1 Venuto il mattino, tutti i sommi sacerdoti e gli anziani del popolo tennero consiglio contro Gesù, per farlo morire. | 1 Mane autem facto, consilium inierunt omnes principes sacerdotum et seniores populi adversus Jesum, ut eum morti traderent. |
2 Poi, messolo in catene, lo condussero e consegnarono al governatore Pilato.
| 2 Et vinctum adduxerunt eum, et tradiderunt Pontio Pilato præsidi.
|
3 Allora Giuda, il traditore, vedendo che Gesù era stato condannato, si pentì e riportò le trenta monete d'argento ai sommi sacerdoti e agli anziani | 3 Tunc videns Judas, qui eum tradidit, quod damnatus esset, pœnitentia ductus, retulit triginta argenteos principibus sacerdotum, et senioribus, |
4 dicendo: "Ho peccato, perché ho tradito sangue innocente". Ma quelli dissero: "Che ci riguarda? Veditela tu!". | 4 dicens : Peccavi, tradens sanguinem justum. At illi dixerunt : Quid ad nos ? tu videris. |
5 Ed egli, gettate le monete d'argento nel tempio, si allontanò e andò ad impiccarsi. | 5 Et projectis argenteis in templo, recessit : et abiens laqueo se suspendit. |
6 Ma i sommi sacerdoti, raccolto quel denaro, dissero: "Non è lecito metterlo nel tesoro, perché è prezzo di sangue". | 6 Principes autem sacerdotum, acceptis argenteis, dixerunt : Non licet eos mittere in corbonam : quia pretium sanguinis est. |
7 E tenuto consiglio, comprarono con esso il Campo del vasaio per la sepoltura degli stranieri. | 7 Consilio autem inito, emerunt ex illis agrum figuli, in sepulturam peregrinorum. |
8 Perciò quel campo fu denominato "Campo di sangue" fino al giorno d'oggi. | 8 Propter hoc vocatus est ager ille, Haceldama, hoc est, Ager sanguinis, usque in hodiernum diem. |
9 Allora si adempì quanto era stato detto dal profeta Geremia: 'E presero trenta denari d'argento, il prezzo del venduto, che i figli di Israele avevano mercanteggiato, | 9 Tunc impletum est quod dictum est per Jeremiam prophetam, dicentem : Et acceperunt triginta argenteos pretium appretiati, quem appretiaverunt a filiis Israël : |
10 e li diedero per il campo del vasaio, come mi aveva ordinato il Signore.'
| 10 et dederunt eos in agrum figuli, sicut constituit mihi Dominus.
|
11 Gesù intanto comparve davanti al governatore, e il governatore l'interrogò dicendo: "Sei tu il re dei Giudei?". Gesù rispose "Tu lo dici". | 11 Jesus autem stetit ante præsidem, et interrogavit eum præses, dicens : Tu es rex Judæorum ? Dicit illi Jesus : Tu dicis. |
12 E mentre lo accusavano i sommi sacerdoti e gli anziani, non rispondeva nulla. | 12 Et cum accusaretur a principibus sacerdotum et senioribus, nihil respondit. |
13 Allora Pilato gli disse: "Non senti quante cose attestano contro di te?". | 13 Tunc dicit illi Pilatus : Non audis quanta adversum te dicunt testimonia ? |
14 Ma Gesù non gli rispose neanche una parola, con grande meraviglia del governatore.
| 14 Et non respondit ei ad ullum verbum, ita ut miraretur præses vehementer. |
15 Il governatore era solito, per ciascuna festa di Pasqua, rilasciare al popolo un prigioniero, a loro scelta. | 15 Per diem autem solemnem consueverat præses populo dimittere unum vinctum, quem voluissent : |
16 Avevano in quel tempo un prigioniero famoso, detto Barabba. | 16 habebat autem tunc vinctum insignem, qui dicebatur Barabbas. |
17 Mentre quindi si trovavano riuniti, Pilato disse loro: "Chi volete che vi rilasci: Barabba o Gesù chiamato il Cristo?". | 17 Congregatis ergo illis, dixit Pilatus : Quem vultis dimittam vobis : Barabbam, an Jesum, qui dicitur Christus ? |
