Deuteronomy 28

NEW JERUSALEM	GREEK BIBLE
1 'But if you faithful y obey the voice of Yahweh your God, by keeping and observing al hiscommandments, which I am laying down for you today, Yahweh your God wil raise you higher than every othernation in the world,	1 Και εαν υπακουης επιμελως εις την φωνην Κυριου του Θεου σου, δια να προσεχης να καμνης πασας τας εντολας αυτου, τας οποιας εγω προσταζω εις σε σημερον, θελει σε υψωσει Κυριος ο Θεος σου υπερανω παντων των εθνων της γης?
2 and al these blessings wil befal and overtake you, for having obeyed the voice of Yahweh your God.	2 και θελουσιν ελθει επι σε πασαι αι ευλογιαι αυται και θελουσι σε ευρει, εαν υπακουσης εις την φωνην Κυριου του Θεου σου.
3 'You wil be blessed in the town and blessed in the countryside;	3 Ευλογημενος θελεις εισθαι εν τη πολει και ευλογημενος θελεις εισθαι εν τω αγρω.
4 blessed, the offspring of your body, the yield of your soil, the yield of your livestock, the young of yourcattle and the increase of your flocks;	4 Ευλογημενος ο καρπος της κοιλιας σου και ο καρπος της γης σου και ο καρπος των κτηνων σου, αι αγελαι των βοων σου και τα ποιμνια των προβατων σου.
5 blessed, your basket and your kneading trough.	5 Ευλογημενον το καλαθιον σου και η σκαφη σου.
6 You wil be blessed in coming home, and blessed in going out.	6 Ευλογημενος θελεις εισθαι οταν εισερχησαι, και ευλογημενος θελεις εισθαι οταν εξερχησαι.
7 The enemies who attack you, Yahweh wil defeat before your eyes; they wil advance on you from onedirection and flee from you in seven.	7 Τους εχθρους σου, τους επανισταμενους επι σε, ο Κυριος θελει καμει αυτους να συντριφθωσιν εμπροσθεν σου? απο μιας οδου θελουσιν εξελθει επι σε, και απο επτα οδων θελουσι φυγει απο προσωπου σου.
8 Yahweh wil command blessedness to be with you, on your barns and on al your undertakings, andhe wil bless you in the country given you by Yahweh your God.	8 Ο Κυριος θελει εξαποστελλει επι σε την ευλογιαν εις τας αποθηκας σου και εις παντα οσα επιβαλης την χειρα σου? και θελει σε ευλογησει επι της γης την οποιαν Κυριος ο Θεος σου διδει εις σε.
9 'From you Yahweh wil make a people consecrated to himself, as he has sworn to you, if you keep thecommandments of Yahweh your God and fol ow his ways.	9 Ο Κυριος θελει σε καταστησει εις εαυτον λαον αγιον, καθως ωμοσε προς σε, εαν φυλαττης τας εντολας Κυριου του Θεου σου, και περιπατης εις τας οδους αυτου.
10 The peoples of the world, seeing that you bear Yahweh's name, wil al be afraid of you.	10 Και παντες οι λαοι της γης θελουσιν ιδει, οτι το ονομα του Κυριου επικεκληται επι σε, και θελουσι τρομαζει απο σου.
11 Yahweh wil make you abound in possessions: in the offspring of your body, in the yield of your cattleand in the yield of your soil, in the country which he swore to your ancestors that he would give you.	11 Και ο Κυριος θελει σε πληθυνει εις αγαθα, εις τον καρπον της κοιλιας σου και εις τον καρπον των κτηνων σου και εις τα γεννηματα της γης σου, επι της γης την οποιαν ωμοσε Κυριος προς τους πατερας σου να δωση εις σε.
12 For you Yahweh wil open his treasury of rain, the heavens, to give your country its rain at the righttime, and to bless al your labours. You wil make many nations your subjects, yet you wil be subject to none.	12 Ο Κυριος θελει ανοιξει εις σε τον αγαθον θησαυρον αυτου, τον ουρανον, δια να διδη βροχην εις την γην σου κατα τον καιρον αυτης, και δια να ευλογη παντα τα εργα των χειρων σου? και θελεις δανειζει εις πολλα εθνη, συ δε δεν θελεις δανειζεσθαι.
