Giuditta 7

NOVA VULGATA	LXX
1 Crastina autem diepraecepit Holofernes omni militiae suae et omni populo suo, qui affuerunt inauxilium illius, ut pararent se ad Betuliam et ascensus montanae praeoccuparentet facerent pugnam adversus filios Israel.	1 τη δε επαυριον παρηγγειλεν ολοφερνης παση τη στρατια αυτου και παντι τω λαω αυτου οι παρεγενοντο επι την συμμαχιαν αυτου αναζευγνυειν επι βαιτυλουα και τας αναβασεις της ορεινης προκαταλαμβανεσθαι και ποιειν πολεμον προς τους υιους ισραηλ
2 Et paraverunt se in illa die omnisvir potens eorum; et virtus eorum virorum bellatorum erat centum septuagintamilia peditum et equitum duodecim milia, praeter impedimenta et viros, qui erantpedites in eis, multitudo magna valde.	2 και ανεζευξεν εν τη ημερα εκεινη πας ανηρ δυνατος αυτων και η δυναμις αυτων ανδρων πολεμιστων χιλιαδες πεζων εκατον εβδομηκοντα και ιππεων χιλιαδες δεκα δυο χωρις της αποσκευης και των ανδρων οι ησαν πεζοι εν αυτοις πληθος πολυ σφοδρα
3 Et castra collocaverunt in convallemiuxta Betuliam ad fontem et praetenderunt in latitudinem contra Dothain usque adAbelmain et in longitudinem a Betulia usque Chyamonem, quae est contra Esdrelon.	3 και παρενεβαλον εν τω αυλωνι πλησιον βαιτυλουα επι της πηγης και παρετειναν εις ευρος επι δωθαιμ εως βελβαιμ και εις μηκος απο βαιτυλουα εως κυαμωνος η εστιν απεναντι του εσδρηλων
4 Filii autem Israel, ut viderunt multitudinem eorum, turbati sunt valde etdixerunt unusquisque ad proximum suum: “ Nunc lingent isti faciem totiusterrae, nec montes alti neque valles neque colles sustinebunt pondus eorum ”.	4 οι δε υιοι ισραηλ ως ειδον αυτων το πληθος εταραχθησαν σφοδρα και ειπαν εκαστος προς τον πλησιον αυτου νυν εκλειξουσιν ουτοι το προσωπον της γης πασης και ουτε τα ορη τα υψηλα ουτε αι φαραγγες ουτε οι βουνοι υποστησονται το βαρος αυτων
5 Et accipientes unusquisque vasa sua bellica et accendentes ignem in turribusmurorum suorum manebant custodientes per totam noctem illam.	5 και αναλαβοντες εκαστος τα σκευη τα πολεμικα αυτων και ανακαυσαντες πυρας επι τους πυργους αυτων εμενον φυλασσοντες ολην την νυκτα εκεινην
6 Altera autem dieeduxit Holofernes omnem equitatum suum contra faciem filiorum Israel, qui erantin Betulia,	6 τη δε ημερα τη δευτερα εξηγαγεν ολοφερνης πασαν την ιππον αυτου κατα προσωπον των υιων ισραηλ οι ησαν εν βαιτυλουα
7 et visitavit ascensus civitatis eorum et fontes aquarumperambulavit et praeoccupavit eos. Et praeposuit eis castra virorum bellatorumet ipse convertit in populum suum.	7 και επεσκεψατο τας αναβασεις της πολεως αυτων και τας πηγας των υδατων εφωδευσεν και προκατελαβετο αυτας και επεστησεν αυταις παρεμβολας ανδρων πολεμιστων και αυτος ανεζευξεν εις τον λαον αυτου
8 Et accedentes ad eum omnes principesfiliorum Esau et omnes duces populi Moab et magistratus maritimae dixerunt:	8 και προσελθοντες αυτω παντες αρχοντες υιων ησαυ και παντες οι ηγουμενοι του λαου μωαβ και οι στρατηγοι της παραλιας ειπαν
9 “ Audiat verbum dominator noster, ne fiat confractio in virtute tua.	9 ακουσατω δη λογον ο δεσποτης ημων ινα μη γενηται θραυσμα εν τη δυναμει σου
10 Populus enim hic filiorum Israel non fidit in lanceis suis sed in altitudinibusmontium, in quibus inhabitant; non enim est facile ascendere vertices montiumipsorum.	10 ο γαρ λαος ουτος των υιων ισραηλ ου πεποιθαν επι τοις δορασιν αυτων αλλ' επι τοις υψεσι των ορεων εν οις αυτοι ενοικουσιν εν αυτοις ου γαρ εστιν ευχερες προσβηναι ταις κορυφαις των ορεων αυτων
11 Et nunc, dominator, noli pugnare ad eos sicut pugna fit belli, etnon cadet ex populo tuo vir unus;	11 και νυν δεσποτα μη πολεμει προς αυτους καθως γινεται πολεμος παραταξεως και ου πεσειται εκ του λαου σου ανηρ εις
