1 υιε εαν εγγυηση σον φιλον παραδωσεις σην χειρα εχθρω | 1 - Figliuolo mio, se hai fatto sicurtà pel tuo amico, hai impegnato la mano presso un estraneo, |
2 παγις γαρ ισχυρα ανδρι τα ιδια χειλη και αλισκεται χειλεσιν ιδιου στοματος | 2 ti sei vincolato colle parole della tua bocca e obbligato colle tue stesse profferte. |
3 ποιει υιε α εγω σοι εντελλομαι και σωζου ηκεις γαρ εις χειρας κακων δια σον φιλον ιθι μη εκλυομενος παροξυνε δε και τον φιλον σου ον ενεγυησω | 3 Fa' dunque quel che ti dico, o figliuolo mio, e libera te stesso, giacchè sei caduto nelle mani del tuo prossimo. Va', corri, affrettati, scuoti il tuo amico; |
4 μη δως υπνον σοις ομμασιν μηδε επινυσταξης σοις βλεφαροις | 4 Non dare riposo agli occhi tuoi, non sonnecchino le tue palpebre; |
5 ινα σωζη ωσπερ δορκας εκ βροχων και ωσπερ ορνεον εκ παγιδος | 5 svincolati, come un daino, da chi l'ha preso, e come uccello di mano all'uccellatore. |
6 ιθι προς τον μυρμηκα ω οκνηρε και ζηλωσον ιδων τας οδους αυτου και γενου εκεινου σοφωτερος | 6 Va', pigro, dalla formica, considera le sue vie e impara a esser saggio. |
7 εκεινω γαρ γεωργιου μη υπαρχοντος μηδε τον αναγκαζοντα εχων μηδε υπο δεσποτην ων | 7 Essa, senza avere nè duce, nè istruttore, nè principe, |
8 ετοιμαζεται θερους την τροφην πολλην τε εν τω αμητω ποιειται την παραθεσιν [8α] η πορευθητι προς την μελισσαν και μαθε ως εργατις εστιν την τε εργασιαν ως σεμνην ποιειται [8β] ης τους πονους βασιλεις και ιδιωται προς υγιειαν προσφερονται ποθεινη δε εστιν πασιν και επιδοξος [8χ] καιπερ ουσα τη ρωμη ασθενης την σοφιαν τιμησασα προηχθη | 8 prepara nell'estate il suo sostentamento e nel tempo della mèsse raccoglie da mangiare. |
9 εως τινος οκνηρε κατακεισαι ποτε δε εξ υπνου εγερθηση | 9 Infino a quando, o pigro, dormirai? quand'è che t'alzerai dal tuo sonno? |
10 ολιγον μεν υπνοις ολιγον δε καθησαι μικρον δε νυσταζεις ολιγον δε εναγκαλιζη χερσιν στηθη | 10 Un po' dormi, un po' sonnecchi, un po' tieni le mani in mano per riposare; |
11 ειτ' εμπαραγινεται σοι ωσπερ κακος οδοιπορος η πενια και η ενδεια ωσπερ αγαθος δρομευς [11α] εαν δε αοκνος ης ηξει ωσπερ πηγη ο αμητος σου η δε ενδεια ωσπερ κακος δρομευς απαυτομολησει | 11 e intanto la povertà ti raggiunge, come un viandante, e l'indigenza, come un uomo armato. Ma se tu sarai solerte, verrà come una sorgente la tua mèsse e l'indigenza fuggirà lungi da te. |
12 ανηρ αφρων και παρανομος πορευεται οδους ουκ αγαθας | 12 Un rinnegato, un uomo che non è niente di buono, procede con bocca perversa; |
13 ο δ' αυτος εννευει οφθαλμω σημαινει δε ποδι διδασκει δε εννευμασιν δακτυλων | 13 ammicca cogli occhi, tenta col piede, parla col dito; |
14 διεστραμμενη δε καρδια τεκταινεται κακα εν παντι καιρω ο τοιουτος ταραχας συνιστησιν πολει | 14 nel cattivo suo cuore, macchina il male e in ogni tempo semina discordie. |
15 δια τουτο εξαπινης ερχεται η απωλεια αυτου διακοπη και συντριβη ανιατος | 15 Verrà sopra costui improvvisamente la sua rovinasi schianterà d'un colpo senza più rimedio. |
16 οτι χαιρει πασιν οις μισει ο κυριος συντριβεται δε δι' ακαθαρσιαν ψυχης | 16 Sono sei cose che il Signore odia, e la settima è in esecrazione all'anima sua: |