18 Sapeva bene infatti che glielo avevano consegnato per invidia.
| 18 Sciebat enim quod per invidiam tradidissent eum. |
19 Mentre egli sedeva in tribunale, sua moglie gli mandò a dire: "Non avere a che fare con quel giusto; perché oggi fui molto turbata in sogno, per causa sua". | 19 Sedente autem illo pro tribunali, misit ad eum uxor ejus, dicens : Nihil tibi, et justo illi : multa enim passa sum hodie per visum propter eum. |
20 Ma i sommi sacerdoti e gli anziani persuasero la folla a richiedere Barabba e a far morire Gesù. | 20 Principes autem sacerdotum et seniores persuaserunt populis ut peterent Barabbam, Jesum vero perderent. |
21 Allora il governatore domandò: "Chi dei due volete che vi rilasci?". Quelli risposero: "Barabba!". | 21 Respondens autem præses, ait illis : Quem vultis vobis de duobus dimitti ? At illi dixerunt : Barabbam. |
22 Disse loro Pilato: "Che farò dunque di Gesù chiamato il Cristo?". Tutti gli risposero: "Sia crocifisso!". | 22 Dicit illis Pilatus : Quid igitur faciam de Jesu, qui dicitur Christus ? |
23 Ed egli aggiunse: "Ma che male ha fatto?". Essi allora urlarono: "Sia crocifisso!".
| 23 Dicunt omnes : Crucifigatur. Ait illis præses : Quid enim mali fecit ? At illi magis clamabant dicentes : Crucifigatur. |
24 Pilato, visto che non otteneva nulla, anzi che il tumulto cresceva sempre più, presa dell'acqua, si lavò le mani davanti alla folla: "Non sono responsabile, disse, di questo sangue; vedetevela voi!". | 24 Videns autem Pilatus quia nihil proficeret, sed magis tumultus fieret : accepta aqua, lavit manus coram populo, dicens : Innocens ego sum a sanguine justi hujus : vos videritis. |
25 E tutto il popolo rispose: "Il suo sangue ricada sopra di noi e sopra i nostri figli". | 25 Et respondens universus populus, dixit : Sanguis ejus super nos, et super filios nostros. |
26 Allora rilasciò loro Barabba e, dopo aver fatto flagellare Gesù, lo consegnò ai soldati perché fosse crocifisso.
| 26 Tunc dimisit illis Barabbam : Jesum autem flagellatum tradidit eis ut crucifigeretur.
|
27 Allora i soldati del governatore condussero Gesù nel pretorio e gli radunarono attorno tutta la coorte. | 27 Tunc milites præsidis suscipientes Jesum in prætorium, congregaverunt ad eum universam cohortem : |
28 Spogliatolo, gli misero addosso un manto scarlatto | 28 et exuentes eum, chlamydem coccineam circumdederunt ei, |
29 e, intrecciata una corona di spine, gliela posero sul capo, con una canna nella destra; poi mentre gli si inginocchiavano davanti, lo schernivano: "Salve, re dei Giudei!". | 29 et plectentes coronam de spinis, posuerunt super caput ejus, et arundinem in dextera ejus. Et genu flexo ante eum, illudebant ei, dicentes : Ave rex Judæorum. |
30 E sputandogli addosso, gli tolsero di mano la canna e lo percuotevano sul capo. | 30 Et exspuentes in eum, acceperunt arundinem, et percutiebant caput ejus. |
31 Dopo averlo così schernito, lo spogliarono del mantello, gli fecero indossare i suoi vestiti e lo portarono via per crocifiggerlo.
| 31 Et postquam illuserunt ei, exuerunt eum chlamyde, et induerunt eum vestimentis ejus, et duxerunt eum ut crucifigerent.
