1 ויהי איש חולה לעזר שמו מבית היני כפר מרים ומרתא אחותה | 1 Erat autem quidam languens Lazarus a Bethania, de castello Mariæ et Marthæ sororis ejus. |
2 היא מרים אשר משחה את האדון בשמן המר ותנגב את רגליו בשערותיה ועתה לעזר אחיה חלה | 2 (Maria autem erat quæ unxit Dominum unguento, et extersit pedes ejus capillis suis : cujus frater Lazarus infirmabatur.) |
3 ותשלחנה אחיותיו אליו לאמר אדני הנה זה אשר אהבת חלה הוא | 3 Miserunt ergo sorores ejus ad eum dicentes : Domine, ecce quem amas infirmatur. |
4 וישמע ישוע ויאמר זאת המחלה איננה למות כי אם לכבוד האלהים למען יכבד בה בן האלהים | 4 Audiens autem Jesus dixit eis : Infirmitas hæc non est ad mortem, sed pro gloria Dei, ut glorificetur Filius Dei per eam. |
5 וישוע אהב את מרתא ואת אחותה ואת לעזר | 5 Diligebat autem Jesus Martham, et sororem ejus Mariam, et Lazarum. |
6 ויהי כשמעו כי חלה ויתמהמה וישב יומים במקום אשר הוא שם | 6 Ut ergo audivit quia infirmabatur, tunc quidem mansit in eodem loco duobus diebus ; |
7 מאחרי כן אמר לתלמידיו לכו ונשובה לארץ יהודה | 7 deinde post hæc dixit discipulis suis : Eamus in Judæam iterum. |
8 ויאמרו אליו תלמידיו רבי עתה זה בקשו היהודים לסקלך ואתה תשוב שמה | 8 Dicunt ei discipuli : Rabbi, nunc quærebant te Judæi lapidare, et iterum vadis illuc ? |
9 ויען ישוע הלא שתים עשרה שעות ליום איש כי ילך ביום לא יכשל כי יראה אור העולם הזה | 9 Respondit Jesus : Nonne duodecim sunt horæ diei ? Si quis ambulaverit in die, non offendit, quia lucem hujus mundi videt : |
10 אבל ההלך בלילה יכשל כי האור אין בו | 10 si autem ambulaverit in nocte, offendit, quia lux non est in eo. |
11 כזאת דבר ואחרי כן אמר אליהם לעזר ידידנו ישן הוא ואנכי הלך למען אעירנו | 11 Hæc ait, et post hæc dixit eis : Lazarus amicus noster dormit : sed vado ut a somno excitem eum. |
12 ויאמרו תלמידיו אדני אם ישן הוא יושע | 12 Dixerunt ergo discipuli ejus : Domine, si dormit, salvus erit. |
13 וישוע דבר על מותו והמה חשבו כי על מנוחת השנה דבר | 13 Dixerat autem Jesus de morte ejus : illi autem putaverunt quia de dormitione somni diceret. |
14 אז גלה ישוע את אזנם ויאמר אליהם לעזר מת | 14 Tunc ergo Jesus dixit eis manifeste : Lazarus mortuus est : |
15 ושמח אני בגללכם כי לא הייתי שם למען תאמינו ועתה נסעה ונלכה אליו | 15 et gaudeo propter vos, ut credatis, quoniam non eram ibi, sed eamus ad eum. |
16 ויאמר תומא הנקרא דידומוס אל התלמידים חבריו נלכה גם אנחנו למען נמות עמו | 16 Dixit ergo Thomas, qui dicitur Didymus, ad condiscipulos : Eamus et nos, ut moriamur cum eo. |
17 ויבא ישוע וימצאהו זה ארבעה ימים שכב בקבר | 17 Venit itaque Jesus : et invenit eum quatuor dies jam in monumento habentem. |
18 ובית היני היה קרוב לירושלים כדרך חמש עשרה ריס | 18 (Erat autem Bethania juxta Jerosolymam quasi stadiis quindecim.) |
19 ורבים מן היהודים באו בית מרתא ומרים לנחם אתהן על אחיהן | 19 Multi autem ex Judæis venerant ad Martham et Mariam, ut consolarentur eas de fratre suo. |
20 ויהי כשמע מרתא כי ישוע בא ותצא לקרתו ומרים יושבת בבית | 20 Martha ergo ut audivit quia Jesus venit, occurrit illi : Maria autem domi sedebat. |
21 ותאמר מרתא אל ישוע אדני אלו היית פה כי אז לא מת אחי | 21 Dixit ergo Martha ad Jesum : Domine, si fuisses hic, frater meus non fuisset mortuus : |