17 οφθαλμος υβριστου γλωσσα αδικος χειρες εκχεουσαι αιμα δικαιου | 17 occhi alteri, lingua bugiarda, mani spargitrici di sangue innocente, |
18 και καρδια τεκταινομενη λογισμους κακους και ποδες επισπευδοντες κακοποιειν | 18 cuore che macchina disegni iniqui, piedi veloci a correre al male, |
19 εκκαιει ψευδη μαρτυς αδικος και επιπεμπει κρισεις ανα μεσον αδελφων | 19 chi proferisce menzogne in falso testimonio, e colui che semina discordie tra i fratelli. |
20 υιε φυλασσε νομους πατρος σου και μη απωση θεσμους μητρος σου | 20 Fa' tesoro, o figliuolo mio, dei precetti di tuo padre e non lasciare la legge di tua madre. |
21 αφαψαι δε αυτους επι ση ψυχη δια παντος και εγκλοιωσαι επι σω τραχηλω | 21 Tienli legati sopra il tuo cuore sempre e annodali al tuo collo. |
22 ηνικα αν περιπατης επαγου αυτην και μετα σου εστω ως δ' αν καθευδης φυλασσετω σε ινα εγειρομενω συλλαλη σοι | 22 Quando viaggi camminino teco, quando dormi ti custodiscano, e vegliando intrattienti con essi. |
23 οτι λυχνος εντολη νομου και φως και οδος ζωης ελεγχος και παιδεια | 23 Perchè lampada è il precetto e luce la legge e strada di vita è la correzione della disciplina. |
24 του διαφυλασσειν σε απο γυναικος υπανδρου και απο διαβολης γλωσσης αλλοτριας | 24 Per guardarti dalla donna malvagia e dalla lusingatrice lingua dell'avventuriera. |
25 μη σε νικηση καλλους επιθυμια μηδε αγρευθης σοις οφθαλμοις μηδε συναρπασθης απο των αυτης βλεφαρων | 25 Il tuo cuore non vagheggi la sua bellezzanon lasciarti prendere dai suoi cenni. |
26 τιμη γαρ πορνης οση και ενος αρτου γυνη δε ανδρων τιμιας ψυχας αγρευει | 26 Perchè il prezzo di una cortigiana è d'un pane appena, mentre la donna di partito fa preda di un'anima preziosa. |
27 αποδησει τις πυρ εν κολπω τα δε ιματια ου κατακαυσει | 27 Può forse un uomo tenersi del fuoco in senosenza che brucino le sue vesti? |
28 η περιπατησει τις επ' ανθρακων πυρος τους δε ποδας ου κατακαυσει | 28 o camminare sulle bracisenza scottarsi le piante? |
29 ουτως ο εισελθων προς γυναικα υπανδρον ουκ αθωωθησεται ουδε πας ο απτομενος αυτης | 29 Così chi frequenta la donna altrui; non sarà netto se l'avrà toccata. |
30 ου θαυμαστον εαν αλω τις κλεπτων κλεπτει γαρ ινα εμπληση την ψυχην πεινων | 30 Non è gran colpa se uno ha rubato, quando ruba per empirsi il ventre, avendo fame; |
31 εαν δε αλω αποτεισει επταπλασια και παντα τα υπαρχοντα αυτου δους ρυσεται εαυτον | 31 anche colto, restituirà sette tanti; darà magari tutta la sostanza di casa sua. |
32 ο δε μοιχος δι' ενδειαν φρενων απωλειαν τη ψυχη αυτου περιποιειται | 32 Ma l'adultero, per la sua insensataggine, perderà la sua anima. |
33 οδυνας τε και ατιμιας υποφερει το δε ονειδος αυτου ουκ εξαλειφθησεται εις τον αιωνα | 33 Egli raccoglierà disonore e vergogna e la sua infamia non si cancellerà. |
34 μεστος γαρ ζηλου θυμος ανδρος αυτης ου φεισεται εν ημερα κρισεως | 34 Perchè la gelosia furibonda del marito non gliela risparmierà nel dì della vendetta; |
35 ουκ ανταλλαξεται ουδενος λυτρου την εχθραν ουδε μη διαλυθη πολλων δωρων | 35 non si acquieterà alle preghiere di nessuno, nè accetterà ammenda di doni per quanto numerosi. |