|
32 Mentre uscivano, incontrarono un uomo di Cirene, chiamato Simone, e lo costrinsero a prender su la croce di lui. | 32 Exeuntes autem invenerunt hominem Cyrenæum, nomine Simonem : hunc angariaverunt ut tolleret crucem ejus. |
33 Giunti a un luogo detto Gòlgota, che significa luogo del cranio, | 33 Et venerunt in locum qui dicitur Golgotha, quod est Calvariæ locus. |
34 gli 'diedero da bere vino' mescolato con 'fiele'; ma egli, assaggiatolo, non ne volle bere. | 34 Et dederunt ei vinum bibere cum felle mistum. Et cum gustasset, noluit bibere. |
35 Dopo averlo quindi crocifisso, 'si spartirono le' sue 'vesti tirandole a sorte'. | 35 Postquam autem crucifixerunt eum, diviserunt vestimenta ejus, sortem mittentes : ut impleretur quod dictum est per prophetam dicentem : Diviserunt sibi vestimenta mea, et super vestem meam miserunt sortem. |
36 E sedutisi, gli facevano la guardia. | 36 Et sedentes servabant eum. |
37 Al di sopra del suo capo, posero la motivazione scritta della sua condanna: "'Questi è Gesù, il re dei Giudei'".
| 37 Et imposuerunt super caput ejus causam ipsius scriptam : Hic est Jesus rex Judæorum. |
38 Insieme con lui furono crocifissi due ladroni, uno a destra e uno a sinistra.
| 38 Tunc crucifixi sunt cum eo duo latrones : unus a dextris, et unus a sinistris. |
39 E quelli che passavano di là lo insultavano 'scuotendo il capo' e dicendo: | 39 Prætereuntes autem blasphemabant eum moventes capita sua, |
40 "Tu che distruggi il tempio e lo ricostruisci in tre giorni, salva te stesso! Se tu sei Figlio di Dio, scendi dalla croce!". | 40 et dicentes : Vah ! qui destruis templum Dei, et in triduo illud reædificas : salva temetipsum : si Filius Dei es, descende de cruce. |
41 Anche i sommi sacerdoti con gli scribi e gli anziani lo schernivano: | 41 Similiter et principes sacerdotum illudentes cum scribis et senioribus dicebant : |
42 "Ha salvato gli altri, non può salvare se stesso. È il re d'Israele, scenda ora dalla croce e gli crederemo. | 42 Alios salvos fecit, seipsum non potest salvum facere : si rex Israël est, descendat nunc de cruce, et credimus ei : |
43 'Ha confidato in Dio; lo liberi lui' ora, 'se gli vuol bene'. Ha detto infatti: Sono Figlio di Dio!". | 43 confidit in Deo : liberet nunc, si vult eum : dixit enim : Quia Filius Dei sum. |
44 Anche i ladroni crocifissi con lui lo oltraggiavano allo stesso modo.
| 44 Idipsum autem et latrones, qui crucifixi erant cum eo, improperabant ei.
|
45 Da mezzogiorno fino alle tre del pomeriggio si fece buio su tutta la terra. | 45 A sexta autem hora tenebræ factæ sunt super universam terram usque ad horam nonam. |
46 Verso le tre, Gesù gridò a gran voce: "'Elì, Elì, lemà sabactàni?'", che significa: "'Dio mio, Dio mio, perché mi hai abbandonato?'". | 46 Et circa horam nonam clamavit Jesus voce magna, dicens : Eli, Eli, lamma sabacthani ? hoc est : Deus meus, Deus meus, ut quid dereliquisti me ? |
47 Udendo questo, alcuni dei presenti dicevano: "Costui chiama Elia". | 47 Quidam autem illic stantes, et audientes, dicebant : Eliam vocat iste. |
48 E subito uno di loro corse a prendere una spugna e, imbevutala 'di aceto', la fissò su una canna e così gli 'dava da bere'. | 48 Et continuo currens unus ex eis, acceptam spongiam implevit aceto, et imposuit arundini, et dabat ei bibere. |
49 Gli altri dicevano: "Lascia, vediamo se viene Elia a salvarlo!". | 49 Ceteri vero dicebant : Sine, videamus an veniat Elias liberans eum. |
50 E Gesù, emesso un alto grido, spirò.
| 50 Jesus autem iterum clamans voce magna, emisit spiritum.
