1 οι εμοι λογοι ειρηνται υπο θεου βασιλεως χρηματισμος ον επαιδευσεν η μητηρ αυτου | 1 Assim como a neve é imprópria no estio e a chuva na ceifa, do mesmo modo não convém ao insensato a consideração. |
2 τι τεκνον τηρησεις τι ρησεις θεου πρωτογενες σοι λεγω υιε τι τεκνον εμης κοιλιας τι τεκνον εμων ευχων | 2 Como um pássaro que foge, uma andorinha que voa: uma maldição injustificada permanece sem efeito. |
3 μη δως γυναιξι σον πλουτον και τον σον νουν και βιον εις υστεροβουλιαν | 3 O açoite para o cavalo, o freio para o asno: a vara para as costas do tolo. |
4 μετα βουλης παντα ποιει μετα βουλης οινοποτει οι δυνασται θυμωδεις εισιν οινον δε μη πινετωσαν | 4 Não respondas ao néscio segundo sua insensatez, para não seres semelhante a ele. |
5 ινα μη πιοντες επιλαθωνται της σοφιας και ορθα κριναι ου μη δυνωνται τους ασθενεις | 5 Responde ao tolo segundo sua loucura para que ele não se julgue sábio aos seus olhos. |
6 διδοτε μεθην τοις εν λυπαις και οινον πινειν τοις εν οδυναις | 6 Corta os pés, bebe aflições quem confia uma mensagem a um tolo. |
7 ινα επιλαθωνται της πενιας και των πονων μη μνησθωσιν ετι | 7 As pernas de um coxo não têm força: do mesmo modo uma sentença na boca de um tolo. |
8 ανοιγε σον στομα λογω θεου και κρινε παντας υγιως | 8 É colocar pedra na funda cumprimentar um tolo. |
9 ανοιγε σον στομα και κρινε δικαιως διακρινε δε πενητα και ασθενη | 9 Um espinho que cai na mão de um embriagado: tal é uma sentença na boca dos insensatos. |
10 γυναικα ανδρειαν τις ευρησει τιμιωτερα δε εστιν λιθων πολυτελων η τοιαυτη | 10 Um arqueiro que fere a todos: tal é aquele que emprega um tolo ou um embriagado. |
11 θαρσει επ' αυτη η καρδια του ανδρος αυτης η τοιαυτη καλων σκυλων ουκ απορησει | 11 Um cão que volta ao seu vômito: tal é o louco que reitera suas loucuras. |
12 ενεργει γαρ τω ανδρι αγαθα παντα τον βιον | 12 Tu tens visto um homem que se julga sábio? Há mais a esperar de um tolo do que dele. |
13 μηρυομενη ερια και λινον εποιησεν ευχρηστον ταις χερσιν αυτης | 13 Há um leão no caminho, diz o preguiçoso, um leão na estrada! |
14 εγενετο ωσει ναυς εμπορευομενη μακροθεν συναγει δε αυτη τον βιον | 14 A porta gira sobre seus gonzos: assim o preguiçoso no seu leito. |
15 και ανισταται εκ νυκτων και εδωκεν βρωματα τω οικω και εργα ταις θεραπαιναις | 15 O preguiçoso põe sua mão no prato e custa-lhe muito levá-la à boca. |
16 θεωρησασα γεωργιον επριατο απο δε καρπων χειρων αυτης κατεφυτευσεν κτημα | 16 O preguiçoso julga-se mais sábio do que sete homens que respondem com prudência. |
17 αναζωσαμενη ισχυρως την οσφυν αυτης ηρεισεν τους βραχιονας αυτης εις εργον | 17 É pegar pelas orelhas um cão que passa envolver-se num debate que não interessa. |
18 εγευσατο οτι καλον εστιν το εργαζεσθαι και ουκ αποσβεννυται ολην την νυκτα ο λυχνος αυτης | 18 Um louco furioso que lança chamas, flechas e morte: |
19 τους πηχεις αυτης εκτεινει επι τα συμφεροντα τας δε χειρας αυτης ερειδει εις ατρακτον | 19 tal é o homem que engana seu próximo e diz em seguida: mas, era para brincar. |
20 χειρας δε αυτης διηνοιξεν πενητι καρπον δε εξετεινεν πτωχω | 20 Sem lenha o fogo se apaga: desaparecido o relator, acaba-se a questão. |
21 ου φροντιζει των εν οικω ο ανηρ αυτης οταν που χρονιζη παντες γαρ οι παρ' αυτης ενδιδυσκονται | 21 Carvão sobre a brasa, lenha sobre o fogo: tal é um intrigante para atiçar uma disputa. |
22 δισσας χλαινας εποιησεν τω ανδρι αυτης εκ δε βυσσου και πορφυρας εαυτη ενδυματα | 22 As palavras do mexeriqueiro são como guloseimas: penetram até o fundo das entranhas. |
23 περιβλεπτος δε γινεται εν πυλαις ο ανηρ αυτης ηνικα αν καθιση εν συνεδριω μετα των γεροντων κατοικων της γης | 23 Uma liga de prata sobre o pote de argila: tais são as palavras ardentes com um coração malévolo. |
24 σινδονας εποιησεν και απεδοτο περιζωματα δε τοις χαναναιοις | 24 O que odeia, fala com dissimulação; no seu interior maquina a fraude; |
25 στομα αυτης διηνοιξεν προσεχοντως και εννομως και ταξιν εστειλατο τη γλωσση αυτης | 25 quando ele falar com amabilidade, não te fies nele porque há sete abominações em seu coração; |
26 ισχυν και ευπρεπειαν ενεδυσατο και ευφρανθη εν ημεραις εσχαταις | 26 pode dissimular seu ódio sob aparências, e sua malícia acabará por ser revelada ao público. |
27 στεγναι διατριβαι οικων αυτης σιτα δε οκνηρα ουκ εφαγεν | 27 Quem cava uma fossa, ali cai; quem rola uma pedra, cairá debaixo dela. |
28 το στομα δε ανοιγει σοφως και νομοθεσμως η δε ελεημοσυνη αυτης ανεστησεν τα τεκνα αυτης και επλουτησαν και ο ανηρ αυτης ηνεσεν αυτην | 28 A língua mendaz odeia aqueles que ela atinge, a boca enganosa conduz à ruína. |
29 πολλαι θυγατερες εκτησαντο πλουτον πολλαι εποιησαν δυνατα συ δε υπερκεισαι και υπερηρας πασας | |
30 ψευδεις αρεσκειαι και ματαιον καλλος γυναικος γυνη γαρ συνετη ευλογειται φοβον δε κυριου αυτη αινειτω | |
31 δοτε αυτη απο καρπων χειρων αυτης και αινεισθω εν πυλαις ο ανηρ αυτης . | |