ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Β´ - 2 Maccabei- Maccabees II 13

LXX	BIBLES DES PEUPLES
1 τω δε ενατω και τεσσαρακοστω και εκατοστω ετει προσεπεσεν τοις περι τον ιουδαν αντιοχον τον ευπατορα παραγενεσθαι συν πληθεσιν επι την ιουδαιαν	1 En l’an 149, Judas et ses hommes apprirent qu’Antiocus Eupator avançait sur la Judée avec une grande armée.
2 και συν αυτω λυσιαν τον επιτροπον και επι των πραγματων εκαστον εχοντα δυναμιν ελληνικην πεζων μυριαδας ενδεκα και ιππεων πεντακισχιλιους τριακοσιους και ελεφαντας εικοσι δυο αρματα δε δρεπανηφορα τριακοσια	2 Il était accompagné de son tuteur Lysias, administrateur du royaume. Chacun avait une armée grecque de 110 000 fantassins, 5 300 cavaliers, 22 éléphants et 300 chars armés de faux.
3 συνεμειξεν δε αυτοις και μενελαος και παρεκαλει μετα πολλης ειρωνειας τον αντιοχον ουκ επι σωτηρια της πατριδος οιομενος δε επι της αρχης κατασταθησεσθαι	3 Ménélas s’était joint à eux et, avec une grande astuce, il s’empressait auprès d’Antiocus, non pas pour le salut de la patrie, mais avec l’espoir de retrouver sa charge.
4 ο δε βασιλευς των βασιλεων εξηγειρεν τον θυμον του αντιοχου επι τον αλιτηριον και λυσιου υποδειξαντος τουτον αιτιον ειναι παντων των κακων προσεταξεν ως εθος εστιν εν τω τοπω προσαπολεσαι αγαγοντας εις βεροιαν	4 Or voici que Lysias le dénonça comme la cause de tous les maux, et le Roi des rois excita la colère d’Antiocus contre ce criminel. Antiocus aussitôt ordonna de le conduire à Bérée pour le mettre à mort selon la coutume de l’endroit.
5 εστιν δε εν τω τοπω πυργος πεντηκοντα πηχεων πληρης σποδου ουτος δε οργανον ειχεν περιφερες παντοθεν αποκρημνον εις την σποδον	5 Il y a en effet en ce lieu une tour de 50 coudées de haut, remplie de cendres et munie d’une machine tournante qui de tous côtés fait retomber dans la cendre.
6 ενταυθα τον ιεροσυλιας ενοχον η και τινων αλλων κακων υπεροχην πεποιημενον απαντες προσωθουσιν εις ολεθρον	6 C’est là qu’on pousse, pour le mettre à mort, celui qui est coupable d’un vol sacrilège ou de tout autre crime odieux,
7 τοιουτω μορω τον παρανομον συνεβη θανειν μηδε της γης τυχοντα μενελαον	7 et c’est ainsi que devait mourir ce traître Ménélas: même la terre refusa de le recevoir.
8 πανυ δικαιως επει γαρ συνετελεσατο πολλα περι τον βωμον αμαρτηματα ου το πυρ αγνον ην και η σποδος εν σποδω τον θανατον εκομισατο	8 C’était justice, car il avait commis beaucoup de péchés contre l’autel dont le feu et la cendre sont sacrés: c’est dans la cendre qu’il trouva la mort.
9 τοις δε φρονημασιν ο βασιλευς βεβαρβαρωμενος ηρχετο τα χειριστα των επι του πατρος αυτου γεγονοτων ενδειξομενος τοις ιουδαιοις	9 Le roi s’avançait donc avec des intentions barbares: il voulait faire voir aux Juifs des choses pires encore que ce qu’ils avaient connu sous le règne de son père.
10 μεταλαβων δε ιουδας ταυτα παρηγγειλεν τω πληθει δι' ημερας και νυκτος επικαλεισθαι τον κυριον ει ποτε και αλλοτε και νυν επιβοηθειν τοις του νομου και πατριδος και ιερου αγιου στερεισθαι μελλουσιν	10 Lorsque Judas en fut informé, il ordonna au peuple d’invoquer le Seigneur jour et nuit pour qu’une fois de plus, comme il l’avait fait tant d’autres fois, il vienne en aide à ceux qu’on voulait priver de la Loi, de leur patrie et du Temple Saint.
11 και τον αρτι βραχεως ανεψυχοτα λαον μη εασαι τοις δυσφημοις εθνεσιν υποχειριους γενεσθαι	11 Il ne pouvait pas abandonner le peuple qui venait à peine de reprendre vie et le laisser tomber aux mains de païens infâmes.
12 παντων δε το αυτο ποιησαντων ομου και καταξιωσαντων τον ελεημονα κυριον μετα κλαυθμου και νηστειων και προπτωσεως επι ημερας τρεις αδιαλειπτως παρακαλεσας αυτους ο ιουδας εκελευσεν παραγινεσθαι	12 Lorsque tout le monde eut fini de prier le Seigneur plein de miséricorde avec des pleurs, des jeûnes et des prosternations continuelles durant trois jours, Judas leur adressa la parole et leur commanda de se tenir prêts.
