Proverbs 24

NEW JERUSALEM	LXX
1 Do not be envious of the wicked or wish for their company,	1 υιε μη ζηλωσης κακους ανδρας μηδε επιθυμησης ειναι μετ' αυτων
2 for their hearts are scheming violence, their lips talking mischief.	2 ψευδη γαρ μελετα η καρδια αυτων και πονους τα χειλη αυτων λαλει
3 By wisdom a house is built, by understanding it is made strong;	3 μετα σοφιας οικοδομειται οικος και μετα συνεσεως ανορθουται
4 by knowledge its storerooms are fil ed with riches of every kind, rare and desirable.	4 μετα αισθησεως εμπιμπλαται ταμιεια εκ παντος πλουτου τιμιου και καλου
5 The wise is mighty in power, strength is reinforced by science;	5 κρεισσων σοφος ισχυρου και ανηρ φρονησιν εχων γεωργιου μεγαλου
6 for it is by strategy that you wage war, and victory depends on having many counsellors.	6 μετα κυβερνησεως γινεται πολεμος βοηθεια δε μετα καρδιας βουλευτικης
7 For a fool wisdom is an inaccessible fortress: at the city gate he does not open his mouth.	7 σοφια και εννοια αγαθη εν πυλαις σοφων σοφοι ουκ εκκλινουσιν εκ στοματος κυριου
8 Anyone intent on evil-doing is known as a master in cunning.	8 αλλα λογιζονται εν συνεδριοις απαιδευτοις συναντα θανατος
9 Folly dreams of nothing but sin, the mocker is abhorrent.	9 αποθνησκει δε αφρων εν αμαρτιαις ακαθαρσια δε ανδρι λοιμω εμμολυνθησεται
10 If you lose heart when things go wrong, your strength is not worth much.	10 εν ημερα κακη και εν ημερα θλιψεως εως αν εκλιπη
11 Save those being dragged towards death, but can you rescue those on their way to execution?	11 ρυσαι αγομενους εις θανατον και εκπριου κτεινομενους μη φειση
12 If you say, 'But look, we did not know,' wil the Weigher of the heart pay no attention? Wil not theGuardian of your soul be aware and repay you as your deeds deserve?	12 εαν δε ειπης ουκ οιδα τουτον γινωσκε οτι κυριος καρδιας παντων γινωσκει και ο πλασας πνοην πασιν αυτος οιδεν παντα ος αποδιδωσιν εκαστω κατα τα εργα αυτου
13 Eat honey, my child, since it is good; honey that drips from the comb is sweet to the taste:	13 φαγε μελι υιε αγαθον γαρ κηριον ινα γλυκανθη σου ο φαρυγξ
14 and so, for sure, wil wisdom be to your soul: find it and you will have a future and your hope wil notbe cut short.	14 ουτως αισθηση σοφιαν τη ση ψυχη εαν γαρ ευρης εσται καλη η τελευτη σου και ελπις σε ουκ εγκαταλειψει
15 Do not lurk, wicked man, round the upright man's dwel ing, do not despoil his house.	15 μη προσαγαγης ασεβη νομη δικαιων μηδε απατηθης χορτασια κοιλιας
16 For though the upright fal s seven times, he gets up again; the wicked are the ones who stumble inadversity.	16 επτακι γαρ πεσειται ο δικαιος και αναστησεται οι δε ασεβεις ασθενησουσιν εν κακοις
17 Should your enemy fal , do not rejoice, when he stumbles do not let your heart exult:	17 εαν πεση ο εχθρος σου μη επιχαρης αυτω εν δε τω υποσκελισματι αυτου μη επαιρου
18 for fear that Yahweh wil be displeased at the sight and turn his anger away from him.	18 οτι οψεται κυριος και ουκ αρεσει αυτω και αποστρεψει τον θυμον αυτου απ' αυτου
