Scrutatio

Mercoledi, 8 maggio 2024 - Madonna del Rosario di Pompei ( Letture di oggi)

ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Β´ - 2 Maccabei- Maccabees II 8


font
LXXJERUSALEM
1 ιουδας δε ο και μακκαβαιος και οι συν αυτω παρεισπορευομενοι λεληθοτως εις τας κωμας προσεκαλουντο τους συγγενεις και τους μεμενηκοτας εν τω ιουδαισμω προσλαμβανομενοι συνηγαγον εις εξακισχιλιους1 Or Judas appelé aussi Maccabée et ses compagnons, s'introduisant secrètement dans lesvillages, appelaient à eux leurs frères de race, et, s'adjoignant ceux qui demeuraient fermes dans le Judaïsme, ilsen rassemblèrent jusqu'à 6.000.
2 και επεκαλουντο τον κυριον επιδειν τον υπο παντων καταπατουμενον λαον οικτιραι δε και τον ναον τον υπο των ασεβων ανθρωπων βεβηλωθεντα2 Ils suppliaient le Seigneur d'avoir les yeux sur le peuple que tout le monde accablait, d'avoirpitié du Temple profané par les hommes impies,
3 ελεησαι δε και την καταφθειρομενην πολιν και μελλουσαν ισοπεδον γινεσθαι και των καταβοωντων προς αυτον αιματων εισακουσαι3 d'avoir compassion de la ville en train d'être détruite et réduite au niveau du sol, d'écouter lesang qui criait jusqu'à lui,
4 μνησθηναι δε και της των αναμαρτητων νηπιων παρανομου απωλειας και περι των γενομενων εις το ονομα αυτου βλασφημιων και μισοπονηρησαι4 de se souvenir aussi du massacre criminel des enfants innocents et de se venger desblasphèmes lancés contre son nom.
5 γενομενος δε ο μακκαβαιος εν συστεματι ανυποστατος ηδη τοις εθνεσιν εγινετο της οργης του κυριου εις ελεον τραπεισης5 Une fois à la tête d'un corps de troupe, le Maccabée devint désormais invincible aux nations, lacolère du Seigneur s'étant changée en miséricorde.
6 πολεις δε και κωμας απροσδοκητως ερχομενος ενεπιμπρα και τους επικαιρους τοπους απολαμβανων ουκ ολιγους των πολεμιων τροπουμενος6 Tombant à l'improviste sur des villes et des villages, il les brûlait; occupant les positionsfavorables, il infligeait à l'ennemi de très lourdes pertes.
7 μαλιστα τας νυκτας προς τας τοιαυτας επιβολας συνεργους ελαμβανεν και λαλια της ευανδριας αυτου διηχειτο πανταχη7 Pour de telles opérations, il choisissait surtout la complicité de la nuit, et la renommée de savaillance se répandait partout.
8 συνορων δε ο φιλιππος κατα μικρον εις προκοπην ερχομενον τον ανδρα πυκνοτερον δε εν ταις ευημεριαις προβαινοντα προς πτολεμαιον τον κοιλης συριας και φοινικης στρατηγον εγραψεν επιβοηθειν τοις του βασιλεως πραγμασιν8 Voyant cet homme s'affirmer peu à peu et remporter des succès de plus en plus fréquents,Philippe écrivit à Ptolémée, stratège de Coelé-Syrie et Phénicie, de venir au secours des affaires du roi.
9 ο δε ταχεως προχειρισαμενος νικανορα τον του πατροκλου των πρωτων φιλων απεστειλεν υποταξας παμφυλων εθνη ουκ ελαττους των δισμυριων το συμπαν της ιουδαιας εξαραι γενος συνεστησεν δε αυτω και γοργιαν ανδρα στρατηγον και εν πολεμικαις χρειαις πειραν εχοντα9 Ayant fait choix de Nikanor, fils de Patrocle, du rang des premiers amis, le roi l'envoya sansretard, à la tête d'au moins 20.000 hommes de diverses nations, pour qu'il exterminât la race entière des Juifs. Illui adjoignit Gorgias, général de métier rompu aux choses de la guerre.
