1 κρεισσων ψωμος μεθ' ηδονης εν ειρηνη η οικος πληρης πολλων αγαθων και αδικων θυματων μετα μαχης | 1 Mais vale um bocado de pão seco, com a paz, do que uma casa cheia de carnes, com a discórdia. |
2 οικετης νοημων κρατησει δεσποτων αφρονων εν δε αδελφοις διελειται μερη | 2 Um escravo prudente vale mais que um filho desonroso, e partilhará da herança entre os irmãos. |
3 ωσπερ δοκιμαζεται εν καμινω αργυρος και χρυσος ουτως εκλεκται καρδιαι παρα κυριω | 3 Um crisol para a prata, um forno para o ouro; é o Senhor, porém, quem prova os corações. |
4 κακος υπακουει γλωσσης παρανομων δικαιος δε ου προσεχει χειλεσιν ψευδεσιν | 4 O mau dá ouvidos aos lábios iníquos; o mentiroso presta atenção à língua perniciosa. |
5 ο καταγελων πτωχου παροξυνει τον ποιησαντα αυτον ο δε επιχαιρων απολλυμενω ουκ αθωωθησεται ο δε επισπλαγχνιζομενος ελεηθησεται | 5 Aquele que zomba do pobre insulta seu criador; quem se ri de um infeliz não ficará impune. |
6 στεφανος γεροντων τεκνα τεκνων καυχημα δε τεκνων πατερες αυτων [6α] του πιστου ολος ο κοσμος των χρηματων του δε απιστου ουδε οβολος | 6 Os filhos dos filhos são a coroa dos velhos, e a glória dos filhos são os pais. |
7 ουχ αρμοσει αφρονι χειλη πιστα ουδε δικαιω χειλη ψευδη | 7 Uma linguagem elevada não convém ao néscio, quanto mais, a um nobre, palavras mentirosas. |
8 μισθος χαριτων η παιδεια τοις χρωμενοις ου δ' αν επιστρεψη ευοδωθησεται | 8 Um presente parece uma gema preciosa a seu possuidor; para qualquer lado que ele se volte, logra êxito. |
9 ος κρυπτει αδικηματα ζητει φιλιαν ος δε μισει κρυπτειν διιστησιν φιλους και οικειους | 9 Aquele que dissimula faltas promove amizade; quem as divulga, divide amigos. |
10 συντριβει απειλη καρδιαν φρονιμου αφρων δε μαστιγωθεις ουκ αισθανεται | 10 Uma repreensão causa mais efeito num homem prudente do que cem golpes num tolo. |
11 αντιλογιας εγειρει πας κακος ο δε κυριος αγγελον ανελεημονα εκπεμψει αυτω | 11 O perverso só busca a rebeldia, mas será enviado contra ele um mensageiro cruel. |
12 εμπεσειται μεριμνα ανδρι νοημονι οι δε αφρονες διαλογιουνται κακα | 12 Antes encontrar uma ursa privada de seus filhotes do que um tolo em crise de loucura. |
13 ος αποδιδωσιν κακα αντι αγαθων ου κινηθησεται κακα εκ του οικου αυτου | 13 A desgraça não deixará a casa daquele que retribui o mal pelo bem. |
14 εξουσιαν διδωσιν λογοις αρχη δικαιοσυνης προηγειται δε της ενδειας στασις και μαχη | 14 Começar uma questão é como soltar as águas; desiste, antes que se exaspere a disputa. |
15 ος δικαιον κρινει τον αδικον αδικον δε τον δικαιον ακαθαρτος και βδελυκτος παρα θεω | 15 Quem declara justo o ímpio e perverso o justo, ambos desagradam ao Senhor. |
16 ινα τι υπηρξεν χρηματα αφρονι κτησασθαι γαρ σοφιαν ακαρδιος ου δυνησεται [16α] ος υψηλον ποιει τον εαυτου οικον ζητει συντριβην ο δε σκολιαζων του μαθειν εμπεσειται εις κακα | 16 Para que serve o dinheiro na mão do insensato? Para comprar a sabedoria? Ele não tem critério. |
17 εις παντα καιρον φιλος υπαρχετω σοι αδελφοι δε εν αναγκαις χρησιμοι εστωσαν τουτου γαρ χαριν γεννωνται | 17 O amigo ama em todo o tempo: na desgraça, ele se torna um irmão. |
18 ανηρ αφρων επικροτει και επιχαιρει εαυτω ως και ο εγγυωμενος εγγυη τον εαυτου φιλον | 18 É destituído de senso o que aceita compromissos e que fica fiador para seu próximo. |
19 φιλαμαρτημων χαιρει μαχαις | 19 O que ama as disputas ama o pecado; quem ergue sua porta busca a ruína. |
20 ο δε σκληροκαρδιος ου συναντα αγαθοις ανηρ ευμεταβολος γλωσση εμπεσειται εις κακα | 20 O homem de coração falso não encontra a felicidade; o de língua tortuosa cai na desgraça. |
21 καρδια δε αφρονος οδυνη τω κεκτημενω αυτην ουκ ευφραινεται πατηρ επι υιω απαιδευτω υιος δε φρονιμος ευφραινει μητερα αυτου | 21 Quem gera um tolo terá desventura; nem alegria terá o pai de um imbecil. |
22 καρδια ευφραινομενη ευεκτειν ποιει ανδρος δε λυπηρου ξηραινεται τα οστα | 22 Coração alegre, bom remédio; um espírito abatido seca os ossos. |
23 λαμβανοντος δωρα εν κολπω αδικως ου κατευοδουνται οδοι ασεβης δε εκκλινει οδους δικαιοσυνης | 23 O ímpio aceita um presente ocultamente para desviar a língua da justiça. |
24 προσωπον συνετον ανδρος σοφου οι δε οφθαλμοι του αφρονος επ' ακρα γης | 24 Ante o homem prudente está a sabedoria; os olhos do insensato vagueiam até o fim do mundo. |
25 οργη πατρι υιος αφρων και οδυνη τη τεκουση αυτου | 25 Um filho néscio é o pesar de seu pai e a amargura de quem o deu à luz. |
26 ζημιουν ανδρα δικαιον ου καλον ουδε οσιον επιβουλευειν δυνασταις δικαιοις | 26 Não convém chamar a atenção do justo e ferir os homens honestos por causa de sua retidão. |
27 ος φειδεται ρημα προεσθαι σκληρον επιγνωμων μακροθυμος δε ανηρ φρονιμος | 27 O que mede suas palavras possui a ciência; quem é calmo de espírito é um homem inteligente. |
28 ανοητω επερωτησαντι σοφιαν σοφια λογισθησεται ενεον δε τις εαυτον ποιησας δοξει φρονιμος ειναι | 28 Mesmo o insensato passa por sábio, quando se cala; por prudente, quando fecha sua boca. |