13 Yahweh wil put you at the head, not at the tail; you wil always be on top and never underneath, ifyou listen to the commandments of Yahweh your God, which I am laying down for you today, and then keepthem and put them into practice,	13 Και θελει σε καταστησει ο Κυριος κεφαλην και ουχι ουραν? και θελεις εισθαι μονον υπερανω και δεν θελεις εισθαι υποκατω? εαν υπακουσης εις τας εντολας Κυριου του Θεου σου, τας οποιας εγω προσταζω εις σε σημερον, να φυλαττης και να εκτελης?
14 not deviating to right or to left from any of the words which I am laying down for you today, byfol owing other gods and serving them.	14 και δεν θελεις εκκλινει απο παντων των λογων, τους οποιους εγω προσταζω εις εσας σημερον, δεξια η αριστερα, δια να υπαγης κατοπιν αλλων θεων δια να λατρευσης αυτους.
15 'But if you do not obey the voice of Yahweh your God, and do not keep and observe all hiscommandments and laws which I am laying down for you today then all these curses wil befall and overtakeyou.	15 Αλλ' εαν δεν υπακουσης εις την φωνην Κυριου του Θεου σου, δια να προσεχης να εκτελης πασας τας εντολας αυτου και τα διαταγματα αυτου, τα οποια εγω προσταζω εις σε σημερον, πασαι αι καταραι αυται θελουσιν ελθει επι σε και θελουσι σε ευρει.
16 'You wil be accursed in the town and accursed in the countryside;	16 Κατηραμενος θελεις εισθαι εν τη πολει, και κατηραμενος θελεις εισθαι εν τω αγρω.
17 accursed, your basket and your kneading trough;	17 Κατηραμενον το καλαθιον σου και η σκαφη σου.
18 accursed, the offspring of your body, the yield of your soil, the young of your cattle and the increaseof your flock.	18 Κατηραμενος ο καρπος της κοιλιας σου και τα γεννηματα της γης σου, αι αγελαι των βοων σου και τα ποιμνια των προβατων σου.
19 You wil be accursed in coming home, and accursed in going out.	19 Κατηραμενος θελεις εισθαι οταν εισερχησαι, και κατηραμενος θελεις εισθαι οταν εξερχησαι.
20 'Yahweh wil send a curse on you, a spel , an imprecation on al your labours until you have beendestroyed and quickly perish, because of your perverse behaviour, for having deserted me.	20 Ο Κυριος θελει εξαποστειλει επι σε την καταραν, την θλιψιν και την φθοραν, εις παντα οσα επιβαλης την χειρα σου δια να πραξης, εωσου εξολοθρευθης και εωσου αφανισθης ταχεως, δια την πονηριαν των εργων σου, διοτι εγκατελιπες εμε.
21 Yahweh wil fasten the plague on you, until it has exterminated you from the country which you areabout to enter and make your own.	21 Ο Κυριος θελει προσκολλησει εις σε το θανατικον, εωσου σε εξολοθρευση απο της γης, οπου υπαγεις να κληρονομησης αυτην.
22 Yahweh wil strike you down with consumption, fever, inflammation, burning fever, drought, wind-blast, mildew, and these wil pursue you to your ruin.	22 Ο Κυριος θελει σε παταξει με μαρασμον και με πυρετον και με ριγος και με φλογωσιν και με μαχαιραν και με ανεμοφθοριαν και με ερυσιβην? και θελουσι σε καταδιωκει εωσου αφανισθης.
23 The heavens above you wil be brass, the earth beneath you iron.	23 Και ο ουρανος σου ο υπερανω της κεφαλης σου θελει εισθαι χαλκος, και η γη η υποκατω σου σιδηρος.
24 Your country's rain Yahweh wil turn into dust and sand; it will fal on you from the heavens until youperish.	24 Ο Κυριος θελει δωσει την βροχην της γης σου κονιορτον και χωμα? εκ του ουρανου θελει καταβαινει επι σε, εωσου εξολοθρευθης.
25 Yahweh wil have you defeated by your enemies; you will advance on them from one direction andflee from them in seven; and you wil be a terrifying object-lesson to al the kingdoms of the world.	25 Ο Κυριος θελει σε καμει να συντριφθης εμπροσθεν των εχθρων σου? απο μιας οδου θελεις εξελθει επ' αυτους, και απο επτα οδων θελεις φυγει απο προσωπου αυτων? και θελεις διασκορπισθη εις παντα τα βασιλεια της γης.
