ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ - Proverbi - Proverbs 6

LXX	NEW JERUSALEM
1 υιε εαν εγγυηση σον φιλον παραδωσεις σην χειρα εχθρω	1 My child, if you have gone surety for your neighbour, if you have guaranteed the bond of a stranger,
2 παγις γαρ ισχυρα ανδρι τα ιδια χειλη και αλισκεται χειλεσιν ιδιου στοματος	2 if you have committed yourself with your lips, if through words of yours you have been entrapped,
3 ποιει υιε α εγω σοι εντελλομαι και σωζου ηκεις γαρ εις χειρας κακων δια σον φιλον ιθι μη εκλυομενος παροξυνε δε και τον φιλον σου ον ενεγυησω	3 do this, my child, to extricate yourself -- since you have put yourself in the power of your neighbour: go,humble yourself, plead with your neighbour,
4 μη δως υπνον σοις ομμασιν μηδε επινυσταξης σοις βλεφαροις	4 give your eyes no sleep, your eyelids no rest,
5 ινα σωζη ωσπερ δορκας εκ βροχων και ωσπερ ορνεον εκ παγιδος	5 break free like a gazel e from the trap, like a bird from the fowler's clutches.
6 ιθι προς τον μυρμηκα ω οκνηρε και ζηλωσον ιδων τας οδους αυτου και γενου εκεινου σοφωτερος	6 Idler, go to the ant; ponder her ways and grow wise:
7 εκεινω γαρ γεωργιου μη υπαρχοντος μηδε τον αναγκαζοντα εχων μηδε υπο δεσποτην ων	7 no one gives her orders, no overseer, no master,
8 ετοιμαζεται θερους την τροφην πολλην τε εν τω αμητω ποιειται την παραθεσιν [8α] η πορευθητι προς την μελισσαν και μαθε ως εργατις εστιν την τε εργασιαν ως σεμνην ποιειται [8β] ης τους πονους βασιλεις και ιδιωται προς υγιειαν προσφερονται ποθεινη δε εστιν πασιν και επιδοξος [8χ] καιπερ ουσα τη ρωμη ασθενης την σοφιαν τιμησασα προηχθη	8 yet al through the summer she gets her food ready, and gathers her supplies at harvest time.
9 εως τινος οκνηρε κατακεισαι ποτε δε εξ υπνου εγερθηση	9 How long do you intend to lie there, idler? When are you going to rise from your sleep?
10 ολιγον μεν υπνοις ολιγον δε καθησαι μικρον δε νυσταζεις ολιγον δε εναγκαλιζη χερσιν στηθη	10 A little sleep, a little drowsiness, a little folding of the arms to lie back,
11 ειτ' εμπαραγινεται σοι ωσπερ κακος οδοιπορος η πενια και η ενδεια ωσπερ αγαθος δρομευς [11α] εαν δε αοκνος ης ηξει ωσπερ πηγη ο αμητος σου η δε ενδεια ωσπερ κακος δρομευς απαυτομολησει	11 and poverty comes like a vagrant and, like a beggar, dearth.
12 ανηρ αφρων και παρανομος πορευεται οδους ουκ αγαθας	12 A scoundrel, a vicious man, he goes with a leer on his lips,
13 ο δ' αυτος εννευει οφθαλμω σημαινει δε ποδι διδασκει δε εννευμασιν δακτυλων	13 winking his eye, shuffling his foot, beckoning with his finger.
14 διεστραμμενη δε καρδια τεκταινεται κακα εν παντι καιρω ο τοιουτος ταραχας συνιστησιν πολει	14 Trickery in his heart, always scheming evil, he sows dissension.
15 δια τουτο εξαπινης ερχεται η απωλεια αυτου διακοπη και συντριβη ανιατος	15 Disaster wil overtake him sharply for this, suddenly, irretrievably, he wil be broken.
