1 Ten, co żyje wiecznie, stworzył wszystko bez wyjątku, | |
2 Sam tylko Pan uznany będzie za sprawiedliwego (2p) i prócz Niego nie ma innego. | |
3 Dłonią swej ręki rządzi On światem i wszystko słucha Jego woli, bo On sam przez swą potęgę jest królem wszystkich rzeczy, oddzielając w nich rzeczy święte od nieświętych. | |
4 Nikt nie potrafi opisać Jego czynów, a któż będzie mógł zbadać Jego wspaniałe dzieła? | |
5 Któż zdoła zmierzyć potęgę Jego wielkości i któż potrafi dokładnie opowiedzieć dzieła Jego miłosierdzia? | |
6 Nie ma tu nic do zmniejszenia ani do dodania, ani nie można zbadać cudownych dzieł Pańskich. | |
7 Kiedy człowiek myśli, że skończył, to nawet nie rozpoczął, a kiedy się zatrzyma, nie wie, co robić dalej. | |
8 Kimże jest człowiek i jakież jest jego znaczenie? Cóż jest jego dobrem i cóż złem jego? | |
9 Liczba dni człowieka - jeśli wiek jego jest długi - dosięga stu lat. | |
10 Jak kropla wody zaczerpnięta z morza lub ziarnko piasku, tak jest [tych] trochę lat wobec dnia wieczności. | |
11 Dlatego Pan cierpliwy jest dla ludzi i wylał na nich swoje miłosierdzie. | |
12 Zobaczył On i wie, że koniec ich godny litości i dlatego pomnożył swoje przebaczenie. | |
13 Miłosierdzie człowieka - nad jego bliźnim, a miłosierdzie Pana - nad całą ludzkością: On karci, wychowuje, poucza i zawraca jak pasterz swoją trzodę. | |
14 Lituje się nad tymi, którzy przyjmują Jego pouczenie i którzy się spieszą do Jego przykazań. | |
15 Synu, do dobrych uczynków nie dodawaj przygany ani przykrego słowa do każdego daru. | |
16 Czyż upału nie łagodzi rosa? Tak lepsze jest słowo niż podarunek. | |
17 Oto, czy nie jest lepsze słowo niż dobry datek? A jedno z drugim [łączy się] u człowieka życzliwego. | |
18 Nierozumny zaś robi wymówki niezgodnie z miłością, a dar zazdrosnego wyciska łzy z oczu. | |
19 Uczy się, zanim ci przyjdzie przemawiać, i miej staranie o siebie, zanim zasłabniesz. | |
20 Zanim sąd wydasz, zbadaj siebie samego, a w godzinę obrachunku znajdziesz przebaczenie. | |
21 Nim wpadniesz w chorobę, upokórz się, a gdy zgrzeszysz, daj dowód nawrócenia! | |
22 Niech ci nic nie stanie na przeszkodzie, by wykonać ślub w należnym czasie, ani nie czekaj aż do śmierci, by z długów się uiścić. | |
23 Zanim złożysz ślub, przygotuj siebie, a nie bądź jak człowiek, który Pana wystawia na próbę. | |
24 Pamiętaj o gniewie Jego w dniach ostatnich, o chwili pomsty, gdy odwróci oblicze. | |
25 Pamiętaj o chwili głodu, gdy jesteś w obfitości, o biedzie i niedostatku - w dniach pomyślności. | |
26 Od rana do wieczora okoliczności się zmieniają i wszystko prędko biegnie przed Panem. | |
27 Człowiek mądry we wszystkim zachowa ostrożność, a w dniach, kiedy grzechy panują, powstrzyma się od błędu. | |
28 Każdy rozumny uzna mądrość, a temu, kto ją znalazł, wyrazi uznanie. | |
29 Rozumni w mowach sami jako mędrcy wystąpią i niby deszcz wyleją przysłowia doskonałe. | |
30 Nie idź za twymi namiętnościami: powstrzymaj się od pożądań! | |
31 Jeżeli pozwolisz duszy swej na upodobanie w namiętnościach, uczynisz z siebie pośmiewisko dla twych nieprzyjaciół. | |
32 Nie miej upodobania w życiu wystawnym, abyś się nie uwikłał w jego wydatki. | |
33 Nie czyń się biednym, urządzając uczty za pożyczone pieniądze, gdy nie masz nic w kieszeni. | |