12 sed mane in castris tuis custodiens omnemvirum virtutis tuae, et obtineant pueri tui fontem aquarum, qui emanat a radicemontis,	12 αναμεινον επι της παρεμβολης σου διαφυλασσων παντα ανδρα εκ της δυναμεως σου και επικρατησατωσαν οι παιδες σου της πηγης του υδατος η εκπορευεται εκ της ριζης του ορους
13 quia inde hauriunt aquas omnes inhabitantes Betuliam. Et interficieteos sitis, et tradent civitatem suam, et nos et populus tuus ascendemus supervertices montium proximos et obsidebimus in eis in custodiam, ut non exeat decivitate vir unus.	13 διοτι εκειθεν υδρευονται παντες οι κατοικουντες βαιτυλουα και ανελει αυτους η διψα και εκδωσουσι την πολιν αυτων και ημεις και ο λαος ημων αναβησομεθα επι τας πλησιον κορυφας των ορεων και παρεμβαλουμεν επ' αυταις εις προφυλακην του μη εξελθειν εκ της πολεως ανδρα ενα
14 Et destilliscent in fame et siti ipsi et mulieres eorum etfilii eorum et, priusquam veniat gladius super eos, prosternentur in plateishabitationis suae,	14 και τακησονται εν τω λιμω αυτοι και αι γυναικες αυτων και τα τεκνα αυτων και πριν ελθειν την ρομφαιαν επ' αυτους καταστρωθησονται εν ταις πλατειαις της οικησεως αυτων
15 et retribues eis retributionem malam, eo quod secesseruntet non obviaverunt faciei tuae in pace ”.	15 και ανταποδωσεις αυτοις ανταποδομα πονηρον ανθ' ων εστασιασαν και ουκ απηντησαν τω προσωπω σου εν ειρηνη
16 Et placuerunt verba eorum coramHoloferne et coram omnibus famulis eius, et constituit facere, ut locuti sunt.	16 και ηρεσαν οι λογοι αυτων ενωπιον ολοφερνου και ενωπιον παντων των θεραποντων αυτου και συνεταξε ποιειν καθα ελαλησαν
17 Et promoverunt castra filii Moab et cum eis quinque milia filiorum Assyriaeet castra constituerunt in convalle et praeoccupaverunt aquas et fontes aquarumfiliorum Israel.	17 και απηρεν παρεμβολη υιων αμμων και μετ' αυτων χιλιαδες πεντε υιων ασσουρ και παρενεβαλον εν τω αυλωνι και προκατελαβοντο τα υδατα και τας πηγας των υδατων των υιων ισραηλ
18 Et ascenderunt filii Ammon et filii Esau et castraconstituerunt in montana contra Dothain. Et miserunt ex eis ad austrum etorientem contra Egrebel, quae est iuxta Chus, quae est ad rivum Mochmur. Etreliqua militia Assyriorum castra constituerunt in campo et operuerunt omnemfaciem terrae; et tabernacula et impedimenta eorum constituerunt in turba multa,et erant in multitudinem magnam valde.	18 και ανεβησαν οι υιοι ησαυ και οι υιοι αμμων και παρενεβαλον εν τη ορεινη απεναντι δωθαιμ και απεστειλαν εξ αυτων προς νοτον και απηλιωτην απεναντι εγρεβηλ η εστιν πλησιον χους η εστιν επι του χειμαρρου μοχμουρ και η λοιπη στρατια των ασσυριων παρενεβαλον εν τω πεδιω και εκαλυψαν παν το προσωπον της γης και αι σκηναι και αι απαρτιαι αυτων κατεστρατοπεδευσαν εν οχλω πολλω και ησαν εις πληθος πολυ σφοδρα
19 Et filii Israel clamaverunt ad Dominum Deum suum, quoniam minorabaturspiritus eorum, quoniam circumdederant eos omnes inimici eorum, et non poteranteffugere de medio eorum.	19 και οι υιοι ισραηλ ανεβοησαν προς κυριον θεον αυτων οτι ωλιγοψυχησεν το πνευμα αυτων οτι εκυκλωσαν παντες οι εχθροι αυτων και ουκ ην διαφυγειν εκ μεσου αυτων
20 Et manserunt in circuitu eorum omnia castraAssyriae, pedites et quadrigae et equites eorum per dies triginta quattuor. Etdeficiebant omnibus inhabitantibus Betuliam omnia vasa aquarum eorum,	20 και εμεινεν κυκλω αυτων πασα παρεμβολη ασσουρ οι πεζοι και αρματα και οι ιππεις αυτων ημερας τριακοντα τεσσαρας και εξελιπεν παντας τους κατοικουντας βαιτυλουα παντα τα αγγεια αυτων των υδατων
21 etcisternae eorum evacuabantur, et non habebant quod biberent in satietatem aquamunam diem, quoniam in mensura dabant eis bibere.	21 και οι λακκοι εξεκενουντο και ουκ ειχον πιειν εις πλησμονην υδωρ ημεραν μιαν οτι εν μετρω εδιδοσαν αυτοις πιειν