26 Your carcase will be carrion for al wild birds and al wild animals, with no one to scare them away.	26 Και το πτωμα σου θελει εισθαι τροφη εις παντα τα ορνεα του ουρανου και εις τα θηρια της γης, και δεν θελει εισθαι ο αποδιωκων.
27 'Yahweh wil strike you down with Egyptian ulcers, with swel ings in the groin, with scurvy and theitch, for which you wil find no cure.	27 Ο Κυριος θελει σε παταξει με την Αιγυπτιακην πληγην και με αιμορροιδας και με ψωραν και με ξυσμον, ωστε να μη δυνασαι να ιατρευθης.
28 Yahweh wil strike you down with madness, blindness, distraction of mind,	28 Ο Κυριος θελει σε παταξει με αφροσυνην και με τυφλωσιν και με εκστασιν καρδιας?
29 until you grope your way at noon like a blind man groping in the dark, and your steps will lead younowhere. 'You will never be anything but exploited and plundered, with no one to save you.	29 και θελεις ψηλαφα εν τω μεσω της ημερας, ως ο τυφλος ψηλαφα εν τω σκοτει, και δεν θελεις ευοδουσθαι εις τας οδους σου? και θελεις εισθαι μονον καταδυναστευομενος και διαρπαζομενος πασας τας ημερας, και δεν θελει εισθαι ο σωζων.
30 Get engaged to a woman, another man will have her; build a house, you wil not live in it; plant avineyard, you wil not gather its first-fruits.	30 Θελεις αρραβωνισθη γυναικα, και αλλος ανηρ θελει κοιμηθη μετ' αυτης? οικιαν θελεις οικοδομησει, και δεν θελεις κατοικησει εν αυτη? αμπελωνα θελεις φυτευσει, και δεν θελεις τρυγησει αυτον.
31 Your ox wil be slaughtered before your eyes and you will eat none of it; your donkey wil be carriedoff in front of you and not be returned to you; your sheep wil be given to your enemies, and no one will come toyour help.	31 Ο βους σου θελει εισθαι εσφαγμενος ενωπιον σου, και δεν θελεις φαγει εξ αυτου? ο ονος σου θελει αρπαχθη απ' εμπροσθεν σου και δεν θελει αποδοθη εις σε? τα προβατα σου θελουσι παραδοθη εις τους εχθρους σου, και δεν θελει εισθαι εις σε ο σωζων.
32 Your sons and daughters wil be handed over to another people, and every day you will wear youreyes out watching for them, while your hands are powerless.	32 Οι υιοι σου και αι θυγατερες σου θελουσι παραδοθη εις αλλον λαον, και οι οφθαλμοι σου θελουσι βλεπει και μαραινεσθαι δι' αυτους ολην την ημεραν? και δεν θελει εισθαι δυναμις εν τη χειρι σου.
33 A nation hitherto unknown to you wil eat the yield of your soil and of all your hard work. You wilnever be anything but exploited and crushed.	33 Τον καρπον της γης σου και παντας τους κοπους σου θελει φαγει εθνος το οποιον δεν γνωριζεις? και θελεις εισθαι μονον καταδυναστευομενος και καταπατουμενος πασας τας ημερας.
34 You wil be driven mad by the sights you wil see.	34 Και θελεις γεινει παραφρων δια τα θεαματα των οφθαλμων σου, τα οποια θελεις ιδει.
35 Yahweh wil strike you down with foul ulcers on knee and leg, for which you wil find no cure -- fromthe sole of your foot to the top of your head.	35 Ο Κυριος θελει σε παταξει εις τα γονατα και εις τα σκελη με πληγην κακην, ωστε να μη δυνασαι να ιατρευθης απο του ιχνους των ποδων σου εως της κορυφης σου.
36 'Yahweh wil send away both you and the king whom you have appointed to rule you to a nationunknown either to you or to your ancestors, and there you will serve other gods, made of wood and stone.	36 Ο Κυριος θελει φερει σε και τον βασιλεα σου οντινα καταστησης επι σε, εις εθνος το οποιον δεν εγνωρισας, συ, ουδε οι πατερες σου? και εκει θελεις λατρευσει αλλους θεους, ξυλα και λιθους.
