Scrutatio

Lunedi, 29 aprile 2024 - Santa Caterina da Siena ( Letture di oggi)

Proverbia 23


font
VULGATADIODATI
1 Quando sederis ut comedas cum principe,
diligenter attende quæ apposita sunt ante faciem tuam.
1 Quando tu sederai a tavola con alcun signore, Per mangiar con lui, Considera attentamente quello che sarà dinanzi a te;
2 Et statue cultrum in gutture tuo :
si tamen habes in potestate animam tuam.
2 Altrimenti, se tu sei ingordo, Tu ti metterai un coltello alla gola.
3 Ne desideres de cibis ejus,
in quo est panis mendacii.
3 Non appetire le sue delizie; Perciocchè sono un cibo fallace
4 Noli laborare ut diteris,
sed prudentiæ tuæ pone modum.
4 Non affaticarti per arricchire; Rimanti della tua prudenza.
5 Ne erigas oculos tuos ad opes quas non potes habere,
quia facient sibi pennas quasi aquilæ, et volabunt in cælum.
5 In un batter d’occhio le ricchezze non sono più; Perciocchè ad un tratto si fanno delle ale; E sono come un’aquila, che se ne vola in aria
6 Ne comedas cum homine invido,
et ne desideres cibos ejus :
6 Non mangiare il pan dell’uomo che è d’occhio maligno, E non appetire le sue delizie.
7 quoniam in similitudinem arioli et conjectoris
æstimat quod ignorat.
Comede et bibe, dicet tibi ;
et mens ejus non est tecum.
7 Perciocchè, come egli è villano nell’anima sua, Così egli ti dirà: Mangia, e bevi; Ma il cuor son non sarà teco.
8 Cibos quos comederas evomes,
et perdes pulchros sermones tuos.
8 Tu vomiterai il boccone che ne avrai mangiato, Ed avrai perduti i tuoi ragionamenti piacevoli
9 In auribus insipientium ne loquaris,
qui despicient doctrinam eloquii tui.
9 Non parlare in presenza dello stolto; Perciocchè egli sprezzerà il senno de’ tuoi ragionamenti
10 Ne attingas parvulorum terminos,
et agrum pupillorum ne introëas :
10 Non rimuovere il termine antico; E non entrare ne’ campi degli orfani.
11 propinquus enim illorum fortis est,
et ipse judicabit contra te causam illorum.
11 Perciocchè il lor riscotitore è potente; Egli difenderà la causa loro contro a te
12 Ingrediatur ad doctrinam cor tuum,
et aures tuæ ad verba scientiæ.
12 Porgi il tuo cuore all’ammaestramento, E le tue orecchie a’ detti della scienza.
13 Noli subtrahere a puero disciplinam :
si enim percusseris eum virga, non morietur.
13 Non risparmiare la correzione al fanciullo; Benchè tu lo batti con la verga, non però morrà.
14 Tu virga percuties eum,
et animam ejus de inferno liberabis.
14 Tu lo batterai con la verga, E libererai l’anima sua dall’inferno.
15 Fili mi, si sapiens fuerit animus tuus,
gaudebit tecum cor meum :
15 Figliuol mio, se il tuo cuore è savio, Il mio cuore altresì se ne rallegrerà.
16 et exsultabunt renes mei,
cum locuta fuerint rectum labia tua.
16 E le mie reni gioiranno, Quando le tue labbra parleranno cose diritte
17 Non æmuletur cor tuum peccatores,
sed in timore Domini esto tota die :
17 Il cuor tuo non porti invidia a’ peccatori; Anzi attienti sempre al timore del Signore.
18 quia habebis spem in novissimo,
et præstolatio tua non auferetur.
18 Perciocchè, se vi è premio, La tua speranza non sarà troncata
19 Audi, fili mi, et esto sapiens,
et dirige in via animum tuum.
19 Ascolta, figliuol mio, e sii savio; E addirizza il tuo cuore nella diritta via.
20 Noli esse in conviviis potatorum,
nec in comessationibus eorum qui carnes ad vescendum conferunt :
20 Non esser de’ bevitori di vino; Nè de’ ghiotti mangiatori di carne.
21 quia vacantes potibus et dantes symbola consumentur,
et vestietur pannis dormitatio.
21 Perciocchè l’ubbriaco ed il ghiotto impoveriranno; Ed il sonnecchiare farà vestire stracci.
22 Audi patrem tuum, qui genuit te,
et ne contemnas cum senuerit mater tua.
22 Ubbidisci a tuo padre, il qual ti ha generato; E non isprezzar tua madre, quando sarà divenuta vecchia.
23 Veritatem eme, et noli vendere sapientiam,
et doctrinam, et intelligentiam.
23 Compera verità, e non venderla, Compera sapienza, ammaestramento, ed intendimento.
24 Exsultat gaudio pater justi ;
qui sapientem genuit, lætabitur in eo.
24 Il padre del giusto gioirà grandemente; E chi avrà generato un savio, ne avrà allegrezza.
25 Gaudeat pater tuus et mater tua,
et exsultet quæ genuit te.
25 Fa’ che tuo padre e tua madre si rallegrino; E che quella che ti ha partorito gioisca.
26 Præbe, fili mi, cor tuum mihi,
et oculi tui vias meas custodiant.
26 Figliuol mio, recami il tuo cuore, E gli occhi tuoi guardino le mie vie.
27 Fovea enim profunda est meretrix,
et puteus angustus aliena.
27 Perciocchè la meretrice è una fossa profonda, E la straniera un pozzo stretto.
28 Insidiatur in via quasi latro,
et quos incautos viderit, interficiet.
28 Ed anche ella sta agli agguati, come un ladrone; Ed accresce il numero de’ malfattori fra gli uomini
29 Cui væ ? cujus patri væ ?
cui rixæ ? cui foveæ ?
cui sine causa vulnera ? cui suffusio oculorum ?
29 A cui avvengono i guai? a cui i lai? A cui le contese? a cui i rammarichi? A cui le battiture senza cagione? a cui il rossore degli occhi?
30 nonne his qui commorantur in vino,
et student calicibus epotandis ?
30 A quelli che si fermano lungamente appresso il vino; A quelli che vanno cercando da mescere.
31 Ne intuearis vinum quando flavescit,
cum splenduerit in vitro color ejus :
ingreditur blande,
31 Non riguardare il vino, quando rosseggia, Quando sfavilla nella coppa, E cammina diritto.
32 sed in novissimo mordebit ut coluber,
et sicut regulus venena diffundet.
32 Egli morderà alla fine come il serpente, E pungerà come l’aspido.
33 Oculi tui videbunt extraneas,
et cor tuum loquetur perversa.
33 Allora gli occhi tuoi vedranno cose strane, E il tuo cuore parlerà cose stravolte.
34 Et eris sicut dormiens in medio mari,
et quasi sopitus gubernator, amisso clavo.
34 E tu sarai come chi giace in mezzo al mare, E come chi dorme in su la cima dell’albero della nave.
35 Et dices : Verberaverunt me, sed non dolui ;
traxerunt me, et ego non sensi.
Quando evigilabo, et rursus vina reperiam ?
35 Tu dirai: Altri mi ha battuto, ed io non ne ho sentita la doglia; Altri mi ha pesto, ed io non me ne sono avveduto; Quando mi risveglierò? io tornerò a cercarlo ancora