Secondo libro dei Maccabei 10

BIBBIA MARTINI	LXX
1 Allora Maccabeo, e quelli che eran con lui protetti dal Signore ricuperarono il tempio, e la città:	1 μακκαβαιος δε και οι συν αυτω του κυριου προαγοντος αυτους το μεν ιερον εκομισαντο και την πολιν
2 E gettarono a terra gli altari eretti per le piazze dagli stranieri, e i templi.	2 τους δε κατα την αγοραν βωμους υπο των αλλοφυλων δεδημιουργημενους ετι δε τεμενη καθειλαν
3 E purificato il tempio fecero un altare nuovo, e battuto il fuoco per via di pietre focaie offersero sagrifizj, e l'incenso dopo due anni, e vi poser le lampane, e i pani della proposizione.	3 και τον νεω καθαρισαντες ετερον θυσιαστηριον εποιησαν και πυρωσαντες λιθους και πυρ εκ τουτων λαβοντες ανηνεγκαν θυσιας μετα διετη χρονον και θυμιαμα και λυχνους και των αρτων την προθεσιν εποιησαντο
4 Fatte queste cose, prostati per terra pregavano il Signore, che non avesser mai più a cadere in simili sciagure, e che ove mai avesser peccato ricevesser gastigo più mite, e non fosser dati in potere di uomini barbari, e bestemmiatori.	4 ταυτα δε ποιησαντες ηξιωσαν τον κυριον πεσοντες επι κοιλιαν μηκετι περιπεσειν τοιουτοις κακοις αλλ' εαν ποτε και αμαρτωσιν υπ' αυτου μετα επιεικειας παιδευεσθαι και μη βλασφημοις και βαρβαροις εθνεσιν παραδιδοσθαι
5 Or egli avvenne, che nel giorno in cui il tempio era stato profanato dagli stranieri, nello stesso giorno ne fu fatta la purificazione ai venticinque del mese di Casleu.	5 εν η δε ημερα ο νεως υπο αλλοφυλων εβεβηλωθη συνεβη κατα την αυτην ημεραν τον καθαρισμον γενεσθαι του ναου τη πεμπτη και εικαδι του αυτου μηνος ος εστιν χασελευ
6 E con letizia fecer festa per otto giorni, come pei tabernacoli, rammemorando come poco prima aveano passato il di dei tabernacoli stando per le montagne, e nelle caverne a guisa di fiere.	6 και μετ' ευφροσυνης ηγον ημερας οκτω σκηνωματων τροπον μνημονευοντες ως προ μικρου χρονου την των σκηνων εορτην εν τοις ορεσιν και εν τοις σπηλαιοις θηριων τροπον ησαν νεμομενοι
7 Per la qunl cosa portavavano dei tirsi, e dei rami verdeggianti, e delle palme in onore di lui, che diede loro la fortuna di purificare il suo tempio.	7 διο θυρσους και κλαδους ωραιους ετι δε και φοινικας εχοντες υμνους ανεφερον τω ευοδωσαντι καθαρισθηναι τον εαυτου τοπον
8 E d'unanime consenso fecer pubblico decreto per tutta quanta la nazione Giudea, che que' giorni siano solennizzati tutti gli anni.	8 εδογματισαν δε μετα κοινου προσταγματος και ψηφισματος παντι τω των ιουδαιων εθνει κατ' ενιαυτον αγειν τασδε τας ημερας
9 La morte di Antioco soprannominato Epifane, fu come dicemmo.	9 και τα μεν της αντιοχου του προσαγορευθεντος επιφανους τελευτης ουτως ειχεν
10 Adesso poi racconteremo le geste di Eupatore figliuolo dell'empio Antioco, riepilogando i mali avvenuti nelle guerre.	10 νυνι δε τα κατα τον ευπατορα αντιοχον υιον δε του ασεβους γενομενον δηλωσομεν αυτα συντεμνοντες τα συνεχοντα των πολεμων κακα
11 Perocché egli entrato al possesso del regno diede il maneggio degli affari a un certo Lisia capitano delle milizie della Siria, e della Fenicia.	11 ουτος γαρ παραλαβων την βασιλειαν ανεδειξεν επι των πραγματων λυσιαν τινα κοιλης δε συριας και φοινικης στρατηγον πρωταρχον
12 Perocché Tolomeo detto il Magro avea risoluto di osservare esattamente la giustizia riguardo agli Ebrei, e di mantener loro la pace particolarmente a motivo dell'ingiustizie fatte contro di essi.	12 πτολεμαιος γαρ ο καλουμενος μακρων το δικαιον συντηρειν προηγουμενος προς τους ιουδαιους δια την γεγονυιαν εις αυτους αδικιαν επειρατο τα προς αυτους ειρηνικως διεξαγειν