37 And you wil be the astonishment, the byword, the laughing-stock of al the peoples where Yahweh istaking you.	37 Και θελεις εισθαι εις εκπληξιν, εις παροιμιαν και εις διηγημα μεταξυ παντων των εθνων, οπου εν σε φερη ο Κυριος.
38 'You wil cast seed in plenty on the fields but harvest little, since the locust wil devour it.	38 Σπορον πολυν θελεις φερει εις τον αγρον, και ολιγον θελεις συναξει διοτι θελει καταφαγει αυτον η ακρις.
39 You wil plant and till your vineyards but not drink the wine or gather the grapes, since the grub willeat them up.	39 Αμπελωνας θελεις φυτευσει και καλλιεργησει, και οινον δεν θελεις πιει ουδε θελεις τρυγησει διοτι ο σκωληξ θελει καταφαγει αυτους.
40 You wil grow olive trees throughout your territory but not anoint yourself with the oil, since your olivetrees wil be cut down.	40 Ελαιας θελεις εχει εις παντα τα ορια σου, και με ελαιον δεν θελεις χρισθη? διοτι αι ελαιαι σου θελουσιν αποβαλει τον καρπον.
41 You wil father sons and daughters but they will not belong to you, since they wil go into captivity.	41 Υιους και θυγατερας θελεις γεννησει, και δεν θελουσιν εισθαι σου? διοτι θελουσιν υπαγει εις αιχμαλωσιαν.
42 Al your trees and the whole yield of your soil will be the prey of insects.	42 Παντα τα δενδρα σου και τον καρπον της γης σου θελει καταφθειρει ο βρουχος.
43 'The foreigners living with you wil rise higher and higher at your expense, while you yourself sinklower and lower.	43 Ο ξενος, ο εν τω μεσω σου, θελει αναβαινει υπερανω σου, ανω ανω, συ δε θελεις καταβαινει κατω κατω.
44 You wil be subject to them, not they to you; they wil be the ones at the head, and you the one at thetail.	44 Εκεινος θελει δανειζει εις σε, συ δε δεν θελεις δανειζει εις αυτον? αυτος θελει εισθαι κεφαλη, και συ θελεις εισθαι ουρα.
45 'Al these curses wil befal you, pursue you and overtake you until you have been destroyed, for nothaving obeyed the voice of Yahweh your God by keeping his commandments and laws which he has laid downfor you.	45 Και θελουσιν ελθει επι σε πασαι αι καταραι αυται, και θελουσι σε καταδιωξει και σε ευρει, εωσου εξολοθρευθης? διοτι δεν υπηκουσας εις την φωνην Κυριου του Θεου σου, δια να φυλαττης τας εντολας αυτου και τα διαταγματα αυτου, τα οποια προσεταξεν εις σε.
46 They wil be a sign and a wonder over you and your descendants for ever.	46 Και ταυτα θελουσιν εισθαι επι σε και επι το σπερμα σου, εις σημειον και τερας διαπαντος.
47 'For not having joyful y and with happy heart served Yahweh your God, despite the abundance ofeverything,	47 Επειδη δεν ελατρευσας Κυριον τον Θεον σου εν ευφροσυνη και εν αγαθοτητι καρδιας, δια την αφθονιαν παντων?
48 you will have to serve the enemy whom Yahweh wil send against you, in hunger, thirst, lack ofclothing and total privation. He will put an iron yoke on your neck, until he has destroyed you.	48 δια τουτο θελεις δουλευσει τους εχθρους σου, τους οποιους ο Κυριος θελει εξαποστειλει επι σε, με πειναν και με διψαν και με γυμνοτητα και με ελλειψιν παντων? και θελει βαλει επι τον τραχηλον σου ζυγον σιδηρουν, εωσου σε εξολοθρευση.
49 'Against you Yahweh wil raise a distant nation from the ends of the earth like an eagle taking wing: anation whose language you do not understand,	49 Ο Κυριος θελει φερει εθνος επι σε μακροθεν, απο ακρου της γης, ως με ορμην αετου? εθνος, του οποιου την γλωσσαν δεν θελεις εννοει?
50 a nation grim of face, with neither respect for the old, nor pity for the young.	50 εθνος αγριοπροσωπον, το οποιον δεν θελει σεβασθη το προσωπον του γεροντος ουδε θελει ελεησει τον νεον?