22 וגם עתה ידעתי כי כל אשר תשאל מאת אלהים יתן לך אלהים | 22 sed et nunc scio quia quæcumque poposceris a Deo, dabit tibi Deus. |
23 ויאמר אליה ישוע קום יקום אחיך | 23 Dicit illi Jesus : Resurget frater tuus. |
24 ותאמר אליו מרתא ידעתי כי יקום בתקומה ביום האחרון | 24 Dicit ei Martha : Scio quia resurget in resurrectione in novissimo die. |
25 ויאמר אליה ישוע אנכי התקומה והחיים המאמין בי יחיה גם כי ימות | 25 Dixit ei Jesus : Ego sum resurrectio et vita : qui credit in me, etiam si mortuus fuerit, vivet : |
26 וכל החי אשר יאמין בי לא ימות לעולם התאמיני זאת | 26 et omnis qui vivit et credit in me, non morietur in æternum. Credis hoc ? |
27 ותאמר אליו כן אדני האמנתי כי אתה המשיח בן האלהים הבא לעולם | 27 Ait illi : Utique Domine, ego credidi quia tu es Christus, Filius Dei vivi, qui in hunc mundum venisti. |
28 ויהי אחר דברה זאת ותלך ותקרא למרים אחותה בסתר לאמר הנה המורה פה וקרא לך | 28 Et cum hæc dixisset, abiit, et vocavit Mariam sororem suam silentio, dicens : Magister adest, et vocat te. |
29 היא שמעה ותמהר לקום ותבא אליו | 29 Illa ut audivit, surgit cito, et venit ad eum ; |
30 וישוע טרם יבא אל הכפר כי עודנו עמד במקום אשר פגשתו שם מרתא | 30 nondum enim venerat Jesus in castellum : sed erat adhuc in illo loco, ubi occurrerat ei Martha. |
31 והיהודים אשר באו אל ביתה לנחמה כראותם את מרים כי קמה פתאם ותצא הלכו אחריה באמרם כי הלכה לה אל הקבר לבכות שמה | 31 Judæi ergo, qui erant cum ea in domo, et consolabantur eam, cum vidissent Mariam quia cito surrexit, et exiit, secuti sunt eam dicentes : Quia vadit ad monumentum, ut ploret ibi. |
32 ותבא מרים אל המקום אשר ישוע עמד שם ותרא אתו ותפל לרגליו ותאמר לו אדני אלו היית פה כי אז לא מת אחי | 32 Maria ergo, cum venisset ubi erat Jesus, videns eum, cecidit ad pedes ejus, et dicit ei : Domine, si fuisses hic, non esset mortuus frater meus. |
33 ויהי כראות ישוע אתה בכיה וגם היהודים אשר באו אתה בכים ותזעם רוחו ויהי מרעיד | 33 Jesus ergo, ut vidit eam plorantem, et Judæos, qui venerant cum ea, plorantes, infremuit spiritu, et turbavit seipsum, |
34 ויאמר איפה שמתם אתו ויאמרו אליו אדני בא וראה | 34 et dixit : Ubi posuistis eum ? Dicunt ei : Domine, veni, et vide. |
35 ויבך ישוע | 35 Et lacrimatus est Jesus. |
36 ויאמרו היהודים הנה מה גדלה אהבתו אתו | 36 Dixerunt ergo Judæi : Ecce quomodo amabat eum. |
37 ומקצתם אמרו הפקח עיני העור הלא יכל לעשות שגם זה לא ימות | 37 Quidam autem ex ipsis dixerunt : Non poterat hic, qui aperuit oculos cæci nati, facere ut hic non moreretur ? |
38 ויוסף עוד ישוע להזעם ברוחו ויבא אל הקבר והוא מערה ואבן על מבואה | 38 Jesus ergo rursum fremens in semetipso, venit ad monumentum. Erat autem spelunca, et lapis superpositus erat ei. |
39 ויאמר ישוע שאו את האבן מעליה ותאמר אליו מרתא אחות המת אדני הנה כבר באש כי ארבעה ימים לו | 39 Ait Jesus : Tollite lapidem. Dicit ei Martha, soror ejus qui mortuus fuerat : Domine, jam fœtet, quatriduanus est enim. |
40 ויאמר אליה ישוע הלא אמרתי לך כי אם תאמיני תחזי את כבוד האלהים | 40 Dicit ei Jesus : Nonne dixi tibi quoniam si credideris, videbis gloriam Dei ? |
