Proverbia 23

VULGATA	NOVA VULGATA
1 Quando sederis ut comedas cum principe, diligenter attende quæ apposita sunt ante faciem tuam.	1 Quando sederis, ut comedas cum principe, diligenter attende, quae apposita sunt ante faciem tuam,
2 Et statue cultrum in gutture tuo : si tamen habes in potestate animam tuam.	2 et statue cultrum in gutture tuo, si avidus es.
3 Ne desideres de cibis ejus, in quo est panis mendacii.	3 Ne desideres de cibis eius, quia est panis mendacii.
4 Noli laborare ut diteris, sed prudentiæ tuæ pone modum.	4 Noli laborare, ut diteris, sed in prudentia tua acquiesce.
5 Ne erigas oculos tuos ad opes quas non potes habere, quia facient sibi pennas quasi aquilæ, et volabunt in cælum.	5 Si erigas oculos tuos ad opes, iam non sunt; quia facient sibi pennas quasi aquilae et volabunt in caelum.
6 Ne comedas cum homine invido, et ne desideres cibos ejus :	6 Ne comedas cum homine invido et ne desideres cibos eius;
7 quoniam in similitudinem arioli et conjectoris æstimat quod ignorat. Comede et bibe, dicet tibi ; et mens ejus non est tecum.	7 quoniam sicut aestimavit in animo suo, ita ipse est. “ Comede et bibe ” dicet tibi, et mens eius non est tecum.
8 Cibos quos comederas evomes, et perdes pulchros sermones tuos.	8 Buccellam, quam comederas, evomes et perdes pulchros sermones tuos.
9 In auribus insipientium ne loquaris, qui despicient doctrinam eloquii tui.	9 In auribus insipientium ne loquaris, quia despicient doctrinam eloquii tui.
10 Ne attingas parvulorum terminos, et agrum pupillorum ne introëas :	10 Ne attingas terminos viduae et agrum pupillorum ne introeas:
11 propinquus enim illorum fortis est, et ipse judicabit contra te causam illorum.	11 redemptor enim illorum fortis est, et ipse iudicabit contra te causam illorum.
12 Ingrediatur ad doctrinam cor tuum, et aures tuæ ad verba scientiæ.	12 Introduc ad doctrinam cor tuum et aures tuas ad verba scientiae.
13 Noli subtrahere a puero disciplinam : si enim percusseris eum virga, non morietur.	13 Noli subtrahere a puero disciplinam; si enim percusseris eum virga, non morietur:
14 Tu virga percuties eum, et animam ejus de inferno liberabis.	14 tu virga percuties eum et animam eius de inferno liberabis.
15 Fili mi, si sapiens fuerit animus tuus, gaudebit tecum cor meum :	15 Fili mi, si sapiens fuerit cor tuum, gaudebit tecum et cor meum,
16 et exsultabunt renes mei, cum locuta fuerint rectum labia tua.	16 et exsultabunt renes mei, cum locuta fuerint rectum labia tua.
17 Non æmuletur cor tuum peccatores, sed in timore Domini esto tota die :	17 Non aemuletur cor tuum peccatores, sed in timore Domini esto tota die,
18 quia habebis spem in novissimo, et præstolatio tua non auferetur.	18 quia est tibi posteritas, et praestolatio tua non auferetur.
19 Audi, fili mi, et esto sapiens, et dirige in via animum tuum.	19 Audi, fili mi, et esto sapiens et dirige in via animum tuum.
20 Noli esse in conviviis potatorum, nec in comessationibus eorum qui carnes ad vescendum conferunt :	20 Noli esse in conviviis potatorum nec in comissationibus carnis,
21 quia vacantes potibus et dantes symbola consumentur, et vestietur pannis dormitatio.	21 quia vacantes potibus et comissatores consumentur, et vestietur pannis dormitatio.
22 Audi patrem tuum, qui genuit te, et ne contemnas cum senuerit mater tua.	22 Audi patrem tuum, qui genuit te, et ne contemnas, cum senuerit mater tua.
23 Veritatem eme, et noli vendere sapientiam, et doctrinam, et intelligentiam.	23 Veritatem eme et noli vendere; sapientiam eme et doctrinam et intellegentiam.
24 Exsultat gaudio pater justi ; qui sapientem genuit, lætabitur in eo.	24 Exsultat gaudio pater iusti; qui sapientem genuit, laetabitur in eo;
25 Gaudeat pater tuus et mater tua, et exsultet quæ genuit te.	25 gaudeat pater tuus et mater tua, et exsultet, quae genuit te.
26 Præbe, fili mi, cor tuum mihi, et oculi tui vias meas custodiant.	26 Praebe, fili mi, cor tuum mihi, et oculi tui vias meas custodiant.
27 Fovea enim profunda est meretrix, et puteus angustus aliena.	27 Fovea enim profunda est meretrix, et puteus angustus aliena,
28 Insidiatur in via quasi latro, et quos incautos viderit, interficiet.	28 nam insidiatur ipsa in via quasi latro et iniquos in hominibus addet.
29 Cui væ ? cujus patri væ ? cui rixæ ? cui foveæ ? cui sine causa vulnera ? cui suffusio oculorum ?	29 Cui “ Vae ”? Cui “ Eheu ”? Cui rixae? Cui querela? Cui sine causa vulnera? Cui suffusio oculorum?
30 nonne his qui commorantur in vino, et student calicibus epotandis ?	30 His, qui commorantur in vino et eunt, ut scrutentur mixtum.
31 Ne intuearis vinum quando flavescit, cum splenduerit in vitro color ejus : ingreditur blande,	31 Ne intuearis vinum, quando flavescit, cum splenduerit in calice color eius: ingreditur blande,
32 sed in novissimo mordebit ut coluber, et sicut regulus venena diffundet.	32 sed in novissimo mordebit ut coluber et sicut regulus vulnerat.
33 Oculi tui videbunt extraneas, et cor tuum loquetur perversa.	33 Oculi tui videbunt extranea, et cor tuum loquetur perversa;
34 Et eris sicut dormiens in medio mari, et quasi sopitus gubernator, amisso clavo.	34 et eris sicut dormiens in medio mari et quasi sopitus ad malum navis:
35 Et dices : Verberaverunt me, sed non dolui ; traxerunt me, et ego non sensi. Quando evigilabo, et rursus vina reperiam ?	35 “ Verberaverunt me, sed non dolui, percusserunt me, et ego non sensi; quando evigilabo et rursus illud requiram? ”.