1 οι εμοι λογοι ειρηνται υπο θεου βασιλεως χρηματισμος ον επαιδευσεν η μητηρ αυτου | 1 Snow no more befits the summer, nor rain the harvest-time, than honours befit a fool. |
2 τι τεκνον τηρησεις τι ρησεις θεου πρωτογενες σοι λεγω υιε τι τεκνον εμης κοιλιας τι τεκνον εμων ευχων | 2 As the sparrow escapes, and the swal ow flies away, so the undeserved curse will never hit its mark. |
3 μη δως γυναιξι σον πλουτον και τον σον νουν και βιον εις υστεροβουλιαν | 3 A whip for the horse, a bridle for the donkey, and for the backs of fools, a stick. |
4 μετα βουλης παντα ποιει μετα βουλης οινοποτει οι δυνασται θυμωδεις εισιν οινον δε μη πινετωσαν | 4 Do not answer a fool in the terms of his fol y for fear you grow like him yourself. |
5 ινα μη πιοντες επιλαθωνται της σοφιας και ορθα κριναι ου μη δυνωνται τους ασθενεις | 5 Answer a fool in the terms of his fol y for fear he imagine himself wise. |
6 διδοτε μεθην τοις εν λυπαις και οινον πινειν τοις εν οδυναις | 6 He wounds himself, he takes violence for his drink, who sends a message by a fool. |
7 ινα επιλαθωνται της πενιας και των πονων μη μνησθωσιν ετι | 7 Unreliable as the legs of the lame, so is a proverb in the mouth of fools. |
8 ανοιγε σον στομα λογω θεου και κρινε παντας υγιως | 8 As wel tie the stone to the sling as pay honour to a fool. |
9 ανοιγε σον στομα και κρινε δικαιως διακρινε δε πενητα και ασθενη | 9 A thorn branch in a drunkard's hand, such is a proverb in the mouth of fools. |
10 γυναικα ανδρειαν τις ευρησει τιμιωτερα δε εστιν λιθων πολυτελων η τοιαυτη | 10 An archer wounding everyone, such is he who hires the passing fool and drunkard. |
11 θαρσει επ' αυτη η καρδια του ανδρος αυτης η τοιαυτη καλων σκυλων ουκ απορησει | 11 As a dog returns to its vomit, so a fool reverts to his fol y. |
12 ενεργει γαρ τω ανδρι αγαθα παντα τον βιον | 12 You see someone who thinks himself wise? More to be hoped for from a fool than from him! |
13 μηρυομενη ερια και λινον εποιησεν ευχρηστον ταις χερσιν αυτης | 13 'A wild beast on the road!' says the idler, 'a lion in the streets!' |
14 εγενετο ωσει ναυς εμπορευομενη μακροθεν συναγει δε αυτη τον βιον | 14 The door turns on its hinges, the idler on his bed. |
15 και ανισταται εκ νυκτων και εδωκεν βρωματα τω οικω και εργα ταις θεραπαιναις | 15 Into the dish the idler dips his hand, but is too tired to bring it back to his mouth. |
16 θεωρησασα γεωργιον επριατο απο δε καρπων χειρων αυτης κατεφυτευσεν κτημα | 16 The idler thinks himself wiser than seven people who answer with discretion. |
17 αναζωσαμενη ισχυρως την οσφυν αυτης ηρεισεν τους βραχιονας αυτης εις εργον | 17 He takes a stray dog by the ears, who meddles in someone else's quarrel. |
18 εγευσατο οτι καλον εστιν το εργαζεσθαι και ουκ αποσβεννυται ολην την νυκτα ο λυχνος αυτης | 18 Like a madman hurling firebrands, arrows and death, |
19 τους πηχεις αυτης εκτεινει επι τα συμφεροντα τας δε χειρας αυτης ερειδει εις ατρακτον | 19 so is anyone who lies to a companion and then says, 'Aren't I amusing?' |
20 χειρας δε αυτης διηνοιξεν πενητι καρπον δε εξετεινεν πτωχω | 20 No wood, and the fire goes out; no slanderer, and quarrel ing dies down. |
21 ου φροντιζει των εν οικω ο ανηρ αυτης οταν που χρονιζη παντες γαρ οι παρ' αυτης ενδιδυσκονται | 21 Charcoal for live embers, wood for fire, and the quarrelsome for kindling strife. |
22 δισσας χλαινας εποιησεν τω ανδρι αυτης εκ δε βυσσου και πορφυρας εαυτη ενδυματα | 22 The words of a slanderer are tasty morsels that go right down into the bel y. |
23 περιβλεπτος δε γινεται εν πυλαις ο ανηρ αυτης ηνικα αν καθιση εν συνεδριω μετα των γεροντων κατοικων της γης | 23 Base silver-plate on top of clay: such are fervent lips and a wicked heart. |
24 σινδονας εποιησεν και απεδοτο περιζωματα δε τοις χαναναιοις | 24 Whoever hates may hide it in speech, but deep within lies treachery; |
25 στομα αυτης διηνοιξεν προσεχοντως και εννομως και ταξιν εστειλατο τη γλωσση αυτης | 25 do not trust such a person's pretty speeches, since in the heart lurk seven abominations. |
26 ισχυν και ευπρεπειαν ενεδυσατο και ευφρανθη εν ημεραις εσχαταις | 26 Hatred may disguise itself with guile, to reveal its wickedness later in the assembly. |
27 στεγναι διατριβαι οικων αυτης σιτα δε οκνηρα ουκ εφαγεν | 27 Whoever digs a pit fal s into it, the stone comes back on him that rol s it. |
28 το στομα δε ανοιγει σοφως και νομοθεσμως η δε ελεημοσυνη αυτης ανεστησεν τα τεκνα αυτης και επλουτησαν και ο ανηρ αυτης ηνεσεν αυτην | 28 The lying tongue hates its victims, the wheedling mouth causes ruin. |
29 πολλαι θυγατερες εκτησαντο πλουτον πολλαι εποιησαν δυνατα συ δε υπερκεισαι και υπερηρας πασας | |
30 ψευδεις αρεσκειαι και ματαιον καλλος γυναικος γυνη γαρ συνετη ευλογειται φοβον δε κυριου αυτη αινειτω | |
31 δοτε αυτη απο καρπων χειρων αυτης και αινεισθω εν πυλαις ο ανηρ αυτης . | |