51 He wil eat the yield of your cattle and the yield of your soil until you have been destroyed; he willleave you neither wheat, nor wine, nor oil, nor the young of your cattle, nor increase of your flock, until he hasmade an end of you.	51 και θελει τρωγει τον καρπον των κτηνων σου και τα γεννηματα της γης σου, εωσου εξολοθρευθης? το οποιον δεν θελει αφησει εις σε σιτον, οινον η ελαιον, τας αγελας των βοων σου η τα ποιμνια των προβατων σου, εωσου σε εξολοθρευση.
52 He wil besiege you inside al your towns until your loftiest and most strongly fortified walls collapse,on which, throughout your country, you have relied. He wil besiege you inside al the towns throughout yourcountry, given you by Yahweh your God.	52 Και θελει σε πολιορκησει εις πασας τας πολεις σου, εωσου πεσωσι τα υψηλα και οχυρα τειχη σου, εις τα οποια συ ηλπιζες, καθ' ολην την γην σου? και θελει σε πολιορκησει εις πασας τας πολεις σου, καθ' ολην την γην σου την οποιαν εδωκεν εις σε Κυριος ο Θεος σου.
53 During the siege and in the distress to which your enemy wil reduce you, you wil eat the offspring ofyour own body, the flesh of the sons and daughters given you by Yahweh your God.	53 Και θελεις φαγει τον καρπον της κοιλιας σου, τας σαρκας των υιων σου και των θυγατερων σου, τους οποιους εδωκεν εις σε Κυριος ο Θεος σου, εν τη πολιορκια και εν τη καταθλιψει, με την οποιαν θελει σε καταθλιψει ο εχθρος σου?
54 The gentlest and tenderest of your men wil scowl at his brother, and at the wife whom he embraces,and at his remaining children,	54 ο ανηρ ο απαλος μεταξυ σου και ο σφοδρα τρυφερος θελει εμβλεψει με βλεμμα πονηρον εις τον αδελφον αυτου και εις την γυναικα του κολπου αυτου και εις τα εναπολειφθεντα τεκνα αυτου οσα εναπολειφθωσιν?
55 not wil ing to give any of them any of his own children's flesh, which he is eating; because of thesiege and the distress to which your enemy wil reduce you in all your towns, he wil have nothing left.	55 ωστε να μη δωση εις ουδενα εξ αυτων απο των σαρκων των τεκνων αυτου, τα οποια ηθελε τρωγει διοτι δεν εμεινεν εις αυτον ουδεν εν τη πολιορκια και εν τη καταθλιψει, με την οποιαν ο εχθρος σου θελει σε καταθλιψει εις πασας τας πολεις σου.
56 The most refined and fastidious of your women, so refined, so fastidious that she has never venturedto set the sole of her foot to the ground, wil scowl at the husband whom she embraces, and at her son anddaughter, and at the after-birth when it leaves her womb, and at the child to which she has given birth-	56 Η απαλη και τρυφερα γυνη μεταξυ σου, της οποιας ο πους δεν εδοκιμασε να πατηση επι της γης δια την τρυφεροτητα και απαλοτητα, θελει εμβλεψει με βλεμμα πονηρον εις τον ανδρα του κολπου αυτης και εις τον υιον αυτης και εις την θυγατερα αυτης,
57 she will hide away and eat them, so complete wil be the starvation resulting from the siege and thedistress to which your enemy wil reduce you in all your towns.	57 και εις το βρεφος αυτης το εξελθον εκ μεσου των ποδων αυτης και εις τα τεκνα, τα οποια εγεννησε? διοτι θελει φαγει αυτα κρυφιως, δια την ελλειψιν παντων, εν τη πολιορκια και εν τη καταθλιψει, με την οποιαν ο εχθρος σου θελει σε καταθλιψει εις τας πολεις σου.
58 'If you do not keep and observe al the words of this Law, which are written in this book, in the fear ofthis glorious and awe-inspiring name: Yahweh your God,	58 Εαν δεν προσεχης να καμνης παντας τους λογους του νομου τουτου, τους γεγραμμενους εν τω βιβλιω τουτω, ωστε να φοβησαι το ενδοξον και φοβερον τουτο ονομα, ΚΥΡΙΟΝ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΣΟΥ,
59 Yahweh wil strike you down with monstrous plagues, you and your descendants: with plaguesgrievous and lasting, diseases pernicious and enduring.	59 τοτε ο Κυριος θελει καμει τρομερας τας πληγας σου και τας πληγας του σπερματος σου, πληγας μεγαλας και απαυστους και νοσους κακας και απαυστους.