19 Do not be indignant about the wicked, do not be envious of the evil,	19 μη χαιρε επι κακοποιοις μηδε ζηλου αμαρτωλους
20 for there is no future for the evil, the lamp of the wicked wil go out.	20 ου γαρ μη γενηται εκγονα πονηρων λαμπτηρ δε ασεβων σβεσθησεται
21 Fear Yahweh, my child, and fear the king; do not al y yourself with innovators;	21 φοβου τον θεον υιε και βασιλεα και μηθετερω αυτων απειθησης
22 for suddenly disaster wil loom for them, and who knows what ruin wil seize them and their friends?	22 εξαιφνης γαρ τεισονται τους ασεβεις τας δε τιμωριας αμφοτερων τις γνωσεται [22α] λογον φυλασσομενος υιος απωλειας εκτος εσται δεχομενος δε εδεξατο αυτον [22β] μηδεν ψευδος απο γλωσσης βασιλει λεγεσθω και ουδεν ψευδος απο γλωσσης αυτου ου μη εξελθη [22χ] μαχαιρα γλωσσα βασιλεως και ου σαρκινη ος δ' αν παραδοθη συντριβησεται [22δ] εαν γαρ οξυνθη ο θυμος αυτου συν νευροις ανθρωπους αναλισκει [22ε] και οστα ανθρωπων κατατρωγει και συγκαιει ωσπερ φλοξ ωστε αβρωτα ειναι νεοσσοις αετων
23 The fol owing are also taken from the sages: To show partiality in judgement is not good.	23 ταυτα δε λεγω υμιν τοις σοφοις επιγινωσκειν αιδεισθαι προσωπον εν κρισει ου καλον
24 Whoever tells the wicked, 'You are upright,' peoples curse him, nations revile him;	24 ο ειπων τον ασεβη δικαιος εστιν επικαταρατος λαοις εσται και μισητος εις εθνη
25 but those who correct him, come out of it wel , on them will come a happy blessing.	25 οι δε ελεγχοντες βελτιους φανουνται επ' αυτους δε ηξει ευλογια αγαθη
26 Whoever returns an honest answer, plants a kiss on the lips.	26 χειλη δε φιλησουσιν αποκρινομενα λογους αγαθους
27 Plan what you want on the open ground, make your preparation in the field; then go and build yourhouse.	27 ετοιμαζε εις την εξοδον τα εργα σου και παρασκευαζου εις τον αγρον και πορευου κατοπισθεν μου και ανοικοδομησεις τον οικον σου
28 Do not bear witness lightly against your neighbour, nor deceive with your lips.	28 μη ισθι ψευδης μαρτυς επι σον πολιτην μηδε πλατυνου σοις χειλεσιν
29 Do not say, 'I wil treat my neighbour as my neighbour treated me; I will repay everyone what eachhas earned.'	29 μη ειπης ον τροπον εχρησατο μοι χρησομαι αυτω τεισομαι δε αυτον α με ηδικησεν
30 By the idler's field I was passing, by the vineyard of a man who had no sense,	30 ωσπερ γεωργιον ανηρ αφρων και ωσπερ αμπελων ανθρωπος ενδεης φρενων
31 there it al lay, deep in thorns, entirely overgrown with weeds, and its stone wal broken down.	31 εαν αφης αυτον χερσωθησεται και χορτομανησει ολος και γινεται εκλελειμμενος οι δε φραγμοι των λιθων αυτου κατασκαπτονται
32 And as I gazed I pondered, I drew this lesson from the sight,	32 υστερον εγω μετενοησα επεβλεψα του εκλεξασθαι παιδειαν
33 'A little sleep, a little drowsiness, a little folding of the arms to lie back	33 ολιγον νυσταζω ολιγον δε καθυπνω ολιγον δε εναγκαλιζομαι χερσιν στηθη
34 and poverty comes like a vagrant, and, like a beggar, dearth.'	34 εαν δε τουτο ποιης ηξει προπορευομενη η πενια σου και η ενδεια σου ωσπερ αγαθος δρομευς