1 μη καυχω τα εις αυριον ου γαρ γινωσκεις τι τεξεται η επιουσα | 1 The man who, with a stiff neck, treats the one who corrects him with contempt will be suddenly overwhelmed to his own destruction, and reason shall not follow him. |
2 εγκωμιαζετω σε ο πελας και μη το σον στομα αλλοτριος και μη τα σα χειλη | 2 When just men are multiplied, the common people shall rejoice. When the impious take up the leadership, the people shall mourn. |
3 βαρυ λιθος και δυσβαστακτον αμμος οργη δε αφρονος βαρυτερα αμφοτερων | 3 The man who loves wisdom rejoices his father. But whoever nurtures promiscuous women will lose his substance. |
4 ανελεημων θυμος και οξεια οργη αλλ' ουδενα υφισταται ζηλος | 4 A just king guides the land. A man of avarice will destroy it. |
5 κρεισσους ελεγχοι αποκεκαλυμμενοι κρυπτομενης φιλιας | 5 A man who speaks to his friend with flattering and feigned words spreads a net for his own feet. |
6 αξιοπιστοτερα εστιν τραυματα φιλου η εκουσια φιληματα εχθρου | 6 A snare will entangle the iniquitous when he sins. And the just shall praise and be glad. |
7 ψυχη εν πλησμονη ουσα κηριοις εμπαιζει ψυχη δε ενδεει και τα πικρα γλυκεια φαινεται | 7 The just knows the case of the poor. The impious is ignorant of knowledge. |
8 ωσπερ οταν ορνεον καταπετασθη εκ της ιδιας νοσσιας ουτως ανθρωπος δουλουται οταν αποξενωθη εκ των ιδιων τοπων | 8 Pestilent men squander a city. Yet truly, the wise avert fury. |
9 μυροις και οινοις και θυμιαμασιν τερπεται καρδια καταρρηγνυται δε υπο συμπτωματων ψυχη | 9 A wise man, if he were to contend with the foolish, whether in anger or in laughter, would find no rest. |
10 φιλον σον η φιλον πατρωον μη εγκαταλιπης εις δε τον οικον του αδελφου σου μη εισελθης ατυχων κρεισσων φιλος εγγυς η αδελφος μακραν οικων | 10 Bloodthirsty men hate the simple one; but the just seek out his soul. |
11 σοφος γινου υιε ινα ευφραινηται μου η καρδια και αποστρεψον απο σου επονειδιστους λογους | 11 A foolish one offers everything on his mind. A wise one reserves and defers until later. |
12 πανουργος κακων επερχομενων απεκρυβη αφρονες δε επελθοντες ζημιαν τεισουσιν | 12 A leader who freely listens to lying words has only impious servants. |
13 αφελου το ιματιον αυτου παρηλθεν γαρ υβριστης οστις τα αλλοτρια λυμαινεται | 13 The pauper and the creditor have met one another. The Lord is the illuminator of them both. |
14 ος αν ευλογη φιλον το πρωι μεγαλη τη φωνη καταρωμενου ουδεν διαφερειν δοξει | 14 The king who judges the poor in truth, his throne shall be secured in eternity. |
15 σταγονες εκβαλλουσιν ανθρωπον εν ημερα χειμερινη εκ του οικου αυτου ωσαυτως και γυνη λοιδορος εκ του ιδιου οικου | 15 The rod and its correction distribute wisdom. But the child who is left to his own will brings shame to his mother. |
16 βορεας σκληρος ανεμος ονοματι δε επιδεξιος καλειται | 16 When the impious are multiplied, crimes will be multiplied. But the just shall see their ruin. |
17 σιδηρος σιδηρον οξυνει ανηρ δε παροξυνει προσωπον εταιρου | 17 Teach your son, and he will refresh you, and he will give delight to your soul. |
18 ος φυτευει συκην φαγεται τους καρπους αυτης ος δε φυλασσει τον εαυτου κυριον τιμηθησεται | 18 When prophecy fails, the people will be scattered. Yet truly, whoever guards the law is blessed. |
19 ωσπερ ουχ ομοια προσωπα προσωποις ουτως ουδε αι καρδιαι των ανθρωπων | 19 A servant cannot be taught by words, because he understands what you say, but he disdains to respond. |
20 αδης και απωλεια ουκ εμπιμπλανται ωσαυτως και οι οφθαλμοι των ανθρωπων απληστοι [20α] βδελυγμα κυριω στηριζων οφθαλμον και οι απαιδευτοι ακρατεις γλωσση | 20 Have you seen a man rushing to speak? Foolishness has more hope than his correction. |
21 δοκιμιον αργυρω και χρυσω πυρωσις ανηρ δε δοκιμαζεται δια στοματος εγκωμιαζοντων αυτον [21α] καρδια ανομου εκζητει κακα καρδια δε ευθης εκζητει γνωσιν | 21 Whoever nurtures his servant delicately from childhood, afterwards will find him defiant. |
22 εαν μαστιγοις αφρονα εν μεσω συνεδριου ατιμαζων ου μη περιελης την αφροσυνην αυτου | 22 A short-tempered man provokes quarrels. And whoever is easily angered is more likely to sin. |
23 γνωστως επιγνωση ψυχας ποιμνιου σου και επιστησεις καρδιαν σου σαις αγελαις | 23 Humiliation follows the arrogant. And glory shall uphold the humble in spirit. |
24 οτι ου τον αιωνα ανδρι κρατος και ισχυς ουδε παραδιδωσιν εκ γενεας εις γενεαν | 24 Whoever participates with a thief hates his own soul; for he listens to his oath and does not denounce him. |
25 επιμελου των εν τω πεδιω χλωρων και κερεις ποαν και συναγε χορτον ορεινον | 25 Whoever fears man will quickly fall. Whoever hopes in the Lord shall be lifted up. |
26 ινα εχης προβατα εις ιματισμον τιμα πεδιον ινα ωσιν σοι αρνες | 26 Many demand the face of the leader. But the judgment of each one proceeds from the Lord. |
27 υιε παρ' εμου εχεις ρησεις ισχυρας εις την ζωην σου και εις την ζωην σων θεραποντων | 27 The just abhor an impious man. And the impious abhor those who are on the right way. By keeping the word, the son shall be free from perdition. |