1 Le renom l'emporte sur de grandes richesses, la faveur, sur l'or et l'argent.
| 1 αιρετωτερον ονομα καλον η πλουτος πολυς υπερ δε αργυριον και χρυσιον χαρις αγαθη |
2 Riche et pauvre se rencontrent, Yahvé les a faits tous les deux.
| 2 πλουσιος και πτωχος συνηντησαν αλληλοις αμφοτερους δε ο κυριος εποιησεν |
3 L'homme avisé voit le malheur et se cache, les niais passent outre, à leurs dépens.
| 3 πανουργος ιδων πονηρον τιμωρουμενον κραταιως αυτος παιδευεται οι δε αφρονες παρελθοντες εζημιωθησαν |
4 Le fruit de l'humilité, c'est la crainte de Yahvé, la richesse, l'honneur et la vie.
| 4 γενεα σοφιας φοβος κυριου και πλουτος και δοξα και ζωη |
5 Epines et pièges sur le chemin du pervers, qui tient à la vie s'en éloigne.
| 5 τριβολοι και παγιδες εν οδοις σκολιαις ο δε φυλασσων την εαυτου ψυχην αφεξεται αυτων |
6 Instruis le jeune homme selon ses dispositions, devenu vieux, il ne s'en détournera pas.
| 6 - |
7 Le riche domine les pauvres, du créancier l'emprunteur est esclave.
| 7 πλουσιοι πτωχων αρξουσιν και οικεται ιδιοις δεσποταις δανιουσιν |
8 Qui sème l'injustice récolte le malheur et le bâton de sa colère disparaîtra.
| 8 ο σπειρων φαυλα θερισει κακα πληγην δε εργων αυτου συντελεσει [8α] ανδρα ιλαρον και δοτην ευλογει ο θεος ματαιοτητα δε εργων αυτου συντελεσει |
9 L'homme bienveillant sera béni, car il donne de son pain au pauvre.
| 9 ο ελεων πτωχον αυτος διατραφησεται των γαρ εαυτου αρτων εδωκεν τω πτωχω [9α] νικην και τιμην περιποιειται ο δωρα δους την μεντοι ψυχην αφαιρειται των κεκτημενων |
10 Chasse le railleur et la querelle cessera, procès et mépris s'apaiseront.
| 10 εκβαλε εκ συνεδριου λοιμον και συνεξελευσεται αυτω νεικος οταν γαρ καθιση εν συνεδριω παντας ατιμαζει |
11 Celui qui aime les coeurs purs, qui a la grâce sur les lèvres, a le roi pour ami.
| 11 αγαπα κυριος οσιας καρδιας δεκτοι δε αυτω παντες αμωμοι χειλεσιν ποιμαινει βασιλευς |
12 Les yeux de Yahvé protègent le savoir, mais il confond les discours du traître.
| 12 οι δε οφθαλμοι κυριου διατηρουσιν αισθησιν φαυλιζει δε λογους παρανομος |
13 Le paresseux dit: "Il y a un lion dehors! dans la rue je vais être tué!"
| 13 προφασιζεται και λεγει οκνηρος λεων εν ταις οδοις εν δε ταις πλατειαις φονευται |
14 Fosse profonde, la bouche des étrangères: celui que Yahvé réprouve y tombe.
| 14 βοθρος βαθυς στομα παρανομου ο δε μισηθεις υπο κυριου εμπεσειται εις αυτον [14α] εισιν οδοι κακαι ενωπιον ανδρος και ουκ αγαπα του αποστρεψαι απ' αυτων αποστρεφειν δε δει απο οδου σκολιας και κακης |
15 La folie est ancrée au coeur du jeune homme, le fouet de l'instruction l'en délivre.
| 15 ανοια εξηπται καρδιας νεου ραβδος δε και παιδεια μακραν απ' αυτου |
16 Opprimer un pauvre, c'est l'enrichir, donner au riche, c'est l'appauvrir.
| 16 ο συκοφαντων πενητα πολλα ποιει τα εαυτου διδωσιν δε πλουσιω επ' ελασσονι |
17 Prête l'oreille, entends les paroles des sages, à mon savoir applique ton coeur,
| 17 λογοις σοφων παραβαλλε σον ους και ακουε εμον λογον την δε σην καρδιαν επιστησον ινα γνως οτι καλοι εισιν |
18 car il y aura plaisir à les garder au-dedans de toi, à les avoir toutes assurées sur tes lèvres.
| 18 και εαν εμβαλης αυτους εις την καρδιαν σου ευφρανουσιν σε αμα επι σοις χειλεσιν |
19 Pour qu'en Yahvé soit ta confiance, je veux t'instruire aujourd'hui, toi aussi.
| 19 ινα σου γενηται επι κυριον η ελπις και γνωριση σοι την οδον αυτου |
20 N'ai-je pas écrit pour toi 30 chapitres de conseils et de science,
| 20 και συ δε απογραψαι αυτα σεαυτω τρισσως εις βουλην και γνωσιν επι το πλατος της καρδιας σου |
21 pour te faire connaître la certitude des paroles vraies et que tu rapportes des paroles sûres à quit'enverra?
| 21 διδασκω ουν σε αληθη λογον και γνωσιν αγαθην υπακουειν του αποκρινεσθαι λογους αληθειας τοις προβαλλομενοις σοι |
22 Ne dépouille pas le faible, car il est faible, et n'opprime pas à la porte le pauvre,
| 22 μη αποβιαζου πενητα πτωχος γαρ εστιν και μη ατιμασης ασθενη εν πυλαις |
23 car Yahvé épouse leur querelle et ravit à leurs ravisseurs la vie.
| 23 ο γαρ κυριος κρινει αυτου την κρισιν και ρυση σην ασυλον ψυχην |
24 Ne te lie pas avec un homme emporté, ne va pas avec un homme irascible,
| 24 μη ισθι εταιρος ανδρι θυμωδει φιλω δε οργιλω μη συναυλιζου |
25 de peur que tu n'apprennes ses manières et n'y trouves un piège pour ta vie.
| 25 μηποτε μαθης των οδων αυτου και λαβης βροχους τη ση ψυχη |
26 Ne sois pas de ceux qui topent dans la main, qui se portent garants pour dettes;
| 26 μη διδου σεαυτον εις εγγυην αισχυνομενος προσωπον |
27 si tu n'as pas de quoi t'acquitter, on prendra ton lit de dessous toi.
| 27 εαν γαρ μη εχης ποθεν αποτεισης λημψονται το στρωμα το υπο τας πλευρας σου |
28 Ne déplace pas la borne antique que posèrent tes pères.
| 28 μη μεταιρε ορια αιωνια α εθεντο οι πατερες σου |
29 Vois-tu un homme preste à sa besogne? Au service des rois il se tiendra, il ne se tiendra pas auservice des gens obscurs.
| 29 ορατικον ανδρα και οξυν εν τοις εργοις αυτου βασιλευσι δει παρεσταναι και μη παρεσταναι ανδρασι νωθροις |