13 Ma accusato perciò sovente presso Eupatore dagli amici del re, e tacciato sovente di traditore per avere abbandonata Cipro, di cui gli era stato affidato il governo da Filometore, e perché dopo essere passato al servizio di Antioco Epifane avea disertato anche da lui, finì la vita col veleno.	13 οθεν κατηγορουμενος υπο των φιλων προς τον ευπατορα και προδοτης παρ' εκαστα ακουων δια το την κυπρον εμπιστευθεντα υπο του φιλομητορος εκλιπειν και προς αντιοχον τον επιφανη αναχωρησαι μητε ευγενη την εξουσιαν ευγενισας φαρμακευσας εαυτον εξελιπεν τον βιον
14 Ma Gorgia, che aveva il governo di que' luoghi, assoldata gente straniera, frequentemente metteva alle strette i Giudei.	14 γοργιας δε γενομενος στρατηγος των τοπων εξενοτροφει και παρ' εκαστα προς τους ιουδαιους επολεμοτροφει
15 E i Giudei, che occupavano delle fortezze in luoghi opportuni accoglievano quelli, che venivano scacciati da Gerusalemme, e tentavano di far guerra.	15 ομου δε τουτω και οι ιδουμαιοι εγκρατεις επικαιρων οχυρωματων οντες εγυμναζον τους ιουδαιους και τους φυγαδευσαντας απο ιεροσολυμων προσλαβομενοι πολεμοτροφειν επεχειρουν
16 Ma quelli che erano con Maccabeo, fatta orazione per chiedere al Signore, che li soccorresse, andarono ad assalire le fortezze degli Idumei:	16 οι δε περι τον μακκαβαιον ποιησαμενοι λιτανειαν και αξιωσαντες τον θεον συμμαχον αυτοις γενεσθαι επι τα των ιδουμαιων οχυρωματα ωρμησαν
17 E combattendole vigorosamente si fecer padroni di que' luoghi, sconfissero quelli, che si opposero, e in tutto trucidarono nulla meno di venti mila persone.	17 οις και προσβαλοντες ευρωστως εγκρατεις εγενοντο των τοπων παντας τε τους επι τω τειχει μαχομενους ημυναντο κατεσφαζον τε τους εμπιπτοντας ανειλον δε ουχ ηττον των δισμυριων
18 Ed essendo fuggiti alcuni in due torri grandemente forti, fornite di rotte le provisioni per difendersi,	18 συμφυγοντων δε ουκ ελαττον των ενακισχιλιων εις δυο πυργους οχυρους ευ μαλα και παντα τα προς πολιορκιαν εχοντας
19 Maccabeo lasciò la cura di espugnarle a Simone, e a Giuseppe, e anche a Zaccheo col sufficiente corpo di truppe, che eran con essi, ed egli andò dove i più urgenti bisogni della guerra il chiamavano.	19 ο μακκαβαιος εις επειγοντας τοπους απολιπων σιμωνα και ιωσηπον ετι δε και ζακχαιον και τους συν αυτω ικανους προς την τουτων πολιορκιαν αυτος εχωρισθη
20 Ma la gente di Simone per la loro avarizia si lasciaron corrompere col denaro da alcuni che erano in quelle torri, e tirate settantamila di dramme permisero ad alcuni di andarsene.	20 οι δε περι τον σιμωνα φιλαργυρησαντες υπο τινων των εν τοις πυργοις επεισθησαν αργυριω επτακις δε μυριας δραχμας λαβοντες ειασαν τινας διαρρυηναι
21 Ma riferito il fatto a Maccabeo, adunati i capi del popolo, accusò coloro di aver venduto per denaro i fratelli, lasciando che se n'andassero i loro nemici.	21 προσαγγελεντος δε τω μακκαβαιω περι του γεγονοτος συναγαγων τους ηγουμενους του λαου κατηγορησεν ως αργυριου πεπρακαν τους αδελφους τους πολεμιους κατ' αυτων απολυσαντες
22 Per la qual cosa fece morire que' traditori, e subitamente si fece padrone delle due torri.	22 τουτους μεν ουν προδοτας γενομενους απεκτεινεν και παραχρημα τους δυο πυργους κατελαβετο
23 E riuscendo ogni cosa felicemente alle sue armi, e alle sue mani, nelle due fortezze uccise più di venti mila uomini.	23 τοις δε οπλοις τα παντα εν ταις χερσιν ευοδουμενος απωλεσεν εν τοις δυσιν οχυρωμασιν πλειους των δισμυριων
24 Ma Timoteo, il quale era stato prima vinto da' Giudei, messo insieme un esercito di gente straniera, e raunata la cavallerìa dell'Asia, venne come per impadronirsi colle armi della Giudea.	24 τιμοθεος δε ο προτερον ηττηθεις υπο των ιουδαιων συναγαγων ξενας δυναμεις παμπληθεις και τους της ασιας γενομενους ιππους συναθροισας ουκ ολιγους παρην ως δοριαλωτον λημψομενος την ιουδαιαν
25 Ma Maccabèo, e i suoi, mentre egli si avvicinava, pregavano il Signore, spargendo sulle loro teste la terra, e avendo attorno ai fianchi il cilizio,	25 οι δε περι τον μακκαβαιον συνεγγιζοντος αυτου προς ικετειαν του θεου γη τας κεφαλας καταπασαντες και τας οσφυας σακκοις ζωσαντες