10 διεστησατο δε ο νικανωρ τον φορον τω βασιλει τοις ρωμαιοις οντα ταλαντων δισχιλιων εκ της των ιουδαιων αιχμαλωσιας εκπληρωσειν10 Nikanor comptait, à part lui, acquitter au moyen de la vente des Juifs qu'on ferait prisonniers,le tribut de 2.000 talents dû par le roi aux Romains.
11 ευθεως δε εις τας παραθαλασσιους πολεις απεστειλεν προκαλουμενος επ' αγορασμον ιουδαιων σωματων υπισχνουμενος ενενηκοντα σωματα ταλαντου παραχωρησειν ου προσδεχομενος την παρα του παντοκρατορος μελλουσαν παρακολουθησειν επ' αυτω δικην11 Il s'empressa d'envoyer aux villes maritimes une invitation à venir acheter des esclaves juifs,promettant de leur en livrer 90 pour un talent; il ne s'attendait pas à la sanction qui devait s'ensuivre pour lui dela main du Tout-Puissant.
12 τω δε ιουδα προσεπεσεν περι της του νικανορος εφοδου και μεταδοντος τοις συν αυτω την παρουσιαν του στρατοπεδου12 La nouvelle de l'avance de Nikanor parvint à Judas. Quand celui-ci eut averti les siens del'approche de l'armée ennemie,
13 οι δειλανδρουντες και απιστουντες την του θεου δικην διεδιδρασκον εαυτους και εξετοπιζον13 les lâches et ceux qui manquaient de foi en la justice de Dieu prirent la fuite et gagnèrentd'autres lieux.
14 οι δε τα περιλελειμμενα παντα επωλουν ομου δε τον κυριον ηξιουν ρυσασθαι τους υπο του δυσσεβους νικανορος πριν συντυχειν πεπραμενους14 Les autres vendaient tout ce qui leur restait et priaient le Seigneur de les délivrer de l'impieNikanor qui les avait vendus avant même que la rencontre eût lieu:
15 και ει μη δι' αυτους αλλα δια τας προς τους πατερας αυτων διαθηκας και ενεκα της επ' αυτους επικλησεως του σεμνου και μεγαλοπρεπους ονοματος αυτου15 sinon à cause d'eux, du moins en considération des alliances conclues avec leurs pères etparce qu'ils portaient eux-mêmes son nom auguste et plein de majesté.
16 συναγαγων δε ο μακκαβαιος τους περι αυτον οντας αριθμον εξακισχιλιους παρεκαλει μη καταπλαγηναι τοις πολεμιοις μηδε ευλαβεισθαι την των αδικως παραγινομενων επ' αυτους εθνων πολυπληθειαν αγωνισασθαι δε γενναιως16 Maccabée, ayant donc réuni ses hommes au nombre de 6.000, les exhorte à ne pas êtrefrappés de crainte devant les ennemis et à n'avoir cure de la multitude des païens qui les attaquent injustement,mais à combattre avec vaillance,
17 προ οφθαλμων λαβοντας την ανομως εις τον αγιον τοπον συντετελεσμενην υπ' αυτων υβριν και τον της εμπεπαιγμενης πολεως αικισμον ετι δε την της προγονικης πολιτειας καταλυσιν17 ayant devant les yeux l'outrage qu'ils ont commis contre le lieu saint et le traitement indigneinfligé à la ville bafouée, enfin la ruine des usages traditionnels.
18 οι μεν γαρ οπλοις πεποιθασιν αμα και τολμαις εφησεν ημεις δε επι τω παντοκρατορι θεω δυναμενω και τους ερχομενους εφ' ημας και τον ολον κοσμον ενι νευματι καταβαλειν πεποιθαμεν18 "Eux, ajouta-t-il, se fient aux armes et aux actes audacieux, tandis que nous autres, nousavons placé notre confiance en Dieu, le Tout-Puissant, capable de renverser en un clin d'oeil ceux qui marchentcontre nous, et avec eux le monde entier."
