no sea que también tú te asemejes a él; |
5 ινα μη πιοντες επιλαθωνται της σοφιας και ορθα κριναι ου μη δυνωνται τους ασθενεις | 5 responde al insensato según su necedad, no sea que pase por sabio a sus propios ojos. |
6 διδοτε μεθην τοις εν λυπαις και οινον πινειν τοις εν οδυναις | 6 Se mutila los pies, bebe sinsabores, el que envía mensajes por medio de un necio. |
7 ινα επιλαθωνται της πενιας και των πονων μη μνησθωσιν ετι | 7 Como las piernas vacilantes del rengo, así es un proverbio en boca de los necios. |
8 ανοιγε σον στομα λογω θεου και κρινε παντας υγιως | 8 Como sujetar una piedra en la honda, es tributar honores a un insensato. |
9 ανοιγε σον στομα και κρινε δικαιως διακρινε δε πενητα και ασθενη | 9 Espina en la mano de un borracho es un proverbio en la boca de los insensatos. |
10 γυναικα ανδρειαν τις ευρησει τιμιωτερα δε εστιν λιθων πολυτελων η τοιαυτη | 10 Arquero que hiere a todos los que pasan es el que toma a sueldo a un insensato o a un borracho. |
11 θαρσει επ' αυτη η καρδια του ανδρος αυτης η τοιαυτη καλων σκυλων ουκ απορησει | 11 Como el perro vuelve sobre su vómito, así el insensato reincide en su necedad. |
12 ενεργει γαρ τω ανδρι αγαθα παντα τον βιον | 12 ¿Has visto a un hombre que se tiene por sabio? Se puede esperar más de un necio que de él. |
13 μηρυομενη ερια και λινον εποιησεν ευχρηστον ταις χερσιν αυτης | 13 El perezoso dice: «¡Hay un león en el camino! ¡Un león por las plazas!. |
14 εγενετο ωσει ναυς εμπορευομενη μακροθεν συναγει δε αυτη τον βιον | 14 La puerta gira sus bisagras y el perezoso sobre su lecho. |
15 και ανισταται εκ νυκτων και εδωκεν βρωματα τω οικω και εργα ταις θεραπαιναις | 15 El perezoso hunde su mano en el plato y se fatiga de sólo llevarla a la boca. |
16 θεωρησασα γεωργιον επριατο απο δε καρπων χειρων αυτης κατεφυτευσεν κτημα | 16 El perezoso se tiene por más sabio que siete personas que responden con acierto. |
17 αναζωσαμενη ισχυρως την οσφυν αυτης ηρεισεν τους βραχιονας αυτης εις εργον | 17 Como agarrar de las orejas a un perro suelto, es entrometerse en una disputa ajena. |
18 εγευσατο οτι καλον εστιν το εργαζεσθαι και ουκ αποσβεννυται ολην την νυκτα ο λυχνος αυτης | 18 Como un loco que arroja al azar teas y flechas mortíferas, |
19 τους πηχεις αυτης εκτεινει επι τα συμφεροντα τας δε χειρας αυτης ερειδει εις ατρακτον | 19 así es el hombre que engaña a su prójimo y después le dice: «¡No era más que una broma!». |
20 χειρας δε αυτης διηνοιξεν πενητι καρπον δε εξετεινεν πτωχω | 20 Sin leña se apaga el fuego, y si no hay un detractor se apacigua la pelea. |
21 ου φροντιζει των εν οικω ο ανηρ αυτης οταν που χρονιζη παντες γαρ οι παρ' αυτης ενδιδυσκονται | 21 Carbón para las brasas y leña para el fuego es el pendenciero para atizar una disputa. |
22 δισσας χλαινας εποιησεν τω ανδρι αυτης εκ δε βυσσου και πορφυρας εαυτη ενδυματα | 22 Las palabras del detractor son como golosinas que bajan hasta el fondo de las entrañas. |
23 περιβλεπτος δε γινεται εν πυλαις ο ανηρ αυτης ηνικα αν καθιση εν συνεδριω μετα των γεροντων κατοικων της γης | 23 Escorias de plata aplicadas a un vaso de barro son los labios melosos con un corazón maligno. |
24 σινδονας εποιησεν και απεδοτο περιζωματα δε τοις χαναναιοις | 24 El que odia finge con sus labios, pero alberga engaño en su interior: |
25 στομα αυτης διηνοιξεν προσεχοντως και εννομως και ταξιν εστειλατο τη γλωσση αυτης | 25 si adopta un tono amable, no te fíes, porque hay siete abominaciones en su corazón; |
26 ισχυν και ευπρεπειαν ενεδυσατο και ευφρανθη εν ημεραις εσχαταις | 26 el odio se puede ocultar con astucia, pero en la asamblea se descubrirá su malicia. |
27 στεγναι διατριβαι οικων αυτης σιτα δε οκνηρα ουκ εφαγεν | 27 El que cava una fosa caerá en ella, al que hace rodar una piedra, se le vuelve encima. |
28 το στομα δε ανοιγει σοφως και νομοθεσμως η δε ελεημοσυνη αυτης ανεστησεν τα τεκνα αυτης και επλουτησαν και ο ανηρ αυτης ηνεσεν αυτην | 28 La lengua mentirosa detesta a sus víctimas y la boca aduladora causa la ruina. |
29 πολλαι θυγατερες εκτησαντο πλουτον πολλαι εποιησαν δυνατα συ δε υπερκεισαι και υπερηρας πασας | |
30 ψευδεις αρεσκειαι και ματαιον καλλος γυναικος γυνη γαρ συνετη ευλογειται φοβον δε κυριου αυτη αινειτω | |
31 δοτε αυτη απο καρπων χειρων αυτης και αινεισθω εν πυλαις ο ανηρ αυτης . | |