16 οτι χαιρει πασιν οις μισει ο κυριος συντριβεται δε δι' ακαθαρσιαν ψυχης	16 There are six things that Yahweh hates, seven that he abhors:
17 οφθαλμος υβριστου γλωσσα αδικος χειρες εκχεουσαι αιμα δικαιου	17 a haughty look, a lying tongue, hands that shed innocent blood,
18 και καρδια τεκταινομενη λογισμους κακους και ποδες επισπευδοντες κακοποιειν	18 a heart that weaves wicked plots, feet that hurry to do evil,
19 εκκαιει ψευδη μαρτυς αδικος και επιπεμπει κρισεις ανα μεσον αδελφων	19 a false witness who lies with every breath, and one who sows dissension among brothers.
20 υιε φυλασσε νομους πατρος σου και μη απωση θεσμους μητρος σου	20 Keep your father's precept, my child, do not spurn your mother's teaching.
21 αφαψαι δε αυτους επι ση ψυχη δια παντος και εγκλοιωσαι επι σω τραχηλω	21 Bind them ever to your heart, tie them round your neck.
22 ηνικα αν περιπατης επαγου αυτην και μετα σου εστω ως δ' αν καθευδης φυλασσετω σε ινα εγειρομενω συλλαλη σοι	22 While you are active, they will guide you, when you fal asleep, they wil watch over you, when youwake up, they will converse with you.
23 οτι λυχνος εντολη νομου και φως και οδος ζωης ελεγχος και παιδεια	23 For the precept is a lamp, the teaching is a light; correction and discipline are the way to life,
24 του διαφυλασσειν σε απο γυναικος υπανδρου και απο διαβολης γλωσσης αλλοτριας	24 preserving you from the woman of bad character, from the wheedling talk of a woman who belongs toanother.
25 μη σε νικηση καλλους επιθυμια μηδε αγρευθης σοις οφθαλμοις μηδε συναρπασθης απο των αυτης βλεφαρων	25 Do not covet her beauty in your heart or let her captivate you with the play of her eyes;
26 τιμη γαρ πορνης οση και ενος αρτου γυνη δε ανδρων τιμιας ψυχας αγρευει	26 a prostitute can be bought for a hunk of bread, but a married woman aims to snare a precious life.
27 αποδησει τις πυρ εν κολπω τα δε ιματια ου κατακαυσει	27 Can a man carry fire inside his shirt without setting his clothes alight?
28 η περιπατησει τις επ' ανθρακων πυρος τους δε ποδας ου κατακαυσει	28 Can you walk on red-hot coals without burning your feet?
29 ουτως ο εισελθων προς γυναικα υπανδρον ουκ αθωωθησεται ουδε πας ο απτομενος αυτης	29 Just so, the man who makes love to his neighbour's wife: no one who touches her wil get offunpunished.
30 ου θαυμαστον εαν αλω τις κλεπτων κλεπτει γαρ ινα εμπληση την ψυχην πεινων	30 People attach but little blame to a thief who steals only to satisfy his hunger;
31 εαν δε αλω αποτεισει επταπλασια και παντα τα υπαρχοντα αυτου δους ρυσεται εαυτον	31 yet even he, if caught, wil have to repay sevenfold and hand over all his family resources.
32 ο δε μοιχος δι' ενδειαν φρενων απωλειαν τη ψυχη αυτου περιποιειται	32 But the adulterer has no sense; he works his own destruction.
33 οδυνας τε και ατιμιας υποφερει το δε ονειδος αυτου ουκ εξαλειφθησεται εις τον αιωνα	33 All he wil get is blows and contempt, and dishonour never to be blotted out.
34 μεστος γαρ ζηλου θυμος ανδρος αυτης ου φεισεται εν ημερα κρισεως	34 For jealousy inflames the husband who wil show no mercy when the day comes for revenge;
35 ουκ ανταλλαξεται ουδενος λυτρου την εχθραν ουδε μη διαλυθη πολλων δωρων	35 he wil not consider any compensation; lavish what gifts you may, he wil not be placated.