26 Prostrati appiè dell'altare, affinchè egli fosse propizio con essi, e nemico a' lor nemici, e avverso ai loro avversarj, come dice la legge.	26 επι την απεναντι του θυσιαστηριου κρηπιδα προσπεσοντες ηξιουν ιλεως αυτοις γενομενον εχθρευσαι τοις εχθροις αυτων και αντικεισθαι τοις αντικειμενοις καθως ο νομος διασαφει
27 Quindi dopo l'orazione prese le armi avanzandosi in qualche distanza dalla città, e avvicinatisi al nemico, si fermarono.	27 γενομενοι δε απο της δεησεως αναλαβοντες τα οπλα προηγον απο της πολεως επι πλειον συνεγγισαντες δε τοις πολεμιοις εφ' εαυτων ησαν
28 E al primo spuntar debole vender gli uni, e gli altri a battaglia: e questi aveano col loro valore per mallevadore della vittoria, e del buon evento il Signore; quelli poi aveano per guida nella battaglia l'animo loro.	28 αρτι δε της ανατολης διαχεομενης προσεβαλον εκατεροι οι μεν εγγυον εχοντες ευημεριας και νικης μετα αρετης την επι τον κυριον καταφυγην οι δε καθηγεμονα των αγωνων ταττομενοι τον θυμον
29 Ma nel maggior caldo della zuffa gli avversari videro apparire dal cielo cinque uomini sopra cavalli ornati di briglie d'oro, che facevan figura di capitani de' Giudei:	29 γενομενης δε καρτερας μαχης εφανησαν τοις υπεναντιοις εξ ουρανου εφ' ιππων χρυσοχαλινων ανδρες πεντε διαπρεπεις και αφηγουμενοι των ιουδαιων
30 De' quali due, preso in mezzo Maccabeo, colle loro armi lo coprivano, e lo difendevano; ma dardi, e fulmini scagliavano contro gli avversari; per la qual cosa accecati, e confusi, e pieni di sbigottimento cadevan per terra.	30 οι και τον μακκαβαιον μεσον λαβοντες και σκεπαζοντες ταις εαυτων πανοπλιαις ατρωτον διεφυλαττον εις δε τους υπεναντιους τοξευματα και κεραυνους εξερριπτουν διο συγχυθεντες αορασια διεκοπτοντο ταραχης πεπληρωμενοι
31 E furono uccisi venti mila cinque cento fanti, e seicento cavalieri.	31 κατεσφαγησαν δε δισμυριοι προς τοις πεντακοσιοις ιππεις δε εξακοσιοι
32 E Timoteo fuggì a Gazara piazza forte, di cui aveva il comando Cherea.	32 αυτος δε ο τιμοθεος συνεφυγεν εις γαζαρα λεγομενον οχυρωμα ευ μαλα φρουριον στρατηγουντος εκει χαιρεου
33 E Maccabeo colla sua gente piena di allegrezza assediarono quattro giorni quella piazza.	33 οι δε περι τον μακκαβαιον ασμενοι περιεκαθισαν το φρουριον ημερας τεσσαρας
34 Ma quelli, che v' eran dentro fidandosi della fortezza di quel luogo dicevano infinite villanie, e vomitavano parole da non dirsi.	34 οι δε ενδον τη ερυμνοτητι του τοπου πεποιθοτες υπεραγαν εβλασφημουν και λογους αθεμιτους προιεντο
35 Ma appena spuntò il quinto giorno, venti giovani di quelli che erano con Maccabeo, irritati dalle bestemmie di coloro, si accostarono animosamente alle mura, e con animo risoluto vi saliron sopra:	35 υποφαινουσης δε της πεμπτης ημερας εικοσι νεανιαι των περι τον μακκαβαιον πυρωθεντες τοις θυμοις δια τας βλασφημιας προσβαλοντες τω τειχει αρρενωδως και θηριωδει θυμω τον εμπιπτοντα εκοπτον
36 E saliti degli altri nello stesso modo presero a dar fuoco alle torri, e alle porte, e a brugiar vivi quei bestemmiatori.	36 ετεροι δε ομοιως προσαναβαντες εν τω περισπασμω προς τους ενδον ενεπιμπρων τους πυργους και πυρας αναπτοντες ζωντας τους βλασφημους κατεκαιον οι δε τας πυλας διεκοπτον εισδεξαμενοι δε την λοιπην ταξιν προκατελαβοντο την πολιν
37 E per due interi giorni devastarono la fortezza, e trovato Timoteo, che si era nascoso in un certo luogo, lo uccisero insieme con Cherea suo fratello, e con Apollofane.	37 και τον τιμοθεον αποκεκρυμμενον εν τινι λακκω κατεσφαξαν και τον τουτου αδελφον χαιρεαν και τον απολλοφανην
38 Condotte a fine queste imprese, con inni, e cantici benedicevano il Signore, il quale avea fatto cose grandi in Israele, e ad essi avea data la vittoria.	38 ταυτα δε διαπραξαμενοι μεθ' υμνων και εξομολογησεων ευλογουν τω κυριω τω μεγαλως ευεργετουντι τον ισραηλ και το νικος αυτοις διδοντι