60 He wil afflict you with al the maladies of Egypt which you used to dread, and they wil fasten on you.	60 Και θελει επιφερει επι σε πασας τας οδυνας της Αιγυπτου, δια τας οποιας ετρομαξας? και θελουσι προσκολληθη εις σε?
61 What is more, Yahweh wil afflict you with all the plagues and all the diseases not mentioned in thebook of this Law, until you have been destroyed.	61 και πασαν ασθενειαν και πασαν πληγην, ητις δεν ειναι γεγραμμενη εν τω βιβλιω του νομου τουτου, ταυτας ο Κυριος θελει φερει επι σε, εωσου εξολοθρευθης.
62 There will only be a smal group of you left, you who were once as numerous as the stars of heaven.'For not having obeyed the voice of Yahweh your God,	62 Και θελετε εναπολειφθη ολιγοστοι τον αριθμον, ενω ησθε ως τα αστρα του ουρανου κατα το πληθος? διοτι δεν υπηκουσας εις την φωνην Κυριου του Θεου σου.
63 just as Yahweh used to delight in making you happy and in making your numbers grow, so wil hetake delight in ruining you and destroying you. You wil be torn from the country which you are about to enter andmake your own.	63 Και καθως ο Κυριος ευφρανθη εις εσας εις το να σας αγαθοποιη και να σας πληθυνη, ουτω θελει ευφρανθη ο Κυριος εις εσας εις το να σας εξαλειψη και να σας μηδενωση? και θελετε αρπαχθη απο της γης, οπου υπαγετε να κληρονομησητε αυτην.
64 Yahweh wil scatter you throughout every people, from one end of the earth to the other; there youwil serve other gods made of wood and stone, hitherto unknown either to you or to your ancestors.	64 Και θελει σε διασπειρει ο Κυριος εις παντα τα εθνη, απ' ακρου της γης εως ακρου της γης? και θελετε λατρευσει εκει αλλους θεους, τους οποιους δεν εγνωρισας, συ ουδε οι πατερες σου, ξυλα και λιθους.
65 Among these nations there wil be no repose for you, no rest for the sole of your foot; there Yahwehwil give you a quaking heart, weary eyes, halting breath.	65 Αλλα και εν τω μεσω των εθνων τουτων δεν θελεις ευρει αναπαυσιν, ουδε θελει εχει στασιν το ιχνος του ποδος σου? αλλα θελει σοι δωσει ο Κυριος εκει καρδιαν τρεμουσαν και μαραινομενους οφθαλμους και τηκομενην ψυχην.
66 Your life ahead of you wil hang in doubt; you wil be afraid day and night, uncertain of your life.	66 Και η ζωη σου θελει εισθαι κρεμαμενη ενωπιον σου? και θελεις φοβεισθαι νυκτα και ημεραν, και δεν θελεις πιστευει εις την ζωην σου.
67 In the morning you wil say, "How I wish it were evening!", and in the evening you will say, "How I wish it were morning!", such terror will grip your heart and such sights you wil see!	67 Το πρωι θελεις ειπει, Ειθε να ητο εσπερα και την εσπεραν θελεις ειπει, Ειθε να ητο πρωι δια τον φοβον της καρδιας σου, τον οποιον θελεις φοβεισθαι, και δια τα θεαματα των οφθαλμων σου, τα οποια θελεις βλεπει.
68 Yahweh wil send you back to Egypt, either by ship or by a road which I promised you would neversee again. And there you wil want to offer yourselves for sale to your enemies as serving men and women, butno one wil buy you.'	68 Και θελει σε επαναφερει ο Κυριος εις την Αιγυπτον με πλοια, απο της οδου περι της οποιας σοι ειπα, Δεν θελεις πλεον ιδει αυτην αλλην φοραν? και θελετε πωλεισθαι εκει εις τους εχθρους σας ως δουλοι και δουλαι και δεν θελει εισθαι ο αγοραζων.
69 These are the words of the covenant which Yahweh ordered Moses to make with the Israelites inMoab, in addition to the covenant which he had made with them at Horeb.