22 Et anxiati sunt infanteseorum, et mulieres et iuvenes deficiebant a siti et cadebant in plateiscivitatis et in transitu portarum, et non erat virtus adhuc in eis.	22 και ηθυμησεν τα νηπια αυτων και αι γυναικες και οι νεανισκοι εξελιπον απο της διψης και επιπτον εν ταις πλατειαις της πολεως και εν ταις διοδοις των πυλων και ουκ ην κραταιωσις ετι εν αυτοις
23 Etcollegit se omnis populus ad Oziam et ad principes civitatis, iuvenes etmulieres et infantes, et clamaverunt voce magna et dixerunt coram omnibussenioribus:	23 και επισυνηχθησαν πας ο λαος επι οζιαν και τους αρχοντας της πολεως οι νεανισκοι και αι γυναικες και τα παιδια και ανεβοησαν φωνη μεγαλη και ειπαν εναντιον παντων των πρεσβυτερων
24 “ Iudicet Deus inter vos et nos, quoniam fecistis in nobisiniquitatem magnam non loquentes pacifica cum filiis Assyriae.	24 κριναι ο θεος ανα μεσον υμων και ημων οτι εποιησατε εν ημιν αδικιαν μεγαλην ου λαλησαντες ειρηνικα μετα υιων ασσουρ
25 Et nunc nonest qui nos adiuvet, sed vendidit nos Deus in manus eorum, ut prosterneremurante eos in siti et perditione magna.	25 και νυν ουκ εστιν ο βοηθος ημων αλλα πεπρακεν ημας ο θεος εις τας χειρας αυτων του καταστρωθηναι εναντιον αυτων εν διψη και απωλεια μεγαλη
26 Et nunc convocate eos et traditecivitatem totam in captivitatem populo Holofernis et omni virtuti eius.	26 και νυν επικαλεσασθε αυτους και εκδοσθε την πολιν πασαν εις προνομην τω λαω ολοφερνου και παση τη δυναμει αυτου
27 Melius est enim nos fieri illis in rapinam; erimus enim eis in servos etancillas, et vivet anima nostra, et non videbimus mortem infantium nostrorum inoculis nostris et mulieres et filios nostros deficientes in animabus suis.	27 κρεισσον γαρ ημιν γενηθηναι αυτοις εις διαρπαγην εσομεθα γαρ εις δουλους και ζησεται η ψυχη ημων και ουκ οψομεθα τον θανατον των νηπιων ημων εν οφθαλμοις ημων και τας γυναικας και τα τεκνα ημων εκλειπουσας τας ψυχας αυτων
28 Contestamur vobis caelum et terram et Deum eorum et Dominum patrum nostrorum,qui ulciscitur in nos secundum peccata nostra et secundum peccata patrumnostrorum, ut non faciat secundum verba haec in hac die ”.	28 μαρτυρομεθα υμιν τον ουρανον και την γην και τον θεον ημων και κυριον των πατερων ημων ος εκδικει ημας κατα τας αμαρτιας ημων και κατα τα αμαρτηματα των πατερων ημων ινα μη ποιηση κατα τα ρηματα ταυτα εν τη ημερα τη σημερον
29 Et factus estfletus magnus in medio ecclesiae omnium unanimiter, et clamaverunt ad DominumDeum voce magna.	29 και εγενετο κλαυθμος μεγας εν μεσω της εκκλησιας παντων ομοθυμαδον και εβοησαν προς κυριον τον θεον φωνη μεγαλη
30 Et dixit ad eos Ozias: “ Aequo animo estote, fratres, et sustineamus adhucdies quinque, in quibus convertet Dominus Deus noster misericordiam suam supernos; non enim derelinquet nos in consummationem.	30 και ειπεν προς αυτους οζιας θαρσειτε αδελφοι διακαρτερησωμεν ετι πεντε ημερας εν αις επιστρεψει κυριος ο θεος ημων το ελεος αυτου εφ' ημας ου γαρ εγκαταλειψει ημας εις τελος
31 Si autem transierint istiquinque dies, et non fuerit super nos adiutorium, faciam secundum verba vestra”.	31 εαν δε διελθωσιν αυται και μη ελθη εφ' ημας βοηθεια ποιησω κατα τα ρηματα υμων
32 Et dispersit plebem unumquemque in castra sua, et super muros et turrescivitatis abierunt, et mulieres et filios in domus suas dimiserunt; et erant inmagna humilitate valde.	32 και εσκορπισεν τον λαον εις την εαυτου παρεμβολην και επι τα τειχη και τους πυργους της πολεως αυτων απηλθον και τας γυναικας και τα τεκνα εις τους οικους αυτων απεστειλαν και ησαν εν ταπεινωσει πολλη εν τη πολει