1 κρεισσων ψωμος μεθ' ηδονης εν ειρηνη η οικος πληρης πολλων αγαθων και αδικων θυματων μετα μαχης | 1 Better a dry crust with peace than a house full of feasting with strife. |
2 οικετης νοημων κρατησει δεσποτων αφρονων εν δε αδελφοις διελειται μερη | 2 An intelligent servant will rule over a worthless son, and will share the inheritance with the brothers. |
3 ωσπερ δοκιμαζεται εν καμινω αργυρος και χρυσος ουτως εκλεκται καρδιαι παρα κυριω | 3 The crucible for silver, and the furnace for gold, but the tester of hearts is the LORD. |
4 κακος υπακουει γλωσσης παρανομων δικαιος δε ου προσεχει χειλεσιν ψευδεσιν | 4 The evil man gives heed to wicked lips, and listens to falsehood from a mischievous tongue. |
5 ο καταγελων πτωχου παροξυνει τον ποιησαντα αυτον ο δε επιχαιρων απολλυμενω ουκ αθωωθησεται ο δε επισπλαγχνιζομενος ελεηθησεται | 5 He who mocks the poor blasphemes his Maker; he who is glad at calamity will not go unpunished. |
6 στεφανος γεροντων τεκνα τεκνων καυχημα δε τεκνων πατερες αυτων [6α] του πιστου ολος ο κοσμος των χρηματων του δε απιστου ουδε οβολος | 6 Grandchildren are the crown of old men, and the glory of children is their parentage. |
7 ουχ αρμοσει αφρονι χειλη πιστα ουδε δικαιω χειλη ψευδη | 7 Fine words are out of place in a fool; how much more, lying words in a noble! |
8 μισθος χαριτων η παιδεια τοις χρωμενοις ου δ' αν επιστρεψη ευοδωθησεται | 8 A man who has a bribe to offer rates it a magic stone; at every turn it brings him success. |
9 ος κρυπτει αδικηματα ζητει φιλιαν ος δε μισει κρυπτειν διιστησιν φιλους και οικειους | 9 He who covers up a misdeed fosters friendship, but he who gossips about it separates friends. |
10 συντριβει απειλη καρδιαν φρονιμου αφρων δε μαστιγωθεις ουκ αισθανεται | 10 A single reprimand does more for a man of intelligence than a hundred lashes for a fool. |
11 αντιλογιας εγειρει πας κακος ο δε κυριος αγγελον ανελεημονα εκπεμψει αυτω | 11 On rebellion alone is the wicked man bent, but a merciless messenger will be sent against him. |
12 εμπεσειται μεριμνα ανδρι νοημονι οι δε αφρονες διαλογιουνται κακα | 12 Face a bear robbed of her cubs, but never a fool in his folly! |
13 ος αποδιδωσιν κακα αντι αγαθων ου κινηθησεται κακα εκ του οικου αυτου | 13 If a man returns evil for good, from his house evil will not depart. |
14 εξουσιαν διδωσιν λογοις αρχη δικαιοσυνης προηγειται δε της ενδειας στασις και μαχη | 14 The start of strife is like the opening of a dam; therefore, check a quarrel before it begins! |
15 ος δικαιον κρινει τον αδικον αδικον δε τον δικαιον ακαθαρτος και βδελυκτος παρα θεω | 15 He who condones the wicked, he who condemns the just, are both an abomination to the LORD. |
16 ινα τι υπηρξεν χρηματα αφρονι κτησασθαι γαρ σοφιαν ακαρδιος ου δυνησεται [16α] ος υψηλον ποιει τον εαυτου οικον ζητει συντριβην ο δε σκολιαζων του μαθειν εμπεσειται εις κακα | 16 Of what use in the fool's hand are the means to buy wisdom, since he has no mind for it? |
17 εις παντα καιρον φιλος υπαρχετω σοι αδελφοι δε εν αναγκαις χρησιμοι εστωσαν τουτου γαρ χαριν γεννωνται | 17 He who is a friend is always a friend, and a brother is born for the time of stress. |
18 ανηρ αφρων επικροτει και επιχαιρει εαυτω ως και ο εγγυωμενος εγγυη τον εαυτου φιλον | 18 Senseless is the man who gives his hand in pledge, who becomes surety for his neighbor. |
19 φιλαμαρτημων χαιρει μαχαις | 19 He who loves strife loves guilt; he who builds his gate high courts disaster. |
20 ο δε σκληροκαρδιος ου συναντα αγαθοις ανηρ ευμεταβολος γλωσση εμπεσειται εις κακα | 20 He who is perverse in heart finds no good, and a double-tongued man falls into trouble. |
21 καρδια δε αφρονος οδυνη τω κεκτημενω αυτην ουκ ευφραινεται πατηρ επι υιω απαιδευτω υιος δε φρονιμος ευφραινει μητερα αυτου | 21 To be a fool's parent is grief for a man; the father of a numskull has no joy. |
22 καρδια ευφραινομενη ευεκτειν ποιει ανδρος δε λυπηρου ξηραινεται τα οστα | 22 A joyful heart is the health of the body, but a depressed spirit dries up the bones. |
23 λαμβανοντος δωρα εν κολπω αδικως ου κατευοδουνται οδοι ασεβης δε εκκλινει οδους δικαιοσυνης | 23 The wicked man accepts a concealed bribe to pervert the course of justice. |
24 προσωπον συνετον ανδρος σοφου οι δε οφθαλμοι του αφρονος επ' ακρα γης | 24 The man of intelligence fixes his gaze on wisdom, but the eyes of a fool are on the ends of the earth. |
25 οργη πατρι υιος αφρων και οδυνη τη τεκουση αυτου | 25 A foolish son is vexation to his father, and bitter sorrow to her who bore him. |
26 ζημιουν ανδρα δικαιον ου καλον ουδε οσιον επιβουλευειν δυνασταις δικαιοις | 26 It is wrong to fine an innocent man, but beyond reason to scourge princes. |
27 ος φειδεται ρημα προεσθαι σκληρον επιγνωμων μακροθυμος δε ανηρ φρονιμος | 27 He who spares his words is truly wise, and he who is chary of speech is a man of intelligence. |
28 ανοητω επερωτησαντι σοφιαν σοφια λογισθησεται ενεον δε τις εαυτον ποιησας δοξει φρονιμος ειναι | 28 Even a fool, if he keeps silent, is considered wise; if he closes his lips, intelligent. |