13 καθ' εαυτον δε συν τοις πρεσβυτεροις γενομενος εβουλευσατο πριν εισβαλειν του βασιλεως το στρατευμα εις την ιουδαιαν και γενεσθαι της πολεως εγκρατεις εξελθοντας κριναι τα πραγματα τη του θεου βοηθεια	13 Il se retira ensuite avec les anciens et l’on décida de ne pas attendre que l’armée du roi envahisse la Judée et prenne la ville, mais de sortir immédiatement et d’obtenir une décision avec l’aide de Dieu.
14 δους δε την επιτροπην τω κτιστη του κοσμου παρακαλεσας τους συν αυτω γενναιως αγωνισασθαι μεχρι θανατου περι νομων ιερου πολεως πατριδος πολιτειας περι δε μωδειν εποιησατο την στρατοπεδειαν	14 Après avoir confié cette décision au Créateur du monde, il encouragea ses compagnons à combattre courageusement jusqu’à la mort, pour les lois, le Temple, la ville, la patrie et les institutions; puis il établit son camp dans les environs de Modine.
15 αναδους δε τοις περι αυτον συνθημα θεου νικην μετα νεανισκων αριστων κεκριμενων επιβαλων νυκτωρ επι την βασιλικην αυλην την παρεμβολην ανειλεν εις ανδρας δισχιλιους και τον πρωτευοντα των ελεφαντων συν τω κατ' οικιαν οντι συνεκεντησεν	15 Il donna comme mot d’ordre à ses hommes: “Victoire de Dieu!” Et de nuit il attaqua la tente du roi avec l’élite des jeunes. Il tua dans le camp environ 2 000 hommes et transperça l’éléphant de tête avec celui qui était dans sa tour.
16 και το τελος την παρεμβολην δεους και ταραχης επληρωσαν και εξελυσαν ευημερουντες	16 Enfin, il remplit le camp de terreur et de confusion, et tous se retirèrent après un total succès.
17 υποφαινουσης δε ηδη της ημερας τουτο εγεγονει δια την επαρηγουσαν αυτω του κυριου σκεπην	17 Le jour commençait à peine à se lever que déjà tout était terminé, grâce à la constante protection du Seigneur en faveur de Judas.
18 ο δε βασιλευς ειληφως γευμα της των ιουδαιων ευτολμιας κατεπειρασεν δια μεθοδων τους τοπους	18 Le roi avait pu mesurer le courage des Juifs. Il essaya donc de prendre les places en manœuvrant.
19 και επι βαιθσουρα φρουριον οχυρον των ιουδαιων προσηγεν ετροπουτο προσεκρουεν ηλαττονουτο	19 Il marcha contre Beth-Sour qui était une place forte des Juifs, mais il fut repoussé, mis en échec et vaincu.
20 τοις δε ενδον ιουδας τα δεοντα εισεπεμψεν	20 Judas faisait passer aux assiégés ce dont ils avaient besoin.
21 προσηγγειλεν δε τα μυστηρια τοις πολεμιοις ροδοκος εκ της ιουδαικης ταξεως ανεζητηθη και κατελημφθη και κατεκλεισθη	21 Mais Rodocos, de l’armée juive, livrait les secrets aux ennemis; on le rechercha, on l’arrêta et on le fit disparaître.
22 εδευτερολογησεν ο βασιλευς τοις εν βαιθσουροις δεξιαν εδωκεν ελαβεν απηει προσεβαλεν τοις περι τον ιουδαν ηττων εγενετο	22 Le roi reprit les pourparlers avec les gens de Beth-Sour, il leur tendit la main et accepta la leur, puis il se retira pour attaquer Judas et ses hommes, mais il fut battu.
23 μετελαβεν απονενοησθαι τον φιλιππον εν αντιοχεια τον απολελειμμενον επι των πραγματων συνεχυθη τους ιουδαιους παρεκαλεσεν υπεταγη και ωμοσεν επι πασι τοις δικαιοις συνελυθη και θυσιαν προσηγαγεν ετιμησεν τον νεω και τον τοπον εφιλανθρωπησεν	23 Il apprit alors que Philippe, qu’il avait laissé à Antioche pour diriger les affaires du royaume, s’était révolté. Il en fut bouleversé. Il fit appeler les Juifs et se soumit: il accepta avec serment toutes leurs conditions. Il se réconcilia avec eux et offrit un sacrifice, il honora le Temple et traita le Lieu Saint avec générosité.
24 και τον μακκαβαιον απεδεξατο κατελιπεν στρατηγον απο πτολεμαιδος εως των γερρηνων ηγεμονιδην	24 Il réserva un bon accueil à Maccabée et laissa Hégémonide comme général d’armée depuis Ptolémaïs jusqu’au pays des Géréniens.
25 ηλθεν εις πτολεμαιδα εδυσφορουν περι των συνθηκων οι πτολεμαεις εδειναζον γαρ υπερ ων ηθελησαν αθετειν τας διασταλσεις	25 Il se rendit ensuite à Ptolémaïs, mais les habitants de la ville voyaient ce traité d’un mauvais œil: ils en étaient scandalisés et voulaient en violer les accords.
26 προσηλθεν επι το βημα λυσιας απελογησατο ενδεχομενως συνεπεισεν κατεπραυνεν ευμενεις εποιησεν ανεζευξεν εις αντιοχειαν ουτω τα του βασιλεως της εφοδου και της αναζυγης εχωρησεν	26 Alors Lysias monta à la tribune et justifia de son mieux les accords. Il persuada les gens de Ptolémaïs, les calma et les amena à changer d’attitude, puis il partit pour Antioche. C’est ainsi que se déroulèrent l’offensive et la retraite du roi.