|
51 Ed ecco il velo del tempio si squarciò in due da cima a fondo, la terra si scosse, le rocce si spezzarono, | 51 Et ecce velum templi scissum est in duas partes a summo usque deorsum : et terra mota est, et petræ scissæ sunt, |
52 i sepolcri si aprirono e molti corpi di santi morti risuscitarono. | 52 et monumenta aperta sunt : et multa corpora sanctorum, qui dormierant, surrexerunt. |
53 E uscendo dai sepolcri, dopo la sua risurrezione, entrarono nella città santa e apparvero a molti. | 53 Et exeuntes de monumentis post resurrectionem ejus, venerunt in sanctam civitatem, et apparuerunt multis. |
54 Il centurione e quelli che con lui facevano la guardia a Gesù, sentito il terremoto e visto quel che succedeva, furono presi da grande timore e dicevano: "Davvero costui era Figlio di Dio!".
| 54 Centurio autem, et qui cum eo erant, custodientes Jesum, viso terræmotu, et his quæ fiebant, timuerunt valde, dicentes : Vere Filius Dei erat iste.
|
55 C'erano anche là molte donne che stavano a osservare da lontano; esse avevano seguito Gesù dalla Galilea per servirlo. | 55 Erant autem ibi mulieres multæ a longe, quæ secutæ erant Jesum a Galilæa, ministrantes ei : |
56 Tra costoro Maria di Màgdala, Maria madre di Giacomo e di Giuseppe, e la madre dei figli di Zebedèo.
| 56 inter quas erat Maria Magdalene, et Maria Jacobi, et Joseph mater, et mater filiorum Zebedæi. |
57 Venuta la sera giunse un uomo ricco di Arimatéa, chiamato Giuseppe, il quale era diventato anche lui discepolo di Gesù. | 57 Cum autem sero factum esset, venit quidam homo dives ab Arimathæa, nomine Joseph, qui et ipse discipulus erat Jesu : |
58 Egli andò da Pilato e gli chiese il corpo di Gesù. Allora Pilato ordinò che gli fosse consegnato. | 58 hic accessit ad Pilatum, et petiit corpus Jesu. Tunc Pilatus jussit reddi corpus. |
59 Giuseppe, preso il corpo di Gesù, lo avvolse in un candido lenzuolo | 59 Et accepto corpore, Joseph involvit illud in sindone munda, |
60 e lo depose nella sua tomba nuova, che si era fatta scavare nella roccia; rotolata poi una gran pietra sulla porta del sepolcro, se ne andò. | 60 et posuit illud in monumento suo novo, quod exciderat in petra. Et advolvit saxum magnum ad ostium monumenti, et abiit. |
61 Erano lì, davanti al sepolcro, Maria di Màgdala e l'altra Maria.
| 61 Erant autem ibi Maria Magdalene, et altera Maria, sedentes contra sepulchrum.
|
62 Il giorno seguente, quello dopo la Parasceve, si riunirono presso Pilato i sommi sacerdoti e i farisei, dicendo: | 62 Altera autem die, quæ est post Parasceven, convenerunt principes sacerdotum et pharisæi ad Pilatum, |
63 "Signore, ci siamo ricordati che quell'impostore disse mentre era vivo: Dopo tre giorni risorgerò. | 63 dicentes : Domine, recordati sumus, quia seductor ille dixit adhuc vivens : Post tres dies resurgam. |
64 Ordina dunque che sia vigilato il sepolcro fino al terzo giorno, perché non vengano i suoi discepoli, lo rubino e poi dicano al popolo: È risuscitato dai morti. Così quest'ultima impostura sarebbe peggiore della prima!". | 64 Jube ergo custodiri sepulchrum usque in diem tertium : ne forte veniant discipuli ejus, et furentur eum, et dicant plebi : Surrexit a mortuis : et erit novissimus error pejor priore. |
65 Pilato disse loro: "Avete la vostra guardia, andate e assicuratevi come credete". | 65 Ait illis Pilatus : Habetis custodiam, ite, custodite sicut scitis. |
66 Ed essi andarono e assicurarono il sepolcro, sigillando la pietra e mettendovi la guardia. | 66 Illi autem abeuntes, munierunt sepulchrum, signantes lapidem, cum custodibus. |