Proverbia 22

VULGATA	NOVA VULGATA
1 Melius est nomen bonum quam divitiæ multæ ; super argentum et aurum gratia bona.	1 Melius est nomen bonum quam divitiae multae, super argentum et aurum gratia bona.
2 Dives et pauper obviaverunt sibi : utriusque operator est Dominus.	2 Dives et pauper obviaverunt sibi: utriusque operator est Dominus.
3 Callidus vidit malum, et abscondit se ; innocens pertransiit, et afflictus est damno.	3 Callidus vidit malum et abscondit se; simplices pertransierunt et afflicti sunt damno.
4 Finis modestiæ timor Domini, divitiæ, et gloria, et vita.	4 Praemium modestiae timor Domini, divitiae et gloria et vita.
5 Arma et gladii in via perversi ; custos autem animæ suæ longe recedit ab eis.	5 Spinae et laquei in via perversi, custos autem animae suae longe recedit ab eis.
6 Proverbium est : adolescens juxta viam suam ; etiam cum senuerit, non recedet ab ea.	6 Institue adulescentem iuxta viam suam; etiam cum senuerit, non recedet ab ea.
7 Dives pauperibus imperat, et qui accipit mutuum servus est fœnerantis.	7 Dives pauperibus imperat; et, qui accipit mutuum, servus est fenerantis.
8 Qui seminat iniquitatem metet mala, et virga iræ suæ consummabitur.	8 Qui seminat iniquitatem, metet mala et virga irae suae consummabitur.
9 Qui pronus est ad misericordiam benedicetur : de panibus enim suis dedit pauperi. Victoriam et honorem acquiret qui dat munera ; animam autem aufert accipientium.	9 Qui bono oculo est, benedicetur, de panibus enim suis dedit pauperi.
10 Ejice derisorem, et exibit cum eo jurgium, cessabuntque causæ et contumeliæ.	10 Eice derisorem, et exibit cum eo iurgium; cessabuntque causae et contumeliae.
11 Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.	11 Qui diligit cordis munditiam, propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem.
12 Oculi Domini custodiunt scientiam, et supplantantur verba iniqui.	12 Oculi Domini custodiunt scientiam, et supplantantur verba iniqui.
13 Dicit piger : Leo est foris ; in medio platearum occidendus sum.	13 Dicit piger: “ Leo est foris, in medio platearum occidendus sum ”.
14 Fovea profunda os alienæ : cui iratus est Dominus, incidet in eam.	14 Fovea profunda os alienae; cui iratus est Dominus, incidet in eam.
15 Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinæ fugabit eam.	15 Stultitia colligata est in corde pueri, et virga disciplinae fugabit eam.
16 Qui calumniatur pauperem ut augeat divitias suas, dabit ipse ditiori, et egebit.	16 Opprimis pauperem? Ipse augebit divitias suas. Donas ditiori? Ipse egebis.
17 Inclina aurem tuam, et audi verba sapientium : appone autem cor ad doctrinam meam,	17 Inclina aurem tuam et audi verba sapientium, appone autem cor ad doctrinam meam,
18 quæ pulchra erit tibi cum servaveris eam in ventre tuo, et redundabit in labiis tuis :	18 quia pulchra erunt, cum servaveris ea in ventre tuo, et redundabunt in labiis tuis.
19 ut sit in Domino fiducia tua, unde et ostendi eam tibi hodie.	19 Ut sit in Domino fiducia tua, ostendi ea tibi hodie.
20 Ecce descripsi eam tibi tripliciter, in cogitationibus et scientia :	20 Nonne descripsi ea tibi nudiustertius in cogitationibus et scientia,
21 ut ostenderem tibi firmitatem et eloquia veritatis, respondere ex his illis qui miserunt te.	21 ut ostenderem tibi firmitatem verborum veritatis, ut respondeas illi, qui misit te?
22 Non facias violentiam pauperi quia pauper est, neque conteras egenum in porta :	22 Non facias violentiam pauperi, quia pauper est, neque conteras egenum in porta,
23 quia judicabit Dominus causam ejus, et configet eos qui confixerunt animam ejus.	23 quia iudicabit Dominus causam eorum, et anima spoliabit spoliatores.
24 Noli esse amicus homini iracundo, neque ambules cum viro furioso :	24 Noli esse amicus homini iracundo neque ambules cum viro furioso,
25 ne forte discas semitas ejus, et sumas scandalum animæ tuæ.	25 ne forte discas semitas eius et sumas scandalum animae tuae.
26 Noli esse cum his qui defigunt manus suas, et qui vades se offerunt pro debitis :	26 Noli esse cum his, qui iungunt manus suas et qui vades se offerunt pro debitis:
27 si enim non habes unde restituas, quid causæ est ut tollat operimentum de cubili tuo ?	27 si enim non habes unde restituas, quid causae est ut tollat lectum tuum subter te?
28 Ne transgrediaris terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.	28 Ne transferas terminos antiquos, quos posuerunt patres tui.
29 Vidisti virum velocem in opere suo ? coram regibus stabit, nec erit ante ignobiles.	29 Vidisti virum velocem in opere suo: coram regibus stabit nec erit ante ignobiles.