19 προσαναλεξαμενος δε αυτοις και τας επι των προγονων γενομενας αντιλημψεις και την επι σενναχηριμ εκατον ογδοηκοντα πεντε χιλιαδες ως απωλοντο19 Il leur énuméra les cas de protection dont leurs aïeux furent favorisés, celui qui eut lieu sousSennachérib, comment avaient péri 180.000 hommes;
20 και την εν τη βαβυλωνια την προς τους γαλατας παραταξιν γενομενην ως οι παντες επι την χρειαν ηλθον οκτακισχιλιοι συν μακεδοσιν τετρακισχιλιοις των μακεδονων απορουμενων οι οκτακισχιλιοι τας δωδεκα μυριαδας απωλεσαν δια την γινομενην αυτοις απ' ουρανου βοηθειαν και ωφελειαν πολλην ελαβον20 celui qui arriva en Babylonie dans une bataille livrée aux Galates, comment ceux quiprenaient part à l'action, en tout 8.000 avec 4.000 Macédoniens, ceux-ci étant aux abois, les 8.000 avaient détruit120.000 ennemis, grâce au secours qui leur était venu du Ciel, et avaient fait un grand butin.
21 εφ' οις ευθαρσεις αυτους παραστησας και ετοιμους υπερ των νομων και της πατριδος αποθνησκειν τετραμερες τι το στρατευμα εποιησεν21 Après les avoir remplis de confiance par ces paroles, et les avoir disposés à mourir pour leurslois et leur patrie, il divisa son armée en quatre corps.
22 ταξας και τους αδελφους αυτου προηγουμενους εκατερας ταξεως σιμωνα και ιωσηπον και ιωναθην υποταξας εκαστω χιλιους προς τοις πεντακοσιοις22 A la tête de chaque corps il mit ses frères Simon, Joseph et Jonathas, donnant à chacun d'eux1.500 hommes.
23 ετι δε και ελεαζαρον παραναγνους την ιεραν βιβλον και δους συνθημα θεου βοηθειας της πρωτης σπειρας αυτος προηγουμενος συνεβαλε τω νικανορι23 En outre, il ordonna à Esdrias de lire le Livre saint, puis, ayant donné pour mot d'ordre:"Secours de Dieu!" il prit la tête du premier corps et attaqua Nikanor.
24 γενομενου δε αυτοις του παντοκρατορος συμμαχου κατεσφαξαν των πολεμιων υπερ τους ενακισχιλιους τραυματιας δε και τοις μελεσιν αναπειρους το πλειον μερος της του νικανορος στρατιας εποιησαν παντας δε φυγειν ηναγκασαν24 Le Tout-Puissant s'étant fait leur allié, ils égorgèrent plus de 9.000 ennemis, blessèrent etmutilèrent la plus grande partie des soldats de Nikanor et les mirent tous en fuite.
25 τα δε χρηματα των παραγεγονοτων επι τον αγορασμον αυτων ελαβον συνδιωξαντες δε αυτους εφ' ικανον ανελυσαν υπο της ωρας συγκλειομενοι25 L'argent de ceux qui étaient venus les acheter tomba entre leurs mains. S'étant attardés assezlongtemps à les poursuivre, ils revinrent sur leurs pas, pressés par l'heure,
26 ην γαρ η προ του σαββατου δι' ην αιτιαν ουκ εμακροτονησαν κατατρεχοντες αυτους26 car c'était la veille du sabbat, et, pour ce motif, ils ne s'attardèrent pas à leur poursuite.
27 οπλολογησαντες δε αυτους και τα σκυλα εκδυσαντες των πολεμιων περι το σαββατον εγινοντο περισσως ευλογουντες και εξομολογουμενοι τω κυριω τω διασωσαντι εις την ημεραν ταυτην αρχην ελεους ταξαντος αυτοις27 Quand ils eurent ramassé les armes des ennemis et enlevé leurs dépouilles, ils se livrèrent à lacélébration du sabbat, multipliant les bénédictions et louant le Seigneur qui les avait sauvés et avait fixé à ce jourla première manifestation de sa miséricorde.
28 μετα δε το σαββατον τοις ηκισμενοις και ταις χηραις και ορφανοις μερισαντες απο των σκυλων τα λοιπα αυτοι και τα παιδια διεμερισαντο28 Après le sabbat, ils distribuèrent une part du butin à ceux qu'avait lésés la persécution, auxveuves et aux orphelins; eux-mêmes et leurs enfants se partagèrent le reste.
