Proverbs 6

NEW JERUSALEM	Biblia Tysiąclecia
1 My child, if you have gone surety for your neighbour, if you have guaranteed the bond of a stranger,	1 Gdy za bliźniego ręczyłeś, mój synu, gdy za obcego ręką świadczyłeś -
2 if you have committed yourself with your lips, if through words of yours you have been entrapped,	2 słowami swych ust się związałeś, mową warg własnych jesteś schwytany.
3 do this, my child, to extricate yourself -- since you have put yourself in the power of your neighbour: go,humble yourself, plead with your neighbour,	3 Uwolnij się, uczyń to, synu, boś dostał się w ręce bliźniego: idź, biegnij i na bliźniego nalegaj;
4 give your eyes no sleep, your eyelids no rest,	4 oczom swym zamknąć się nie daj, powiekom nie dozwól odpocząć;
5 break free like a gazel e from the trap, like a bird from the fowler's clutches.	5 jak gazela wyrwij się z ręki, jak ptaszek z potrzasku ptasznika.
6 Idler, go to the ant; ponder her ways and grow wise:	6 Do mrówki się udaj, leniwcze, patrz na jej drogi - bądź mądry:
7 no one gives her orders, no overseer, no master,	7 nie znajdziesz u niej zwierzchnika ni stróża żadnego, ni pana,
8 yet al through the summer she gets her food ready, and gathers her supplies at harvest time.	8 a w lecie gromadzi swą żywność i zbiera swój pokarm we żniwa.
9 How long do you intend to lie there, idler? When are you going to rise from your sleep?	9 Jak długo, leniwcze, chcesz leżeć? A kiedyż ze snu powstaniesz?
10 A little sleep, a little drowsiness, a little folding of the arms to lie back,	10 Trochę snu i trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć:
11 and poverty comes like a vagrant and, like a beggar, dearth.	11 a przyjdzie na ciebie nędza jak włóczęga i niedostatek - jak biedak żebrzący.
12 A scoundrel, a vicious man, he goes with a leer on his lips,	12 Człowiekiem nikczemnym jest i nicponiem: kto chodzi z kłamstwem na ustach,
13 winking his eye, shuffling his foot, beckoning with his finger.	13 oczyma strzela, szurga nogami, palcami swymi wskazuje;
14 Trickery in his heart, always scheming evil, he sows dissension.	14 a w sercu podstęp ukrywa, stale przemyśliwa zło, jest podnietą do kłótni.
15 Disaster wil overtake him sharply for this, suddenly, irretrievably, he wil be broken.	15 Dlatego nagle zagłada nań przyjdzie: w mgnieniu oka zniszczony - i nieodwracalnie.
16 There are six things that Yahweh hates, seven that he abhors:	16 Tych sześć rzeczy w nienawiści ma Pan, a siedem budzi u Niego odrazę:
17 a haughty look, a lying tongue, hands that shed innocent blood,	17 wyniosłe oczy, kłamliwy język, ręce, co krew niewinną wylały,
18 a heart that weaves wicked plots, feet that hurry to do evil,	18 serce knujące złe plany, nogi, co biegną prędko do zbrodni,
19 a false witness who lies with every breath, and one who sows dissension among brothers.	19 świadek fałszywy, co kłamie, i ten, kto wznieca kłótnie wśród braci.
20 Keep your father's precept, my child, do not spurn your mother's teaching.	20 Strzeż, synu, nakazów ojca, nie gardź nauką matki,
21 Bind them ever to your heart, tie them round your neck.	21 w sercu je wyryj na zawsze i zawieś sobie na szyi!
22 While you are active, they will guide you, when you fal asleep, they wil watch over you, when youwake up, they will converse with you.	22 Gdy idziesz, niech one cię wiodą, czuwają nad tobą, gdy zaśniesz; gdy budzisz się - mówią do ciebie:
23 For the precept is a lamp, the teaching is a light; correction and discipline are the way to life,	23 bo lampą jest nakaz, a światłem Prawo, drogą do życia - upomnienie, nagana.
24 preserving you from the woman of bad character, from the wheedling talk of a woman who belongs toanother.	24 One cię strzegą przed złą kobietą, przed obcą, choć język ma gładki:
25 Do not covet her beauty in your heart or let her captivate you with the play of her eyes;	25 jej wdzięków niech serce twoje nie pragnie, powiekami jej nie daj się złowić,
26 a prostitute can be bought for a hunk of bread, but a married woman aims to snare a precious life.	26 bo nierządnicy wystarczy kęs chleba, zamężna zaś czyha na cenne życie.
27 Can a man carry fire inside his shirt without setting his clothes alight?	27 Czy schowa kto ogień w zanadrzu, by nie zajęły się jego szaty?
28 Can you walk on red-hot coals without burning your feet?	28 Czy kto pójdzie po węglach ognistych, a stóp nie poparzy?
29 Just so, the man who makes love to his neighbour's wife: no one who touches her wil get offunpunished.	29 Tak ten, kto idzie do żony bliźniego, kto jej dotknie, nie ujdzie karania.
30 People attach but little blame to a thief who steals only to satisfy his hunger;	30 Nie ma hańby dla tego, kto kradnie, by wnętrze napełnić, gdy głodny;
31 yet even he, if caught, wil have to repay sevenfold and hand over all his family resources.	31 a siedmiokrotnie zwróci złapany , wszystko, co w domu ma, odda.
32 But the adulterer has no sense; he works his own destruction.	32 Lecz kto cudzołoży, ten jest niemądry: na własną zgubę to czyni.
33 All he wil get is blows and contempt, and dishonour never to be blotted out.	33 Chłostę i wstyd on tu znajdzie, a jego hańba się nie zmaże:
34 For jealousy inflames the husband who wil show no mercy when the day comes for revenge;	34 bo zazdrość pobudza gniew męża, nie okaże litości w dniu pomsty,
35 he wil not consider any compensation; lavish what gifts you may, he wil not be placated.	35 na okup za winę nie spojrzy, dary odrzuci, choćbyś je mnożył.