41 וישאו את האבן אשר המת הושם שם וישוע נשא את עיניו למרום ויאמר אודך אבי כי עניתני | 41 Tulerunt ergo lapidem : Jesus autem, elevatis sursum oculis, dixit : Pater, gratias ago tibi quoniam audisti me. |
42 ואני ידעתי כי בכל עת תענני אולם בעבור העם הזה אשר סביבותי דברתי למען יאמינו בי כי אתה שלחתני | 42 Ego autem sciebam quia semper me audis, sed propter populum qui circumstat, dixi : ut credant quia tu me misisti. |
43 ויהי ככלותו לדבר ויקרא בקול גדול לעזר קום צא | 43 Hæc cum dixisset, voce magna clamavit : Lazare, veni foras. |
44 ויצא המת וידיו ורגליו כרוכת בתכריכין ופיו לוטים בסודר ויאמר אליהם ישוע התירו אתו וילך לדרכו | 44 Et statim prodiit qui fuerat mortuus, ligatus pedes, et manus institis, et facies illius sudario erat ligata. Dixit eis Jesus : Solvite eum et sinite abire. |
45 ורבים מן היהודים אשר באו אל מרים בראותם את אשר עשה ישוע האמינו בו | 45 Multi ergo ex Judæis, qui venerant ad Mariam, et Martham, et viderant quæ fecit Jesus, crediderunt in eum. |
46 ומקצתם הלכו אל הפרושים ויגידו להם את אשר עשה ישוע | 46 Quidam autem ex ipsis abierunt ad pharisæos, et dixerunt eis quæ fecit Jesus.
|
47 אז יקהילו הכהנים הגדולים והפרושים את הסנהדרין ויאמרו מה נעשה כי האיש הלזה עשה אתות הרבה | 47 Collegerunt ergo pontifices et pharisæi concilium, et dicebant : Quid facimus, quia hic homo multa signa facit ? |
48 אם נניח לו לעשות כלם יאמינו בו ובאו הרומיים ולקחו גם את אדמתנו וגם את עמנו | 48 Si dimittimus eum sic, omnes credent in eum, et venient Romani, et tollent nostrum locum, et gentem. |
49 ואחד מהם קיפא שמו והוא כהן גדול בשנה ההיא אמר אליהם הן לא תדעו מאומה | 49 Unus autem ex ipsis, Caiphas nomine, cum esset pontifex anni illius, dixit eis : Vos nescitis quidquam, |
50 אף לא תתבוננו כי טוב לנו מות איש אחד בעד הגוי מאבד העם כלו | 50 nec cogitatis quia expedit vobis ut unus moriatur homo pro populo, et non tota gens pereat. |
51 וזאת לא דבר מלבו כי אם בהיותו כהן גדול בשנה ההיא נבא כי ישוע ימות בעד העם | 51 Hoc autem a semetipso non dixit : sed cum esset pontifex anni illius, prophetavit, quod Jesus moriturus erat pro gente, |
52 ולא בעד העם לבד כי אם לקבץ גם את בני אלהים המפזרים והיו לאחדים | 52 et non tantum pro gente, sed ut filios Dei, qui erant dispersi, congregaret in unum. |
53 ויועצו יחדו להמיתו מהיום ההוא והלאה | 53 Ab illo ergo die cogitaverunt ut interficerent eum.
|
54 על כן לא התהלך ישוע עוד בתוך היהודים בגלוי כי אם סר משם לארץ הקרובה אל המדבר אל עיר עפרים ויגר שם עם תלמידיו | 54 Jesus ergo jam non in palam ambulabat apud Judæos, sed abiit in regionem juxta desertum, in civitatem quæ dicitur Ephrem, et ibi morabatur cum discipulis suis. |
55 ויקרבו ימי הפסח ליהודים ועם רב עלו מן הארץ ירושלימה לפני הפסח למען יטהרו | 55 Proximum autem erat Pascha Judæorum, et ascenderunt multi Jerosolymam de regione ante Pascha, ut sanctificarent seipsos. |
56 ויבקשו את ישוע ובעמדם בבית המקדש נדברו לאמר מה תחשבו הכי לא יבוא אל החג | 56 Quærebant ergo Jesum, et colloquebantur ad invicem, in templo stantes : Quid putatis, quia non venit ad diem festum ? Dederant autem pontifices et pharisæi mandatum ut si quis cognoverit ubi sit, indicet, ut apprehendant eum. |
57 והכהנים הגדולים והפרושים גזרו גזרה אשר אם ידע איש את מקומו יודיענו למען יתפשהו | |