29 ταυτα δε διαπραξαμενοι και κοινην ικετειαν ποιησαμενοι τον ελεημονα κυριον ηξιουν εις τελος καταλλαγηναι τοις αυτου δουλοις29 Cela fait, ils organisèrent une supplication commune, priant le Seigneur miséricordieux de seréconcilier entièrement avec ses serviteurs.
30 και τοις περι τιμοθεον και βακχιδην συνερισαντες υπερ τους δισμυριους αυτων ανειλον και οχυρωματων υψηλων ευ μαλα εγκρατεις εγενοντο και λαφυρα πλειονα εμερισαντο ισομοιρους αυτοις και τοις ηκισμενοις και ορφανοις και χηραις ετι δε και πρεσβυτεροις ποιησαντες30 Se mesurant avec les soldats de Timothée et de Bacchidès, ils en tuèrent plus de 20.000 etemportèrent de bien hautes forteresses. Ils divisèrent leur immense butin en deux parts égales, l'une pour eux-mêmes, l'autre pour les victimes de la persécution, les orphelins et les veuves, sans oublier les vieillards.
31 οπλολογησαντες δε αυτους επιμελως παντα συνεθηκαν εις τους επικαιρους τοπους τα δε λοιπα των σκυλων ηνεγκαν εις ιεροσολυμα31 Ils apportèrent un grand soin à recueillir les armes ennemies et les entreposèrent en des lieuxconvenables. Quant au reste des dépouilles, ils le portèrent à Jérusalem.
32 τον δε φυλαρχην των περι τιμοθεον ανειλον ανοσιωτατον ανδρα και πολλα τους ιουδαιους επιλελυπηκοτα32 Ils tuèrent le phylarque qui se trouvait dans l'entourage de Timothée, homme fort impie quiavait causé beaucoup de mal aux Juifs.
33 επινικια δε αγοντες εν τη πατριδι τους εμπρησαντας τους ιερους πυλωνας και καλλισθενην υφηψαν εις εν οικιδιον πεφευγοτα και τον αξιον της δυσσεβειας εκομισατο μισθον33 Pendant qu'ils célébraient les fêtes de la victoire dans leur patrie, ils brûlèrent ceux quiavaient mis le feu aux portes saintes et s'étaient avec Callisthène réfugiés dans une même petite maison, et quireçurent ainsi le digne salaire de leur profanation.
34 ο δε τρισαλιτηριος νικανωρ ο τους χιλιους εμπορους επι την πρασιν των ιουδαιων αγαγων34 Le triple scélérat Nikanor, qui avait amené les mille marchands pour la vente des Juifs,
35 ταπεινωθεις υπο των κατ' αυτον νομιζομενων ελαχιστων ειναι τη του κυριου βοηθεια την δοξικην αποθεμενος εσθητα δια της μεσογειου δραπετου τροπον ερημον εαυτον ποιησας ηκεν εις αντιοχειαν υπερ απαν ευημερηκως επι τη του στρατου διαφθορα35 humilié, avec l'aide du Seigneur, par des gens qui, pensait-il à part lui, étaient ce qu'il y avaitde plus bas, Nikanor, dépouillant son habit d'apparat, s'isolant même de tous les autres, fuyant à travers champs àla manière d'un esclave échappé, parvint à Antioche, ayant une chance extraordinaire alors que son armée avaitété détruite.
36 και ο τοις ρωμαιοις αναδεξαμενος φορον απο της των εν ιεροσολυμοις αιχμαλωσιας κατορθωσασθαι κατηγγελλεν υπερμαχον εχειν τους ιουδαιους και δια τον τροπον τουτον ατρωτους ειναι τους ιουδαιους δια το ακολουθειν τοις υπ' αυτου προτεταγμενοις νομοις36 Et celui qui avait promis aux Romains de réaliser un tribut avec le prix des captifs deJérusalem proclama que les Juifs avaient un défenseur, que les Juifs étaient invulnérables par cela même qu'ilssuivaient les lois que lui-même avait dictées.