1 Fizeram-te rei (do festim)? Não te envaideças com isso. Sê no meio dos outros como qualquer um deles. | 1 Jeśli posadzono cię na pierwszym miejscu, nie wbijaj się w pychę, bądź między nimi jak jeden z nich, miej staranie o nich, a dopiero potem usiądź! |
2 Ocupa-te com eles e em seguida senta-te. Não tomes lugar à mesa, senão após cumpridos os teus deveres, 3. assim te regozijarás por causa deles. Receberás a coroa como um gracioso adorno, e ganharás a consideração dos convivas. | 2 Gdy wykonasz wszystko, co do ciebie należy, zajmij swoje miejsce, abyś się radował wraz z nimi i otrzymał wieniec za umiejętność kierowania ucztą. |
| 3 Mów, starcze, tobie to bowiem przystoi, jednak z dokładnym wyczuciem, abyś nie przeszkadzał muzyce. |
4 Tu, mais idoso, fala, pois convém | 4 A kiedy jej słuchają, nie rozwódź się mową ani nie okazuj swej mądrości w niestosownym czasie! |
5 que sejas o primeiro a falar, com séria competência. Mas não perturbes a música, | 5 Czym pieczęć z rubinu w złotej oprawie, tym koncert muzyków na uczcie przy winie. |
6 nem te alongues em discursos, onde não há quem os ouça. Não te engrandeças sem propósito por causa de tua sabedoria. | 6 Jak pieczęć szmaragdowa w złotym obramowaniu tak melodia muzyków przy słodkim winie. |
7 Como uma pedra de rubi engastada no ouro, assim é a música no meio de uma refeição regada a vinho. | 7 Przemów, młodzieńcze, jeśli już musisz, skoro cię o to usilnie dwa razy proszono. |
8 Como um sinete de esmeraldas engastadas em ouro, assim é um grupo de músicos no meio de uma alegre e moderada libação. | 8 Mów zwięźle, w niewielu słowach [zamknij] wiele treści, okaż, że jesteś taki, który coś wie, a zarazem umie milczeć. |
9 Ouve em silêncio, e tua modéstia provocará a benevolência. | 9 Nie wywyższaj się między dostojnikami, a gdy inny mówi, wiele nie gadaj! |
10 Jovem, fala muito pouco de teus assuntos privados. | 10 Przed grzmotem przelatuje błyskawica, a przed skromnym człowiekiem idzie przychylność. |
11 Se fores duas vezes interrogado, que tua resposta seja concisa. | 11 Gdy przyjdzie czas, powstań, nie bądź ostatni, idź szybko do domu i nie postępuj lekkomyślnie! |
12 Em muitas coisas, porta-te como se as ignorasses; ouve em silêncio e pergunta. | 12 Tam możesz się zabawić i czynić, co ci się podoba, ale nie grzesz mową zuchwałą! |
13 No meio dos poderosos, não tomes muitas liberdades; não fales muito onde houver anciãos: | 13 Za wszystko wysławiaj Tego, który cię stworzył i który cię upaja swoimi dobrami. |
14 vê-se o relâmpago antes de se ouvir o estalido, a graça precede o rubor da modéstia. Pelo teu recato serás benquisto. | 14 Kto się boi Pana, otrzyma wychowanie, a którzy od wczesnego rana Go szukają, znajdą [Jego] upodobanie. |
15 Uma vez chegada a hora de se levantar, não te demores; sê o primeiro a correr para casa, onde te regozijarás com os divertimentos. | 15 Ten, kto bada Prawo, życie swe nim wypełni, ale obłudnik znajdzie w nim sposobność do upadku. |
16 Faze o que te aprouver, porém sem pecado e sem orgulho. | 16 Którzy się Pana boją, zrozumieją Prawo, a ich sprawiedliwość jak światło zabłyśnie. |
17 E em tudo isso glorifica o Senhor que te criou, e que te cumula de todos os seus bens. | 17 Człowiek grzeszny unika nagany i według swej woli tłumaczy Prawo. |
18 Aquele que teme o Senhor aceitará sua doutrina, aqueles que vigiam para procurá-lo serão por ele abençoados. | 18 Człowiek roztropny nie gardzi myślą [obcą], a głupi i pyszny niczym się nie przejmuje. |
19 Aquele que busca a lei, por ela será cumulado. Aquele, porém, que procede com falsidade, nela achará ocasião de pecado. | 19 Nic nie czyń bez zastanowienia, a nie będziesz żałował swego czynu. |
20 Aqueles que temem o Senhor terão um juízo reto, e farão brilhar como uma tocha a sua justiça. | 20 Na drogę wyboistą nie wchodź, abyś nogą nie uderzył o kamień. |
21 O pecador foge da censura, e encontra precedentes segundo o seu desejo. | 21 Nie czuj się bezpieczny na drodze bez przeszkód |
22 O homem prudente não perde ocasião alguma para instruir-se, e o estranho ou o orgulhoso não tem nenhum temor; | 22 i miej się na baczności na swoich ścieżkach! |
23 mesmo quando age sozinho e sem conselheiro, ele será castigado pelos seus próprios desígnios. | 23 We wszystkich czynach uważaj na siebie samego, przez to zachowasz przykazania. |
24 Meu filho, nada faças sem conselho, e não te arrependerás depois de teres agido. | 24 Albowiem kto wierzy Prawu, zachowuje przykazania, a kto zaufał Panu, nie poniesie szkody. |
25 Não te embrenhes num caminho de perdição e não tropeçarás nas pedras. Não te metas num caminho escabroso, para não pores diante de ti uma pedra de tropeço. | |
26 Previne-te contra teus filhos, sê prudente em presença de teus familiares. | |
27 Em tudo o que fizeres, age com segurança, pois isso é guardar os mandamentos. | |