1 - | 1 Mieux vaut le pauvre qui vit honnêtement, que l’insensé qui a su se débrouiller. |
2 - | 2 Même l’enthousiasme ne vaut rien s’il n’y a pas réflexion; qui se précipite perd son chemin. |
3 αφροσυνη ανδρος λυμαινεται τας οδους αυτου τον δε θεον αιτιαται τη καρδια αυτου | 3 On se ruine par sa propre bêtise, et puis c’est à Yahvé qu’on s’en prend! |
4 πλουτος προστιθησιν φιλους πολλους ο δε πτωχος και απο του υπαρχοντος φιλου λειπεται | 4 La fortune attire de nombreux amis, tandis qu’en devenant pauvre on perd les siens. |
5 μαρτυς ψευδης ουκ ατιμωρητος εσται ο δε εγκαλων αδικως ου διαφευξεται | 5 Le faux témoin ne restera pas impuni, celui qui ment quand il témoigne n’échappera pas. |
6 πολλοι θεραπευουσιν προσωπα βασιλεων πας δε ο κακος γινεται ονειδος ανδρι | 6 Un notable a beaucoup de flatteurs, tous sont amis de celui qui arrose. |
7 πας ος αδελφον πτωχον μισει και φιλιας μακραν εσται εννοια αγαθη τοις ειδοσιν αυτην εγγιει ανηρ δε φρονιμος ευρησει αυτην ο πολλα κακοποιων τελεσιουργει κακιαν ος δε ερεθιζει λογους ου σωθησεται | 7 Le pauvre est rejeté de tous ses frères, ses amis ont été les premiers à s’éloigner. Avec qui parler? Ils ne se présentent pas. |
8 ο κτωμενος φρονησιν αγαπα εαυτον ος δε φυλασσει φρονησιν ευρησει αγαθα | 8 Qui acquiert du bon sens se fait du bien à lui-même; qui agit avec intelligence trouvera le bonheur. |
9 μαρτυς ψευδης ουκ ατιμωρητος εσται ος δ' αν εκκαυση κακιαν απολειται υπ' αυτης | 9 Le faux témoin ne restera pas impuni, celui qui ment quand il témoigne périra. |
10 ου συμφερει αφρονι τρυφη και εαν οικετης αρξηται μεθ' υβρεως δυναστευειν | 10 Il ne convient pas qu’un sot vive dans le luxe, et moins encore qu’un esclave commande à des princes. |
11 ελεημων ανηρ μακροθυμει το δε καυχημα αυτου επερχεται παρανομοις | 11 Un homme intelligent surmonte sa colère; en méprisant l’offense il se grandit. |
12 βασιλεως απειλη ομοια βρυγμω λεοντος ωσπερ δε δροσος επι χορτω ουτως το ιλαρον αυτου | 12 La fureur du roi est comme le rugissement du lion, sa bienveillance est comme la rosée sur l’herbe. |
13 αισχυνη πατρι υιος αφρων και ουχ αγναι ευχαι απο μισθωματος εταιρας | 13 Un fils stupide fait le malheur de son père; les criailleries d’une femme n’ont pas plus de fin qu’une fuite d’eau. |
14 οικον και υπαρξιν μεριζουσιν πατερες παισιν παρα δε θεου αρμοζεται γυνη ανδρι | 14 On hérite de son père une maison et des biens, mais c’est Yahvé qui donne une épouse de bon sens. |
15 δειλια κατεχει ανδρογυναιον ψυχη δε αεργου πεινασει | 15 La paresse amène la torpeur; le nonchalant connaîtra la faim. |
16 ος φυλασσει εντολην τηρει την εαυτου ψυχην ο δε καταφρονων των εαυτου οδων απολειται | 16 Qui garde le commandement se garde lui-même; qui méprise la parole mourra. |
17 δανιζει θεω ο ελεων πτωχον κατα δε το δομα αυτου ανταποδωσει αυτω | 17 Qui a pitié du pauvre prête à Yahvé: il saura payer sa dette. |
18 παιδευε υιον σου ουτως γαρ εσται ευελπις εις δε υβριν μη επαιρου τη ψυχη σου | 18 Corrige ton fils tant qu’il y a espoir: sinon, tu serais responsable de sa mort. |
19 κακοφρων ανηρ πολλα ζημιωθησεται εαν δε λοιμευηται και την ψυχην αυτου προσθησει | 19 Celui qui s’est emporté doit payer; si on l’en exempte, il recommencera. |
20 ακουε υιε παιδειαν πατρος σου ινα σοφος γενη επ' εσχατων σου | 20 Écoute les conseils, reçois l’enseignement: à la fin tu seras un sage. |
21 πολλοι λογισμοι εν καρδια ανδρος η δε βουλη του κυριου εις τον αιωνα μενει | 21 L’homme soupèse les nombreuses possibilités, mais c’est le dessein de Yahvé qui se réalisera. |
22 καρπος ανδρι ελεημοσυνη κρεισσων δε πτωχος δικαιος η πλουσιος ψευστης | 22 C’est la bonté d’un homme qui le fait aimer, on préfère un pauvre à un arrogant. |
23 φοβος κυριου εις ζωην ανδρι ο δε αφοβος αυλισθησεται εν τοποις ου ουκ επισκοπειται γνωσις | 23 La crainte de Yahvé te fera vivre: tu dormiras tranquille, à l’abri du malheur. |
24 ο εγκρυπτων εις τον κολπον αυτου χειρας αδικως ουδε τω στοματι ου μη προσαγαγη αυτας | 24 Quand le paresseux tend la main vers le plat, il ne la ramène pas à la bouche. |
25 λοιμου μαστιγουμενου αφρων πανουργοτερος γινεται εαν δε ελεγχης ανδρα φρονιμον νοησει αισθησιν | 25 Punis le moqueur, et le naïf fera attention; fais une remarque à l’homme sensé et il comprendra. |
26 ο ατιμαζων πατερα και απωθουμενος μητερα αυτου καταισχυνθησεται και επονειδιστος εσται | 26 Qui dépouille son père et chasse sa mère est un fils infâme et dénaturé. |
27 υιος απολειπομενος φυλαξαι παιδειαν πατρος μελετησει ρησεις κακας | 27 Quand le fils n’écoute plus ceux qui le reprennent, il ne peut que ruminer des pensées mauvaises. |
28 ο εγγυωμενος παιδα αφρονα καθυβριζει δικαιωμα στομα δε ασεβων καταπιεται κρισεις | 28 Un témoin pervers se moque de la justice; la bouche des méchants se complaît dans l’injustice. |
29 ετοιμαζονται ακολαστοις μαστιγες και τιμωριαι ωμοις αφρονων | 29 Le fouet est pour ceux qui se moquent, le bâton a été fait pour le dos des sots. |